Tapiola, Finland's woudstad
Dinie wordt
een
dame
Vakantie voor
automobilisten
TWEEDE BLAD
DONDERDAG 21 JULI 1966
Een goed besluit
met zomerfruit
Laat tot het eind uw
tanden zien
Droomstad voor Finnen
realiteit
Een eigen huis in de bossen met
ruime kamers en voorzien van ten
minste een groot raam dat uitkijkt
op bos, meer of zee, enkele kilome
ters van de hoofdstad; geen rook,
stof of roet noch lawaai van auto's;
uitgestrekte grasvelden als speelter
reinen voor de kinderen. Dit lijkt
een mooie droom, waarmee het pret
tig is wakker te worden.
Voor zestienduizend Finnen is de
ze droomstad echter realiteit. De
naam luidt: Tapiola. Het is de schep
ping van Heikki Olavi von Hertzen,
een Finse architect met een grote
verbeeldingskracht en een even gro
te dosis doorzettingsvermogen. Zijn
woudstad staat te midden van on
gerepte bossen aan de kust van de
Fins Golf. Er is een centraal gele
gen winkelstraat, welke alleen voor
voetgangers toegankelijk is. Parkeer
problemen zijn onbekend, daar men
over voldoende parkeerterreinen en
parkeergarages beschikt. Verder ver
schilt Tapiola (genoemd naar de le
gendarische Finse heerser der wou
den Tapio) van andere steden, door
zijn stratenplan. De stad kent name
lijk slechts fraai aangelegde wegen,
die zich door het prachtige heuvel
achtige terrein slingeren en om bo
mengroepen heenvoeren. De huizen
en flatgebouwen staan een eind van
de weg af en hebben glooiende ach
tertuinen, die op paden uitkomen.
Het drieste plan hiertoe werd 12
jaar geleden onuitvoerbaar geacht.
Stedebouwkundigen wezen het glim
lachend van de hand. Bankiers
achtten het plan economisch niet
rendabel en aarzelden bij het ver
strekken van credieten. Ook de Fin
se regering, die overigens graag
nieuwe huizen wilde hebben om de
naoorlogse ellende van 425 000 ont
heemde Finnen te verlichten, was
weinig behulpzaam.
In de jaren vijftig begon hij pro
paganda voor zijn plan te maken.
Hij slaagde er in met de bond voor
gezinsbelangen en nog vijf andere
sociale- en vakorganisaties de Wo-
ningbouwstichting te vormen. Het
werd een particuliere onderneming,
die zonder winstoogmerk zou pro
beren een stad te bouwen volgens
een volkomen nieuwe concept. Von
Hertzen werd directeur van deze
organisatie.
Sukses
Na enige tijd van moeizaam voor
lichtingsarbeid was er ruim twee
miljoen gulden bijeen om het 270
hectare golvende bosrijke terrein
aan de Finse Golf te kopen. Met dit
basiskapitaal slaagde Von Hertzen
om tegen acht procent rente, kort
lopende leningen voor werkkapitaal
af te sluiten, zodat met de bouw van
de eerste woningen kon worden be
gonnen.
In de juli-uitgave van Het Beste
stond een uitgebreide reportage over
deze modelstad, waarop een keten
van nieuw te bouwen steden in alle
delen van Finland zal worden geba
seerd.
Met veel fantasie heeft men aan
Tapiola gewerkt. Zo lag bijvoorbeeld
een onooglijke grintgroeve midden
in het fraaie landschap. Van dat
lelijke gat heeft men een fraai meer
gemaakt, waarin fonteinen water-
pluimen omhoogspuiten. Naast dit
kunstmatige meer staat een kantoor
gebouw van twaalf verdiepingen, be
kroond met een spectaculair restau-
rant-in-de-wolken. De fantasie van
Von Herzen en dat van andere ar
chitecten, die erbij betrokken waren
kenden geen grenzen. Zo verrees er
behalve een bioscoop, een schouw
burg en een concertzaal, een hyper
modern zwembad in de openlucht,
dat met behulp van schuifmuren ge
durende de koude maanden in wei
nig tijd in een overdekt bassin kan
worden veranderd.
