De gemeenteraadsverkiezingen 1970
Schoorl
Coalitie
Ingezonden
Ingezonden
Raad Bergen hopeloos
verdeeld
Voorwaarden
Gemeentebelangen
Katholieke Volkspartij
Democraten '66
Partij van de Arbeid
High-risers vooral in
trek bij de stadsjeugd
DE SCHADELIJKE GEVOLGEN
VAN FLUORIDE
Junimaand...
concertmaand
Buiten verantwoordelijkheid
van de redactie.
De gemeente Schoorl zal er binnenkort toe overgaan fluor aan ons drink
water toe te voegen, na toestemming van de minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid te hebben verkregen.
Dadelijk rijst dan de vraag of wel alle facetten m.b.t. de volksgezondheid
voldoende zijn onderzocht. Blijkt dit inderdaad het geval te zijn, dan zal
de minister weigeren zijn medewerking te verlenen. In het volgende artikel
zullen enkele aspecten aangaande de fluoridering worden besproken.
De gemeenteraadsverkiezing van 3
juni heeft de Heerlijkheid een zeer
verdeelde raad bezorgd. 8 partijen
streden om 15 raadszetels; de KVP
en de WD behaalden ieder 3 zetels,
de PvdA, Bergens Belang en Idee '69
sleepten ieder 2 zetels in de wacht,
terwijl de PSP, de Boeren Partij
en de Prot. Chr.-groepering zich met
ieder 1 zetel tevreden moeesten stel
len. De samenstelling van de nieuwe
raad is als volgt:
KVP: M. C. Veldt, Drs. J. M. van
Langen en E. F. van Zon.
Prot. Chr. :Drs. M. Bustraan.
PvdA: C. J. Korver en mevr. G. W.
de Poter.
VVD: W. Franck, mevr. M. N. A.
Sibinga Mulder-Kluyver en D. J.
Lui ting.
BP: C. M. Smit.
Idee '69: Mevr. Mr. E. P. Broekman-
Vriesman en F. Böhne.
PSP: L. Schuil.
Berg. Bel.: P. Beyneveld en mevr.
Ir. E. M. Eisma-Donker.
Opmerkelijk is de verkiezing van de
25-jarige Fred Böhne (Idee '69) die
populariteit verwierf als lid van
BSV en als barkeeper van 't Zee
paardje. Hij kreeg 108 voorkeur
stemmen en is daarmee, volgens een
onderlinge afspraak van de Idee—
kandidaten, gekozen. Mocht hij zijn
benoeming niet aanvaarden, dan zal
zijn zetel worden bezet door Ir. Jan
Hamstra (47 voorkeurstemmen).
KVP-er H. Zonjee kreeg 183 voor
keurstemmen, 33 te weinig om op
een KVP-zetel te mogen klauteren.
Door de grote verdeeldheid zal het
vormen van een coalitie ongetwij
feld grote moeilijkheden met zich
meebrengen. Er zijn in principe twee
mogelijkheden:
öf de KVP (3 zetels), WD (3 zetels)
en Prot. Chr. (1 zetel), samen 7 zetels
plus vormen de coalitie öf Idee '69
(2 zetels), Bergens Belang (2 zetels),
PvdA (2 zetels), PSP (1 zetel) en
BP 1 zetel) sluiten zich aan een.
Veel zal afhangen van de koers van
BP-er Cor Smit. Hy geeft zijn me
ning: „Het is een vreemde situatie:
de regeringspartijen hebben zeven
zetels, de oppositie heeft er zeven en
ik zit er tussenin. Ik moet eerst eens
zien met welke mensen ze naar vo
ren komen, maar als ik tot meerege-
ren word geroepen dan stel ik be
paalde eisen, ze hebben je immers
nodig. Ik sta ten opzichte van beide
blokken even ver. Het kan vrij in
gewikkeld worden. Er zijn mogelijk
heden legio."
De winnaars van deze verkiezing
zijn twee nieuwe, groeperingen, die
beide twee zetels behaalden: Idee '69
en Bergens Belang.
