AMOCO ging door de knieën voor alterna-
GERRITSEN
tieven van 'Gasalarm'
Gedane concessies kunnen zonder
meer niet teruggedraaid worden
KLOKKEN
(pun) /J
verschijnt te Bergen, Bergen aan Zee, Schoorl, Schoorldam, Groet, Camperduin, Petten en Egmond
Clandestien
DOKTERSDIENSTEN
Weekenddienst
Tandartsen in Bergen
nooffD
mms
I Duin -
RESERUfifi I
„Dames en heren hartelijk welkom, ledereen kent de bedoeling van deze
hearing, georganiseerd door het gemeentebestuur van Bergen in samen
werking met dat van Schoorl. De gemeentebesturen weten zo langzamer
hand wel het een en ander van gas af. Ze zeggen dat het kleur- en reuk
loos is en ook smaakloos, maar dat kun je nauwelijks geloven als je ziet
onder welke bergen papier en gesprekken je bedolven wordt in verband
met de gaswinning." Met deze woorden opende burgemeester L. J. de
Ruiter van Bergen de j.l. vrijdag in 'De Rustende Jager' te Bergen gehou
den hearing over de exploratie en exploitatieaktiviteiten van Amoco Neth.
Petr. Co. binnen de gemeenten Bergen en Schoorl.
Uitbreiding
Lawaai
Staatsbosbeheer
Rode lijn
Verontreiniging
Groter?
Bij AZ '67 mag je kijken naar
het trimmen; bij ons meedoen.
13e JAARGANG no. 33 - DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1970 - 6 PAGINA'S
weekblad
DE DUINSTREEK
REDAKTIE EN ADMINISTRATIE
DRY. VOLKERS EN LEEGWATER
(v.h. C. Oldenburg)
Damweg 1e - Schoorl
Telefoon (02209) 1268 en 1223
Giro 55 28 67
Bankrelatie
Alg. Bank Nederland n.v., Bergen
Coöp. Raiffelsenbank, Schoorl
en Bergen
Ned. Mlddenatandsbank, Alkmaar
Advertentieprijs 20 ct. p. mm.
Contracten speciale tarieven
Abonnementsprijs
8,50 per jaar; 2,25 per kwartaal
Post: per jaar 13,50
per kwartaal 3,50
reid geweest de boringen te plaatsen
op zodanige punten en rekening
houdend met zodanige belangen dat
dit een maximale oplossing zou zijn
geweest voor ons allen. We zijn hier
in Nederland om geld te maken en
niemand zal dat ontkennen, Maar de
problemen die wij hierbij oproepen
hebben wij wel degelijk begrepen.
Ik zie deze alternatieve lokaties voor
het eerst en wanneer zij blijken be
ter te zijn en volkomen aanvaard
baar, geloof ik niet dat wij er enig
bezwaar tegen zouden hebben onze
lokaties te veranderen. Ik hoop dat
u dat van mij wilt aannemen. Het
gasveld kunnen wij nu eenmaal niet
verplaatsen. Wij zijn volkomen be
reid het te veranderen wanneer u
aantoont dat dit inderdaad beter is
en onder beter versta ik niet eco
nomisch beter. Wij zijn volkomen
bereid er meer geld tegenaan te
gooien als dat wat uithaalt."
Dit ogenschijnlijk even sympathieke
als royale standpunt kon echter geen
duidelijke kentering in de toch wel
vijandige gevoelens jegens Amoco te
weeg brengen. Dat bleek met name
toen Dr. Eisma het - op deze hearing
uiteraard onontkoombare - onder
werp van de illegale boring bij Har
gen en het dito boorplatform bij
'Extase' aan de orde stelde. De heer
Le Belle diepte de kwestie nog wat
uit en vroeg of Economische Zaken
pressie uitoefent op provincie en ge
meente tot het afgeven van vergun
ningen. Deze laatste vraag werd door
Economische Zaken, bij monde van
Ir. De Rover - hoe kon hij anders -
ten stelligste ontkend.
