IteekMad ff Fa. 1 Nieowland K^"Dampo Hujd PUROL KWALITEITS- ARTIKELEN SCM0CRLSE GEMEENSCHAP ia en handen ruw? 20 VRIJDAG 24 JANUARI 1964 39c JAARGANG No. 3 Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Pgmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef 150 jaar in een Noord-Hollands dorp door R. P. Goettsch I GEZELLIGHEID KENT GEEN TIJD MET EEN INRICHTING VAN ONDERZOEK NAAR MASSALE DENNENSTERFTE. ZONDAGSDIENST ARTSEN cPro^ eóóor (E?récfkel DE DUINSTREEK Red ak tie1 en administratie? drij. Volkers en Leegwater Laanweg 35, v.h. Oldenburg Schoorl, tel. (02209) 268 en b.g.g. 223. Giro 55 28 6"/ Bank: Hoornsche Bank n.v Bergen. Agentschap Bergen De Kaan's boekhandel. Telef. 24 52. Abonnementsprijs: f6,P5 p. jr. f 1,75 per kwartaal. Advertentieprijs 12 ct. p. mm. Vraag en Aanbod 15 ct. mm. met een minimum van f 1.50. Woning- en vakantieruil 15 ct per mm. Familieadvertenties 15 cent per mm. Dorpsstraat Schoorl (Met welwillende medewerking van de redaktie en de auteur over genomen van het tijdschrift „Noord holland", uitgegeven door de Cul turele Raad van deze provincie). Er wordt in dit herdenkingsjaar al zoveel geschreven over de ge beurtenissen die tot onze bevrijding van het Franse juk leidden, dat het ook wel eens zin heeft, na te gaan hoe een Noordhollands dorp - in dit geval Schoorl - in deze an derhalve eeuw heeft gereild en ge zeild. Tijdens de inlijving bij het Na poleontische keizerrijk werd de ge meente bestuurd door een maire, in ons geval een geboren dorpe ling, Corn. Cornz. Dalenberg, en een municipale raad van negen le den,. Hoe deze heren in de voor afgaande jaren hadden gehandeld, interesseert ons nu niet. Wèl hoe ze reageerden op de berichten die over de op handen zijnde bevrijding tot hier doordrongen. De 21e novem ber hoorde de maire, dat men in Schagen, de Rijp en de Langedijk slechts leveranties aan het Franse garnizoen van Den Helder wil doen tegen, contante betaling. Ook hier wordt men weigerachtig en, hoe wel door de onder-prefect van Alk maar aangespoord, durft Dalenberg niet door te zetten uit vrees voor onlusten. Evenmin kan hij voldoen aan het bevel „aan het hoofd Zij ner ingezetenen gewapend zoals zij zulks het beste zullen kunnen doen en al Zijnen invloed bij Zijne In gezetenen te gebruiken ten einde zich op een kragtdadige wijze en den waren Hollander passende wij ze tegen alle geweld van den vij and (Lees de Fransen) te verzet ten." En wel om de doodeenvoudi ge reden „dat er in zijne gemeente geen wapens noch enige ammunitie voorhanden zijn." Het verdiende intussen aanbeveling zijn draai te nemen naar de veranderde omstan digheden. Vandaar dat de maire zijn raad voorstelde een schrijven van aanhankelijkheid naar het nieu we bestuur te zenden van de vol gende inhoud: „dat de gemeente Schoorl niets hartelijker verlangt dan Zijne Ko ninklijke Hoogheid den Heer Prins van Oranje te huldigen en te er kennen als Souverein Vorst en dat het de gevestigde wensch het voor nemen en de begeerte is van alle Ingezetenen om zich als Hoogst deszelfs getrouwe onderdanen te gedragen en, voor het behoud der i tegenwoordige Regeering alles wat in hun vermogen is op te zetten". Dank zij deze loyaliteitsverklaring bepaalde de commissaris van het arrondissement Alkmaar, Fannius Scholten, dat de maire in zijn