Mevrouw Broekman (Idee '69) is te
vreden over de uitslag: „Ik vind het
voor een nieuwe groepering helemaal
geen slecht resultaat. We hadden er
natuurlijk graag drie willen hebben,
maar ik vind dit niet gek. Ik denk
dat Fred Böhne veel voetbalsuppor
ters had. Het lijkt me bijzonder
moeilijk tot een werkbare meerder
heid te komen, maar alles ligt nog
open."
Ook P. Beyneveld, voorzitter van
Bergens Belang, is zeer tevreden: „Ik
had het niet verwacht en ik kan
het nog niet verklaren. Vanmor
gen zei iemand: De Bergenaren zijn
in opstand gekomen, Bergens Belang
en Idee'69, twee nieuwe partijen,
behaalden één kwart van de stem
men."
Over de beweerde samenhang tussen
het succes van zijn groepering en de
enquête van Nieuw-Bergen zegt hij:
„Daar kun je hoogstens naar gissen,
maar zeker weten doe je het nooit."
En over de nieuwe coalitie: „Het ligt
voor de hand dat KVP, Prot. Chr. en
VVD gaan proberen of ze een meer
derheid kunnen vinden. Ze zouden
kunnen proberen mevrouw De Poter
erbij te betrekken. De heer Kroon
heeft al iets in die richting gezegd.
Een coalitie van de 'kleine partijen'
is, dacht ik, wel een wensdroom.
Maar laten we het even aannemen
wat anderen ook bedacht hebben, ik
zou het helemaal niet gek vinden
mevr. Broekman en de heer Schuil
wethouders. Maar het is een moei
lijke zaak."
Dinsdag 1 september, wanneer de
nieuwe raad voor de eerste maal bij
eenkomt, zal het resultaat van deze
vroedschappelijke puzzel openbaar
worden.
Hoewel het al weer ruim een week
geleden is dat Schoorls kiesgerech
tigde bevolking diegenen koos die de
gemeente de komende 4 jaar zullen
gaan dienen als gemeenteraadslid,
willen we nog even in vogelvlucht
de verschillende nieuwe raadsfrac
ties bespreken.
De uitslag zal u onderdehand onge
twijfeld wel bekend zijn, PvdA 2
zetels, Gemeentebelangen 4, KVP 3
en D '66 2. Totaal werden uitge
bracht 3209 stemmen, i.e. ruim 71
procent der bevolking en de partij
Gemeentebelangen kreeg hiervan
830, de KVP 687, de PvdA 400 en
D '66 392 stemmen.
Zoals bekend hebben Schoorls en Al
gemeen Belang een fusie aangegaan
en is de partij Gemeentebelangen op
gericht. In de raad die nu nog zit
ting heeft hebben Schoorls en Alge
meen Belang samen 5 zetels, men is
dus eigenlijk 1 zetel teruggelopen.
De heer Sleking toonde zich dan ook
niet tevreden, hij zei te hebben ge
rekend op 2 zetels meer. Vooral na
alles wat gepasseerd is, zei de lijst
aanvoerder van Gemeentebelangen.
Dat ongeveer 30% der kiezers is
thuis gebleven zag hij als een onge
ïnteresseerd zijn van de bevolking en
tevens een bepaald gevoel van mach
teloosheid en het idee van 'ze doen
het zonder mij ook wel'.
Mevrouw Kroon en de heer Mr.
Eecen zullen dus niet meer in de
raad terugkeren, terwijl de heer A.
Leysen met zijn 25 jaar het jongste
gemeenteraadslid wordt.
Ook de KVP is een zetel achteruit
gegaan, de heer J. B. M. Meijer
toonde zich maar matig tevreden.
Ook had hij een andere verdeling
der zetels verwacht, het aantal geko
zenen van de PvdA was hem tegen
gevallen. Ook was hem de totale op
komst tegengevallen, veel mensen
zeggen 'het zit wel goed'. We dienen
dus, aldus de heer Meijer in de ko
mende vier jaar regelmatiger de be
volking te betrekken bij het gemeen
telijk werk door het organiseren van
meer hearings.