Zorgen
In 1954 werd het eerste huizen
blok van Tapiola voltooid. Sceptici
hadden voorspeld, dat maar weinig
gezinnen er iets voor zouden voelen
uit Helsinki weg te trekken om zich
in een stad, diep in het bos, op te
sluiten. Aangezien verdere crediet-
verlening door de banken bij het
uitblijven van belangstelling voor
deze woningen, niet te verwachten
was, braken voor Von Herzen zorge
lijke tijden aan. Met spanning in het
hart bood hij de eerste woningen in
de kranten van Helsinki te koop aan
Hij kon gerust zijn. Voor de eerste
driehonderd woningen waren dui
zenden kooplustigen. Sindsdien zijn
er voor elke woning, die in Tapiola
werd gebouwd, vijf tot tien aanvra
gers geweest. Door de belangstelling
van de toekomstige bewoners van de
woudstad kon het plan Tapiola zich
vrijwel van de ene op de andere dag
bedruipen. Temeer daar ook de ban
ken het 'bosplan' au sérieux begon
nen te nemen.
De eerder genoemde woningbouw-
stichting heeft in de stad 290 miljoen
gulden gestoken; het gehele projekt
zal vermoedelijk totaal 430 miljoen
gulden gaan kosten. De stad heeft
een keuze commissie ingesteld, die
er voor moet waken, dat Tapiola
geen 'rijkelui's' stad wordt. Daarom
wonen er mensen van verschillende
maatschappelijk niveua's door en
naast elkaar. Alhoewel de meeste in
woners nog naar Helsinki forensen
vindt een steeds groter aantal werk
op de kantoren, in de winkels en de
lichte industrie van de stad. Er is
voor Tapiola gerekend op een be
volkingsdichtheid van zestig inwo
ners per hectare, waardoor het in
wonertal tot maximaal zestiendui
zend mensen dient te worden be
perkt. Von Hertzen, die een Europe
se conferentie van de Verenigde Na
ties over sociale aspecten van de
huisvesting heeft geleid, heeft al
vaak op bijeenkomsten van planolo
gen in het buitenland zijn Tapiola-
project toegelicht. Hij meent, dat de
opzet ook elders zou kunnen slagen.
'De sociologen zeggen', aldus Von
Hertzen, 'dat de overbevolking van
onze steden allerlei maatschappelij
ke en geestelijke problemen verer
gert - alcoholisme, zelfmoord en
jeugdcriminaliteit - om er maar en
kele te noemen. Tegenwoordig moet
ons voornaamste doel bij de steden
bouw zijn: een sociaal en biologisch
geschikt leefklimaat voor de mens
te scheppen. Een moderne huisves
ting is de sleutel daartoe.
Binnenkort zal de grote vakantie
karavaan van automobilisten zich
weer in beweging zetten. Velen zul
len nooit hun bestemming bereiken,
want de gemotoriseerde vakantie
ganger verzuimt vaak zijn voertuig
op lange ritten voor te bereiden. In
het buitenland immers, wordt onder
totaal andere omstandigheden gere
den dan in het dagelijks leven. Zo'n
autovakantie in het buitenland be
tekent meestal lange trips met een
volle en zwaar beladen auto, waar
door meer hitte-ontwikkelng in mo
tor, banden en wiellagers en grotere
belasting van diverse onderdelen en
pakkingen. Omstandigheden die zich
op een rit Den Haag-Arnhem niet
voordoen. Het resultaat is dat vele
honderden, blij op weg naar hun
vakantiebestemming, dikwijls langs
de weg blijven stilstaan, wachtende
op hulp die misschien wel of niet
komt opdagen De Technische Dienst
van Goodyear Nederland wil er dan
ook weer met nadruk op wijzen dat
'n groot aantal pech-gevallen voor
komen zouden kunnen worden wan
neer de auto's alvorens ermee op
vakantie te gaan, eerst behoorlijk
worden gecontroleerd. In heel veel
gevallen berusten storingen op klei
ne oorzaken, die gemakkelijk opge
spoord en zonder al te veel kosten
verholpen hadden kunnen worden.
Het komt bijvoorbeeld dikwijls voor,
dat de motor vastloopt omdat een
waterslang het heeft begeven.
Slechts weinig automobilisten den
ken eraan, deze slangen regelmatig
te controleren.
Goodyear Nederland heeft nu, in
samenwerking met zusterorganisa
ties over de gehele wereld een lijst
samengesteld die tot doel heeft nog
eens te wijzen op een aantal punten
die de veiligheid en zekerheid tij
dens lange autoritten betreffen
1. Controleer de waterslangen, zelfs
al lekken ze niet. Flink in de slan
gen knijpen. Als ze zacht zijn,
overleg dan met uw garagehouder
of ze moeten worden vervangen.
