Vrije Nieuws Centrale
Gemeenteraad Bergen moet worstelen
3-Daags
bezoek van
Zwitsers een
succes
*t/
ons ulL - ijcnezaab
oan S.witsalban2
opt^JCcimatabon?
'Jf
Op één van
al die
zondagen is het
moederdag
verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Petten en Egmond
'LEZEN, ZWIJGEN EN DOORGEVEN'
Wij lazen in
De Duinstreek
van 1 mei 1936
Ver. Algemeen Welzijn
Schoorlse
gemeenschap
VOOR BABY'S HUIDJE
„Bespreken", stond er bij drie van de ingekomen stukken, die deel uit
maakten van de agenda, waar doorheen de Bergense gemeenteraad zich
moest worstelen.
DOKTERSDIENSTEN
Grote meeting van het
Leger des Heils in
Bergen's
openluchttheater
Oudtburgh Bergen Nh.
(Sȕ
tsJi.
1 **,<A
DONDERDAG 8 MEI 1969 43e JAARGANG nr. 18
weekblad
DE DUINSTREEK
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE
DRY. VOLKERS EN LEEGWATER
(v.h. C. Oldenburg)
Laanweg 35 - Schoorl
Telefoon (02209) 268 en 223
Giro 55 28 67
Bankrelatie
Alg. Bank Nederland n.v., Bergen
Coöp. Ralffelsenbank, Schoorl
en Bergen
Ned. Mlddenstandsbank, Alkmaar
Contracten speciale tarieven
Abonnementsprijs:
8,50 per jaar; 2,25 per kwartaal
Post; per jaar f 13,50
per kwartaal 3,50
Advertentieprijs: 15 cent per mm.
3 NOVEMBER 1944
Terwijl in sommige delen van Euro
pa de Duitse bezetter was verdre
ven, zou voor ons land de meest
afschrikwekkende periode van de
oorlog' juist haar aanvang gaan ne
men. Het was ook in deze tijd dat
de communicatie met de vrije bui
tenwereld voortdurend slechter en
gevaarlijker werd. Vele radio's in
ons dorp waren in beslag genomen
en zij die nog een toestel bezaten
konden het eenvoudigweg niet ge
bruiken, daar overal de stroom was
afgesneden.
Dat wil zeggen, bijna overal.
Immers dokter Heringa werd inge
volge zijn beroep nog als enige van
elektriciteit voorzien. En het was
dan ook vanaf het moment dat een
ieder ander het zonder stroom stel
len moest, dat huize Heringa als
nieuwscentrum voor ons dorp zou
gaan fungeren.
Dit nu waren omstandigheden die
voor Jouke Heringa en Arend Jan
sen, beiden vierentwintig jaar, aan
leiding werden om vanaf 3 novem
ber 1944 een dagelijks verschijnend
illegaal blaadje te gaan verzorgen.
Jouke was degene die steeds weer
de berichten van radio Oranje op
tekende om ze vervolgens naar de
boswachterswoning aan de Duinweg
te brengen. Hier was het Arend, die
samen met z'n jongere broer Ma-
rius, de berichten uittikte en ze
daarna met de, van dominee De
Jong geleende, stencilmachine ver
menigvuldigde.
Dagelijks werden er zo'n 100 exem
plaren gedrukt en dit betekende
voor Schoorl van die dagen één ex
emplaar op de vier gezinnen. Zij
die de oorlog zelf meemaakten zul
len nog maar al te goed weten wel
ke ontzaglijke gevaren met een der
gelijke onderneming gepaard gin
gen en het is dan ook niet verwon
derlijk dat de bron van herkomst
en de samenstellers angstvallig ge
heim werden gehouden, slechts en
kele ingewijden waren op de hoog
te. En het waren deze ingewijden
die de start maakten met het dis
tributie systeem hetgeen zich ver
der als een sneeuwbal over de ge
hele gemeente verspreidde. Namen
die hier toch wel even genoemd
mogen worden in verband met de
verspreiding van het blaadje zijn
die van ds. De Jong, de familie
Zuurbier, de familie Heringa, de
familie Jansen en Bredewout.
Doch ook vele toentertijd onbeken
den speelden een belangrijke rol,
neem nu b.v. degenen die via aller
lei geheimzinnige wegen de druk
kers van papier voorzagen naar la
ter bleek kwam er zelfs papier van
af het raadhuis), of de velen die
via al even onbekende wegen fi
nanciële bijstand verleenden.
