99
100 Jaar „Volksonderwijs"
I
GERRITSEN
Dick van Berge
PORT®
„Daantje zou naar school toe gaan"
In verband met
Hemelvaartsdag
verschijnt ons
volgend nummer
woensdag 18 mei
Viering
bevrijdingsdag
Agenda
Doktersdiensten
Camera-
inruilactie
DONDERDAG 12 MEI 1966
41e JAARGANG No. 18
Verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Petten en de Egmonden
I BEDDEN?
DEKENS?
DORRESTEIJN!
KLOKKEN
Verbouwing ijsbar
DROGE WIND BRACHT
SCHADE
>8
Naar welke school
gaat mijn kind?
cz&óóurantiëïX-,
de beste polisvoorwaarden
mQssurantiekantcor Korver Burrie
NIET EEN BRIL, MAAR DE «JUISTE BRIL
Mr. Opticiën D. W. PASTOOR, Bergen
Overdracht van
r.k. begraafplaats
HERVORMDE GEMEENTE TE
SCHOORL, GROET en CAMP.
ROZEKRUISERS GENOOTSCHAP
Schoorlse Gemeenschap
FOTO
Weekitod
Dit nummer bestaat uit 8 pagina's
DE DUINSTREEK
Redaktie en administratie
Dry. Volkers en Leegwater
(v.h. C. Oldenburg)
Laanweg 35 - Schoorl
Telefoon (02209) 268 - 223
Giro 55 28 67
Bankrelatie
Alg. Bank Nederland n.v., Bergen
Coöp. Raiffeisenbank, Schoorl en
Bergen
Abonnementsprijs
6,85 per jaar; 1,75 p. kwartaal
Advertentieprijs
15 cent per mm.
Contracten speciale tarieven
Daantje zou naar school toe gaan.
Vader en moeder zagen het wel in
en wilden hun jongen graag naar
school sturen. Maar kon het wel?
Was het niet te duur? U moet den
ken, het was 1866. Vader werkte wel
lange, lange dagen van 14 uur, maar
verdiende slechts heel weinig. De
verdere huiselijke omstandigheden
waren een eeuw gleden in zeer veel
gezinnen zo, dat men de inkomsten
van de kinderen niet missen kon. Al
verdiende Daantje maar een paar
kwartjes in de week, ze hielpen in
elk geval mee om de bittere nood in
vele gezinnen nog net buiten de duur
te houden.
Daantje kon dus niet naar school.
Dat was 1866, het oprichtingsjaar van
'V olksonderwij s'
Eind volgende week wordt in
Leeuwarden de oprichting van deze
vereniging feestelijk herdacht. Hon
derd jaar geleden hebben in diezelf
de stad 'n aantal wakkere mannen
een vereniging gesticht. Het voor
naamste doel was 'Onderwijs voor
het volk'. Onderwijs voor het volk?
Bestond dat dan nog niet?
Neen, toen nog niet. De kinderen
van welgestelde en ook weldenkende
ouders gingen naar school. Maar
de kinderen van arme ouders en
van laten we zeggen 'niet-wel-
denkende' hoefden niet.
In die tijd bestond er geen wet op
de kinderarbeid die het werken van
de kinderen van de lagere school
leeftijd verbood. En de armoede was
wijd verspreid. Daantje zou graag
naar school toe gaan, maar het kon
er niet af.
Zo tegen de tijd dat 'Volksonder
wijs' zijn eerste en tweede lustrum
vierde, begon dat anders te worden.
Er waren onderzoekingen verricht in
1841 en in 1863 die aantoonden wel
ke schrikbarende toestanden beston
den op het terrein der kinderenex-
ploitatie. Er kwam een wet die kin
derarbeid verbood (1874). Het hemel
tergende schandaal dat kinderen van
de lagere-schoolleeftijd een dagtaak
in fabriek of werkplaats of op het
land hadden, werd gaandeweg op
geruimd. Voor Daantje kwamen kan
sen. Daantje zou naar school toe
gaan.
