Sckcozls aazsta busctidcznentlng
^aap de
10
Lange tenen.
GERRITSEN
Bijeenkomst D66
vati
KÏfÏ y
schoolkrant...
CTfflocle - ow
1969
Kristal met zilver
Smid in de smederij
aan de Paardemarkt
De autobus doet z'n
intrede
Tj.
-fgifcav
Groot aantal
verschillende bussen
Concurrentie
Jan de Ridder
chauffeur
""■"■■ZzSZ
■r-
Nog meer
Wel veranderd
lente en zomer
Burgerlijke Stand
Schoorl
Niet een bril, maar de JUISTE bril
Mr. Opticien D. W. PASTOOR, Bergen
De Stewart met in de deur Cor Hopman,
familie De Jong heeft gewerkt.
welke vanaf 1914 bij en met de
Toen Jaap de Jong in 1881 in Enk
huizen werd geboren was er in het
geheel nog geen sprake van autobus
sen. En ook toen hij twaalf jaar
werd en hij als oudste van zijn zes
zusjes en z'n broer mee moest hel
pen de kost te verdienen voor het
gezin, was de autobus nog steeds een
ongekende luxe.
Wel was er al een ander, toentertijd
nog zeer modern, vervoermiddel, n.l.
de stoomboot. En juist deze stoom
boot, leverde hem z'n eerste inkom
sten, daar hij gedurende verschillen
de jaren als machinist op de boot
van Enkhuizen naar Stavoren heeft
gevaren. Toch zou het varen hem
niet voldoen en zo komt het dat we
dezelfde Jaap de Jong enige jaren
later als smidsknecht aantreffen en
wel in de smederij van Hoebe te
Schoorl.
Deze smederij gelegen aan de Paar
de markt tegenover het café de Rus
tende Jager en om precies te zijn op
de plaats waar we nu de huishoud-
afdeling van de winkel van Frans
Leysen kunnen vinden. Deze sme
derij moet al zeer oud geweest zijn,
al in 1555 waren er in Schoorl vier
smederijen en de kans is toch wel
zeer groot dat een er van op de hier
boven genoemde plaats heeft ge
staan. In 1912 echter zou de oude
smederij verdwijnen en Jaap de
Jong, de welke inmiddels eigenaar
was geworden van het pand, liet er
een groot nieuw gebouw voor in de
plaats verrijzen. Dit huis dat qua
uiterlijk niet zo erg veel is veran
derd, is sindsdien van binnen zo
veel verbouwd dat het toch wel even
aardig is om de oorspronkelijke in
deling nog eens te beschrijven.
Het pand waar het om gaat is, zoals
u al wel zult hebben begrepen, de al
eerder genoemde winkel van Frans
Leysen. Helemaal aan de zijde van
de Paardemarkt en dus op de plaats
van het oude huis van Hoebe, liet
Jaap de Jong de smederij bouwen,
terwijl daarnaast een klein winkeltje
met wat huishoudelijke artikelen en
een paar fietsen werd gecreëerd.
Daarnaast, nu de boekenetalage, was
de gang naar het woongedeelte, en
tenslotte dan nog een woonkamer
met een tuintje ervoor.
Twee jaar nadat dit voor die tijd
toch wel zeer grote huis was ge
bouwd en dus in 1914, kwam Cor
Hopman als smidsknecht, ook al
weer direct vanaf de schoolbanken,
bij Jaap de Jong in dienst. Deze
Cor Hopman nu, zou vanaf die tijd
het bedrijf trouw blijven en toen
Jaap de Jong dan ook z'n garage in
1946 over droeg aan zijn zoon Johan
werd Cor Hopman beloond in de
vorm van medefirmant.
Nadat Jaap de Jong zich aanvanke
lijk op het smidsvak had toegelegd,
waarbij vooral het beslaan van paar
den en het smeden van plantenbo-
ren, welke laatste in de duinen
werden gebruikt voor het planten
van plantjes en jonge bomen, hem
druk werk bezorgde, zou hij in 1921
op het autobus bedrijf overstappen.