En al was er dan geen direkt kon-
takt tussen schenkers en organisa
toren, toch wist men altijd of het
papier danwel geld ter bestemde
plaatse was gekomen daar de
schenking altijd in de eerst volgen
de uitgave van het blaadje werd
verantwoord.
Het eerste exemplaar verscheen dus
op 3 november, de tekst werd ge
stencild, doch de kop van het
krantje „Vrije Nieuws Centrale"
moest telkens gestempeld worden
met behulp van een uit linoleum
gesneden letterpatroon, dit om
eventuele vervalsing tegen te gaan.
De eerste blaadjes waren niet gro
ter dan een briefkaart, doch al snel
werd het nieuws op folioformaat af
gedrukt.
Zo leek aanvankelijk alles van een
leien dakje te verlopen, maar al
spoedig werd ook de woning van
dr. Heringa van de stroomvoorzie
ning afgesneden, zodat het er even
op leek dat de nieuwsvoorziening
gestaakt zou moeten worden. Geluk
kig kon er een radio met een kris
tal-ontvanger op de kop getikt wor
den en zo bleven de berichten door
komen, dit ondanks de stoorzenders,
de zwakke ontvanger en de nog zo
ver verwijderde vrije zender. Maar
ja hoe kan het ook anders, de nu
toch niet meer dienst doende bo
vengrondse elektriciteitsleiding in
het dokterslaantje werd immers als
antenne gebruikt. Het resultaat was
fantastisch.
Andermaal echter ontstond er een
euvel ditmaal was het 't kristal dat
het begaf. Dat dit kistal tenslotte
nog kon worden vervangen was een
wel zeer groot toeval. Een oom van
Jouke Heringa had n.l. voor de aar
digheid juist voor de oorlog een
verzameling gesteenten vanuit Zuid
Afrika naar de familie Heringa op
gestuurd. Tussen deze gesteenten
bevond zich een aantal kristallen,
waarvan er een geschikt bleek om
in het radiotoestel te gebruiken. En
zo kon de nieuwsvoorziening, zij het
met vele angstige ogenblikken, tot
het einde van d eoorlog gehand
haafd blijven.
Steeds had er onderaan het krantje
dezelfde regel gestaan: „Lezen, zwij
gen en doorgeven" en nooit was er
van deze regel afgeweken, zodat de
vijand nimmer heeft geweten wat
er eigenlijk wel onder de bevolking
gaande was.
Uit een van de laatste krantjes en
wel no. 150 van 8 mei nemen wij
het volgende over;
„SCHOORL
Eindelijk is dan het ogenblik aan
gebroken, dat ook hier de macht
weer in Hollandse handen is gelegd.
Gisteren kwamen de verschillende
diensten in functie. Van deze plaats
mogen wij er nog wel even de aan
dacht op vestigen, dat orde en rust
door deze groepen gehandhaafd
moeten worden en dat aan de be
velen en orders van deze diensten
onmiddellijk gevolg moet worden
gegeven. Gistermiddag kwam de
nieuwe Burgemeester, de heer G.
J. Lovink, die de plaats van burge
meester S. G. L. F. Baron van Fri-
dagh, zal innemen, in verband met
de ontslag aanvrage van de laatste.
Om 6.30 uur werd gisteravond een
wijdingsbijeenkomst gehouden in de
Ned. Hervormde kerk te Schoorl,
waarin voorging ds. C. M. de Jong.
Om half negen werd op initiatief
van den heer dr. Risselada het eer
ste vreugdevuur ontstoken. Oud en
jong danste om het vuur en veel
vaderlandse liederen, die vijf jaar
lang alleen maar binnenshuis ge
klonken hebben, werden nu weer
openlijk en enthousiast gezongen.
Nadat de Wijkcommandant, de heer
Zuurbier, de bijeenkomst met een
kort woord van dank aan de heer
Risselade, sloot, werd nog een ou
derwetse "hospartij" door het dorp
geïmproviseerd".
■>■■■-
De presidente dankte B en W en de Schoorlaars voor hun gastvrijheid.
Schoorl Het driedaagse bezoek
van de folkloristische groep uit
Zwitserland aan Nederland en in
het bijzonder aan Schoorl is een
groot succes geworden. Onder aus
piciën van het Oranje Comitee
Schoorl waren zij enkele dagen te
gast waarin zij een druk programma
hadden af te werken.
Op Koninginnedag gaven zij een de
monstratie folklore bij het vreug
devuur en later op de avond in de
Bokkesprong. Donderdagavond wa
ren vele Zwitsers bijeen in De Roo-
de Leeuw voor een Heimatabend.