Mr. F. Zeiler haalde daarop zijn
'schemerduister' weer eens van stal
ter illustratie van 't feit dat de ver
gunning in Schoorl op vreemde wijze
is verleend en om vervolgens in een
niet mis te verstane terminologie
duidelijk te maken dat het aan de
kant van de Amoco niet weinig aan
openheid schort. Een zeer geagiteer
de Mr. Zeiler: „Toen Amoco voor
het Pirola-vlak een 'artikel 20'-ver-
gunning aanvroeg en daarbij een te
kening deponeerde op gemeentewer
ken in Schoorl, stond en nu nog staat
op deze tekening niet de gasbehan-
deling. Die is verzwegen!"
Mr. Zeiler erkende even later wel
dat hij niet bedoeld had te zeggen
dat er onregelmatigheden waren ge
beurd. (Voor platform en behande
lingsinstallaties dienen aparte ver
gunningen te worden aangevraagd).
„Maar," aldus Mr. Zeiler, „wanneer
Amoco en Economische Zaken zeg
gen dat er volledig openheid van
zaken is gegeven en dat men kon we
ten wat er komen zou, dan is dat
onjuist. De bezwaren in Schoorl wa-
rij tegen het boorplatform gericht,
die tekening met behandelingsinstal
laties is nooit ter visie gelegd. De
Schoorlaars, die al dan niet recla
meerden, wisten dus niet wat hun in
tweede termijn nog boven het hoofd
hing."
Burgemeester De Ruiter kreeg het
wel even moeilijk toen kwam vast
te staan dat de boorlokatie bij 'Ex
tase' daar inderdaad clandestien
staat en er gevraagd werd welke
stappen daartegen zullen worden on
dernomen. Het leek hem tenslotte
dan maar het beste 'de positie van
de gemeentebesturen in deze eens
Vervolg op pag. 2
BERGEN
F. HOUDé
Prins Hendriklaan 14, tel. 3895
en
J. M. P. LUGTEN
Hoflaan 6, tel. 2700
VOOR KOEDIJK, SCHOORL EN
W ARMENHUIZEN
Dr. BRUST
Heereweg 272, tel. 1288
Dr. van Hesteren
Dorpsstraat 108, tel. 212
Warmenhuizen
GROENE KRUIS SCHOORL
Sportlaan 2
Zr. O. LAUXTERMAN
Sportlaan 2, Schoorl, tel. 1738
MAGAZIJN op zaterdag uitsluitend
geopend 10.30-11.00 uur. Ma. t/m
vrijdag 13.00-13.30 u. Telefoon 1738.
Voor spoedbehandeling op zaterdag
en zondag om 6 uur na telefonische
afspraak met:
J. D. v. d. VLIET,
Breelaan 18, Bergen, telefoon 3873
BERGER
<=/ZEg
Meer dan 400 mensen, w.o. de 2e Kamerleden Dankert (PvdA), v. d. Spek
(PSP), Berkhouwer (VVD) en Meyer (KVP), de communistische gedeputeerde
Mr. Proper, verschillende Statenleden en bijna alle gemeenteraadsleden van
Bergen en Schoorl, waren naar 'de Rus' gekomen om aldaar getuige te zjjn
van het 'duel van het jaar' tussen gasofielen en opposanten, c.q. tussen ver
tegenwoordigers van Economische Zaken, onder aanvoering van de inspec
teur-generaal, directie Mijnwezen, Ir. P. de Rover, en vertegenwoordigers
van het Amoco-consortium (Amoco's senior petrol engineer Ir. L. F. Heezen
en de geoloog Drs. V. J. Borger) enerzijds en prominenten van het comité
'Gasalarm' (Dr. L. Wijnberg, Mr. F. Zeiler, Dr. D. Eisma en G. R. Monsees)
anderzijds.
Burgemeester De Ruiter, op het midden van het podium gezeten, geflan
keerd door collega Stronkhorst van Schoorl, vertelde dat er, de milieu
hygiëne vierde hoogtij, niet gerookt mocht worden en dat de aanwezigen
het ook zonder verfrissing zouden moeten stellen. „We zullen dus van
avond aan gas genoeg moeten hebben," grapte hij. En het bleek dat men daar
inderdaad (meer dan) genoeg aan had.