Aanvankelijk leverde dit hem niet
veel moeilijkheden op, de investering
in een enkele bus was zo groot nog
niet, terwijl hij met een garage toe
kon. Deze garage bouwde hij aan de
smederij op de plaats waar nu het
kantoortje is van het huidige ga
ragebedrijf aan de Paardemarkt.
Bij die ene bus bleef het echter
VHffl M
I, I - J#
Het Fordje van Mullum. Jan de
Klaas Strooker de andere persoon
niet, want al spoedig zouden er ver
schillende exemplaren aan toe wor
den gevoegd terwijl hij gelijktijdig
ook enkele auto's kocht voor de luxe
verhuur. (Wij zouden nu van taxi's
spreken).
De steeds groter wordende investe
ringen dwongen hem tenslotte in
1928 te kiezen voor het een of het
ander. Smid of bus- en garageonder
nemer. Het laatste zou het worden
en zo komt het dat hij in hetzelfde
jaar de smederij met het erbij be
horende huis verkocht aan Fons
Leysen, welke er sindsdien het
smidsvak heeft uitgeoefend, terwijl
diens vrouw de winkel behartigde.
Jaap de Jong schakelde dus geheel
over op de bussen, waartoe hij in de
loop van de tijd z'n garage tot drie
maal toe moest vergroten.
Toen Jaap de Jong in 1921 samen
met Bas Glas de autobus onderne
ming Alkmaar-Schoorl-Petten op
richtte, was de Fiat nog slechts enige
bezit. Al vrij snel echter kwam de
Renault erbij, welke bus met als de
eerste maximaal slechts twaalf per
sonen kon vervoeren. Bij deze twee
bussen is het niet gebleven, want
in 1925 werd er de Daag aan toege
voegd, deze voor die tijd grote bus
had een lengte van 7.80 meter en
zij had maar liefst 31 zit- en 5
staanplaatsen. In 1928 volgde de Ste
wart, een bus met 23 zitplaatsen en
drie staanplaatsen. In 1929 kwam de
G.M.C., in 1931 de Chevrolet, in 1933
een Chevrolet en een Opel en in 1939
tenslotte de laatste Opel.
Alhoewel nummer één, zou Jaap de
Jong niét de enige busondernemer
blijven en vooral op het traject Ber-
gen-Alkmaar werd de concurrentie
wel erg groot. De eerste maar tevens
ook de minst belangrijkste was de
autobusdienst van Cor Nieuwland,
die met een klein vierkant busje
van Bergen naar Schoorl reed. Een
dergelijk traject kon het vanzelf
sprekend nooit bolwerken tegen de
rechtstreekse verbindingen van
Camp naar Alkmaar, en de laatst
genoemde autobusdienst heeft het
dan ook niet lang uitgehouden.
Omstreeks 1924 begon van Mullum
een busverbinding van Petten naar
Alkmaar. Deze van Mullum had zijn
garage bij huize Mariahof aan de
Duinweg. De zelfde garage waar
voordien Jaap Schuit zn Ford had
staan, waarmee deze een transport
bedrijf onderhield. Deze Jaap Schuit
Ridder zit hier achter het stuur, terwijl
op deze foto is.
komen we later tegen als de eige
naar van de Rustende Jager, terwijl
zijn zoon Nic Schuit, voordat hij zijn
vader opvolgde, nog als chauffeur
bij Jaap de Jong heeft gereden.
Nadat Van Mullum dus met één
busje (een Ford) was begonnen, zou
hij er ondanks zijn zwakke positie
toch nog twee bussen aan toevoegen
te weten een Berliet en een Daag.
Vooral omdat hij in Bergen geen
passagiers op mocht pikken, maar
ook doordat het materiaal waarmee
hij reed, verre van goed was, zou
Van Mullum de concurrentie niet
weten vol te houden. En toen dan
ook z'n Berliet in elkaar was gezakt
en z'n andere twee bussen werden
afgekeurd betekende dit in 1928 het
einde van zijn ondorneming.