De presidente Frau L. Ludi-Guggis-
berg heette in het bijzonder de heer
E. Homberger, de consul in Neder
land van de Zwitserse ambassade
welkom, verder dankte zij het
Schoorls Oranje Comitee en de fam.
Laarhoven voor de accurate verzor
ging en gastvrijheid die men onder
vond bij de Schoorlse families waar
men was ondergebracht.
De verbroedering werd op vrijdag
avond voortgezet in 't Trefpunt,
waar met zang en dans Holland en
die Schweiz elkander vonden.
Het programma op klaarlichte dag
stond in het teken van het vlakke
land, waar elke Zwitser verrukt
over was hij het zien van de hori
zon, de grote stukken water en de
pittoreske dorpjes. Vol herinnerin
gen vertrok de groep op zaterdag-
dat de bazar die Schoorls Gemengd
Koor had gehouden, een batig saldo
had opgeleverd van 150,
„Zodat weer voor geruime tijd het
bestaan van de vereniging is ver
zekerd" schreef de correspondent.
dat de heer Arie Oosterbaan te
Groet het initiatief had genomen
een vachtdienst voor veevervoer te
openen.
Dat de V.V.V. Groet-Camperduin
weer haar jaarlijkse reclametocht
had gehouden. Er waren 93 deel
nemers en een batig saldo van 2,55.
dat tien Bensdorp-repen bij M. van
Teulingen een kwartje kostten.
Uitlening der boeken van de biblio
theek op vrijdag 9 mei a.s. van 15.30
-16.30 uur en daarna te beginnen op
dinsdag 20 mei a.s. uitlenen elke
dinsdagavond van 19.00-20.00 uur in
het oude raadhuis te Schoorl.
Bijeenkomst Herv. Vrouwengroep op
maandag 12 mei, 's avonds 8 uur.
Slotavond.
VOOR BERGEN
H. J. P. M. POOT
Dorpsstraat 30, telefoon 2423
VOOR KOEDIJK, SCHOORL EN
W ARMENHUIZEN
F. H. RISSELADA
Dr. Heringlaan 18, telefoon 360
GROENE KRUIS SCHOORL
Sportlaan 2
Zr. E. MOSK
Mosselenbuurt 12, Bergen, tel.
(02208) 3601.
MAGAZIJN op zaterdag uitsluitend
geopend 10.30-11.00 uur. Ma. t/m
vrijdag 12.30-1.30 uur. Telefoon 738.
Worstelen, ja, ja, dat is het juiste
woord, want nog nooit deed de ge
meenteraad zo lang over de behan
deling van de ingekomen stukken.
Dus er was iets aan de hand. Dat
iets laat zich nader kwalificeren als
het woningbouw- en huisvestings
beleid. Sinds burgemeester L. J. de
Ruiter dat wat hy zelf „misschien
wel een misstap" maar „geen mis
daad tegenover de gemeenschap"
noemt pleegde, woei er een storm
van protest tegen het toewijzen van
de paterreverdieping van huize Kra-
nenburgh aan de niet-Bergense kun
stenares Ans Wortel door de Heer
lijkheid. De protesterenden bundel
den zich in de Actiegroep (verder
zonder achternaam), die het Ber
gense college van B. en W. een pe
titie overhandigden.
Dat was slechts het begin. Het be
stuur van de afdeling Bergen van
de Partij van de Arbeid stuurde een
brief naar de gemeenteraad en naar
het college. Zij sprak van „een fa
lend huisvestingbebleid" en zegde
bijna of vrijwel haar vertrouwen op
in dit gedeelte van het beleid van
B. en W.
Ook de Bergense Jeugdraad deed
een duit in het zakje. Het bestuur
vroeg om meer openheid en duide
lijkheid ten aanzien van de kriteria
om voor woonruimte in aanmerking
te komen en bestempelde wethouder
Zonjee's stokpaardje de doorstro
ming als „de heilige koe", die „niet
is afgestemd op de behoeften van
een groot aantal Bergenaren."
Ook het Kunstenaarscentrum Ber
gen, schreef een brief aan het col
lege. Het was erg verontrust over de
huisvesting van Bergense kunste
naars, maar protesteerde niet alleen
en kwam dus over de brug met
plannen voor het realiseren van een
stichting die atelierwoningen gaat
beheren, subsidiëren en misschien
zelfs bouwen.
Twee uur lang debatteerde de raad
soms emotioneel, soms koel over deze
brieven. Een debat.