functie „todat door het Gouverne ment anders zal zijn bepaald, kon continueren." Deze bestendiging duurde tot 1817, toen Johannes Feeck tot schout werd benoemd. Bij K. B. van 10 augustus 1825 werd de schout eervol ontslagen en benoemd tot burgemeester van Schoorl. Enige dagen later wezen Gede puteerde Staten de z.g. assessoren, wij zouden zeggen de wethouders en de leden van de municipale raad aan tot leden van de gemeenteraad Het waren er zes, wier namen thans nog een bekende klank in ons dorp hebben. Deze burgemeester Joh. Peeck was, volgens het getuigenis van zijn kleinzoon, een geboren Ame rikaan. Dat verklaart dan zijn voortvarendheid en pioniersgeest, die bij zijn medebestuurders meest al op taai conservatief verzet stuit te. Evenals zijn drie opvolgers Cornelis Gutker (1840-1850) Johan nes Cornells Peeck, Johannes An- thonie Peeck (resp. 1850-1896 en 1896-1900) was hij tevens lid van de gemeenteraad. Da broer en de opvolger van de laatste, Anthonie Johannes, die de gemeente bestuur de van 1900 fot 1924, trad in 1919 als raadslid af. Naar onze begrip pen was het in de vorige eeuw een rare geschiedenis met dat raads lidmaatschap. De overblijvende he ren (het eerste vrouwelijke raads lid was mevr. Heringa-Schuiling in 1923) droegen aan de ambachtsheer een kandidaat voor. Kon hij zich er mee verenigen, dan ging de voor zitter naar Gedeputeerde Staten die het laatste woord hadden,. De bemoeienis van de ambachtsheer, een ambt dat in de 19e eeuw uitge oefend werd door de familie van Foreest, duurde slechts tot 1848, toen de heerlijke rechten werden afgeschaft. Men zal begrijpen dat er in zulk een gesloten regentengroepje van EEN FRAAIE AANWINST VOOR BERGENS MUSEUM. Onlangs is bij de verbouwing van het raadhuis, boven aan de trap, een, zandstenen familiewapen vrij gekomen, ter grootte van 55-70 cm. De heer A. M. Schoonderwoerd die de geschiedenis van deze wa pensteen heeft nageplozen is tot de ontdekking gekomen, dat dit fami liewapen 600 jaar oud is. Oorspron kelijk was deze steen ingemetseld in de toegangspoort van het slot „Ramp" dat in het Rampenbos aan de Slotrampweg heeft gestaan en in het jaar 1738 werd afgebroken. Dit slot was een zogenaamde „vrije hoeve" waarvan de bewo ners geen verplichting hadden je gens de Heer van Bergen. De wa pensteen bevat het wapen van het uit de stad Woerden afkomstige adelijke geslacht „Ramp", die van pl.rr>. 1345 tot 1738 het huis Ramp bewoonde. Op twee diagonaal geplaatste kwartieren van het wapen komt een watermolenrad voor dat ook enkel voorkomt op de grote graf zerk van de familie Ramp bij de Ruïnekerk. De beide andere kwar tieren vertonen een klimmende leeuw. Deze leeuw is vermoedelijk het familiewapen van de echtgeno te van één van de heren Ramp. Schoorldam. Telef. 384 Bij de Ruïnekerk ligt eveneens een grote grafzerk waarop enkel deze leeuw voorkomt. Ook het wa pen van de Heerlijkheid „Bergen en Kennemerland" bevat in twee gelijk geplaatste kwartieren de partijen geen sprake was. Hoe egenaardig het met de bestuursbe- noemingen ging, kan geïllustreerd worden met het burgemeesterschap van Corn. Gutker. Toen zijn voorganger overleed, was diens zoon nog geen 18 jaar. Hij kon dus niet opvolgen. Maar Gutker beschouwde zijn eigen op treden slechts als intermediair. En toen de gouverneur der