2. Controleer de banden, ook de re
serve. Overtuig u ervan of de
spanning constant blijft en of het
karkas niet is beschadigd
3. Laat remleidingen, wiel- en de
hoofdremcylinder in de garage
controleren.
De bessen uitzoeken, wassen, ris-
4. Laat de accu controleren, speciaal
als die meer dan een jaar oud is.
Accu's kunnen zwakker worden,
maar toch goed werken. Tijdens
lange ritten echter vallen zwakke
accu's dikwijls snel uit.
5. Laat de wagen, indien nodig, uit
lijnen. Als de wielen niet goed spo
ren, treedt er op den duur onre
gelmatige loopvak-slijtage op die
een goed stel banden in korte tijd
waardeoos kan maken;
6. Laat de wagen doorsmeren en olie
verversen;
7. Laat ruitenwissers, spiegels, por-
tierkrukken, deursloten, slot van
kofferdeksel, benzineleiding, de
schokbrekers en veren controle
ren.
DE DUINSTR
8. Neem goed en voldoende gereed
schap mee en let er speciaal op
dat crick en toebehoren zich in
goede staat bevinden. Denk ver
der om een zaklantaarn, pechlamp
een sleepkabel, extra lampjes enz.
Overigens, uw garagehouder kan
advies geven wat u verder aan
reserve-onderdelen dient mee te
nemen. Om helemaal op alles te
zijn voorbereid is daar nog de in
ternationale reis- en credietbrief
van de ANWB voor de werkelijk
'hopeloze' gevallen.
Goodyear geeft verder de raad een
deskundig samengesteld verband-
trommeltje mee te nemen. Als er
kinderen meereizen zorg dan voor
voldoende boeken en andere dingen
die de kinderen kunnen afleiden.
Het bezighouden van kinderen tij
dens lange en vermoeiende autorit
ten is erg belangrijk, mede gezien
het humeur en de zenuwen van hem
of haar die achter het stuur zit.
FERRE GRIGNARD
De ex-student van de Antwerpse
Kunstacademie Ferré Grignard trok
de aandacht op een Bluesfestival in
Brussel met een meeslepend reper
toire, dat ritmisch gesproken op de
skiffle' is geënt. Ferré en zijn trio,
bestaande uit Toet Smits, Emilius
Fingertips' de Somer en de Neder
landse pianist Johan Koopmans,
maakten een plaat, die een groot
succes blijkt: ,Ring, ring, 'Ive got to
sing' en het felle ,We want war'
Daar zijn wij het allemaal wel over
eens: fruit hoort bij een goede voe
ding.
't Zorgt op 'n smakelijke manier
voor 'n portie vitamine C. Vooral de
voorjaars- en vroege zomervruchten
zijn rijk aan dit vitamine. Wist U
dat aardbeien nog meer vitamine C
bevatten dan sinaasappelen? Ook de
bessen en frambozen mogen er zijn!
De kersen hebben wat minder C-
vitamine maar van deze heerlijke
vrucht kunnen we gemakkelijk een
flinke portie op.
Naast vitamine C krijgen we uit
het fruit nog wat vitamines van het
B complex en wat ijzer- en kalk-
zouten.
Fruit kunnen we bij elke maaltijd
geven, het is in zomer en winter een
welkom toetje. Ook tussen de maal
tijden door valt het er goed in en
verdient zelfs de voorkeur boven
snoepgoed. Wilt u fruit zó eten?
Best, maar spoel het in ieder geval
goed af onder de kraan.
Nog een paar raadgevingen:
Koop fruit zo vers mogelijk
Was en/of schil fruit altijd voor
het gebruik.
U kunt op veel manieren zomer
fruit verwerken. Probeer daarom
eens onderstaande recepten! U zult
er geen spijt van hebben!
Vruchtensla van sinaasappel
en aardbeien
Plm. 150 g aardbeien, 2 sinaasap
pelen, 2 eetlepels basterdsuiker,
groene gekonfijte vruchtjes.
De aardbeien schoonmaken, was
sen in koud water en met de bas
terdsuiker in een kom of schaal
overdoen. De sinaasappelen afspoe
len, door midden snijden en met een
scherp mesje de stukjes vrucht
vlees er uitsnijden. De stukjes si
naasappel bij de aardbeien in de
kom doen en alles even omroeren.