Na deze introductie hield Mr. F.
Zeiler, voorzitter van 'Gasalarm', een
inleiding over de doelstellingen van
het comité. „Wij zijn de gemeentebe
sturen bijzonder dankbaar voor het
organiseren van deze hearing, waar
de zaak van de gasboringen van
Amoco verder wordt gehaald uit het
schemerduister waarin het geruime
tijd heeft vertoefd," begon Mr. Zei
ler.
Hij onderstreepte nog eens dat het
comité niet ageert tegen de gaswin
ning 'an sich' maar wel tegen 'de
plaatsen waar vandaan, de wijze
waarop en de procedure waarlangs'.
„Wij hebben als één van onze slag
zinnen 'geef gas zonder schade' en
dat is in vier woorden samengevat
waar wij naar streven," aldus Mr.
Zeiler.
Nadat de geoloog in het comité Dr.
D. Eisman aan de hand van een
plattegrond in king-size formaat,
een meer technische toelichting had
gegeven over de door Amoco ge
plande exploitatiewijze en de als
reactie hierop ontstane, en aan de
hand van deskundige adviezen van
experts op het gebied van de olie-
en gasgeologie ontwikkelde alterna
tieven, was het woord aan Ir. L. F.
Heezen voor Amoco.
Hij gaf, enkele malen onderbroken
door een joelend publiek, een over
zicht van de geschiedenis die tot de
thans bestaande situatie heeft ge
leid en belichtte daarna de exploita
tiewijze die Amoco, om aan haar in
oktober 1972 aanvangende contract
met de Vereinigte Elektrizitatswerke
Westfalen A. G. te kunnen voldoen,
voor ogen staat.
„De ontdekkingen van de aardgas
velden werden gedaan door duide
lijk zichtbare boringen en door pro-
duktieproeven (het in korte tijd ver-
V.l.n.r. de heren De Wit, Stronkhorst,
De Ruiter en Borgen met op de ach
tergrond één van de 'alternatieve
boorlokaties'.
branden van een grote hoeveelheid
gas, red.). Wij zijn dus enigszins
verwonderd dat ons nu gezegd wordt
dat men nergens van wist," aldus
Ir. Heezen, die verder verklaarde dat
geheimhouding uitsluitend was ver
zocht i.v.m. de belangstelling die
andere maatschappijen voor het
zelfde gebied koesterden. (Bijna ge
lijktijdig met die van het Amoco-
consortium werd ook door de Ne
derlandse Aardolie Maatschappij en
door Philips Petroleum Company, te-
samen met FINA en AGIP, een con
cessie-aanvrage ingediend. De NAM
maakte destijds als enige bezwaar
tegen het verlenen van de concessie
aan Amoco, red.).
De huidige situatie is als volgt: er
zijn binnen de concessie drie velden
van exploitabele omvang, klein ver
geleken bij Slochteren, maar met gas
van hogere kwaliteit. Om het leve
ringscontract te kunnen nakomen en
om de preciese omvang van het veld
te bepalen acht Amoco 3-6 boringen
per veld noodzakelijk. Dit betekent
voor de eerstkomende twee jaar nog
2 boringen vanaf de huidige hoor
plaats bij Hargen, totaal 4 boringen
verdeeld over de lokaties bij 'Extase'
en bij de Damlander molen, en 3
boringen vanaf de lokatie in het Pi-
rolavlak. Bij een totaal van 9 borin
gen, verspreid over 4 lokaties, bere
kende Ir. Heezen een boortijd van 2
tot 3 maanden per lokatie per jaar,
hetgeen volgens hem includeert dat
van een permanente boortoren geen
sprake kan zijn.
Naarmate echter de druk in de on
dergrondse reservoirs gaat dalen, zal
de produktie per boorput verminde
ren, zodat om een constante afleve
ring naar Gelsenkirchen te handha
ven, méér boorputten nodig zijn.