Maar al mag men aannemen dat
ouders van hun kinderen houden,
niet alle vaders en moeders waren
voldoende overtuigd van het be
lang van schoolgaan. En het was
toch niet verplicht? Aïs hij zijn
handen maar kon gebruiken. Daan-
Natuurlijk
Ridderstr./Oudegracht
ALKMAAR, tel. 13013
tje zou naar schoool te gaan. Maar
er kwam niet veel van. Het zou nog
duren tot het 7e lustrum van Volks
onderwijs gevierd werd in 1901, voor
de leerplichtwet kwam, die het
schoolgaan verplicht stelde. En
schoolverzuim door sancties kon on
derdrukken. 'Volksonderwijs' werkte
toen dus al 35 jaar aan de verbrei
ding van het inzicht dat schoolgaan
geen zure plicht, geen noodzaak,
maar een zegen was. En velerlei be
lemmerede factoren werden uit de
weg geruimd en even zovele stimu
lerende factoren werden bedacht en
werkaam gemaakt.
Zo rond de eeuwwisseling begon
het begrip algemeen ingang te vin
den: ontwikkeling, ontplooiing. Ken
nis en macht.
Maar eendracht ook. De voorstan
ders van goed openbaar onderwijs
moesten zich aaneensluiten om van
de overheid gedaan te krijgen dat
er overal voor voldoende gelegen
heid werd gezorgd om Daantje naar
school te doen gaan.
Het vervoer was nog niet gemo
toriseerd. En om een goede open
bare school te bezoeken, moesten
soms flinke afstanden gelopen wor
den.
De scholen met de Bijbel, de Chr.
Nationale, de Katholieke scholen,
hadden de wind mee. De ouders die
voor dat opdelen der kinderwereld
in zovele verschillende richtingen
niets voelden, die hadden maar al
te vaak lands- en gemeentebesturen
tegen. Die ouders wilden de een
heid van ons volk ook in de school
doen beleven, spelenderwijs.
'Volksonderwijs' heeft zijn hele
lange, honderdjarig bestaan op de
bres gestaan voor de opvatting dat
Nederlandse kinderen naar algeme
ne scholen, Nederlandse scholen
gaan. Scholen waar ze al vroeg leren
dat mensen van verschillende le
vensovertuiging toch met elkaar le
ven moesten. Waar ze natuurlijker
wijs beleven dat je bij elkaar behoort
en elkaar nodig hebt, of je nu chris
telijk, katholiek, humanistisch of
joods bent. Daantje ravot bij school
met Pietje al gaat die naar de mis
op zondag en speelt met Keesje, die
na het eten naar bijbellezen luistert.
En is het hoogst noodzakelijk voor
zijn gevoel voor menselijkheid, dat
hij al heel vroeg beseft dat bij jood
se Bram niet hoeft te schuwen of te
haten?
Daantje zou naar school toe gaan
en al vroeg en als vanzelfsprekend
leren dat verdraagzaamheid een
hoogste uiting van menselijkheid is.
Honderd jaar na de oprichting van
'Volksonderwijs' en zeker voor een
groot deel door haar werkzaamheid
beginnen de levensbeschouwelijke
groeperingen naar elkaar toe te
groeien en drukt het besef langza
merhand door dat men elkaar om
geloof of godsdienst of levensover
tuiging niet behoeft te haten of te
mijden. Samen één, naar de Open
bare School
Honderd jaar 'Volksonderwijs' be
tekent honderd jaar strijd voor ver
beteringen.
Is nu alles bereikt? Daantje zou
naar school toe gaan. Wel, hij gaat
naar school. Kan 'Volksonderwijs'
het bijltje erbij neerleggen
Integendeel! Pas de laatste jaren
begint het budget dat onze regering
aan het onderwijs besteedt, mede te
groeien met de dwingende noodzaak
van steeds beter en langer onder
wijs.
En lezers, let wel, de klassen van
onze scholen behoren nog steeds tot
de grootste van alle landen van Eu
ropa. Ons klassegemiddelde ligt nog
een heel eind boven een verant
woord aantal leerlingen. Er is een
langzame verbetering op gang, maar
die loopt over een aantal jaren.
Om het Nederlandse publiek van
deze zienswijze te doordringen en te
zorgen dat ons land in de steeds
meer techniek-vragende moderne
wereld niet achter opraakt
is nog wel heel wat overredings
kracht nodig. Maar de honderdjari
ge is nog actief en levenskrachtig.
Lang leve 'Volksonderwijs'.
W. Koeman
Ter glegenheid van dit eeuwfeest
heeft 'Volksonderwijs' een aardig
pocketboek uitgegeven: 'Daantje zou
naar school toe gaan'. Prijs 1,50,
voor leden; 2,- voor niet leden.
Te bestellen bij de secretaris: W.
Koeman, Burg. Peecklaan 22,
Schoorl.