Dan was er nog de dienst van Alk
maar naar Bergen, welke door Par
ma werd onderhouden, doch welke
net als het lijntje van Cor Nieuw
land geen lang bestaan was bescho-
salon van Jonker en reed dan via
het station en Schoorldam naar Alk
maar.
De man die dit alles zelf heeft mee
gemaakt, de man die bij een groot
deel van deze ondernemingen als
chauffeur heeft gereden en die u
zeker nog veel meer zal weten te
vertellen dan wij hier optekenden.
Deze man is Jan de Ridder de tegen
woordige bewoner van het sigaretten
winkeltje te Hargen. Net als vele
Schoor laars begon Jan de Ridder
z'n carrière in de duinen, lang zou
dit echter niet duren. Na bediende
bij het pension Scorlewald van
Wognum, na slagersknecht respec
tievelijk bij Teunis Ott en Jac. Hop
man werd hij buschauffeur bij Cor
Nieuwland. Dit nadat hij het rijden
in een autobus van Nico Schuit had
geleerd. Van hier zou hij in 1925
verhuizen naar de busonderneming
van Van Mullum, waar hij samen
met de al even bekende Klaas Stroo
ker het voltallige personeel vormde.
Tja, dat waren heel andere tijden,
je dienst begon 's morgens om kwart
voor zeven en 's avonds elf uur was
je pas klaar. Onderweg stond mjjn
vrouw met een pannetje eten, want
thuis eten tussen de middag was er
in 't begin niet bjj. Bushaltes waren
er praktisch nog niet, de vaste klan
ten gaven d.m.v. het een of andere
teken te kennen dat ze van plan
waren mee te gaan en daarbjj kon
het heel goed gebeuren dat de po
tentiële klant nog niet klaar was en
je maar even moest wachten.
Van Van Mullum ging Jan de Rid
der naar Jaap de Jong alwaar hij tot
het einde als chauffeur heeft ge
diend. En zo verhuisde hij in 1939
met de bussen naar de onderneming
van Dolf Schalkwijk. Vooral de eer
ste tijd, de oorlog was immers uit
gebroken, viel het hier lang niet
mee. Toch wist Schalkwijk zijn bus
sen tot 1943 op de weg te houden al
reden de bussen dan op houtgas.
Hiertoe reed er achter de bus een
karretje, waar een grote koker op
was geplaatst. In deze koker werd
■tv -
HEar
Eén van de wagens voor de luxe verhuur met Jaap de Jong achter 't stuur.
ren. Anders was het met de in 1924
opgerichte dienst Alkmaar-Bergen
van Dolf Schalkwijk, immers dit is
de busonderneming welke heden ten
dage nog altijd onze busverbindin
gen tussen Camp, Bergen aan Zee
en Alkmaar verzorgt. Dit is de on
derneming welke tenslotte als over
winnaar uit de zware concurrentie
strijd te voorschijn trad.
Want ook Jaap de Jong, de welke
toch een prachtige lijndienst had
weten op te bouwen, ook Jaap de
Jong zou tenslotte zijn busdienst in
1939 aan Schalkwijk moeten over
doen.
***iilD
„ir'iwt'A
Hier een van de moeilijke situaties die ontstaan konden doordat de nog
zeer smalle wegen geheel niet op het nieuwe autoverkeer berekend waren.
Degene die nu denkt dat alle bus
diensten nu wel opgesomd zijn heb
ben het echter toch wel glad mis.
Want ook de firma Bellekom onder
hield nog een dienst van Bergen
naar Bergen aan Zee, zij het dan
alleen in de zomer. Een andere bus
dienst in die tijd werd onderhouden
door Arie Mooy uit Zuydewind. Hij
reed met een bus van Moerbeek naar
Schoorl voor het kapitaal van 60 ct.