provin cie in september 1849 meedeelde dat aan het eind van het jaar alle plattelandsburgemeester 3 moesten aftreden, was dit een mooie gele genheid voor Gutker om plaats te maken voor Joh. Corn. Peeck. De raad zond een aanbeveling in deze zin naar Haarlem* en de rij der Peecken kon weer worden voort gezet. Nog één naam zou er aan worden toegevoegd, n.l. die van Anthonie Joh. Peeck, die van 1900 tot 1924 bestuurde. Dan volgde ach tereenvolgens S. G. L. F. baron van Fridagh (1924-1945) waarnemend burgemeester G. J. Lovink 1945- 1946);. mr. C. A. J. Jochems (1946- 1955) en sedertdien de tegenwoor dige burgemeester J. H. Bergh. Het ambt van burgemeester en secretaris was vaak gecombineerd, maar het meest wonderlijke was het wel met H. van Vladeracken, die tot 1851 secretaris van onze gemeente en Bergen was, en van Bergen tegelijk burgemeester. Dat brengt me op het idee dat er in 1940 door de toenmalige secreta ris-generaal van binnenlandse za ken een plan ter tafel werd gelegd om Schoorl en Bergen samen te voegen. De raad bracht een advies uit, waarin men zich al min of meer bij de feiten neerlegde. Gelukkig is er niets van gekomen. Feller beten de vroede vaderen van zich af, toen gedeputeerde Sta ten ernstig overwogen Petten en de Hazepolder bij Schoorl te voegen in 1852. De Hazepolder telde 25 ge zinnen, waarvan er 13 bedeeld wer den en 7 die niet aan de armen kas zouden kunnen bijdragen. Ook Petten was arm, Schoorl, Groet en Camperduin hadden „needs vele ar me en mingegoede mensen welke door het subsidieeren uit de ge meentekas voor drukken armoede beveiligd werden." De overheid zette niettemin door. De minister van binnenlandse zaken bracht het voorstel in de tweede kamer, maar deze verwierp het in 1856. (Wordt vervolgd) klimmende leeuw. De klimmende leeuw zelf is afkomstig van het wa pen van de Graafschap Holland en is thans het wapen van de pro vincie Zuid-Holland. Bij de bouw van het huidige raadhuis van Ber gen in 1903 werd deze steen bij de trap in de muur gemetseld met ver wijzing naar het „Bergens Mu seum", dat toen door mevrouw M. van Reenen-Volter op de boven verdieping van het raadhuis was ingericht. Later is dit museum ver huisd naar het z.g. „Sterken Hus" aan de Oude Prinsweg. Het college van Burgemeester en Wethouders heeft besloten de wapensteen een plaats te geven in het Gemeente museum. GEMEENTELIJK KUNSTBEZIT Het gemeentebestuur heeft sinds 1948 de navolgende werken van Bergense kunstenaars aangekocht t.b.v. vorming eigen collectie. 1948 Jaap Min, „Freule"; 1949 Da vid Kouwenaar „Stilleven met gla zen; 1950 Dirk Vis „Jongenspor tret"; Marijcke Visser, Doos met Reigerrelief; Jan Ponstijn „Voert"; 1951 Jaap Mooy „Corrfpositie no 10"; 1952 Jaap Sax „Stilleven"; 1953; Charley Toorop, Portret A. Roland Holst; 1955 Kasper Niehaus „Zomerpastorale" en Compositie m. figuren: 1956 Jan Ponstijn, Por tret J. H. Roggeveen; Matthieu Wiegman „Geboorte"; 1957 Karei Colnot, „Schepen op het IJ"; Edgar Fernhout „Stilleven"; 1958 Titus Leeser, Portret A. Roland Holst; 1959 Kasper Niehaus „Compositie met drie figuren: J. J. Koeman, Portret J. van Reenen; Jan van Herwijnen „Landschap met wol ken"; 1961 Wü'.em Reijers „Jacob en de Engel"; Jaap Mooy „Stad bij nacht": 1962 David Kouwenaar „Stad": 1963 Jan van Herwijnen „Huis in he/ bos"; Jan Ponstijn „Landschap" en „Zonnebloemen KOEDIJKER ROOS" SPEELDE VOOR T. EN O. LEDEN. De toneelgroep van de buurtver eniging „Tuin- en Oostdorp" die in de winterseizoenen regelmatig ont spanning brengen voor de ruim 500 leden tellende vereniging, kon van wege ziekte van enkele spelers, I niet op tijd klaar komen, zodat de toneelvereniging „De Roos" uit Koedijk, bereid was, als plaatsver vangster op te treder^. Vrijdagavond j.l. gaf dan ook de ze toneelvereniging in de matig bezette schouwburgzaal van „De Rustende Jager" een opvoering van „Het spoor loopt langs de hoeve", toneelspel in vier bedrijven door Wim Bisschop. Dit toneelstuk, waarin weinig of geen handelingen voorkomen, eist van de spelers des te meer spel- kwaliteit en toneelroutine, vooral wanneer de tekst de spanning moet (Vervolg 2e pagina) (Ingezonden mededeling) In antwoord op een uitgebracht rapport van de Commissie van On derzoek voor de gemeentebegroting 1964 waarin de commissie i.v.m. het beschikbaar stellen van grote be dragen voor onderhoud „Parnas- siapark", er bij B. en W. op aan dringt een deskundig rapport over dit park te laten samenstellen, i.v. hiermede meent het College in het Staatsbosbeheer, de meest deskun dige vcor het behoud van het Par- nassiapark te hebben gevonden. Op verzoek van de Commissie, heeft B. en W bovendien met het oog op de bestrijding van de den nenscheerder advies gevraagd aan de Plantenziektekundige Dienst te Wageningen, Uit het door deze dienst uitgebrachte rapport blijkt dat het afsterven van dennen langs de Noordzeekust, dat sinds enige jaren ernstige vormen aanneemt niet wordt veroorzaakt door de dennenscheerder. Wel wordt het optreden, van de dennenscheerder door het afsterven van grote bos- complexen in hoge mate bevor derd. Naar de oorzaak van de massale dennensterfte, aldus vorenbedoeld rapport, werdt thans een onderzoek ingesteld. Voor nadere gegevens hieromtrent heeft de Plantenziek tekundige Dienst het college ver wezen naar de Stichting Bosbouw- proefstation „De Dorschkamp" te Wageningen, met welke stichting men zich op korte termijn in ver binding zal stellen. Korting ONTSPANNINGSAVOND Bestuursdersbond Bergen- Schoorl N.V.V. Het programma dat de bestuur- uersbond „Bergen-Schoori van de beide afdelingen N.V.V. voor haar leden heeft samengesteld vangt aan op donderdag 30 januari a.s. met een cabaret en variëteéayond, waaraan vele bekende artiesten op dit gebied hun medewerking vezie- nen. Dinsdag 18 februari zal in samen werking met de vrouwenbond van het N.V.V. een filmavond worden gegeven in zaal Nieuwendijk, waar diverse films zoals „De zee is open" en „De Hoop vaart uit" en „De zee was niet meer" van Bert Haan stra zullen vertoond worden. Vrijdag 20 maart organiseert de bestuurders bond zijn tweede to neelavond met de opvoering van 't bekende toneelstuk ,De wijze kater' van Herman Heijermans, dit i.v.m het feit dat deze schrijver honderd jaar geleden werd geboren. De 5e mei organiseert de Vrou wenbond een uitgaansdag. Zij heb ben nog enkele plaatsen beschik baar. Men kan zich daarvoor op geven bij mevr. v. d. Berg-Zuur- bier, Leo Gestelweg 8, Bergen en voor Schoorl bij mevr. Wuurman- v. d. Berg, Duinweg 66 Bibliotheek „Algemeen Welzijn" geopend vrijdags ven 3.30 tot 4.30 uur n.m. in het oude Raadhuisje te