Mevrouw Van der Linden en de heer
R. Dekker zien we dus ook niet meer
terug in de nieuwe raad en naast de
heren Meijer en Louter treedt een
nieuweling het gemeentelijk strijd
perk binnen, n.l. de heer Hornman.
Deze is schrijver-journalist en eige
naar van de bekende Safari-hoeve te
Catrijp. Hij is 49 jaar oud en secre
taris van het Nederlands Leprafonds.
Hij geniet vooral bekendheid door
zijn publicaties over Zuid-Amerika,
voor Algemeen Welzijn hield hij de
afgelopen winter een boeiende cau
serie over dit werelddeel.
Een nieuwe partij in de raad en dus
twee nieuwe gezichten, n.l. de heer
G. J. M. A. Le Belle, journalist, en
de heer A. A. F. de Waal, chef ver
keersleiding op het marinevliegveld
de Kooij. De heer Le Belle was wel
tevreden, hij had weliswaar op 3 ze
tels gehoopt maar als men in ogen
schouw neemt dat D '66 voor het
eerst aan de gemeenteraadsverkie
zing heeft deelgenomen mag hij toch
niet mopperen.
Over de slechte opkomst zei de heer
Le Belle dat deze volgens hem
hoofdzakelijk te wijten was aan het
mooie weer en het feit dat er een
voetbalwedstrijd door de TV werd
uitgezonden. Dit had vooral invloed
op de stemgerechtigden die na 6
uur 's avonds hun stem nog hadden
moeten uitbrengen.
In deze fractie zien we de heer Mee-
dendorp met meer terug, over de
oorzaak hoeven we u wel niets meer
te vertellen. De heer Muelink is weer
gekozen en dan de heer J. Duijne-
veld, die zoals bekend, bedrijfslei
der is van onze jeugdherberg. Het
werk als gemeenteraadslid is hem
met helemaal onbekend, ook in zijn
vroegere woonplaats Emmen had de
heer Duijneveld zitting in de raad.
De heer Muelink was met vakantie,
de heer Duyneveld afwezig en daar
om was de derde man op de lijst die
overigens niet is gekozen, de heer J.
Bos, zo vriendelijk om te verklaren
dat hij niet teleurgesteld was. Hij
had echter gehoopt op 3 zetels, maar
het aantal van 2 toch wel verwacht.
Gezien de opkomst in andere delen
van het land achtte de heer Bos het
opkomstpercentage in Schoorl niet
slecht maar weet dit toch wel aan de
politieke ongeïnteresseerdheid.
En zo gaan we dan in september
kennis maken met de nieuwe raad
en ongetwijfeld zal er tijdens de
laatste bijeenkomst afscheid geno
men worden van die mensen die niet
zijn herkozen. Ongetwijfeld zullen
hun verdiensten voor de gemeente
dan door de burgemeester wel wor
den geschetst.
Op de eerstkomende bijeenkomst
van de nieuwe raad zullen, zoals
bekend, 2 nieuwe wethouders wor
den gekozen. Wie dat zullen wor
den is uiteraard nu nog een open
vraag. Er zal deze zomer hierover
nog duchtig van mening worden ge
wisseld en aan ons, want de pers
is toch ergens het verlengstuk van
de publieke tribune, is het om af
te wachten wat er uit de bus zal ko
men.
Resumerend kunnen we stellen dat
de raad, zoals op vele andere plaat
sen in Nederland, ook in Schoorl
een verjonging heeft ondergaan. Dit
kan impliveren dat nieuwe gedach
ten en denkbeelden terrein zullen
gaan winnen en 't kan voor Schoorl
een pluspunt zijn.
Dat er twee nieuwelingen in de raad
komen die journalist zijn kan voor
de plaatselijke verslaggever tot ge
volg hebben dat hij nog beter op zijn
tellen zal moeten passen. Want dat
zijn raadsverslagen dan met de no
dige vakmanschap worden ontleed is
wel zeker.