Burgemeester de Ruiter toonde zich
er geen voorstander van. In ieder
geval niet van „principiële aard".
Want zei hij, daar lenen de inge
komen stukken in het algemeen zich
niet voor. Hoor en wederhoor zouden
door een gebrekkige voorbereiding
volgens hem niet tot zijn recht ko
men.
Als er dan toch over gesproken zou
moeten worden wilde burgemeester
de Ruiter wel eerst het uitgangs
punt zuiver stellen en houden. Die
zuiverheid betwijfelde hij, maar toch
het had wel goede zaken in een
stroomversnelling gebracht. Als de
gemeenteraad dan het woord wilde,
en dat wilden ze, stelde de burge
meester een restrictie. Geen per
soonlijke gevallen, hield hij de raad
voor.
Enkele uwer zullen de drift van het
spreken wel in zich hebben, infor
meerde hij. Hij had nog gelijk ook.
Het P. v. d. A. raadslid N. de Graan
nam het woord. Al het stof wat heeft
gewaaid is de schuld van uw col
lege. De reden hiervan was zo be
gaan met het lot van een niet-Ber-
gense kunstenares, dat u in een op
welling van geëmotioneerd zijn han
delde en de poorten van de gemeente
wijd openzette en de deur van Kra-
nenburgh uit zijn scharnieren licht
te om mevrouw Wortel binnen te ha
len. U heeft zich, beschuldigde hij,
niet afgevraagd, dat er bij de inge
zetenen hier ter plaatse ook van
dergelijke gevallen zouden zijn. Hij
veroordeelde het college omdat het
de gemeenteraad niet eerst had ge
raadpleegd. Hij noemde het „eigen
handig optreden in strijd met de
bevoegdheid van de raad".
Dat alles was volgens hem de
oorzaak van onrust by de bur
gers. Vooral bij degenen die al
jaren op woonruimte zitten te
wachten. Dat zyn de mensen
die niét meer weten waar ze
aan toe zyn. Mensen ook die
zich afvragen of ze ooit nog
wel eens in Bergen een dak
boven hun hoofd krygen.
Verder constateerde hij dat zijn frac
tiegenoot en de andere leden van
de commissie Gemeentewerken toen
de affaire Kranenburgh ter sprake
kwam met een half antwoord op
gescheept waren en dus met een
grote kluit in het riet Hij her-
morgen richting' Rudesheim, waar
men 's avonds weer moest aantre
den.
Vorige week publiceerden wij reeds
de viering van Koninginnedag waar
bij medewerking werd verleend
door de Zwitserse groep met volks
dans, jodelen, zang, Alpenhoornbla-
zen en Vaandelzwaaien.
Eerder op de dag waren zij opge
treden in Gorredijk en VI aardingen
en des avonds om 8 uur konden zij
zichzelf zien optreden op de t.v.
bij het journaal.
B. en W. van Schoorl waren ter
begroeting aanwezig die avond en
een zeer overmatige belangstelling
was er in de Bokkesprong.
De donderdag werd besteed aan ex
cursies aan Volendam, Marken en
een rondvaart te Amsterdam. Een
optreden in de Keukenhof en een
optreden in Amsterdam, waarna de
reis werd voortgezet naar Schoorl
voor de viering van de Heimat
abend.
Nu werd er volop genoten van de
toch wel mooie liederen afgewis
seld met solo en danspartijen van
de jodelaars. Enorme pijpen wer
den aan de mond gezet waarbij
geen rook maar mooie klanken uit
te voorschijn kwamen. Er was veel
bijval voor de manier waarop de
Zwitserse vlag werd gewenteld en
gedraaid waarbij het dundoek strak
door de lucht bleef zweven. Vele
kleine uurtjes werden in het pro
gramma betrokken.
Vrijdag beleefden de Zwitsers een
belangrijk uitgaansmoment in hun
leven want met een sleepboot van
de fa. Wijsmuller trokken zij de
Noordzee op.
Zeer voldaan maar zeer moe werd
de terugtocht aanvaard. Het was een
triologie van belevenissen geweest
waaruit een vriendschapsband is
ontstaan die voor reprise in aanmer
king komt.
Voor het Oranje Comitee Schoorl
was het een ouverture in hun uit
gebreide programma.
Vermeldenswaard is wel dat deze
amateurgroep was ontstaan door
enige selecties, waarbij de personen
kwamen uit Murten, Basel, Kappel
en Lausanne.