Deze bus, de gastenbus genoemd,
had de volgende route: Moerbeek,
Zuydewind, 't Veld, Waarland, Oud
karspel, Kalverdijk, Warmenhuizen,
Schoorldam en Schoorl.
Twee maal per dag kon je in deze
bus stappen en wel 's morgens om
je familie te bezoeken en 's middags
om weer naar huis te gaan. Een
busdienst welke wel uiterst kort
heeft gereden is die van de spoor
wegen, ter vervanging van het in
1947 gestopte personenvervoer van
de tram. Deze bus startte bij de IJs-
DE GESCHILDE BOMEN
Laatst zat ik in het gras aan de kant
van de weg 't was in de nu eindelijk
zo afdoende, met het alom bekende
driehoekige bord, beveiligde bocht bij
het Witte Huis. En ik zag zomaar
wat voor mij uit en ik mijmerde
wat.
Eten-schillen-schillen eten
Bomen groen, wit en zwart
Grote bomen- kleine bomen
Heel veel bomen- alle bomen.
Eten-schillen-schillen eten
Hier- daar en overal.
Geschilde grote- en kleine bomen
Witter nog dan 't witste wit.
Eten-schillen-schillen eten
Steeds maar meer en steeds maar meer
Trieste wit geschilde groene bomen
Spoedig zwart als trieste end!
een vuur gestookt met dennenhout,
het gas wat hierbij ontstond werd
via slangen naar de motor van de
bus geleid om hier het mechaniek
op gang te brengen.
Sindsdien is er toch wel heel veel
veranderd. De familie Schalkwijk
breidde het bedrijf in de vorm van
een N.V. uit tot haar huidige om
vang. Jaap de Jong schakelde geheel
over op het garage- en taxibedrijf.
En in 1946 werd hij opgevolgd door
z'n zoon Johan en z'n getrouwde
medewerker Cor Hopman. Welke
laatste tot 1967 in het bedrijf is ge
bleven.
De kleine busjes zijn verdwenen en
hebben plaats geruimd voor het gro
tere werk, welk laatste nu alweer
moet vechten voor haar bestaan,
want ook de bussen van nu zullen de
alles verslindende werking van de
tijd niet kunnen ontgaan.
op woensdag 26 maart
a.s.. 's avonds om 8 uur
in Het Gulden Vlies
te Alkmaar
Kaarten: 3,
incl. koffie complet
MODEHUIS
HEILOO
Kennemerstraatweg 127
Tel. (02200) 31815
GEBOREN: Geen.
GEHUWD: Robert P. van Diepen,
Bergen en Hendrika C. Hoogvorst,
Schoorl. Ronald Schuurman en Jos-
ka van Deursen, beiden te Schoorl.
OVERLEDENAdrianus Zwagerman
en Cornelis Kager.
HET WEGGELOPEN PAARDJE
er was eens een kleine paardje op een morgen kwam het jongetje
ze paardje eeten geven maar toen was het paardje er niet en het
jongetje begon te huilen en toen ze moeder er aan en ze vroeg ze
moeder ja mama mijn paardje is weggelopen dat is heel erg zegd
moeder ik weet dat ik sal een nieuwe fiets geven is dat niet luk
ja dat is zo luk maar hep u dan wel geld ja maar je kreigd het ook
voor je sinterklaas o dat wisd ik niet mama gaan we dan ook het
paardje soeken nee hoor en dit was het verhaal van het paardje.
tweede klas
Vorige week donderdag werd door
enkele leden van Democraten '66 een
informatieve bijeenkomst gehouden
in De Roode Leeuw.
Aanvankelijk was de belangstelling
niet bijster groot maar naar gelang
de avond vorderde kwamen er toch
nog mensen binnen zodat men de
bijeenkomst kon sluiten met een
dertigtal belangstellenden.
De heer Bakker hield een inleiding
waarin hij de doelstellingen van D'66
uit de doeken deed.