De high-risers - hippe fietsen met
verhoogd geplaatst stuur, banaan-
vormig zadel en rugsteun - zijn op
het ogenblik hard bezig een aandeel
van de Nederlandse fietsenmarkt te
veroveren. Vooral bij de stadsjeugd
is dit nieuwe model fietsen erg in
trek. Ervaringen in het buitenland
wettigen de verwachting dat de
voor deze fietsen, en dan voor
al bij de jongeren, ook naar de 'pro
vincie' zal overslaan. Verschillende
Nederlandse fietsenfabrikanten heb
ben high-risers in hun produktie op-
I genomen.
WAT IS FLUORIDE
Dit is een binding van het element
fluor met andere elementen zoals
calcium en magnesium. Voor de flu
oridering wordt 't kunstmatige pro-
dukt natriumfloride gebruikt. Nu be
paalt de concentratie van 't produkt
de schadelijkheid. Uit onderzoe
kingen is aangetoond dat fluor scha
delijk is bij een concentratie van
meer dan 1 mgr per liter drinkwa
ter. Fluor komt reeds in de vrije na
tuur voor, gebonden aan andere ele
menten. Wij nemen dan ook dage
lijks onbekende en soms aanzienlijke
hoeveelheden fluor op uit ons voed
sel, drank en geneermiddelen en
zelfs bij het inademen. Wist u b.v.
dat zes koppen thee 1 mgr fluor be
vatten? De concentratie aan fluor
wordt dus na de fluoridering van
het drinkwater verdubbeld.
Fluor is een cumulatievergif, het
wordt vastgelegd in het beenderstel-
sel, de nieren, het hart en zelfs in
de tanden. Een groot deel wordt wel
iswaar weer via zweet, en urine af
gescheiden, maar de geringe achter
gebleven hoeveelheden kunnen na
verloop van tijd ernstige verschijn
selen van fluorvergiftiging te weeg
brengen. Zo kan skeletfluorose op
treden, welke kan worden vergele
ken met verschijnselen die aan reu
ma doen denken. Bij zwangere vrou
wen kan vruchtbeschadiging optre
den, waardoor het softenon-probleem
onbewust wordt ingevoerd. De oud
directeur van de gezondheidsdienst
van de staat Rode Ishland (V.S.) zelf
een medicus, moest in een open
brief zijn verontschuldigingen, te
genover de bevolking van die staat,
aanbieden over zijn misstap in deze
(n.l. het doen stimuleren van de flu
oridering van drinkwater door de
overheid). Hij kwam bepaaldelijk tot
de conclusie, dat op de duur een
chronische fluoridevergiftiging op
trad.
De voorstanders van het toevoe
gen van fluor in ons drinkwater voe
ren als argument aan, het ontstaan
van carriès of tandbederf te voor
komen. De statistieken geven even
wel een verschuiving van slechts
drie jaar aan. De keerzijde van de
medaille wordt door deze mensen
echter grotendeels genegeerd.
Uit recente onderzoekingen is geble
ken dat met name bij jonge kinderen
fluor de celinhoud van de glazuur-
cellen beschadigt door de fosfatase
(als werkzaam onderdeel voor het
verkalkingsproces en het glazuur) en
buiten werking stelt. Hierdoor treedt
esteosclerose op, waarbij zich in het
tandmerg dentakels vormen, terwijl
de afzetting in de tandvliezen, de
tanden star en onbeweeglijk in hun
kassen doet staan. Dergelijke tan
den breken gemakkelijk af en gaan
verloren. Daarnaast kan tandflurose
optreden, waarbij de tanden een ge
vlekt uiterlijk krijgen. Een derge
lijk beeld geven ook zebratanden te
zien.
Andere onderzoekingen hebben aan
getoond dat het ontstaan van tand
bederf volgens de zuurtheorie on
juist is. De verdedigers van deze
theorie voeren als argument aan: 1.
Het fluor veroorzaakt door de in
bouw in het glazuur de vorming van
fluor-apatiet, dat de tand harder
maakt, waardoor ze meer weerstand
aan zuren biedt. 2. Het fluor, dat
door de speekselklieren vanuit het
bloed en de mondholte wordt uitge
scheiden, verhinderd de mondbacte-
riën uit de voedelresten zuren te
vormen.
