De onwerkelijke wereld van het televisienieuws 53 ■lm Veroordelen is nief moeilijk De wonderschelp van Olidin: TWEEDE BLAD DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1967 Blitsbrommers voor tuffende tieners De hemel is hun sportveld Zweefvliegers genieten van avontuurlijke sport Uitbreiding plan Oost door Schoorlse aannemer. Elke avond kijken miljoenen men sen naar het televisienieuws, dat overal ter wereld in de huiskamers wordt gebracht. Krijgt men de waar heid te zien? Men ziet het toch met eigen ogen, nietwaar? Het antwoord op deze vraag luidt ontkennend. Wat men ziet is een keuze, die camera man en regisseur met de camera van een bepaalde gebeurtenis hebben ge maakt. Henry Fairlie, correspondent in Washington van de Engelse Sunday Express, schrijft een interessant ar tikel over dit onderwerp in het augustusnummer van Het Beste. Hij put daarbij uit eigen ervaringen. Te levisie schept niet alleèn nieuws, zo als kranten dat sinds generaties doen. Televisie schept haar eigen ge beurtenissen. Er bestaat een belang rijk verschil tussen de vraag: „Heb je het verslag van de moordpartij in Kongo in de New York Times ge lezen?" en de vraag: „heb je de moordpartij in Kongo gisteravond op de televisie gezien?" De eerste op merking houdt slechts in dat men een verslag heeft gelezen dat van e'k ander kan afwijken. De tweede opmerking houdt in dat men de ge beurtenis zelf heeft gezien. Hoe voor zichtig men ook met het medium te levisie omspringt, men kan deze (on gewilde vorm van) misleiding niet voorkomen. De televisie kan incidenten weer_ geven. Maar de televisie kan slechts zelden een gebeurtenis weergeven. De ware betekenis van een gebeur tenis hangt af van het geheel harer bekende en onbekende oorzaken, van het geheel der bekende en onbeken de incidenten die ertoe bijdragen, en van alle repercussies die eruit voortkomen, De totaliteit van een incident kan gemakkelijk worden beschreven; de totaliteit van een ge beurtenis kan zelfs de historicus ontgaan- Deze moeilijkheid, waaraan de dagbladverslaggever van dag tot dag het hoofd moet bieden, kan de tele visieverslaggever maar zelden over winnen. Immers, de dagbladverslag gever bezit flexibiliteit, Hij kan doordringen waar de camera dat niet kan, Hij kan temperen, relativeren. De televisieverslaggever, daarente gen, kan zijn woorden nog zo zorg vuldig kiezen, hij kan nooit een op zienbarend schouwspel in het juiste perspectief plaatsen. Niet alleen vormt het openbare en het opzienbarende element de kern van televisie, in een belangrijk op zicht heeft televisie een wezenlijk belang bij rampspoedige gebeurte nissen, Aangezien zowel kranten als televisie uit zijn op een pakkend relaas, verslaan ze liever een grote staking dan onderhandelingen om een staking te voorkomen. Toch kan de kranteman onderhandelingen bij na even boeiend maken als een sta king. Maar wat kan de televisie met onderhandelingen beginnen? Ze kan alleen beelden geven van mensen die bij een gebouw aankomen en van mensen die het verlaten. Vervorming. Beweging is het materiaal van de televisie en deze kan niet nalaten hierop de nadruk te leggen. Tele_ visie bezit drie duidelijke kenmer ken die de bijzondere verleiding waaraan ze is blootgesteld, verster ken. Daar is in de eerste plaats de tijdsbeperking. Het lezen van een belangrijk verslag in een krant kan tien minuten kosten. De televisie beschikt bij het presenteren van het nieuws eenvoudig niet over zoveel tijd. Dit leidt tot een mate van con centratie die vervorming meebrengt; en bij het verslaan van geweldda den concentreert men zich zozeer op het gewelddadige incident, dat