De vliezen en het wit zoveel moge
lijk uit de sinaasappelhelften ver
wijderen en de bakjes eventueel
versieren door de rand uit de tan
den met een mes of een glad, rond
spuitmondje.
De vruchtensla over de sinaasap
pelhelften verdelen en garneren met
een stukje groen gekonfijte vrucht.
Aalbessenvla
250 g aalbessen, 21/2 dl water, 25 g
(3 eetlepels) griesmeel, 50 g (S eet
lepels) suiker.
sen en met het water even aan de
kook laten komen. De vruchten op
een zeef laten uitlekken. Het vocht
weer in een pan teruggieten en aan
de kook brengen De griesmeel en
suiker aan het vocht toevoegen en
het geheel, al roerende, gaar laten
koken (plm. 8 min)
De uitgelekte bessen door de zeef
wrijven en het vruchtenmoes aan de
„griesmeelvla" toevoegen Het geheel
met een vork of garde goed opklop
pen en koud serveren.
Kersen-perzikpudding
250 g kersen, 2 perziken, 2V2 dl
water, 1 dl citroensap, 60 g (6 eet
lepels) suiker, 12 g (6 blaadjes) gela
tine, citroenschil, (slagroom)
door B. TEN WESEPE
'Dan is dat afgesrpoken, meneer. Alleen nog dit: u hebt en
kele voorwaarden gesteld, waaraan ik moet voeldoen en waar
aan ik zal voldoen. Ik weet precies, wat mijn plichten inhouden
maar ik ken ook mijn rechten. Om bij voorbaat ieder misver
stand in dit opzicht uit de weg te ruimen lijkt het me nuttig,
dat u het alvast weet. Ik houd niet van handjes vasthouden,
noch minder van kietelen en hecht ook geen geloof aan
toevallig struikelende bazen met als enig houvast de sekreta-
resse, die heel toevallig net in de buurt staat. Evenmin van
sympathieke klopjes op schouder of andere delen van mijn li
chaam. Kadootjes neem ik niet aan, net zo min als bloemen.
Met het maken van overuren ben ik heel voorzichtig en doe dat
bij hoge uitzondering, als ik er zelf van overtuigd ben, dat het
niet anders kan en dan nog het liefst in mijn eentje. Ik ga
principieel nooit uit met mijn baas, zelfs niet tijdens eventuele
al of niet bestaande zakenreizen. Zo, dat was het. Misschien
begrijpt u nu, hoe ik aan een dergelijk getuigschrfit kom?' Ze
wees op het papier, dat nog tussen hen in lag. 'Alles wat ik
hier opsom, is me min of meer overkomen. Ik had drie bazen,
vader en twee zoons. Moet ik nog duidelijker zijn? En nu be
grijpt u tevens wel, waarom het tijd werd, dat ik naar een an
dere werkgever uitzag.'
Dirk Boogstra had met stijgende verwondering gemengd met
verontwaardiging en gevoel voor humor, naar het meisje ge
luisterd. Zijn eerste impuls was geweest: Schiet op. Ik wil je
al niet meer. Doch dit kon tevens inhouden, er wel op gere
kend te hebben, dat hij zich bepaalde vrijpostigheden bij zijn
sekretaresse kon veroorloven.
Het meisje had zijn gedachtengang onmiddellijk door ge
had. 'Als u van mening bent, dat ik toch niet de sekretaresse
ben, die u zocht, mag u dat gerust zeggen en is er nog niets
overboord. Zoeken we allebei iemand anders. Zegt u het maar.'
Er was een glimlach gekomen op het doorgaans strakke ge-
zich van directeur Boogstra.
Hij had haar een sigaret gepresenteerd, die ze aannam, en gaf
haar vuur.
'Ik mag dat wel, juffrouw Kalsman. Laat ik u vertellen, dat
het geen gewoonte van me is om me aan intimiteiten te buiten
te gaan met het vrouwelijke personeel. Vraagt u dit eventueel
aan uw voorgangster. Ik verbaas me alleen een beetje over uw
opsomming. U bent bijdehand, dat mag ik wel. En als u voor
uw werk capabel bent, zult u van mij en van niemand anders
hier ooit last hebben.'