De argumenten van diverse andere
medici, tegen deze theorie blijken
veel overtuigender te zijn:
1. Het fluorgehalte van een gefluori
deerde band 'in vivo' is zo gering,
dat dit geen rol kan spelen bij een
vermindering van de oplosbaarheid
van de kalkzouten van het glazuur.
2. Dat fluor door inbouw in het gla
zuur de tand harder en weerstands
krachtiger tegen zuren maakt, is
eveneens onjuist. Volgroeide tanden
nemen geen fluor via het glazuur
meer op, omdat de glazuurcellen bij
de doorbraak der tanden zijn afge
stoten.
U ziet dat het argument tegen tand
bederf teniet wordt gedaan.
Naast fluor is natrium uitermate ge
vaarlijk voor mensen met verhoogde
bloeddruk. Natrium verhevigt ver
der de werking van de schildklier
(hoewel minder dan jodium) waar
door het hele stofwisselingsmecha
nisme uit haar evenwicht geraakt.
Echter ook fluor heeft een nadelige
werking op de stofwisseling. Kort
samengevat kan men stellen dat
fluoriden en haar componenten het
gehele fysiologisch proces van de
mens uit haar evenwicht brengt.
Wat zal het uiteindelijk nut van
fluor na toevoeging asm het drink
water zijn:
le: uit de statistieken is gebleken,
dat fluor tandbederf gedurende
slechts drie jaren tegengaat en dan
alleen nog maar bij jonge kinderen.
2e uiteindelijk zal slechts 3% van
het gefluorideerde drinkwater haar
bestemming bereiken, de rest wordt
door de industrie, bij reinigings
werkzaamheden etc. verbruikt.
Men kan hieruit de conclusie trekken
dat voor fluor, als industrieel bij-
produkt een afzet moet worden ge
zocht. Door diverse mensen wordt
men er op attent gemaakt dat de -
ontoereikende - tandheelkundige
verzorging onze volkshuishouding
miljoenen guldens per jaar kost.
Aldus kan de mens tot middel van
het economisch proces worden ge
maakt, zonder evenwel voldoende
rekening met de schadelijke gevol
gen te houden. Mocht de gemeente
Schoorl zich haasten met het fluori
deren van ons drinkwater, dan is zij
een slechte adviseur voor ons ge
weest en met haar de gezondheids
raad.
Zij die meer over de fluoridering
van het drinkwater willen weten,
worden verzocht contact op te ne
men met de Stichting Waakzaam
heid Drinkwater, Hollandse Rading
(Utr), of de Vereniging tot Bescher
ming van het Drinkwater, Heren
gracht 286, Amsterdam. Beide stich
tingen hebben een zeer uitgebreid
documentatie-centrum.
R. Bijl jr.
Hagedoornweg 20,
Schoorl.
Buiten verantwoordelijkheid
van de redactie.
Van de heer A. A. F. de Waal, lid van
D '66 afd. Schoorl, ontvingen wij on
derstaand schrijven.
Mijne heren, gaarne ter plaatsing als
reactie op mijn brief aan Directie
Amoco Neth. Petr. Company van 12
mei j.l.
Nadat ik de Amoco een aantal vra
gen had gesteld over de gasboringen
bij Bergen en Hargen/Groet, kreeg ik
op 21 mei j.l. persoonlijk bezoek van
de heer De Wit, adviseur van de
Amoco.
Hij deelde mee aan de directie van
de Amoco in overweging te willen
geven, een openbare informatie
avond voor inwoners van Bergen en
Schoorl te houden, indien dit tech
nisch mogelijk zou zijn.
Hem was niet bekend dat er nog
meer boorlocaties in het duingebied
tussen Camperduin en Bergen zou
den komen. Er bestaan geen plannen
in die richting, zei hij, maar je weet
natuurlijk nooit hoe zo'n gaswinning
zich ontwikkelt.
De Amoco wil een pijpleiding aan
leggen door het duingebied langs de
kust vanaf het gaswinningsstation
Hargen/Groet zuidwaarts naar het
station nabij de Pirola-vlakte op de
grens Schoorl/Bergen en vandaar
rechtstreeks naar het station nabij
de nachtclub 'Extase' te Bergen.