de complete gebeurtenis wordt buiten gesloten. Een voorbeeld van zo'n vervorming was de charge van de politie tegen de demonstranten voor burgerrechten bij de brug te Selma in Alabama in maart 1965. Iedere betrouwbare verslaggever die ik ken en die erbij is geweest, zo schrijft Fairlie, wijst erop dat er eerst een periode was waarin politie en de monstranten elkaar zonder geweld pleging opnamen, in een atmosfeer van ondraaglijke spanning. De uit zendingen van de televisie-nieuws dienst toonden deze inleidende con frontatie niet, en konden ze ook niet tonen; drie minuten film betekent in een nieuwsuitzending een lang onderdeel. Maar zonder kennis van de voorgeschiedenis die de geweld daden in perspectief zouden plaat sen, gaat men denken dat een bruut optreden van de politie een automa_ tisch verschijnsel is, dat de politie zich altijd zo gedraagt. Meredith. De televisie kan uit incidenten niet slechts gebeurtenissen, maar hele bewegingen scheppen. Gedurende de tijd dat ik de onder leiding van Meredith gehouden tocht door Mis sissippi volgde, werd ik voortdu rend verbijsterd door het verslag dat de televisie hiervan gaf. De on samenhangende colonne maakte op het scherm de indruk van een leger. Wanneer de camera's draaiden, ver manden zich de demonstranten - gering in aantal en allesbehalve in drukwekkend van voorkomen - en speelden de rol die van hen werd verwacht. De leiders schreden naast elkaar voort, aan het hoofd van hun geestdriftige volgelingen. De werkelijke betekenis van de tocht door Mississippi lag in het ge heel niet in een dergelijke eendrach tige demonstratie, maar- in het feit dat hij de diepgaande tegenstellin gen tussen verschillende groeperin gen van de beweging voor burger rechten inzake „black power" aan het licht bracht. Een van de voornaamste moeilijk_ heden waarmee het televisienieuws (en ook het filmjournaal) te kampen hebben is gebrek aan tijd en ruimte. Het ligt zeker niet aan de bekwaam heid van de samenstellers dat van veel gebeurtenissen een vertekend beeld wordt geschapen. Het medium en de gebeurtenissen zelf zijn er dikwijls aanleiding toe. Vandaal- dat een kritische instelling van de zijde van de televisiekijker in hoge mate wenselijk is. een boek vol verhalen, strips, wetenswaardigheden, spelletjes, knutselwerk en raadsels. DE WONDERSCHELP VAN OLI DIN, een groot en bijzonder fraai uitgevoerd nieuw deel uit de AP- Jeugdserie, bevat een bonte, afwis- DE DUINSTREEK selende verzameling verhalen, lange en korte strips, knutseladviezen raadsels, handleidingen voor allerlei spelen en nog veel meer van wat kinderen vandaag boeit. Dit boek, met de vele prachtig in kleur ge- illustreerde bladzijden en de buiten gewoon gevarieerde opeenvolging van allerhande leesgenres, werd sa mengesteld door de bekende journa list en criticus J. H. W. Veenstra. Het boek is genoemd naar een der hoofdfiguren uit een stripver haal naar het avontuurlijke jonge tje Olidin, dat dankzij een wonder- schelp de wonderlijkste avonturen beleeft. Olidin was een schepping van de bekende kinderboekenschrij ver W. Schippers, van wie ook het lange avonturenverhaal Professor Wat-Nat en de Molligraaf is. Maar Olidin is ook de naam geweest van een jeugdblad, van een veertien daags clubblad, dat jarenlang be stemd was voor de leden van de Shell Junior Club, die van 1957 tot 1964 heeft bestaan. Met toestem ming van de Shell heeft J. H, W. Veenstra uit de zeven jaargangen een boeket samengesteld van het leukste, het spannendste en het fleu- rigste wat er in Olidin is versche nen. Dit boek zal een vooraanstaande plaats in de boekenkasten van vele gezinnen gaan