De ijsbar op het Plein die de heer
Schrama van het concern de Vami
heeft overgenomen wordt reeds ver
bouwd en uitgebreid.
Bij deze verbouwing is een klein
stukje romantiek verdwenen. Het
was de inmiddels zo bekend gewor
den 'Ome Leen' die hier ongeveer
6 jaar lang zijn klanten bediend.
Met hem is de enige glegenheid
verdwenen om in de vroege morgen-
urren, in de winter omstreeks 8 uur
maar in de zomermaanden reeds om
half zeven, een kop verse koffie te
komen drinken. Hij had vooral vele
klanten die des morgens om 6 uur
reeds van huis zijn om in Bergen te
komen werken, zoals bij verbouwin
gen etc.
UITSTAPJE
VROUWENBOND N.V.V.
AFDELING BERGEN
Op 3 mei des morgens om 8 uur
vertrokken 43 vrouwen in de beste
stemming naar Leiden. Het doel was
een excursie bij de distilleerderij van
Harteveld en des middags bij de
Leidse Wollendekenfabriek van Van
Wijk. Het is een fantastische dag ge
worden mede door het heerlijk di
ner dat na de excursie volgde en de
boottocht des avonds, door de haven
van Amsterdam.
Geheel voldaan kwamen we om 10
uur weer in Bergen aan nog napra
tend over al het genotene.
TREFFEND MEDELEVEN
Bij de herdenking van de oorlogs
slachtoffers waarbij het gebruikelijk
is dat twee minuten stilte in acht
wordt genomen, raasde het verkeer
op de weg van Bergen naar Alkmaar
op dezelfde wijze voort.
Een chauffeur van de N.H.A.D.O.
echter stopte zijn bus die met pas
sagiers was bezet, stapte uit en ging
voor de bus staande zijn morele
plicht vervullen.
De sportvelden aan de Groeneweg
die geheel gereed gekomen en opge
leverd zijn, zullen voorlopig niet
kunnen worden gebruikt.
De harde droge noordenwind heeft
na de inzaai de bovenste laag zo
droog gewaaid dat het graszaad voor
een groot deel in de omliggende
sloten is verdwenen.
BOUW
EURATOM-WONINGEN
VORDERT GOED
De bouw van de woningen voor
het Euratom personeel, een complex
van 244 woningen dat tegen de
Duinweg wordt gebouwd en de naam
van 'de negen nessen' zal dragen,
vordert zeer snel.
Verwacht kan worden dat tegen
het einde van het jaar een 40-tal
woningen kunnen worden opgele
verd. Het gehele plan dat aanvanke
lijk over een langere periode zou
worden uitgestrekt, wordt nu ver
sneld.
De oudercommissie Openbare Kleu
terscholen is in de glegenheid de hr.
J. Algera, oud-gemeentelijk-inspec
teur van het Lager Onderwijs te mo
gen ontvangen voor het houden van
een inleiding.
Het onderwerp van de inleiding zal
zijn: 'Welke school is voor mijn kind
het meest geschikt?' waarbij in het
bijzonder aandacht zal worden be
steed aan twee vragen: wat kunnen
we redelijker wijze van het lager
onderwijs verwachten? en welk on
derwijs na het lager onderwijs in
verband met de mammouthwet?
Na de pauze gelegenheid tot vragen
stellefl.
Omdat op korte termijn geen lo
kaliteit beschikbaar was zal de le
zing gehouden worden op de zolder
van de Van Reenenschool aan het
'Spaanse Pad op vrijdag 13 mei, 8 uur
Iedereen wordt in de gelegenheid
gesteld deze avond te bezoeken.
NIEUWE VESTIGING
Op de voormalige boerderij van
de heer Berger aan de Groeneweg 6
is een manege gevestigd. Een vesti
ging die voor Bergen zeker VSfil be
lang is. Het is hier straks mogelijk
om paarden te stallen, paarden te
huren, rijles te nemen en voor de
kinderen zijn er pony's beschikbaar
die daar ook gestald kunnnen wor
den.
Hst grootste succes van bevrijdings
dag is de tekenwedstrijd geweest,
waaraan 26 scholieren tussen 12 en
18 jaar deelnamen.
Tekenwedstrijd
De heer Bruin van Duinvermaak
stelde geheel gratis zijn zaal be
schikbaar. Een voor deze gelegenheid
ideaal gelegen zaal. Elke deelnemer
kon hier ongestoord werken op goed
tekenmateriaal.
