IteekMad
ff
Fa. 1 Nieowland
K^"Dampo
Hujd
PUROL
KWALITEITS-
ARTIKELEN
SCM0CRLSE GEMEENSCHAP
ia
en handen ruw?
20
VRIJDAG 24 JANUARI 1964
39c JAARGANG No. 3
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Egmond aan Zee, Pgmond-Binnen en Egmond a. d. Hoef
150 jaar in een Noord-Hollands dorp
door R. P. Goettsch
I
GEZELLIGHEID
KENT GEEN
TIJD
MET EEN
INRICHTING
VAN
ONDERZOEK NAAR MASSALE
DENNENSTERFTE.
ZONDAGSDIENST
ARTSEN
cPro^ eóóor (E?récfkel
DE DUINSTREEK
Red ak tie1 en administratie?
drij. Volkers en Leegwater
Laanweg 35, v.h. Oldenburg
Schoorl, tel. (02209) 268 en
b.g.g. 223. Giro 55 28 6"/
Bank: Hoornsche Bank n.v
Bergen.
Agentschap Bergen De Kaan's
boekhandel. Telef. 24 52.
Abonnementsprijs: f6,P5 p. jr.
f 1,75 per kwartaal.
Advertentieprijs 12 ct. p. mm.
Vraag en Aanbod 15 ct. mm.
met een minimum van f 1.50.
Woning- en vakantieruil 15 ct
per mm. Familieadvertenties
15 cent per mm.
Dorpsstraat
Schoorl
(Met welwillende medewerking
van de redaktie en de auteur over
genomen van het tijdschrift „Noord
holland", uitgegeven door de Cul
turele Raad van deze provincie).
Er wordt in dit herdenkingsjaar
al zoveel geschreven over de ge
beurtenissen die tot onze bevrijding
van het Franse juk leidden, dat
het ook wel eens zin heeft, na te
gaan hoe een Noordhollands dorp
- in dit geval Schoorl - in deze an
derhalve eeuw heeft gereild en ge
zeild.
Tijdens de inlijving bij het Na
poleontische keizerrijk werd de ge
meente bestuurd door een maire,
in ons geval een geboren dorpe
ling, Corn. Cornz. Dalenberg, en
een municipale raad van negen le
den,. Hoe deze heren in de voor
afgaande jaren hadden gehandeld,
interesseert ons nu niet. Wèl hoe ze
reageerden op de berichten die over
de op handen zijnde bevrijding tot
hier doordrongen. De 21e novem
ber hoorde de maire, dat men in
Schagen, de Rijp en de Langedijk
slechts leveranties aan het Franse
garnizoen van Den Helder wil doen
tegen, contante betaling. Ook hier
wordt men weigerachtig en, hoe
wel door de onder-prefect van Alk
maar aangespoord, durft Dalenberg
niet door te zetten uit vrees voor
onlusten. Evenmin kan hij voldoen
aan het bevel „aan het hoofd Zij
ner ingezetenen gewapend zoals zij
zulks het beste zullen kunnen doen
en al Zijnen invloed bij Zijne In
gezetenen te gebruiken ten einde
zich op een kragtdadige wijze en
den waren Hollander passende wij
ze tegen alle geweld van den vij
and (Lees de Fransen) te verzet
ten." En wel om de doodeenvoudi
ge reden „dat er in zijne gemeente
geen wapens noch enige ammunitie
voorhanden zijn." Het verdiende
intussen aanbeveling zijn draai te
nemen naar de veranderde omstan
digheden. Vandaar dat de maire
zijn raad voorstelde een schrijven
van aanhankelijkheid naar het nieu
we bestuur te zenden van de vol
gende inhoud:
„dat de gemeente Schoorl niets
hartelijker verlangt dan Zijne Ko
ninklijke Hoogheid den Heer Prins
van Oranje te huldigen en te er
kennen als Souverein Vorst en dat
het de gevestigde wensch het voor
nemen en de begeerte is van alle
Ingezetenen om zich als Hoogst
deszelfs getrouwe onderdanen te
gedragen en, voor het behoud der
i tegenwoordige Regeering alles wat
in hun vermogen is op te zetten".