innemen, want het is een echt gezinsboek. De vele knut- selkarweitjes die het biedt, maken het tot een werk om te lezen en te herlezen. Een boek kortom om niet alleen te lezen, maar om mee te leven Een boek waaraan Hans An dreus, Friso Henstra, Alice Houck, J. Kruis, Ferdinand Langen Suzan ne Lecointre, M. Mok, Roberic, Hei- ga Ruebsamen, Chris Scheffel, W. Schippers, Anneke Wollrabe en vele andere bekende schrijvers en teke naars hun medewerking verleenden, zodat het boek vast en zeker een plaats onder de klassieke kinder boeken beschoren is Voor tineers en twens, die genoeg hebben van hun zwarte, grijze en spierwitte brommer, is er goed nieuws. Sinds kort zijn er namelijk brommers te koop, die in alle mo- mogelijke kleuren gespoten kunnen worden. Bij het bestellen van zo'n brommer 'blitsbrommer' wordt een in- vultekening verstrekt, waarop de persoonlijke ideeën van de jonge konsument over kleur en kleurkom- binaties kunnen worden ingevuld. Binnen drie weken wordt de brom mer dan geleverd. Duur is hij zeker niet: 453,en 498,de laatste niet alleen met verende voorvork, koplamp met dim licht, ingebouwde km-teller en vol- naaf remmen voor en achter, maar ook met een 1-ketting motor en een koppeling in oliebad. Een aantrekkelijk artikel voor kleur- bewuste jonge mensen en ook voor leden van sportverenigingen. Bij het besturen van een zweefvlieg tuig gaat de oeroude droom van de mens om te kunnen vliegen pas werkelijk in vervulling. Als een vo gel zo vrij kan men de kleine witte wolkjes tegemoet vliegen en hun wisselende vormen gadeslaan. Dit gevoel van vrijheid is' een enorme sensatie. Sommige mensen gaan schreeuwen, zingen of huilen van vreugde. Deze vreugde en opwinding welke aan het zweefvliegen zijn ver bonden, hebben deze sport in vele landen populair gemaakt. In Duits land, aldus een nummer van Het Beste, zijn meer dan negenhonderd zweef vliegclubs. Parijs heeft binnen een straal van tachtig kilometer een dozijn zweefvliegvelden, vrijwel evenveel als Londen. In de Verenig de Staten zijn honderdzeventig clubs aangesloten bij de Scaring Society of America. De Schweizer Aaircraft Corporation produceert in de' Vere nigde Staten grote aantallen zweef vliegtuigen. Het bedrijf zag in 1966 haar omzet met vijfig procent stij gen. Andere Amerikaanse fabrieken boekten eenzelfde stijging. Daar naast worden uit Europa veel zweef_ vliegtuigen naar Amerika geëxpor teerd. De sport trekt jong en oud aan. De meesten hebben nimmer een motorvliegtuig bestuurd. Vaak zijn er onder de vliegsportenthousiasten zakenmensen, die zich letterlijk bo ven de dagelijkse beslommeringen willen verheffen. Soms ook getrouw de vrouwen, die door geestdriftige verhalen van hun mannen op het spoor van deze avontuurlijke sport zijn gezet. Ja, er zijn zelfs piloten van straalvliegtuigen, die zonder het gedreun van motoren door de lucht willen zweven. DOOR TO DORSSEN- VAN LOO Op feestavondjes en verjaardagpartijtjes was Max vriendelijk tegen iedereen, maar niemand wist ook maar iets bij hem te be reiken. Op zinspelingen ging hij niet af. Doorgaans was hij een der eerste gasten, die naar huis ging. Men wist, dat hij weduwnaar was en een zoon had. Jan Elle- gers, die al voor de oorlog bij zijn tante in Blokzijl woonde, kwam plichtsgetrouw in de drie vakanties een week naqr Hoo- gendijk, waar Max hem verwende en volstopte. Maar (fe jopgen kon nimmer zijn schroom overwinnen en was altijd een beetje bang voor zijp yader. Max poqgde iqdere keer ppnieuw het ver trouwen van zijn zoop te winnen. Eypnwej zonder enig resultaat. Kgnqelijk was de jongen blij, als de week voorbij was qn Max hem in zijn wagen