Amoco hoopt uiteindelijk in Hargen
niet meer dan 10 putten nodig te
hebben, niet meer dan 5 in het Piro
la-vlak en niet meer dan 10 in de
Bergermeer, verdeeld over de loka
ties bij 'Extase' en bij de Damlan
der molen, hetgeen totaal 25 putten
betekent, geboord over een periode
van 10-15 jaar.
Ir. Heezen: „Het lawaai bij de bo
ringen zal tot een minimum beperkt
blijven (gejoel uit de zaal), het la
waaierige proefproduceren duurt
slechts enkele uren en voor water-
verontreingiing behoeft niet te wor
den gevreesd. Het lawaai van de gas-
behandelingsinstallaties zal beneden
het wettelijk toegestane maximum
van 35 decibels, gemeten op 25 meter
afstand, blijven."
Het was vooral dit lawaai als ook
de zichtbare modificaties van het
landschap die de gasalarmisten met
zorg vervullen. Dr. L. Wijnberg, ani
mator van de Aktiegroep omwonen
den Groeneweg, sneed dit facet van
de gasboringen aan als vertegen
woordiger van de medici kring Alk
maar. Hij zei o.m.„Het wordt steeds
duidelijker dat lawaai schadelijk is
voor de mens. Niet alleen de inten
siteit maat" ook de langdurigheid. De
mens heeft behoefte aan stilte om
tot zichzelf te kunnen komen en ze
ker in ons dichtbevolkte land."
Voor de boorlokatie in de Schoorlse
Staatsbossen nabij het Pirola-vlak is
reeds vergunning afgegeven.
Hij gaf een uitgebreid overzicht van
verschillende, steeds frequenter
voorkomende, neurotische verschijn
selen die veroorzaakt worden door
lawaai.
„De resterende duingebieden die
nen zeker in tact te blijven. Vanuit
psychisch-hygiënisch oogpunt wordt
de alternatieve oplossing warm aan
bevolen en noodzakelijk geacht," be
sloot hij.
Het kwam tot een klein dispuut
toen Ir. P. de Rover van Economi
sche Zaken informeerde wat de heer
Wijnberg bedoelde met 'lawaai', iets,
waarvan hier z.i. geen sprake zou
zijn.
Toen de heer Wijnberg antwoordde
dat alom in de regio rustverstoring
zal plaatsvinden, „ook door dragli
nes, vrachtauto's, aanleg van wegen,
in een gebied waar tot op heden
geen bromfiets mag rijden," en daar
voor luid toegejuicht werd, deed eco
nomische zaken er verder het zwij
gen toe. Ir. Heezen poogde nog de
angstige gemoederen wat te sussen:
„Als je bij de weg staat, verzeker
ik u dat je van de weg meer last
hebt dan van de installatie."
Het mocht echter niet baten. Mr. Zei
ler: „Als u bij de weg staat inder
daad, maar als u een paar honderd
meter van de weg af bent hoort u die
niet meer, maar de boring wel."
(Wederom luid applaus).
Wel kwam vast te staan dat er voor
het geluidsniveau bij boringen géén
wettelijk vastgesteld maximum be
staat, wel voor de gasbehandelings-
installaties.
D '66-er G. le Belle informeerde hoe
Economische Zaken er in geslaagd
waren Staatsbosbeheer als natuur
beschermingsinstantie uit te schake
len en vroeg tevens of er plannen
bestonden >op die wijze voort te
gaan.'
Ir. de Rover: „Ik ben nou eenmaal
hier aanwezig om dergelijke vragen
te beantwoorden," verklaarde na een
poging de vraag te omzeilen, (Le Bel
le: „U draait natuurlijk weer om
de zaak heen.") dat er van de kant
van Staatsbosbeheer c.q. van het
Ministerie van Landbouw, waaron
der Staatsbosbeheer resorteert, geen
bezwaren waren ingediend, ook niet
van Staatsbosbeheer als eigenaar van
de grond. „Daar hebben wij ook ver
der geen bemoeienis mee," aldus Ir.
de Rover.