Er waren bijzonder aardige teke
ningen en de jury had het dan ook
bijzonder moeilijk. Deze bestond uit
mevrouw Bloch, Filarski en de heer
Jac. Koeman. Uit 26 deelnemers
werden de prijzen als volgt toege
kend: Maarten Min 15 jaar, Wiert-
dijkje 10; J. Filarski; Joke Willig;
Henk Erkamp en Maarten Min.
Bromfietspuzzeltocht
Door verschillende factoren, con
currentie van de tv., slecht weer en
geen vrije dag, was de deelname van
20 personen zeer matig.
De tocht was niet moeilijk maar
wel lastig met voetangels en klem
men. Hgt was echter opvallend dat
zo weinigen de opgave werkelijk
GOED hadden gelezen. Slechts de
helft der deelnemers behaalde de fi
nish. Winnaar werd S. Pilaet, Mid-
dengeestweg 17.
Taptoe
Bergens Harmonie verzorgde een
uitstekend geslaagde taptoe, waar
voor goede belangstelling bestond.
De verkenners maakten een rond
gang door het dorp.
Bedrijfsvoetbal
De wisselbeker werd dit jaar ge
wonnen door de gemeenteambtena
ren. Hij was in het bezit van de fa.
Beukers-Van Exter.
De heer Vermeulen leidde de wed
strijd op eminente wijze.
Aangepast aan UW persoonlijke behoeften en
daarbij in de eerste plaats gelet op
vindt u bij het BETROUWBARE en
DESKUNDIGE
ALKMAAR, Dr. Schaepmanplein 2
Telefoon (02200) 1 84 07
SCHOORL, Voorweg 54a
Telefoon (02209) 265
aangemeten door
HOFLAAN 2, TELEF. 2202 Leverancier van alle ziekenfondsen
UITSLUITEND SPECIALISTISCHE BEHANDELING
Brillen op ziekenfondsrecept van uw oogarts, worden in de
snelste tijd geleverd.
De gemeente heeft de r.k. begraaf
plaats in eigendom en onderhoud
overgenomen.
De begraafplaats die vroeger een
woesternij was en sinds enkele jaren
keurig wordt onderhouden maar in
de te stellen eisen te kort komt door
het ontbreken van een behoorlijke
entree en de nodige beplantingen
rondom het eigenlijke kerkhof, werd
45 jaar geleden op verzoek van het
r.k. volksdeel aangelegd. De grond
werd voor 800,- aangekocht waar
tegenover een subsidie stond van het
zelfde bedrag.
Het r.k. kerkbestuur blijkt niet
over voldoende middelen te be
schikken om het onderhoud op het
zelfde verzorgingspeil te brengen van
de algemene begraafplaats. Het beste
£ou zijn indien het r.k. bestuur de
begraafplaats aan het gemeentebe
stuur zou overdragen.
Gedurende 45 jaren heeft de r.k.
kerkgemeenschap zelf de lasten ge
dragen met een voortdurend exploi
tatietekort. Door de overname van de
begraafplaats zullen de netto lasten
jaarlijks 7000,- bedragen. De netto-
lasten op de algemene begraafplaats
bedroegen over 1965 de som van
12.000,-. Om de r.k. begraafplaats
aan te passen op het niveau van de
algemene begraafplaats zal het r.k.
kerkbestuur een bedrag van 2000,-
eenmalig in de gemeentekas storten.
Mevrouw Zeiler vroeg of het kerk
hof, gelegen in het 'Blokkers-bosje'
aan het Spaanse Pad geruimd zal
worden en een andere bestemming
gaat krijgen.
Voorzitter gaf als zijn persoonlijke
mening te kennen uit een zekere pi-
eteitsoverweging er prijs op te stel
len dat het kerkhof rustig zou ver
zinken en dat het niet geruimd zou
worden om er iets op te gaan bou
wen. Op verzoek van mevrouw Zei
ler zal bezien worden of het moge
lijk is om grafzerken enigszins in be
hoorlijke staat te brengen.
ZONDAG 15 MEI
BERGEN
HERVORMDE GEMEENTE
RUÏNEKERK
10.15 uur: Ds. Ter Steege
GEREFORMEERDE KERK
10.00 uur Ds. J. Sap
Viering Heilig Avondmaal
19.00 uur: Ds. J. Sap
Hemelvaartsdag 9.00 uur Ds. J. Sap
LEGER DES HEILS
(Dorpshuis)
10 uur: Samenkomst o.l.v. majoor
Lodder van het zeemanshuis van het
Leger des Heils te Curagao.