naar Blqkzijl terugreed pp nog epn paar yurtjes bij bijn zuster en zwager bleef, Hoewel hij de jongen grpag definitief bij zich had, begreep hij, dat het voor de op voeding van Jan Ellegers beter was, dat hij in Blokzijl bleef, In het begin van 1949 stierf plotseling weduwe Vingerling, die bet grote herenhuis in de Hoofdstraat bewoonde. De erfgenamen gaven opdracht hpt gebouw te veilen. Hoewel er ook in het dorp enkele gegadigden waren, was de inzet al zo hoog, dat niemand er wat voor voelde er nog een paar duizend gulden bovenop te doen, zodat de inzetter eigenaar werd. In het voorjaar begon de verbouwing en deden geruchten de ronde, dat het een kantoor zou worden met woonruimte aan de achterzijde. Daarvoor was het groot genoeg. In het najaar was de verbouwing voltooid en prijkte er een bord: 'Hier komt de Twentsche Bank'. Reeds in november werd de vestiging geopend. Ook Max kreeg een uitnodiging. Hoewel het hem weinig kon schelen, ging hij er heen, luisterde naar de sprekers, dronk een glas en complimen tperde de nieuwe directeur, zijn vrouw en dochter. Hij bleef een uurtje, babbelde wat met andere dorpsnatabelen, waarna hij afscheid nam, nogmaals de handen van het drietal drukkend, Pmdat hij met deze bank geen zaken deed, was hij de opening gl vergeten, toen hij zijn post op een ophtpnd in november een kennismaking-uitnodiging vond van de heer en mevrouw Ben gers, Hoofdstraat 116, BengersEven moest hij zich die naam In de herinnering terugroepen. Bengers, die naam kende hij ergens van. Wie woon de er nota bene op Hoofdstraat 116? O, wacht eens, dat was die nieuwe bankdirecteur. Waarom nodigde die man hem uit? Ze kende elkaar nauwelijks. Zijn eerste impuls was middels een beleefd briefje te bedan ken. Je kon overal niet heengaan. Maar feitelijk ging hij tegen woordig nergens meer heen. Misschien was het niet goed met het oog op zijn bedrijf. Hij had hier en daar al de bijnaam van kluizenaar. Beroerd, maar er was niets aan te doen. Hij moest zich maar weer wat meer in het publiek Vertonen. Dus ging Max Ellegers drie avonden later naar de Hoofd straat, waar hij hartelijk werd verwelkomd door het echtpaar en hun dochter. 'We stellen het zeer op prijs, meneer Ellegers, dat U onze invitatie heeft aangenomen. Voor wij in Hoogendijk kwa men, hadden we al zo het een en ander over uw mooie bedrijf gehoord. Zelf ben ik er al eens een paar keer langs gereden en ik heb een van uw nieuwe toeringcars gezien. Een prachtig ge zicht. Zo zult u er zelf ook wel over denken, niet?' Tot Max's eigen verbazing werd het een gezellige avond. Voor het eerst na jaren was hij blij gegaan te zijn. Mevrouw Bengers, zelf nog knap voor haar leeftijd, toonde met haar man interesse voor het bedrijf. En Attie, de dochter bekende: 'Ik heb gehoord, hoe u begonnen bent, meneer Ellegers. Ik heb altijd bewondering gehad voor mensen met durf in deze tijd. Het moet machtig in teressant zijn om van de bodem, de vloer af te beginnen en uit eindelijk een mooie autobus klaar te hebben, Hef een sprookje.' Om elf uur begreep Max, dat hij moest vertrekken, Tot zijn verwondering speet het hem. Hij zei: 'Tot mijn spijt kan ik u niet uitnodigen voor- een tegenbezqek, want ik woon geheel al leen. Ik ben ehweduwnaar, Maar ik zal het erg op prijs stellen, als u mijn bedrijf eens wilt komen bezichtigen. En dat werd beloofd, nadat mevrouw Bengers hem had ver zocht nog eens een avond terug te komen, Binnen enkele maanden was Max Ellegers huisvriend bij de Bengersen, vooral toen bleek, dat Max van bridgen hield en hij derhalve als vierde man precies bij hen paste. Zodat er al gauw na nieuwjaar een vast wekelijks bridge-avondje werd vastge steld. Op een koude februari-morgen reed Max het dorp door en zag bij de bushalte Attie Bengers staan. Hij remde af, het raampje opendraaiend. 