Dank zij deze loyaliteitsverklaring
bepaalde de commissaris van het
arrondissement Alkmaar, Fannius
Scholten, dat de maire in zijn
functie „todat door het Gouverne
ment anders zal zijn bepaald, kon
continueren." Deze bestendiging
duurde tot 1817, toen Johannes
Feeck tot schout werd benoemd.
Bij K. B. van 10 augustus 1825
werd de schout eervol ontslagen
en benoemd tot burgemeester van
Schoorl.
Enige dagen later wezen Gede
puteerde Staten de z.g. assessoren,
wij zouden zeggen de wethouders
en de leden van de municipale raad
aan tot leden van de gemeenteraad
Het waren er zes, wier namen
thans nog een bekende klank in
ons dorp hebben.
Deze burgemeester Joh. Peeck
was, volgens het getuigenis van
zijn kleinzoon, een geboren Ame
rikaan. Dat verklaart dan zijn
voortvarendheid en pioniersgeest,
die bij zijn medebestuurders meest
al op taai conservatief verzet stuit
te. Evenals zijn drie opvolgers
Cornelis Gutker (1840-1850) Johan
nes Cornells Peeck, Johannes An-
thonie Peeck (resp. 1850-1896 en
1896-1900) was hij tevens lid van
de gemeenteraad. Da broer en de
opvolger van de laatste, Anthonie
Johannes, die de gemeente bestuur
de van 1900 fot 1924, trad in 1919
als raadslid af. Naar onze begrip
pen was het in de vorige eeuw
een rare geschiedenis met dat raads
lidmaatschap. De overblijvende he
ren (het eerste vrouwelijke raads
lid was mevr. Heringa-Schuiling in
1923) droegen aan de ambachtsheer
een kandidaat voor. Kon hij zich er
mee verenigen, dan ging de voor
zitter naar Gedeputeerde Staten
die het laatste woord hadden,. De
bemoeienis van de ambachtsheer,
een ambt dat in de 19e eeuw uitge
oefend werd door de familie van
Foreest, duurde slechts tot 1848,
toen de heerlijke rechten werden
afgeschaft.
Men zal begrijpen dat er in zulk
een gesloten regentengroepje van
EEN FRAAIE AANWINST VOOR
BERGENS MUSEUM.
Onlangs is bij de verbouwing van
het raadhuis, boven aan de trap,
een, zandstenen familiewapen vrij
gekomen, ter grootte van 55-70
cm. De heer A. M. Schoonderwoerd
die de geschiedenis van deze wa
pensteen heeft nageplozen is tot de
ontdekking gekomen, dat dit fami
liewapen 600 jaar oud is. Oorspron
kelijk was deze steen ingemetseld
in de toegangspoort van het slot
„Ramp" dat in het Rampenbos aan
de Slotrampweg heeft gestaan en
in het jaar 1738 werd afgebroken.
Dit slot was een zogenaamde
„vrije hoeve" waarvan de bewo
ners geen verplichting hadden je
gens de Heer van Bergen. De wa
pensteen bevat het wapen van het
uit de stad Woerden afkomstige
adelijke geslacht „Ramp", die van
pl.rr>. 1345 tot 1738 het huis Ramp
bewoonde.
Op twee diagonaal geplaatste
kwartieren van het wapen komt
een watermolenrad voor dat ook
enkel voorkomt op de grote graf
zerk van de familie Ramp bij de
Ruïnekerk. De beide andere kwar
tieren vertonen een klimmende
leeuw. Deze leeuw is vermoedelijk
het familiewapen van de echtgeno
te van één van de heren Ramp.
Schoorldam. Telef. 384
Bij de Ruïnekerk ligt eveneens
een grote grafzerk waarop enkel
deze leeuw voorkomt. Ook het wa
pen van de Heerlijkheid „Bergen
en Kennemerland" bevat in twee
gelijk geplaatste kwartieren de
partijen geen sprake was. Hoe
egenaardig het met de bestuursbe-
noemingen ging, kan geïllustreerd
worden met het burgemeesterschap
van Corn. Gutker.
Toen zijn voorganger overleed,
was diens zoon nog geen 18 jaar.
Hij kon dus niet opvolgen. Maar
Gutker beschouwde zijn eigen op
treden slechts als intermediair.