'Dat verwacht ik ook. Uitstekend meneer Boogstra. U moogt
me Greet noemen. Alstublieft geen Greta. Ik ben toch al niet
zo gek op mijn voornaam. Terwijl ik mijn sigaret oprook, kijk
er geen bezwaar tegen is, als ik het naar mij eigen smaak in
richt? Tafel en bureau? Ik heb zo bepaalde ideeën.'
Greet Talsman was de zestiende prompt op tijd in haar ver
trek wachtende op de eerste instructies. Na een week wist hij,
da! hij een goede keus had gedaan.
Greet bleek bijna feilloos, had feeling voor het geheel andere
werk, dat ze nu deed, bleek over mensenkennis te beschikken
en kon goed omgaan met de klanten, die haar baas wilde spre
ken, Doch ze isoleerde zich volkomen van het andere perso
neel. Daar had hij haar een keer over onderhouden, sprekende
over gemeenschapszin, doch het meisje had zeer beslist haar
hoofd geschud.
'Het spijt me meneer maar daar denk ik anders over. Als
uw privé-sekretaresse geniet ik een zekere vertrouwen en uit
hoofde van deze vertrouwenspositie, sta ik nu eenmaal op een
ander niveau dan de andere personeelsleden. U moet in ieder
opzicht weten dat ik uw vertrouwen waardig ben. Dit houdt
in, dat ik alleen in connectie sta met u. Men mag mij gerust
trots en ongenaakbaar noemen, dat interesseert me niet. Mij in
teresseert alleen het feit, dat ik mij volledig voor u inzet. Ik
heb al eerder gezegd, dat ik me volkomen bewust ben van mijn
plichten. Die houden evenwel niet in, dat ik amicaal omga met
de andere werknemers. Als ik u in dit opizcht moet teleurstel
len, vind ik het jammer, maar zo zie ik nu eenmaal mijn posi
tie.'
Hij had er nooit meer over gesproken. Geleidelijk aan werd
Greet Kalsman door de andere personeelsleden genegeerd. Doch
uit niets liet het meisje blijken, dat het haar iets kon schelen.
In de loop der tijd bouwde Dirk een theorie op omtrent het
eigenaardige meisje, dat altijd beleefd en vriendelijk was, ge
voel voor humor en zich ontpopte als een zeldzaam toegewijde
sekretaresse.
Niets was haar teveel. Aan haar gezichtsuitdrukking tenmin
ste kon hij nooit zien of ze een bepaalde opdracht al of niet
vervelend vond. Haar expressie bleef, wat het werk betreft, al
tijd even ondoorgrondelijk.
Eens had hij gevraagd, of ze geen vriend had. Het antwoord
was weer typisch Greet geweest.
'Het spijt me, meneer, maar ik spreek nooit over mijn privé-
aangelegenheden met mijn patroon. Ik houd alles strikt ge
scheiden. Mag ik dus hierop het antworod schuldig blijven?'
Van lieverlee kwam wel eens de gedachte bij hem op: Hoe
zou ze zijn als vrouw? Bezit ze een gevoelsleven? Is ze in staat
tot liefhebben? Hij wist er werkelijk geen antwoord op.
Eens had hij haar gevraagd: 'Greet, wat zou je doen, als bij
voorbeeld iemand in de gang je beetpakte en kuste?'
Het meisje had een stapel facturen in haar armen, doch bleef
bij het bureau staan, hem onderzoekend. 'Af en toe is uw ge
dachtengang over mij weieens verontrustend, meneer. Ik
vraag me nu af, wat er in u omgaat, voor u zoiets aan mij
vraagt. Het getuigt van een soort mentaliteit, die ik niet kan
appereciëren.'
Hoewel hij over dit laatste kwaad werd, beheerste hij zich en
antwoordde alleen: 'Je hebt me geen antwoord gegeven op mijn
vraag.'
'Dat antwoord is heel simpel, meneer. Wat ik doen zou, doet
momenteel niet terzake. Laat ik alleen zeggen, dat ik judo-op-
ik alvast even rond in mijn toekomstig domein. Ik hoop, dat leiding heb gehad, omdat ik enige tijd plan had te proberen bij stelde.
de politie te komen. Laat ik dit vaststellen: de persoon in kwes
tie, wie hij ook zou zijn, zou voor altijd ervan genezen zijn, om
het een tweede keer te proberen. Is dat duidelijk?'
Hij had gegrinnikt. 'Volkomen, Greet. Ik begin een beetje
angstig te worden.'