Daarna zal er een pijpleiding recht
streeks naar vermoedelijk Winters
wijk worden gelegd, vanwaar het gas
naar Duitse industriegebieden wordt
verkocht. Deze plannen zijn nog niet
goedgekeurd.
Het was hem niet bekend dat links
en rechts van de pijpleiding een 'on-
beboste' of kale strook van 50 meter
zou moeten blijven. Volgens hem was
dit een strook van maximaal 2x6 me
ter, voor de graafmachines.
Gevaar voor de omliggende begroei
ing door lekkage zou er niet zijn,
omdat er beslist geen lekkage zou
voorkomen.
Ten aanzien van het verbranden van
gas bij ieder station, in verband met
het zogenaamde 'drogen' van het gas,
stelde hij, dat de vlam zeer klein zou
zijn en dat er van luchtverontreini
ging geen sprake zou zijn.
Ik hoop dat u dit in uw krant wilt
opnemen ter informatie aan de vele
verontruste bewoners van Bergen en
Schoorl. Hij deelde voorts mee, dat
de directie niet tot schriftelijke be
antwoording van mijn vragen zou
overgaan uit tactische overwegingen.
A. A. F. de Waal,
Boksdoornweg 18,
Schoorl, tel. (02209) 1876.
BERGEN Evenals verleden jaar
geven 'Bergens Klein Vrouwenkoor*
en het 'Noordhollands Kamerkoor',
beiden o.l.v. Klaas Venneker, een
concert in de Petrus en Paulus Kerk
te Bergen, en wel op 26 juni a.s.
'Bergens Klein Vrouwenkoor' opent
het concert met La Damoiselle Elue
van Claude Debussy met als soliste
de sopraan Karin Ostar, winnares
van de Toonkunst Vocalisten prijs
op het Internationale Vocalistencon
cours te 's Hertogenbosch. Verder
trad zij onlangs op in Bach's Mat-
thaeus Passion en Weihnachtsora-
torium te Stuttgart o.l.v. Hans
Grischkat. De alt Ada Magnée is
hier geen onbekende. Haar prach
tige vertolking van Brahms' Alt-
Rhapsody heeft vorig jaar diepe in
druk gemaakt.
Henk Meijer, de tenor solist, geniet
zowel een binnen- als buitenlandse
reputatie. Hij zong in Wenen o.a.
onder de dirigenten Ferdinand Leit-
ner en Nicolai Malkow.
De bas-bariton David Hollestelle
completeert het solistenkwartet. De
ze vier solisten verlenen hun mede
werking in de 21e Kantate van
Bach: 'Ich hatte viel Bekümmemis'
en in Oscar van Hemels 'Te Deum'.
laatstgenoemd werk zal in Neder
land zijn 3e uitvoering beleven. De
componist zal dan ook persoonlijk
aanwezig zijn.
De faam van bovengenoemde koren
heeft ertoe geleid, dat door de radio
een opname gemaakt zal worden van
het 'Te Deum'. De opname geldt
als onderdeel van het a.s. Holland
Festival, Beide koren beschouwen
het als een bekroning voor hun stre
ven ook Nederlandse hedendaagse
koorliteratuur uit te voeren, om op
deze wijze mee te werken aan de zo
broodnodige repertoire-vernieuwing,
't Concert verdient daartoe alleen al
een grote belangstelling. Het Noord
hollands Philharmonisch Orkest ver
zorgt de begeleiding en het geheel
staat onder leiding van Klaas Ven
neker.
BERGEN AAN ZEE
Zaterdagavond 19.30 uur: (Nederl.).
Zondag 8.30 uur: (Duits).
BERGEN
HERV. GEMEENTE
10.30 uur: Witte kerkje, Ds. Ter
Steege.
GEREFORMEERDE KERK
9.00 en 19.00 uur: Ds. B. Boelens, te
Kadoelen-Amsterdam.
PAROCHIE PETRUS EN PAULUS
Zaterdag 19 uur Eucharistieviering
als op zondag.
