Belangrijk initiatief Een eeuw muziekhandel Ypma, Alkmaar HfMü wmweekblad Werkgelegenheid Constructieve ontwikkelingshulp Suriname FASCINEREND BOEK OVER DE WERELD VAN DE ESKIMO'S Zet uw ogen en uw cameralens ver open Spanning kan ons ziek maken Lichamelijke ongemakken kunnen uit geestelijke druk voortkomen DERDE BLAD DONDERDAG 9 MEI 1968 DE DUINSTREEK Van links naar rechts: de stichter van de firma, de heer P. Th. Ypma (overleden in 1913) de in 1963 overleden firmant de heer Dirk Ypma; en de tegenwoordige firmant, de heer Niek Ypma. De toonzaal van de firma P. Th. Ypma in de Langestraat 77, Alkmaar. 1848 kwam de achtjarige Petrus Ypma uit Bolsward, waar zijn va der orgelmaker was, naar Alkmaar om bij zijn oom, Lolke Ypma _het vak te leren. Na bij zijn oom 30 jaar in de leer te zijn geweest als mu ziekinstrumentmaker, organist en pianostemmer, vestigde hij zich in 1868 zelfstandig in de Lange straat, nog steeds de Alkmaarse Kalverstraat. Daar viert nu op 7 mei de fa. P. T. Ypma haar 100- jarig bestaan. Zij doet dat men een receptie en met een pianoconcert van de bekende pianist Jan Wijn, welk concert de firma haar geno digden en relaties aanbiedt. Na een tiental jaren als pianostem mer relaties te hebben aangekweekt begon Petrus Ypma een pianohan- del; het was de eerste pianozaak m Alkmaar. Het begon met Franse pi ano's, de Erard, de Bernard en de Pleysel; deze werden later door de Duitse piano's verdrongen; zo werd de fa. Ypma één der eerste afne mers van de Rud Ibach Sohn te Schwelm te Westfalen. Blijkens een advertentie uit de A. Crt. van 1881 kon men toen bij Ypma een nieuwe kruissnarige piano kopen voor 340. Thans beschikt de fa. Ypma over een showroom met ca. 70 instrumen ten, piano's, vleugels en orgels; haar 'vlaggevleugel' is de grote Steinway Sons, een concertvleugel, die nieuw 26.000,- kost. Deze vleugel stelt de firma bij wijze van service beschikbaar voor concerten. In 1920 begon de firma Ypma zelf piano's te maken. De produktie bleef beperkt tot een dozijn; de toe leverende industrie, die de onder delen vervaardigde, kwam in ons land toen nog niet voldoende tot ontwikkeling, zodat het maken van een eigen merk weinig kans op suc ces bood. Een dozijn Ypma-piano s vond zijn weg naar de klanten; toen staakte de firma met 't maken van een eigen merk. Toen de radio zijn intrede deed, begon de fa. Ypma ook radiotoestellen te maken, on der de naam 'Perfect', maar ook dat was maar van korte duur. Wel werd de piano- en orgelhandel uit gebreid met een afdeling radio- te levisie en gramofoonplaten, met wat erbij hoort. Toen de stichter van de fa. Ypma in 1913 overleed, zetten zijn zoons Dirk en Niek, die beide hun vakopleiding in Duitsland hadden genoten, de zaken voort onder de naam P. Th. Ypma. Dirk, de oudste stierf in 1963. Kenmerkend voor de goede sfeer in het bedrijf is dat de oudste mede- werker-pianostemmer Andr. Kloos ter er zijn gouden en vier jongere topmensen er hun zilveren dienst- jubileum vierden. De jongste zoon van de tegenwoor dige firmant, de 19-jarige Stephen Ypma, geniet thans zoals zijn va der en oom deden -zijn vakoplei ding in Duitsland; hij is leerling van de muziekinstrumentenvak school te Ludwigsburg. De piano's van Ypma vonden hun weg in heel Noordholland en tot ver daarbuiten en tot op de eilanden Texel en Ter schelling. Kunstenaars van naam be speelden 3e toetsen van Ypma's concertvleugels op de podia in tal van plaatsen, tot in het concertge bouw te Amsterdam, waar de be kende pianist Hans Henkemans op zijn speciaal verzoek de Steinway Sons van Ypma tot zijn beschik king kreeg voor een drietal con certen. Tal van concertpianisten van inter nationaal niveau, die een vleugel van Ypma bespeelden, stuurden de firma na het concert ongevraagd lovende attesten en tevreden heidsbetuigingen. De huidige firmant, de heer N. Wij leven in een jachtige tijd. Iedereen spant zich in om steeds sneller en beter zijn werk te doen in de collectieve strijd om sukses en nog ruimere financiële middelen. In