Schoorl. R.K. Bibliotheek te Catrijp geopend zondags van 10 tot 12 uur v.m. vrijdags van 7 tot 8 uur n.m. Bejaardensociëteit woensdags van 2.30 tot 5 uur n.m in het Ver enigingsgebouw te Catrijp. (Ingezonden mededeling) NOG ENKELE D -GEN KCB ers IN HET MUSEUM. Deze week nog (tot e i met zon dag) is in het Stedelijk M.useum de tentoonstelling van het werk van vier leden van het K.C.B. te be zichtigen. De beide volgende ten toonstellingen zullen gewijd zijn aan reeds overleden kunstenaars, zodat het voorlopig de laatste kans is iets te zien van het werk van mensen, die nog in het volle leven staan en daarvan uiting geven in hun kunst. Geen afgesloten perio de dus, maar werk dat zich steeds ontwikkelt en openstaat voor nieu we ideeën en inzichten. Het mu seum vervult met deze tentoonstel ling een belangrijk deel van zijn taak; het publiek bekend te maken niet wat er leeft onder de tijdge noten die zich wijden aan de kunst dat is het herscheppen in een eigen vcm van wat hen beroert. Het is verheugend te constateren dat er reeds velen uit Alkmaar en omge ving blijk hebben gegeven zich voor deze uitingen van eigentijd se kunst open te willen stellen. Het aantal bezoekers en hun reac ties op het gebodene vorbien voor de leiding van het museum en voor de kunstenaars een onmisbar aan moediging omdat de bevolking daardoor bewijst prijs te stellen op de aanwezigheid van kunstenaars in haar midden en op de gelegen heid om geconfronteerd te worden met hun scheppingen. GYMNASTIEK UIT VOERING DIO Volgende week vrijdag 31 jan. treedt de r.k. Gymnastiekver. DIO na twee jaren geen uitvoering ge geven te hebben, weer voor 't voet licht in de schouwburgzaal van De Rustende Jager, waaraan de leden van alle leeftijden meewerken. Naast de gymnastiekverrichtingen wordt er een bonte variatie in het programma gebracht. De meisjes van 7-8 en 9 jaar be horen een witte blouse en een blauw broekje te dragen. De an dere groepen in kleding waarover zij beschikken. De kleuters krijgen een briefje mee naar huis. Zie de advertentie in dit blad. BERGEN ZONDAG 26 JANUARI Dr. LUGTEN Hoflaan 6 Tel. 2700 SCHOORL ZONDAG 26 JANUARI Dr. BRUST, Groet Telefoon 288 DE GOEDE PIJL Toen professor Créghel bij de grot aankwam deed hij net als Kitsch en Knots. Hij boomde het bootje naar binnen, maar voor iemand als onze prof. was het niet gemakkelijk om de boot tussen de nauwe rotswanden de goede kant op te sturen. Eindelijk was hij dan zo ver, dat hij het ons welbekende binnenmeertje bereikte. Hij duwde het bootje naar de kant, maar moest toen toch even uitblazen. „Foei foei zuchtte Créghel, „dat is toch eigenlijk geen werk voor een hooggeleerd heer maar vooruit, laat ik niet versagen, want er wacht me een grootse taak." Hij stapte uit de boot en deed enige schreden toen viel zijn oog op de pijl, die Kitsch de vorige nacht op de rotswand getekend had. Créghel zette zijn schop neer en keek verbaasd naar de pijl. „Hé wel is het hier? vreemd is dat, dat ik dacht, dat het verder op het eiland was, maar ja wacht, laat ik eens op mijn kaart kijken, tja het is hem toch wel even zien drie passen van hier moeten de overblijfselen van het oudste dier ter wereld begraven liggen. Hmm nu vooruit, laat ik maar beginnen."

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1964 | | pagina 1