Zondag 8.15 - 9.30 - 11.00
EUROPESE PAROCHIE VAN
ST. BENEDICTUS
Prins Hendriklaan 31
Zaterdag 19.15 uur: Eucharistie
viering als op zondag.
Zondag: 8.00 uur - 9.00 uur hoogmis,
10.15 uur Europese dienst met preek
in het Frans en Duits - 11.30 uur.
SCHOORL
NED. HERVORMDE GEMEENTE
VAN SCHOORL, GROET EN CAMP.
10.00 uur Schoorl: Ds. W. Ph. E. v.
Kooten.
10.00 uur Groet: Ds. P. J. de Geeter,
Castricum.
R.K. PAROCHIE VAN DE
H. JOANNES DE DOOPER
Zaterdag 19 uur Eucharistieviering
als op zondag.
Zondag: 8.00 - 9.30 - 11.00 en 19.00
uur.
ALKMAAR
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
10.00 uur: Driegemeentendienst. Kof
fiedrinken na de dienst.
Berker probeerde de man, die rood aanliep, te sussen. „Kom,
Hof meer, laten we niet gaan ruzieën, dat heeft geen zin. Je
bent raadslid en weet dus meer dan een ander van onze
plaatselijke verordeningen. Je bent medeverantwoordelijk voor
de handhaving van wetten en voorschriften. Nu treft het toe
vallig je zaak."
Hofmeer was wel zo verstandig om in te zien, dat Berker
gelijk had. De maaimachine moest weg. Maar om te moeten
capituleren voor die lammeling van hiernaast, dat was ook
wat. Met een zucht antwoordde hij: „Ik zal er over denken,
Berker, dat zal ik. Maar wat honderdtwintig jaar werd toe
gestaan kun je niet in één dag gaan verbieden. Zeg dat maar
aan die buurman van me."
En daarmee moest Berker voorlopig genoegen nemen. Terwijl
hij terugfietste naar het gemeentehuis, dacht hijIk had
proces-verbaal kunnen opmaken, maar dat is niet de weg in
deze kwestie. Aan de andere kant moet ik ook aan mijn pres
tige denken.
In het gemeentehuis liep hij naar de burgemeester en vertelde
van de moeilijkheden.
„Ik wil in deze niet alleen beslissen," besloot de politiecom-
mandant zijn relaas. „Zegt u maar wat er moet gebeuren. Als
u zegt: proces-verbaal opmaken, dan rij ik er meteen weer
heen."
Burgemeester Van der Weel dacht na. Hoewel hij altijd pro
beerde zoveel mogelijk amicaal met de raadsleden om te gaan,
en in het bijzonder met Hofmeer, was deze vast geen vriend
van hem. In hart en nieren partijman van huis uit, beschouwde
hij de vertegenwoordiger van de middenstanders als een dissi
dent, die een der conventionele politieke partijen een zetel
had gekost. Vandaar al enigszins zijn antipathie.
Tenslotte zei hij: „Ik laat hem wel even bij me komen. Als die
Van Halter er weer over begint verwijs je hem maar naar
mij. In elk geval bedankt dat je me er in gekend hebt."
Berker salueerde correct. „Tot uw dienst, burgemeester." Maar
in zijn hart was hij blij enigszins van de verantwoording af
te zijn.
's Avonds ontbood hij de smid naar zijn woning. „Een kleinig
heidje, Harmen, dat we bij mij thuis wel af kunnen doen. Bij
een borreltje en een goeie sigaar. Mijn vrouw is vanavond weg,
dus dat komt goed uit."
Hofmeer begreep best waar de schoen wrong, en had z'n be
sluit al genomen. Morgenvroeg, als die lammeling nog in z'n
nest ligt te stinken, haal ik dat ding weg. Niet eerder. Het
moet toch en zo red ik tenminste nog een beetje m'n gezicht.
Ondanks de gerezen moeilijkheden, werd het een prettig uur
bij burgemeester Van der Weel, want deze bezat diplomatieke
gaven en toen Hofmeer om half elf de ambtswoning verliet, was
de capitulatie dusdanig verzacht, dat hij eigenhandig, nog voor
het naar bed gaan, de maaimachine enkele meters terug
zette.