dien wij echter met onze auto's het zelfde zouden uithalen, als met ons lichaam, dan zou het zeer de vraag zijn of die glanzende automobiel wel de eerste tienduizend kilometerbeurt zou halen. Het komt steeds meer voor, dat mensen met allerlei lichamelijke kwalen ten einde raad naar dokter lopen, die vervolgens constateert, dat er geen enkele fysieke afwij king valt waar te nemen, doch wel een grote geestelijke spanning. Als voorbeeld mag gelden het geval van een vrouw, die gekweld door adem nood, hevige hartkloppingen en ook flauwtes had, door haar huisarts Ypma was jaren lid van de CAO- commissie van de Ned. Bond van Piano- en Orgelhandelaren; ook vond hij bij zijn drukke business nog tijd om in Alkmaar pianoconcerten voor de jeugd te organiseren, waar uit o.m. de reeds bekende pianisten Bruin en Beatrice Israëls zijn voort gekomen. De heer Ypma, die het pianovak als een kunstambacht be schouwt, leverde aldus een belang rijke bijdrage tot het muzikale le ven in stad en gewest. De piano het instrument waarvoor zo enorm veel muziek geschreven is, behield steeds zijn voorliefde. 'Een piano aldus de heer N. Ypma kan, als de reparateur een vak man is, die in zijn werk een ideaal verwezenlijkt wil zien, met repa reren beter functionerend en daar door mooier worden gemaakt.' De piano is een waardevol instru ment en kan als een verantwoorde belegging gezien worden. De piano is ook een veelzijdig instrument, dat door zijn karakteristieke toon en groot potentieel aan toonvoortbren- ging een haast onbeperkt uitdruk kingsvermogen in zich heeft. De piano is het klassieke instru ment aller tijden. Zij bleef eeuwig jong zoals de 100-jarige firma N. Th. Ypma. FR. OTTEN In tegenwoordigheid van vele Bra ziliaanse autoriteiten en de heer Willem Bruynzeel heeft de Brazi liaanse minister voor de ontwikke ling van het binnenland, in Macapa de triplexfabriek Bruynzeel Madai- ras S.A., geopend. Macapa ligt in het amazonegebied van Brazilië, waar voldoende hout aanwezig is, dat geschikt is voor verwerking tot een hoogwaardig produkt. De totale investering in dit nieuwe project bedraagt ongeveer 22 mil joen gulden. Van dit bedrag wordt 7,5 miljoen door de Nederlandse re gering gegarandeerd Ongeveer 90 procent van de produk tie zal worden geëxporteerd naar het Caraibisch gebied, de Verenigde Sta ten en Europa. Voor Bruynzeel bete kent deze nieuwe onderneming een betere grondstoffen- en marktposi tie. Voor Brazilië is de vestiging be langrijk, zowel met het oog op de handelsbalans als voor de ontwik keling van het amazonegebied. Deze nieuwe fabriek met inbegrip van de bosexploitatie en exploratie aan 1500 mensen werkgelegenheid zal verschaffen, zal 24.000 m3 tri plex per jaar produceren. Wat de personeelsbezetting betreft kreeg 'n kern van leidinggevend personeel, met name een geselecteerde groep van 11 aspirant-voorlieden, een scholing in de triplexfabriek van Bruynzeel in Suriname. Twee voor de taak van produktiechef in aan merking komende Brazilianen geno ten een speciale opleiding in Zaan dam. Gedurende een ruime aanloop periode zullen specialisten van de Surinaamse en Zaanse Bruynzeel- bedrijven in Macapa te werk gesteld worden. Door opleiding in het be drijf zelf hoopt men tot een behoor lijke bezetting met lokaal personeel te komen, Oorspronkelijk was de bedoeling een houtsoort die als grondstof voor triplex dient uit Brazilië te be trekken ten behoeve van het bedrijf in Suriname. Daartoe was Brazilië bereid, waarbij men echter vroeg de mogelijkheid tot oprichting van een triplexfabriek in Amazona te be studeren. Ondanks het feit dat het gebied aan de Amazone geïsoleerd is, meent Bruynzeel dat vestiging in dit ontwikkelingsgebied verantwoord is, een mening die wordt gebaseerd op jarenlange ervaring in andere ontwikkelingslanden. Behalve motie ven van ondernemerschap heeft de doorslag gegeven de overtuiging dat het westerse bedrijfsleven in de ontwikkelingslanden een construk- tieve rol dient te spelen. 