In deze samenkomst is zang en mu
ziek van de Engelse beatgroep 'The
Joy Strings'.
SCHOORL
Schoorl 10.00 uur: Ds. C. M. de Jong
Algemene diaconale-collecte
Hemelvaartsdag 19 mei te Schoorl:
9.00 uur, Ds. C.M. de Jong
Collecte voor de kerkdag te Alkmaar
R.K. PAROCHIE VAN DE
H. JOANNES DE DOPER
9.00 uur gezongen H. Mis
7.30, 10.30, 11.30 en 19.00 uur Stille
H. Missen
ALKMAAR
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Geen dienst in verband met de
buitendag in Schoorl
REMONSTRANTSE KERK
10.30 uur: Ds. Winkel-Bost
Oudegracht 114 - Alkmaar
10.30 uur: Tempeldienst
Spreker de heer H. Huisman
VRIJDAG 13 MEI
Afdeling Schoorl en Groet van de
Ned. Bond van Plattelandsvrou
wen. Op een bijeenkomst in het
Hargerhoekje zal mej. Geertsema
van de Volkshogeschool Bergen 'n
lezing, met dia's houden over In
dia. Aanvang 19.45 uur.
Er rijdt een extra bus vanaf
Aagtdorp.
MAANDAG 23 MEI
Slotavond der Hervormde Vrou
wengroep in de konsistoriekamer
der N.H. Kerk te Schoorl.
Aanvang 7.45 uur.
Allen hartelijk welkom.
WOENSDAG 18 MEI
Ledenvergadering 'Volksonderwijs'
afdeling Schoorl in café 'De Vier
sprong' te Schoorl.
VOOR BERGEN
H. POOT sr. en jr.
Dorpsstraat 30 - Telefoon 2423
VOOR SCHOORL
Dr. RISSELADA
Dr. Heringalaan, tel. 360
OPROEP AAN DE
INWONERS VAN SCHOORL
Donderdagavond, 12 mei,
zullen jongeren langs de hui
zen gaan om warme winter-
kleding op te halen voor de
bewoners van het Himalya-
gebergte, waar pater Kager
werkzaam is.
Deze kleren moeten de erg
ste nood lenigen, welke zij
ondergaan in hevige koude.
Bent u niet in de gelegenheid
uw gaven donderdagavond af
te geveft, is dit geen bezwaar
want u kunt alsnog terecht bij
de pastorie, te Catrijp.
als U nu een nieuwe foto-
of filmcamera koopt
is elke oude camera
7,50 TOT ƒ20,WAARD
Breelaan 13, Bergen
TEVENS CADEAU
EEN FOTOMAAT
l
V.V. SCHOORL
ZATERDAG 14 MEI
VIOS b - Schoorl b, 4.15 uur
ZONDAG 15 MEI
Petten - Schoorl, 2.30 uur
J/un. Duinranders-Schoorl
(terrein Schoorl) 12 uur
Opstelling jun.: B. Minkema; H. Zui-
dema; S. Duin; G. de Jong; B. de
Boer; S. Bredewout; W. Half; K.
Hooiveld; P. Medendorp; R. Bakker
P. A. Hooiveld
Reserve: KL Medema; W. Nieuwland
Asp. b: N. Mooi; J. de Vet; J. Vries
man; K. Ivangh; J. Ens; H. Hooier;
A. Ussels; P. Roos; R. May; J.
Ivangh; G. Waal.
Vertrek per fiets.
Leider: C. Waal
DONDERDAG 19 MEI
Wieringerwaard-Schoorl, 2 uur
DTS 3 - Schoorl 2, 10 uur
Jun. Flamingo's-Schoorl. 12.15 uur
Asp. Schoorl-Reiger Boys, 12 uur
Opstelling junioren voor donderdag:
B. de Boer; H. Zuidema; S. Duin;
W. Nieuwland; K. Hooiveld; B. Min
kema; W. Half; KI. Medema; P. Me
dendorp; R. Bakker; P. A. Hooiveld.
Reserve: S. Bredewout; G. de Jong
Leider: P. Ivangh
Opstelling aps. a voor donderdag
Th. Sehotvanger; J. Ivangh; B. But
ter; K. Koel; Jb. Mereboer; S. Koot-
stra; H. Hooiveld; F. Half; T. Teu-
wisse; B. Medema; M. Snip.
Reserve: R. May.
Leider: W. Verhagen