„Heb ik goed verstaan dat de heer
De Rover zei dat E.Z. geen contact
heeft gehad in het overleg tussen
Staatsbosbeheer en Amoco?" vroeg
een verbaasde W. J. Resoort, hoofd
inspecteur van de Provinciale Pla
nologische Dienst te Haarlem.
„Inderdaad."
„Dan zal ik dat noteren," beloofde
de heer Resoort.
De hearing voerde langzaam naar
een climax toen Ir. Heezen zich op
uitnodiging van burgemeester De
Rutier voor de king-size plattegrond
posteerde om aanschouwelijk een be
spreking te houden over 'de rode
lijn', de in rood aangegeven alterna
tieven van het comité. De weife
lende Ir. Heezen, die niet zo erg
thuis was op de kaart en betwij
felde of de schaal juist was (Mr.
Zeiler: „De schaal oost-west is de
zelfde als de schaal noord-zuid,
hoor.") werd een gemakkelijke prooi
voor de rappe advocaat die zijn te
genstander snel in de hoek dreef en
hem tenslotte een belangrijke uit
spraak ontfutselde: „Als we van het
Van de 25 geplande boorputten zijn
er reeds 2 voltooid bij 'Extase'.
begin af aan deze plaatsen (wijzend
op de twee alternatieve lokaties ten
oosten van Bergen) hadden gebruikt,
dan was dat misschien de beste op
lossing geweest." (Luid applaus uit
de zaal). En even later: „We kunnen
echter niet beoordelen of die plek
planologisch ook beter is dan die
andere."
Dr. Eisma daarover: „We hebben be
seft dat het niet aan ons is om te
zeggen daar moet hij beslist komen.
De enige bedoeling die wij hebben
gehad is om duidelijk te maken dat
de hoorplaatsen die voorgesteld zijn
ook elders kunnen komen. Het is
onze bedoeling dat die andere plaat
sen op z'n minst onder ogen worden
gezien."
Na deze overwinning voor het co
mité haalde burgemeester De Rui
ter een ander aspect van de zaak
naar voren. Hij had de RCN-chemi-
cus B. Verkerk (De Ruiter. „Het be
gint nu zijn nut af te werpen dat
al die RCN-mensen hier wonen.")
verzocht een onderzoek in te stellen
naar de mogelijkheid van het water
wingebied.
De heer Verkerk was tot de conclu
sie gekomen dat voor een dergelijke
verontreiniging door gas niet be
hoeft te worden gevreesd. Hij kon
evenwel niet ontkennen dat veront
reiniging door tankwagens (één liter
olie zou één miljoen liter water kun
nen bevuilen), die gebruikt zullen
worden voor het afvoeren van af
valstoffen, tot de onmogelijkheden
behoort.
De heer Verkerk informeerde ook
naar de omvang van het veld. „J.l.
maandag hoorde ik dat de NAM gas
had gevonden op 85 km ten noord
westen van Den Helder. Als je dat
punt neemt en je neemt het punt bij
Schermer waar indertijd ook gas ge
vonden is en je trekt tussen die twee
punten een rechte lijn dan liggen
alle velden, ook deze hier, op die
lijn."
Hij had uitgerekend dat in dat geval
de voorraad gas alleen bij Hargen tot
Schermer ongeveer 250 miljard m3
zou bedragen (d.i. 2x zoveel als de
geschatte hoeveelheid in de drie vel
den onder Schoorl-'Bergen, red.).
Hoewel Amoco's geoloog Drs. V. J.
Borgen, toegaf dat er altijd 'een vrij
grote marge' bestaat tussen de wer
kelijkheid en de vermoedens, is die
marge niet zo groot dat dat één groot
gasveld zou kunnen zijn.
Drs. Borgen maakte terloops van de
gelegenheid gebruik de nederlaag die
Ir. Heezen zojuist had geleden, wat
af te zwakken: Amoco is steeds be-