4 Bij de totstandkoming van Brumasa een samenwerking met een grote Braziliaanse mijnbouwonderneming 'ICOMI', is duidelijk gebleken hoe belangrijk Suriname is als basis voor Nederlandse initiatieven in Zd.- Amerika. In het vroege voorjaar is er al veel te fotograferen. Helaas blijven de meeste amateurs te ver van het onderwerp vandaan. De gemiddelde opname-afstand ligt op ca. 10 meter en het is duidelijk dat er, in dat geval, weinig van het onderwerp overblijft op de foto of dia. Een goede raad, kom er dichtbij, ongeacht of u nu uw dochtertje fo tografeert of een bos tulpen. Fijn proevers gebruiken een voorzetlens waarmee zij tot op bijv. 50 cm kun nen naderen. De dieptescherpte is, op die korte afstand, niet erg groot en dat is vaak een voordeel. De achtergrond wordt dan mooi wazig en laat het object goed uitkomen. Men kan dit effect nog accentueren door een grote lensopening te nemen bijv. f 3.5. De sluitertijd kan dan wat korter worden genomen, het geen de scherpte gunstig beinvloedt. FOTODOKTER naar een hartspecialist werd doorge stuurd. Na een zeer grondig onder zoek bleek, dat zij in feite geeste lijk in de war was gebracht door een overplaatsing van haar echtgenoot, die zij daardoor een aantal maanden niet zou zien. De kwaal bleek uit emotionele spanningen voort te ko men. Vier bezoeken aan deze arts en een korte kuur met kalmerende middelen bleken voldoende om deze vrouw haar normale geestelijke evenwicht terug te geven. Alle krachten waren daarmee tegelijker tijd uit de wereld geholpen. Het was, aldus het februaari-num- mer van Het Beste, de medici lang bekend, dat de geest het lichaam ziek kon maken. Wat men echter niet wist, was, hoe de ziekten met een fysieke oorzaak te onderschei den van die, welke door emotionele spanningen optraden. Dit nu begint steeds duidelijker te worden. Iedereen weet dat de hersenen be paalde automatische lichamelijke reacties opwekken. Wanneer u aan voedsel denkt, komt er automatisch speeksel in uw mond. Hoe kunnen gedachten lichamelijke veranderin gen bewerkstelligen? Er bestaat een verbinding tussen de hypothalamus, het hersendeel dat primitieve reac ties op woede, angst, honger en ge slachtsdrift regelt, en de hypofyse, het hersenaanhangsel. Men wist reeds lang dat deze geheimzinnige kleur, een knobbel ter grootte van een suikerklontje, die zich bevindt aan de onderkant van de hersenen, een groeihormoon afscheidt. Latere onderzoekingen hebben aangetoond dat hij ook een aantal andere hor monen produceert. Alleen al de voorkwab bleek che micaliën te vormen, die de aanmaak van geslachtshormonen in werking stellen en de schildklier besturen, die op zijn beurt de stofwisseling van het lichaam regelt. Hij levert ook een chemische stof die de af scheiding van adrenaline reguleert. De midden- en de achterkwab van de hypofyse beïnvloeden de nieren, samentrekkingen van de baarmoeder en de bloeddruk. „Wij zijn pas aan het begin", zo zegt een van de on derzoekers en wij hebben deze klier nog maar oppervlakkig onderzocht maar wij kennen nu in elk geval één manier, waarop emotionele reactiese in lichamelijke veranderingen kun nen worden omgezet. Een voorbeeld hiervan werd hier voor reeds gegeven. Ook prettige vooruitzichten, zoals bijvoorbeeld een reis naar het buitenland, kun nen lichamelijke veranderingen te weegbrengen. De toerist, aldus Het Beste, dat dieper op deze boeiende materie in de februari-uitgave in gaat, kan klagen over het voedsesl dat hem onprettig doet voelen, ter wijl in werkelijkheid allerlei emoties hem parten spelen. Met talrijke verhalen ontleend aan zijn eigen ervaringen van 50 jaar leven onder de Eskimo's en zijn hu welijk met een Eskimomeisje, geeft de grote ontdekkingsreiziger Peter Freuchen in „Mijn leven onder de Eskimo's" een fascinerend verslag van het Eskimoleveh, zoals het zich door de jaargetijden afspeelt. Door de onthullingen van de merkwaardi ge sociale structuur en sexuele mo raal van dit mysterieuze volk, dat het uiterste noorden van de aardbol bewoont en omdat het zo spannend