Deze partij in het najaar van 1966
opgericht omdat men vond dat er in
het huidige politieke bestel iets
moest veranderen. Er is volgens de
heer Bakker geen enkele invloed van
de kiezer op de samenstelling van de
regering en men moet maar afwach
ten wat er met zijn stem gebeurt.
D'66 is voorstander van een gekozen
minister-president en van het meer
voudige districtenstelsel om zo de
afstand tussen kiezer en gekozene te
verkleinen. De partij wil af van de
-ismen, dat wil zeggen het libera
lisme, socialisme en confessionalis-
me. Deze partijen deden tot dusver
met de stem van de Nederlandse
kiezer wat zij wilden en de heer
Bakker gaf hiervan enkele voorbeel
den. Laat de regering kiezen door
de burger, zei hij we moeten af van
de verouderde verhoudingen.
Men had becijferd dat slechts 10%
van de Nederlandse bevolking lid
is van een politieke partij terwijl 'n
procent actief aan de politiek doet.
Het gaat om deze 90 procent die
moet geïnteresseerd worden gemaakt
Uiteraard gaf de heer Bakker com
mentaar op het jongste congres van
de Partij van de Arbeid en hij vond
dat D'66 er juist aan had gedaan
neen te zeggen tegen progressieve
concentraties op dit moment.
Wat de gemeente Schoorl betreft
zei de heer Bakker het juist te heb
ben gevonden als de burgerij zelf
haar nieuwe burgemeester zou heb
ben gekozen. Verder acht hij de
belangenorganisaties in een gemeen
teraad zoals Schoorls en Algemeen
Belang uit de tijd en ook niet doel
matig omdat deze groeperingen geen
'achterban' hebben, d.w.z. zij kunnen
niet aanleunen tegen een landelijke
partij die de gemeentelijk fracties
desgewenst adviseert.
Ook pleitte de heer Bakker voor
meer openheid voor wat betreft de
gemeentelijke politiek, hij zag graag
dat alle agendapunten van een
raadsvergadering kosteloos ter be
schikking van de belangstellende
burger zouden worden gesteld. Hij
vroeg verder de commissievergade
ringen openbaar te maken, men moet
de bevolking meer bij het bestu
ren van een gemeente betrekken en
verder de gemeentebegroting verta
len in niet-ambtelijke taal. Medezeg
genschap wil zeggen; mede verant
woordelijkheid, openheid, democra
tisering van de afstand tussen kiezer
en gekozene.
Na de pauze volgde een geanimeerde
discussie. De heer Bakker zei nog
maals dat plaatselijke belangengroe
pen uit de tijd zijn en mevrouw de
Boer die voor Schoorls Belang in de
Raad zat verdedigde weliswaar het
bestaansrecht van dit soort groepe
ringen maar was het toch ook wel
eens met de noodzaak tot aansluiting
bij een grote partij.
Uit de discussie bleek verder dat
van de 150 Tweede Kamerleden er
slechts een vijftal uit Noordholland
boven het IJ komen.
De heer Bakker kreeg talrijke vra
gen te beantwoorden waarbij de ide
alen van D'66 nogmaals werden be
nadrukt bij de beantwoording. Men
sprak over de discriminatie die er
ook in 1969 nog is ten aanzien van
de verstrekking van studiebeurzen.
Want weliswaar heeft men tegen
woordig minder moeite om van de
lagere naar het middelbaar onder
wijs over te stappen, de drempel
tussen het middelbaar- en het uni-
veritair onderwijs is nog hoog.
Tegen het eind van de vlot verlopen
bijeenkomst werd een werkgroep
geformeerd die zal proberen ook in
Schoorl een afdeling van D'66 van
de grond te krijgen.
aangemeten door
CONTACTLENSSPECIALIST
HOFLAAN 2 - TELEFOON 2202
Leverancier van alle ziekenfondsen
Uitsluitend specialistische behandeling
Brillen op recept van uw oogarts, worden snel geleverd