En toen de gouverneur der provin
cie in september 1849 meedeelde
dat aan het eind van het jaar alle
plattelandsburgemeester 3 moesten
aftreden, was dit een mooie gele
genheid voor Gutker om plaats te
maken voor Joh. Corn. Peeck. De
raad zond een aanbeveling in deze
zin naar Haarlem* en de rij der
Peecken kon weer worden voort
gezet. Nog één naam zou er aan
worden toegevoegd, n.l. die van
Anthonie Joh. Peeck, die van 1900
tot 1924 bestuurde. Dan volgde ach
tereenvolgens S. G. L. F. baron van
Fridagh (1924-1945) waarnemend
burgemeester G. J. Lovink 1945-
1946);. mr. C. A. J. Jochems (1946-
1955) en sedertdien de tegenwoor
dige burgemeester J. H. Bergh.
Het ambt van burgemeester en
secretaris was vaak gecombineerd,
maar het meest wonderlijke was
het wel met H. van Vladeracken,
die tot 1851 secretaris van onze
gemeente en Bergen was, en van
Bergen tegelijk burgemeester. Dat
brengt me op het idee dat er in
1940 door de toenmalige secreta
ris-generaal van binnenlandse za
ken een plan ter tafel werd gelegd
om Schoorl en Bergen samen te
voegen. De raad bracht een advies
uit, waarin men zich al min of meer
bij de feiten neerlegde. Gelukkig
is er niets van gekomen.
Feller beten de vroede vaderen
van zich af, toen gedeputeerde Sta
ten ernstig overwogen Petten en de
Hazepolder bij Schoorl te voegen
in 1852. De Hazepolder telde 25 ge
zinnen, waarvan er 13 bedeeld wer
den en 7 die niet aan de armen
kas zouden kunnen bijdragen. Ook
Petten was arm, Schoorl, Groet en
Camperduin hadden „needs vele ar
me en mingegoede mensen welke
door het subsidieeren uit de ge
meentekas voor drukken armoede
beveiligd werden." De overheid
zette niettemin door. De minister
van binnenlandse zaken bracht het
voorstel in de tweede kamer, maar
deze verwierp het in 1856.
(Wordt vervolgd)
klimmende leeuw. De klimmende
leeuw zelf is afkomstig van het wa
pen van de Graafschap Holland
en is thans het wapen van de pro
vincie Zuid-Holland. Bij de bouw
van het huidige raadhuis van Ber
gen in 1903 werd deze steen bij de
trap in de muur gemetseld met ver
wijzing naar het „Bergens Mu
seum", dat toen door mevrouw M.
van Reenen-Volter op de boven
verdieping van het raadhuis was
ingericht. Later is dit museum ver
huisd naar het z.g. „Sterken Hus"
aan de Oude Prinsweg. Het college
van Burgemeester en Wethouders
heeft besloten de wapensteen een
plaats te geven in het Gemeente
museum.
GEMEENTELIJK KUNSTBEZIT
Het gemeentebestuur heeft sinds
1948 de navolgende werken van
Bergense kunstenaars aangekocht
t.b.v. vorming eigen collectie.
1948 Jaap Min, „Freule"; 1949 Da
vid Kouwenaar „Stilleven met gla
zen; 1950 Dirk Vis „Jongenspor
tret"; Marijcke Visser, Doos met
Reigerrelief; Jan Ponstijn „Voert";
1951 Jaap Mooy „Corrfpositie no
10"; 1952 Jaap Sax „Stilleven";
1953; Charley Toorop, Portret A.
Roland Holst; 1955 Kasper Niehaus
„Zomerpastorale" en Compositie m.
figuren: 1956 Jan Ponstijn, Por
tret J. H. Roggeveen; Matthieu
Wiegman „Geboorte"; 1957 Karei
Colnot, „Schepen op het IJ"; Edgar
Fernhout „Stilleven"; 1958 Titus
Leeser, Portret A. Roland Holst;
1959 Kasper Niehaus „Compositie
met drie figuren: J. J. Koeman,
Portret J. van Reenen; Jan van
Herwijnen „Landschap met wol
ken"; 1961 Wü'.em Reijers „Jacob
en de Engel"; Jaap Mooy „Stad bij
nacht": 1962 David Kouwenaar
„Stad": 1963 Jan van Herwijnen
„Huis in he/ bos"; Jan Ponstijn
„Landschap" en „Zonnebloemen
KOEDIJKER ROOS" SPEELDE
VOOR T. EN O. LEDEN.