HvE
innerde zich nog het geval Riekje
Meijer, die lang voor Ans Wortel al
om woonruimte in Kranenburgh had
gevraagd en een negatief antwoord
(Kranenburgh zal met onze toe
stemming nooit worden bewoond)
had gekregen. Hierdoor voelt men
zich bedonderd, oreerde hij verder.
Hij vond eigenlijk, dat de mensen
dubbel bedonderd waren. Zij had
den zich namelijk ook vergist bij
de afgelopen gemeenteraadsverkie
zingen. De kiezer van 1966 moet het
verwijt treffen. Zij zijn verantwoor
delijk voor de samenstelling van
dit college.
Een college dat volgens hem, voor
het grootste gedeelte (dit kwantita
tief bedoeld) een totale liberale po
litiek voert, die een voor alle lagen
van de bevoolking constructief be
leid niet kant. En daarom stelde ook
hij weinig vertrouwen in dit col
lege. Maar de kiezers hadden in
ieder geval nog een goed jaar om
na te denken. Het was niet slechts
kritiek die uit zijn koker kwam.
Geef de mensen opening van zaken
in de geslotenheid vai de huisves-
tingsmisere, houd een hearing, geef
volledige medewerking a an de
Werkgroep Woningbouw, laat leden
hiervan meeluisteren op het spreek
uur van wethouder Zonjee en betrek
de plaatselijke woningbouwvereni-
ginig er ook in. Dat waren zijn sug
gesties.
De heer Schuil (PSP) beaamde wat
de heer De Graan had gezegd. Hij
was alleen teleurgesteld, dat de actie
nu pas op gang was gekomen. Hij
had namelijk al veel eerder geageerd
tegen dit huisvestingsbebleid.
Mevrouw Broekman-Vriesman (On
afhankelijk) vroeg vooral medewer
king voor de Werkgroep Woning
bouw. Zij vond het huisvestingsbe
leid een moeilijk probleem, maar
noemde het opnemen van Ans Wor
tel een bebleidsfout. Zij kon zich
best voorstellen dat de kunstenaars
hier zich gepasseerd voelen. Verder
vroeg dit raadslid om meer publici
teit, als er bijvoorbeeld ergens grond
goedkoop te koop was.
In de heer Wittebrood (KVP) vond
(Zie verder pag. 2)
Vogende week donderdag (15 mei)
Hemelvaartsdag, zullen 15 afdelin
gen van het Leger des Heils uit de
kop van Noordholland een bijeen
komst in het openluchttheater en
hotel „Duinvermaak" houden.
De eerste bijeenkomst zal 's mor
gens om 10.30 uur beginnen in het
openluchttheater. Ook de jeugd heeft
men op deze dag niet vergeten, want
voor hen begint om 12.30 uur een
„tienkamp", (7-12 jaar) op het naast
het openlluchttheater gelegen speel-
duin.
Hierna komen jongens en meisjes
van dertien jaar en ouder aan de
beurt, die achtereenvolgens zullen
Volley-, voet- en handballen, waar
bij sommige mensen van ,Het Leger'
zich ook niet onbetuigd zullen laten.
Daar de tijd niet toereikend is, zul
len de wedstrijden bestaan uit twee
helften van ongeveer twintig minu
ten.
Alle sportaktiviteiten zullen onder
leiding staan van de heer Br. Bol-
tjes uit Alkmaar.
Om 14.30 uur begint het voorpro
gramma waarin iedere afdeling zijd
muzikale steentje zal bijdragen.
Om 15.00 uur begeeft een ieder zich
naar „Duinvermaak", waar de grote
slotbijeenkomst gehouden zal wor
den. Bij dit alles is men natuurlijk
afhankelijk van het weer, gehoopt
wordt dan ook op droog en zonnig
weer.
Mocht dit niet het geval zijn, dan
zal het gehele programma in gewij
zigde vorm doorgang vinden in
„Duinvermaak".
Leden van de Jong Odd Fellow Club
„feniks" uit Heiloo gaven op 29
april jl. voor de patiënten van Oudt
burgh een opvoering van het toneel
stuk in drie bedrijven „De Surprise".
Dit toneelstuk met een vrolijke noot
werd door 't gezelschap op uitmun
tende wijze gebracht. De hoofdrol
spelers droegen het stuk goed, ter
wijl de bijrollen in goede handen
waren. De regie, gevoerd door de
heer de Groot, gaf het stuk de no
dige vaart en maakte dankbaar ge
bruik van de verrassingen die het
spel bood.
De patiënten genoten zichtbaar van
het goede toneel en beloonden de
spelers met een gul applaus.