Maar wat hij gelukkig niet zag, was het grijzende gezicht
van Van Halter voor het bovenraam. Anders had Harmen
Hofmeer ongetwijfeld een slechte nacht gehad.
HOOFDSTUK 5
Na drie maanden hadden de Stamveners hun oordeel en opinie
gevormd omtrent de bewoners van het Boshuis: De man is
een zonderling, die zie je nooit. En de dochters zijn mensen
schuw. Volgens de melkboer, de enige die er aan huis komt,
kan er nog geen praatje af als de dochter hem helpt. Als
Palms over het weer begint krijgt hij één lettergrepige ant
woorden en een wantrouwende blik. En als hij weggaat kan
er ternauwernood een groet af. Nee, dat zijn geen mensen voor
Stamveen. Brammetje van Os, die in wijde omtrek het oude
papier, de lompen en flessen en alles wat de mensen maar
kwijt willen ophaalt, had ook al eens aangebeld, maar had
ten antwoord gekregen dat de familie Grevenberg nooit vodden
had en evenmin oud papier. Dat betekende voor Brammetje
dat ze bij hem niet meer in tel waren, omdat ze hem niets
lieten verdienen. Zelfs de drie krantenlopers in het dorp kwa
men niet bij het Boshuis, om de eenvoudige reden, dat ze
blijkbaar op geen enkele krant geabonneerd waren. En of de
post er vaak kwam kon niemand zeggen, want de drie bestel
lers in het dorp gaven op de vragen geen antwoord. Dat was
postgeheim en daar sprak je niet over met buitenstaanders,
meende Gielissen, die doorgaans de kant van het Boshuis op
ging.
Het enige wat men met zekerheid wist, betrof de vracht
wagen uit Lochem. Die kwam er een paar keer in de maand
en reed dan over het erf naar de achterkant van het huis,
zodat je van de weg af niet kon zien wat hij daar deed. En
het bos achter de woning was verboden toegang. Berker en
Snuivelder, de beide politiemannen van Stamveen, waren heel
geschikt, maar als je op verboden grond kwam, kreeg je zon
der pardon en zonder aanziens des persoons een bonnetje. Wet
is wet en dat geldt voor iedereen. Zodat maar heel weini
gen het waagden het verboden stuk bos achter de woning van
Grevenberg te betreden. Misschien Dereks, de stroper, maar
wat zou hij in dat kleine stukje bos moeten vinden, terwijl
het grote bos aan de andere kant van het dorp meer dan vol
doende wild herbergde?
Nee, mensen waar je niks aan had. Ook de neringdoenden
in het dorp niet. Nielsen, de kruidenier, had al honderd keer
spijt gehad van zijn welkomstgeschenk, hij had immers nog
nimmer een der Boshuisbewoners in zijn zaak gehad? Er was
één schrale troost, bij zijn beide concurrenten kwamen ze
evenmin. En de kapper van het dorp snapte het al evenmin:
een mens moet toch op gezette tijden zijn haar laten knippen?
of niet?
„Misschien hanteert een van zijn dochters de heggeschaar wel,"
grapte een der klanten.
Kerkmensen waren het al evenmin. Goed, dat moest ieder
voor zichzelf maar uitmaken. Stamveen was helemaal niet
kinderachtig in geloofszaken, een katholiek had net zo goed
een boterham als buitenkerkelijke, want daar moest een mens
buiten blijven, al was er een protestantse meerderheid, die
zich manifesteerde in de raad. Maar als kapper Vroens, die als
enige katholiek in de raad zat, het woord voerde, luisterden
de andere acht raadsleden even belangstellend, als wanneer
meester Wipselaar, de CH-fractieleider, zijn stem verhief. Eer
lijk, Stamveen was een klassiek voorbeeld van verdraagzaam
heid en democratie. Misschien dat er onder de grote boeren,
die buiten het dorp hun bedrijven hadden, nog het standsbe
wustzijn leefde, maar wat kon dat schelen? Een boer trouwde
toch met een boerendochter en als eens een enkele keer van
deze stelregel werd afgeweken ,dan was dit een uitzonde-
ring, die hem bevestigde.