'Hallo, Attie, waar moet je heen?' vroeg hij. 'Naar de stad. De bus schijnt laat te zijn.' Hij wenkte met zijn hoofd, naar het andere portier schuivend en het opendeed. 'Je kunt meerijden, als je wilt.' 'O, Max, geweldig Even later zat ze naast hem in de behaagelijk warme wagen 'Ook toevallig, dat je langs kwam?' Sinds enkele weken tutoy eerden ze elkaar. 'Waar moet je zijn in de stad? Of is dat een geheim?' vroeg hij glimlachend. 'Welnee. Je mag het gerust weten, Ik ga vandaag oppassen bij een tante. Ze gaan uitmijn tante en oomWaar ze zin in hebben met die kou. Ze hebben een baby van negen maan den. Dus.Ze spreidde haar handen. 'Dus tante Attie is vandaag babysits Het meisje knikte. 'Ik vind het wat leuk. Ze hebben een schat van een baby. Kan ik de hele dag voor zorgen.' Max keek haar even terzijde aan. Hij wist haar leeftijd. En dacht: Je had al lang getrouwd moeten zijn kind. Had je zelf een baby gehad, of twee. Je zoudt een ideaal moedertje zijn. 'Moet je voor zaken naar de stad? Of nog verder?' 'Allicht.' Hij wees voor zich uit naar de besneeuwde weg. 'Ge loof maar niets, dat ik anders het dorp uitgegaan was.' 'Ga je nooit uit? Ik bedoel naar de bioscoop of zo?' 'Welnee, waarom?' O, zo maar.' Enige tijd was het stil. Toen zei ze opeens met andere stem: 'Max, mag ik wat zeggen.' 'Waarom niet?' 'Ik mag je graag, zie je? En vader en moeder eveneens. Enfin dat weet je nu onderhand wel. Maar.je sluit jezelf teveel op heus. Het leven is niet alleen werken. Ook ontspanning, genie ten.' 'Ik ben eenenveertig, Attie. De jongenskiel is me al jaren van de schouders gegleden.' 'Leeftijd heeft er tegenwoordig niets meer mee te maken, Max. Enfin, je moet het natuurlijk zelf weten. Maar ik meen het goed met je.' Hij dacht na. 'Ik weet niet eens, wanneer ik voor het laatst een film heb gezien.' 'Ik ben evenmin zo filmminded. Maar af en toe draait er wel iets goeds. Dat ga ik zien.' 'Alleen?' Hij keek haar ondeugend lachend aan. 'In Hoogendijk heb ik nog geen vriendin, Max. Ze zijn hier een beetje op een afstand. Maar dat kan me minder schelen.' 'Ik weet anders wel iemand voor je.' 'Sorry, Max, ga niet fungeren als intermediair. Van 't voorjaar ga ik tennissen. En moeder en ik staan de volgende week in een stand op de bazar van de muziekvereniging. Ik verwacht je.' 'Het zal me een groot genoegen zijn.' 'Ik hoor het enthousiasme in je stem', spotte ze. 'Ben je ooit weieens op een bazar geweest? Ga je wel eens ergens heen?' 'Ja zeker. Ik heb een wekelijkse bridge-avondje bij de familie Bengers.' 'Ja. Jij toch ook?' 'Dat is heel iets anders.' 'Verklaar me dat eens nader, jongedame.' 'We zijn met ons, drieën. Jij b'ent alleen. Sorry. nu ben ik natuurlijk indiscreet.' 'Helemaal niet. Het is toch zo?' 'Ik bedoel dit, Max en ik hoop, dat je mijn goede bedoelingen wilt aanvaarden. Je vereenzelvigt op de duur. Ik geloof, dat dit niet goed is.' Hij haalde zijn schouders op. 'Een mens went aan alles.' Vlak bij de stad zei ze opeens: 'Max, ik heb een verzoek.' 'Dat kan. Moet ik er aan toevoegen: tot de helft van mijn koninkrijk?' 'Serieus, Max.' 'Laat horen.' 'Ik.ik zou graag je huis eens willen zien. Mag dat?' Hij antwoordde niet dadelijk. Ze bemerkte zijn aarzeling. 'Je mag gerust nee zeggen, als je het niet wilt. Laten we alsjeblieft altijd eerlijk tegen elkaar zijn. Je kunt een bepaalde reden heb ben, die ik beslist niet hoef te weten." En toen hij bleef zwijgen, voegde ze er aan toe: 'Als ik deson danks indiscreet was, bied ik bij voorbaat mijn verontschuldi ging aan.' Hij keek haar even lachend aan. 