'Daartoe is geen enkele reden. U gedraagt zich precies zoals
ik verwacht van een patroon, die zichzelf en zijn sekretaresse
respecteert. Kan deze conclusie u geruststellen?'
Er was niets tegen in te brengen. Af en toe vond hij het wel
vermakelijk, dat het meisje, dat toch werkelijk met zichzelf
voor de dag kon komen, altijd even vormelijk bleef.
Op een morgen zei hij: 'Greet, als ik zeg, dat je er vanmorgen
bijzonder leuk uitzie in dit bloesje en die rok, ga ik dan, volgens
jouw begrippen, over de schreef?'
Ze had even nagedacht en alleen al deze aarzeling verschafte
hem een zekere voldoening. Haar antwoord was: 'Nee, meneer,
want u constateert een normaal feit. Ik weet heel goed zelf, dat
mijn kleding altijd onberispelijk is, niet alleen vanmorgen, iede
re dag. Ook dit acht ik belangrijk voor een privé-sekretaresse.
Het feit, dat u dit bij uitzondering zegt ik meen, dat het de
tweede keer is bewijst dat u gewend bent geraakt aan de
wetenschap, dat ik mfe altijd heel serieus kleed voor mijn werk.
Overigensals u aanmerkingen mocht hebben, zegt u het ge
rust. Daartoe hebt u het volste recht.'
Collega's die hem bezochten, maakten hem wel eens hun
compliment over zijn sekretaresse.
Welwillend nam hij alle lofuitingen in ontvangst, doch gaf er
geen commentaar op. Ze hoeven niet te weten, dat het een
pronkstuk is in mijn kantoor, een prachtig opgetuigde robot
waar je met plezier naar kijkt, op wie je geen enkele aanmer
king kunt maken, omdat haar werk praktisch feilloos is, doch
voor de rest een goed gebouwd stuk vlees, waar je totaal niets
aan hebt.
Op een dag had hij heel nuchter en droog, doch inwendig
grinnikend, over zijn vondst gezegd: 'Greet, mocht je binnen
korter of langer tijd trouwplannen hebben, dan reken ik er op,
dat je me het ruimschoots van te voren doet weten.'
Nadat hij de vraag gesteld had, wist hij: Het is volkomen za
kelijk, dat ik dit wil weten. Ze kan me er niet over op de vin
gers tikken. Maar het antwoord was totaal nietszeggend ge
weest. Hoewel er een lichte blos op haar wangen was gekomen.
'Inderdaad zal ik u dan zeer tijdig op de hoogte stellen, meneer'.
Meteen was ze teruggekeerd naar haar eigen appartement. En hij
was niets wijzer geworden. Alleen het feit, dat ze gekleurd had,
gaf hem enige triomf.
Uit de personeelskarthotheek wist hij haar verjaardag. De
tweede mei werd ze 23 jaar. Het verjaardagsgeschenk had hem
heel wat hoofdbrekend gekost. Hij wist immers niets van haar?
Welke hobby's bezit ze? Hield ze van lezen? Hij wist niet eens
wat haar vakantieplannen waren. Over al die dingen sprak ze
nooit met hem. Ze leefde volkomen in twee werelden, die ze
angstvallig gescheiden hield. Om half zes des avonds ging het
kastje dicht en het andere open. Waarin hij nog nooit gekeken
had, omdat ze hem daarvoor bewust niet in de gelegenheid
De kersen ontpitten. Éénderde ge
deelte van de kersen achterhouden
als garnering De gelatine weken. De
rest van de kersen met 't water en
de citroenschil even aan de kook
laten komen. De citroenschil ver
wijderen en het vruchtensap zeven.
De gelatine uitknijpen en in het
nog warme vruchtesap oplossen. Het
citroensap en de suiker toevoegen
en het geheel op smaak afmaken.
Het vruchtesap laten afkoelen totdat
het drillig begint te worden. Een
bodempje in 4 kleine puddingvor
men schenken. De perziken ontvel
len en de vrucht in twee delen van
de pit halen. In iedere puddingvorm
een halve perzik met de bolle kant
naar boven schikken, De pudding
vormen bijna volschenken met de
rest van de puddingmassa en de ge
kookte kersen als laatste in de gela
tine schikken. De puddinkjes laten
afkoelen, storten en al of niet gar
neren met stijf geslagen slagroom en
de achtergehouden kersen.
Wilt u vlug een zelfgemaakte taart
op tafel brengen? Gebruik dan een
kant- klare taartbodem gevuld met
custardpudding, verse vruchten en
room!