De toneelgroep van de buurtver
eniging „Tuin- en Oostdorp" die in
de winterseizoenen regelmatig ont
spanning brengen voor de ruim 500
leden tellende vereniging, kon van
wege ziekte van enkele spelers, I
niet op tijd klaar komen, zodat de
toneelvereniging „De Roos" uit
Koedijk, bereid was, als plaatsver
vangster op te treder^.
Vrijdagavond j.l. gaf dan ook de
ze toneelvereniging in de matig
bezette schouwburgzaal van „De
Rustende Jager" een opvoering van
„Het spoor loopt langs de hoeve",
toneelspel in vier bedrijven door
Wim Bisschop.
Dit toneelstuk, waarin weinig of
geen handelingen voorkomen, eist
van de spelers des te meer spel-
kwaliteit en toneelroutine, vooral
wanneer de tekst de spanning moet
(Vervolg 2e pagina)
(Ingezonden mededeling)
In antwoord op een uitgebracht
rapport van de Commissie van On
derzoek voor de gemeentebegroting
1964 waarin de commissie i.v.m. het
beschikbaar stellen van grote be
dragen voor onderhoud „Parnas-
siapark", er bij B. en W. op aan
dringt een deskundig rapport over
dit park te laten samenstellen, i.v.
hiermede meent het College in het
Staatsbosbeheer, de meest deskun
dige vcor het behoud van het Par-
nassiapark te hebben gevonden.
Op verzoek van de Commissie,
heeft B. en W bovendien met het
oog op de bestrijding van de den
nenscheerder advies gevraagd aan
de Plantenziektekundige Dienst te
Wageningen, Uit het door deze
dienst uitgebrachte rapport blijkt
dat het afsterven van dennen langs
de Noordzeekust, dat sinds enige
jaren ernstige vormen aanneemt
niet wordt veroorzaakt door de
dennenscheerder. Wel wordt het
optreden, van de dennenscheerder
door het afsterven van grote bos-
complexen in hoge mate bevor
derd.
Naar de oorzaak van de massale
dennensterfte, aldus vorenbedoeld
rapport, werdt thans een onderzoek
ingesteld. Voor nadere gegevens
hieromtrent heeft de Plantenziek
tekundige Dienst het college ver
wezen naar de Stichting Bosbouw-
proefstation „De Dorschkamp" te
Wageningen, met welke stichting
men zich op korte termijn in ver
binding zal stellen.
Korting
ONTSPANNINGSAVOND
Bestuursdersbond Bergen-
Schoorl N.V.V.
Het programma dat de bestuur-
uersbond „Bergen-Schoori van de
beide afdelingen N.V.V. voor haar
leden heeft samengesteld vangt
aan op donderdag 30 januari a.s.
met een cabaret en variëteéayond,
waaraan vele bekende artiesten op
dit gebied hun medewerking vezie-
nen.
Dinsdag 18 februari zal in samen
werking met de vrouwenbond van
het N.V.V. een filmavond worden
gegeven in zaal Nieuwendijk, waar
diverse films zoals „De zee is open"
en „De Hoop vaart uit" en „De
zee was niet meer" van Bert Haan
stra zullen vertoond worden.
Vrijdag 20 maart organiseert de
bestuurders bond zijn tweede to
neelavond met de opvoering van 't
bekende toneelstuk ,De wijze kater'
van Herman Heijermans, dit i.v.m
het feit dat deze schrijver honderd
jaar geleden werd geboren.
De 5e mei organiseert de Vrou
wenbond een uitgaansdag. Zij heb
ben nog enkele plaatsen beschik
baar. Men kan zich daarvoor op
geven bij mevr. v. d. Berg-Zuur-
bier, Leo Gestelweg 8, Bergen en
voor Schoorl bij mevr. Wuurman-
v. d. Berg, Duinweg 66
Bibliotheek „Algemeen Welzijn"
geopend vrijdags ven 3.30 tot 4.30
uur n.m. in het oude Raadhuisje
te Schoorl.