'Dat is het niet, Attie. De reden is.ik ben vrijgezel. een man.Jij een vrouw. Je zult ongetwijfeld dingen zien, die ehmisschien rommel. Of niet alles schoon genoeg. Ik heb daar geen erg in. Een werkster houdt mijn keetje schoon. Tenminstedat hoop ik.' 'Dit vormt voor mij geen bezwaar, Max. Maar nog eens, zeg gerust nee, als je liever niet wilt.' 'Als je niet al te precies kijkt, ben je welkom. Wat denk je van morgenmiddag?' Nederland Iedereen die de speciale medische zweefvliegkeuring goed doorstaat, mag in Nederland van zijn veertien de jaar af vliegen. Het vroegere A- brevet bestaat niet meer. Men werkt eerst naar het B-brevet toe. Om dit te behalen dient men vijf vrije vluchten, elk van minstens zestig seconden en met een volledige cir kel" tijdens elke vlucht, te kunnen uitvoeren. Voor het C-brevet zijn de eisen vanzelfsprekend hoger. Deze zijn: een vrije vlucht in stijgwind, waarbij gedurende tenminste vijf minuten achtereen is gevlogen op een hoogte boven het beginpunt van de vrije stijgvlucht. Na het C-brevet volgt het zilveren brevet, waarmee men, als men tevens het zweefvlieg- bewijs van de Rijksluchtvaartdienst bezit, ook overlandvluchten mag ma ken. De zweefvlieger is uitsluitend aan gewezen op opstijgende, warme lucht die thermiek wordt genoemd. Al zijn aandacht moet zijn gericht op het vinden van die opstijgende lucht stromingen. Men kan, gebruikma kende hiervan, soms enkele kilome ters stijgen in één zogenaamde ther- miekbel. Elke warmtebron komt hiervoor in aanmerking. Dicht bij elkaar staande olietanks bijvoor beeld of een winkelcentrum. Hetzelf de is het geval met grindkuilen en vuilnisbelten. Geen zweefvlieger heeft ooit in zijn leven een thermiek- bel gezien, maar het vormt een on uitputtelijk onderwerp voor de ge sprekken van de vliegers. Kosten Zweefvliegen is geen uitgesproken kostbare sport. In Nederland kan men voor een bedrag van vijfhon derd gulden per jaar al heel wat doen. Wii men echter een eigen toe stel hebben, dan vergt dat toch gauw een som van vijftienduizend gulden. De vliegtuigen worden meestal door de clubs aangekocht en betaald uit de gemeenschappelijke kas. In het buitenland bouwen veel zweefvlie gers hun eigen vliegtuig, waarvoor bouwpakketten in de handel zijn die minder dan tienduizend gulden kos ten. Het zelf bouwen is overigens in ons land vanwege de officiële voor schriften praktisch uitgesloten. Zweefvliegtuigen zijn, aldus Het Beste, een goede geldbelegging door dat zij vrijwel niet aan slijtage on derhevig zijn. Zij hebben geen tril lende motor, die het geraamte doet schudden en het materiaal vermoeit. Er komen geen oliespatten op het vernis, zodat het toestel er glanzend en nieuw blijft uitzien. Vliegers die hun toestel na een lange stille tocht aan de grond hebben gezet, zijn zich steeds weer bewust dat zij iets onge looflijks hebben meegemaakt. Zij zijn alleen geweest met de natuur en hebben grootse taferelen aan schouwd. Stranden, bossen en meren mogen dan wemelen van de toeris ten, in de heldere wijde hemel is nog ruimte voor opwindende avon turen. De N.V. Noordhollandsche wegen bouw te Schoorl kreeg van de ge meente Schoorl de opdracht tot het aanleggen van wegen en riolering in het tweede uitbreidingsplan-Oost voor een bedrag van ƒ185.000,—. VERLOVINGSKAARTJES ONDERTROUWKAARTEN GEBOORTEKAARTJES die U bü ons vooruit kunt bestellen en uitzoe ken. Grote collectie VISITEKAARTJES DRUKKERIJ VOLKERS LEEGWATER Schoorl

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1967 | | pagina 5