leest als een roman, is het boek in korte tijd bestseller geworden in Amerika, Engeland, Duitsland en Scandinavië. De thans in de Arbo- serie van De Arbeiderspers versche nen Nederlandse vertaling is geïllu streerd met prachtige foto's en door W. J. P. Scholtz in zeer vlot Neder lands overgebracht. Het boek kost in serieverband slechts ƒ9,50 los in de boekhandel ƒ19,—, hetgeen voor zo'n prachtboek géén geld is. Volkenkundig raadsel De Eskimo's, de niet-Indiaanse in boorlingen van Noord-Amerika, vor men een volk dat de arctische zone vanaf Groenland tot de Beringstraat bewoont. Hun herkomst is nog nim mer geheel opgehelderd. Waarschijn lijk trokken zij 6000 jaar geleden uit Azië naar de arctische gebieden. Van de Indianen onderscheiden de Es kimo's zich niet alleen door hun taal en cultuur maar ook in physiek op zicht. In zekere zin vormen de Es kimo's een der laatste en fascine rendste volkenkundige raadsels van onze tijd. Want een raadsel is het, hoe zij hun levenswijze zo voor treffelijk aan het poolklimaat heb ben weten aan te passen. Voor hun levensonderhoud zijn zij vrijwel ge heel aangewezen op de jacht op grote zeedieren. Zij jagen op het ijs of van uit hun vernuftig gebouwde kajaks. Behalve deze boot - en de grotere, voor vervoer bestemde oemiak - zijn de sneeuwhut en de Iglo - de spek stenen, de lamp, de warme huiden- kleding, de hondenslee en sneeuw- schoenen hun bekendste attributen. Hoewel hun cultuur een grote een heid vertoont, zijn er verschillende typen. De meest typische is die van de arctische kust. Het totale aantal Eskimo's bedraagt thans ongeveer 50.000. In Groenland leven 25.000 Eskimo's, in Canada 10.000, in Alas ka 16.000 en aan de polen nog onge veer 500. De siciale organisatie is zeer een voudig, stammen kennen zij niet. Persoonlijk eigendom is beperkt tot zaken, die werkelijk alléén particu lier kunnen worden gebruikt. Ran gen en standen in onze betekenis van het woord komen niet voor. Hun moraal kenmerkt zich door een grote, spontane vrijheid van op vattingen. Echtscheiding is bijvoor beeld vrij normaal, evenals zeer vroegtijdige, voorhuwelijkse sexuele omgang. Omdat er meer mannen dan vrouwen zijn is polyandrie - veelmannerij - een geregeld voor komend verschijnsel. De Eskimo's hebben een grote ar tistieke aanleg en hun religieuze in stelling kenmerkt zich veel meer door een geloof in zekere bovenna tuurlijke krachten dan in een per soonlijke God. Zijn eerste bezoek aan de Eskimo's bracht Peter Freuchen in 1906. Vanaf die tijd was hij geregeld hun wel kome gast. Hij ging met hen op de jacht, zong met hen, maakte hun tochten mee. Zijn huwelijk met het Eskimomeisje Mavarana vergemak kelijkt het voor hem inzicht te krij gen in de psychologie en het ge dragspatroon van dit bijzondere volk. Peter Freuchen nam deel aan ver scheidene Thule-expedities. Op één daarvan verspeelde hij zijn linker voet. In het hospitaal begon hij voor het eerst zijn belevenissen met de Eskimo's op schrift te stellen. In zijn dagboeken had hij allerlei op merkelijke zaken genoteerd. Hij werkte mee aan de film Eski mo en tot zijn dood in 1957 maakte hij nog talrijke tochten mee naar het noorden, Tussen zijn vele reizen door schreef hij boeken over visse rij en rendieren en over methoden om de levensstandaard van de Groenlanders te verhogen. Tijdens de tweede wereldoorlog was hij werkzaam in het verzet. In het eerste deel van dit boek be schrijft Freuchen millieu, herkomst, dagelijks leven, huwelijk, religie en wereldbeeld van de Eskimo's; het tweede deel bestaat geheel uit be schrijvingen van de vele wonder lijke avonturen, die Freuchen bij de Eskimo's beleefde. FILM DE LENTE! Maak met uw filmcamera eens een „voorjaarssymphonie". Vlecht scènes kmet spelende kinderen samen met op namen van ruzieënde mussen. Maak close-ups van tulpen en speenkruid. Film de merel op het dak en maak een paar shots van het landschap met fijne stapelwolken. Zoek beweging.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1968 | | pagina 9