R.K. Bibliotheek te Catrijp geopend
zondags van 10 tot 12 uur
v.m. vrijdags van 7 tot 8 uur n.m.
Bejaardensociëteit woensdags van
2.30 tot 5 uur n.m in het Ver
enigingsgebouw te Catrijp.
(Ingezonden mededeling)
NOG ENKELE D -GEN KCB ers
IN HET MUSEUM.
Deze week nog (tot e i met zon
dag) is in het Stedelijk M.useum de
tentoonstelling van het werk van
vier leden van het K.C.B. te be
zichtigen. De beide volgende ten
toonstellingen zullen gewijd zijn
aan reeds overleden kunstenaars,
zodat het voorlopig de laatste kans
is iets te zien van het werk van
mensen, die nog in het volle leven
staan en daarvan uiting geven in
hun kunst. Geen afgesloten perio
de dus, maar werk dat zich steeds
ontwikkelt en openstaat voor nieu
we ideeën en inzichten. Het mu
seum vervult met deze tentoonstel
ling een belangrijk deel van zijn
taak; het publiek bekend te maken
niet wat er leeft onder de tijdge
noten die zich wijden aan de kunst
dat is het herscheppen in een eigen
vcm van wat hen beroert. Het is
verheugend te constateren dat er
reeds velen uit Alkmaar en omge
ving blijk hebben gegeven zich
voor deze uitingen van eigentijd
se kunst open te willen stellen.
Het aantal bezoekers en hun reac
ties op het gebodene vorbien voor
de leiding van het museum en voor
de kunstenaars een onmisbar aan
moediging omdat de bevolking
daardoor bewijst prijs te stellen op
de aanwezigheid van kunstenaars
in haar midden en op de gelegen
heid om geconfronteerd te worden
met hun scheppingen.
GYMNASTIEK UIT VOERING DIO
Volgende week vrijdag 31 jan.
treedt de r.k. Gymnastiekver. DIO
na twee jaren geen uitvoering ge
geven te hebben, weer voor 't voet
licht in de schouwburgzaal van De
Rustende Jager, waaraan de leden
van alle leeftijden meewerken.
Naast de gymnastiekverrichtingen
wordt er een bonte variatie in het
programma gebracht.
De meisjes van 7-8 en 9 jaar be
horen een witte blouse en een
blauw broekje te dragen. De an
dere groepen in kleding waarover
zij beschikken. De kleuters krijgen
een briefje mee naar huis. Zie de
advertentie in dit blad.
BERGEN
ZONDAG 26 JANUARI
Dr. LUGTEN
Hoflaan 6 Tel. 2700
SCHOORL
ZONDAG 26 JANUARI
Dr. BRUST, Groet
Telefoon 288
DE GOEDE PIJL
Toen professor Créghel bij de
grot aankwam deed hij net als
Kitsch en Knots. Hij boomde het
bootje naar binnen, maar voor
iemand als onze prof. was het niet
gemakkelijk om de boot tussen de
nauwe rotswanden de goede kant
op te sturen. Eindelijk was hij dan
zo ver, dat hij het ons welbekende
binnenmeertje bereikte. Hij duwde
het bootje naar de kant, maar moest
toen toch even uitblazen.
„Foei foei zuchtte Créghel,
„dat is toch eigenlijk geen werk
voor een hooggeleerd heer maar
vooruit, laat ik niet versagen, want
er wacht me een grootse taak."
Hij stapte uit de boot en deed
enige schreden toen viel zijn oog
op de pijl, die Kitsch de vorige
nacht op de rotswand getekend
had. Créghel zette zijn schop neer
en keek verbaasd naar de pijl.
„Hé wel is het hier? vreemd
is dat, dat ik dacht, dat het verder
op het eiland was, maar ja wacht,
laat ik eens op mijn kaart kijken,
tja het is hem toch wel even
zien drie passen van hier moeten
de overblijfselen van het oudste
dier ter wereld begraven liggen.
Hmm nu vooruit, laat ik maar
beginnen."