PARADENTOSE VERNIETIGT HET
GEBIT
Over het algemeen gelooft men,
dat de mens met het klimmen der
jaren zijn tanden en kiezen moet
kwijtraken. Dat is niet juist. Ieder
een zou tot op hoge leeftijd met zijn
oorspronkelijk gebit kunnen rondlo
pen, indien men het goed zou ver
zorgen. Met driemaal tanden poetsen
per dag is men er niet Men raakt
namelijk de tanden niet kwijt door
tandbederf alleen, maar ook door 'n
ontsteking van het tandvlees rond de
tanden. Deze ziekte wordt paraden-
tose genoemd en uit zich in de ver
nietiging van de interdentale tand
vleespapil, een verlaging van de
tandvleesrand, waardoor de tanden
langer schijnen te worden. Tenslotte
is de verlaging van de kassen het
resultaat.
Volgens de Wereld Gezondheids
organisatie is paradentose een van
de meest verbreide ziekten. Bij de
volken met een gebalanceerd primi
tief diëet komt dit verschijnsel veel
minder voor dan in de beschaafde
landen. Generaties lang werd ver
ondersteld, dat tandbederf de be
langrijkste oorzaak voor het verval
van het gebit was. Langzamerhand
is men echter een andere mening
toegedaan.
'Tegenwoordig', zegt John H. Mos
teller, hoogleraar aan de Loyola
Universiteit in New Orleans in het
maandblad Het Beste, 'behoeven de
mensen geen vals gebit te krijgen
wegens tandbederf. De grote boos
doener is paradentose.'
Dat is merkwaardig indien men
weet, dat deze ziekte doeltreffend
kan worden bestreden
Bouwsel
Onze tanden en kiezen vormen 'n
spectaculair bouwsel met een groot
aantal opzienbare mogelijkheden
Zij moeten immers voedsel kunnen
snijden, stuktrekken, fijndrukken en
vermalen. Een volledig gebit is dus
een eerste vereiste willen al deze ak-
tiviteiten zonder schade verlopen. De
wortels passen precies in holten in
het kaakbeen. Zij zijn omgeven door
duizenden vezeltjes, die van het
kaakbeen door het omgevende vlies
naar de wortels lopen. Het tandvlees
bedekt en beschermt deze ingewik
kelde structuur en houdt de tanden
en kiezen op hun plaats. Het tand
vlees moet nauw om de tanden slui
ten, zodat geen voedsel en andere
vreemde stoffen tussen de tandenen
het tandvlees blijven zitten en zo
ontsteking teweeg kunnen brengen.
Gezond tandvlees voelt stevig aan
en is licht roze van kleur Wanneer
hei tandvlees onstoken raakt, wordt
het paarsrood, zwelt op en gaan de
tanden wijken. Overvloedig bloeden
bij het poetsen bewijst, dat het
tandvleesweefsel geirriteerd is en ge
ïnfecteerd, d.w.z. dat chronisch
eten resten in de ruimten tussen de
tanden en in de tandvleeszakjes ach
terblijven. Dit heeft tot gevolg, dat
het onderliggende kaakbot zich te
rugtrekt. Hiermede vertoont zich het
klassieke beeld van paradentose.
Naarmate zich afvalstoffen verza
melen, gaat zich ok een kalkachtige
substantie, tandsteen, vormen. Het is
met de tandenborstel grotendeels te
verwijderen, de rest moet door de
tandarts iedere drie tot zes maan
den worden verwijderd
Remedie
Er bestaan geen tabletjes, die ons
van paradentose kunnen afhelpen.
Goed poetsen is echter onontbeerlijk.
Ook de ruimte tussen de tanden en
het tandvlees moet schoongemaakt
worden. Een onderzoek heeft aan
getoond, dat de juist wijze van tan
den poetsen en vermindering in de
frequentie van paradentose te zien
gaf, namelijk 6,6 procent en een
aanmerkelijke daling in het aantal
gaten. Ook de frequentie van wor-
telvliesontsteking liep met 26,3 pro
cent terug. Verder dient, zoals ge
zegd het tandsteen geregeld te wor
den verwijderd. Hoe langer men
daarmee wacht, hoe verder de para-
dentoses voortschrijdt. De keuze tus
sen regelmatige tandsteenbehande
ling en het voortdurend dragen van
een prothese, zal voor niemand
moeilijk zijn.