n i I II Hi Voor reparatie van al uw UURWERKEN Mister Steam i is te huur fll Bespaar veel geld en reinig zélf uw vloerbedekking of bankstel met Mister Steam! ["Mister IS |KZj_Steamj| fcÈ I I I I mi De geschiedenis van Schoorl en ’t Hontsbosch I C. ZUTT aannemersbedrijf nieuwbouw* verbouw en onderhoudswerken II Mi ft Schoonmaakbedrijf ■a-T,-7r Het Statje en de markt Dore Friese trekkers en blijvers I I H I w I i J ^ss I Kiesvereniging Gemeentebelangen Schoorl TEKENEN POPPEN MAKEN op dinsdagmorgen van 9.30 tot 11.30 uur o.l.v. mw. B. Mars, van 8 januari t/m 12febr. Kosten: 25,- voor de hele kursus materiaal voor eigen rekening JUDO G. W. Endeveld In den beginne: I'Sêê sWf i SSste Sfcs.s, Tel. 02269 - 1706 b.g.g. 2371. i 10 «SIMM ïgtso organiseert: wenst alle inwoners in 1980: NIEUW! goede en veilige wegen, óók in Groet een snelle woningbouw voor onze woningzoekenden een goede behuizing voor peuters en kleuters een sporthal op korte termijn voor een ieder aansluiting op de riolering een droog parkeerterrein in Schoorl-centrum een leefbaar Schoorl voor iedereen én bovenal een gezond en voorspoedig 1980! Kantoor Postbus 43, Schoorl, 02209 - 3014 Noorderkade 9, Alkmaar, 072 - 115162 Rond de duinwallen en de stranden van Schoorl hielden deze mensen zich bezig met de jacht en met de visserij. Daarnaast beoefenden ze de landbouw als middel van bestaan op de daarvoor nabij gelegen gronden. Op de voormalige "schoorlwal”, een zich uit de zee ophogende strandwal voor de kust, welke al duizenden jaren eerder ontstond, was het goed toeven voor deze bewoners. Schoorl moet in deze vroege tijden een soort waddeneiland zijn ge weest, dat zich onbekend ver westwaards uitstrekte en dat de gelijkenis met een eiland vertoonde. In de wateren leefden allerlei vissoorten en in de uitgestrekte velden en lage duinenrij was ruim voldoende wild en gevogelte voorhanden om in de dagelijkse levens behoeften te voorzien.. Het aantal inwoners was niet zo groot en stond in geen enkele verhouding tot de Mister Steam is een produkt van Unisteam Industries te Mierlo (N.B.), één van Euro pa’s grootste tapijt- en meubelreinigingsorga- saties. Het Is U op kunn< gepei kunni Dit ja£ wij afs Benni vijf ws Hij gg duizer goede stranc zoek De vc een z elftall schei: is get Door komp In he volprc wedsl en on Tot r beset vrouv\ Doorc Ie bo men perso Als er waar grote van e onmo Bover reinigt sneller dn grondiger dan elke andere methode al het vuil wordt verwijderd (niet verspreid zoals bij shamponeren! géén gebruik van shampoo, dus geen kleverige resten in het tapijt na reiniging reiniging met Mister Steam houdt het tapijt langer schoon en verlengt de levensduur licht in gewicht, gemakkelijk te bedienen lagehuurtarieven De v< l&kor Tot a word stevh voori een een korte kursus op woensdagavond van 8 tot 10 uur o.l.v. dhr. T. Dorbeck, van 9 januari t/m 23 april Kosten: 68,- voor de hele kursus een korte kursus een beginnersgroep voor jongens en meisjes van 6 tot 9 jaar op dinsdagmiddag van 5 tot 6 uur, o.l.v. dhr. J. Kuilman. Kosten: 8,50 per maand Voor alle aktiviteiten 1,- inschrijfgeld Voor informatie en opgave: Stichting Dorpshuis, Raadhuisstraat 2 Telefoon 02208-3978 Rijksgediplomeerd Esdoornweg 115, Schoorl, T el02209-2080 Klokken evt. gehaald en gebracht tid iiw 98 tjiv jiH ub -oe ■fis ;i :CS jH U UJ| 9? I 10I I 5 sb SS 361 s .8“ -. M“ M) 351 sH en sd 19V e0 sta ue oe aW ssi en nel His soi s! lis >nz 190 10>i SUB 091 •SR mo (iul liin 1SW ni 9Q ■nis DOil fno Io3 jiH sb >od 198 )sb 9ib 1 9liS sH iqs qX BH >Bb sb sm 19V 1B1 sib 19V 90 199 Opgei den, 23 jaa jaar; "Boris "Marjc (Marjc menT Hetaa namel met t behui; etc., I verder Daartc stallen Sunpir goede weilan jaar t namel lange 2iin b 'oever 'e gare eindje: snelle De plaatsnaam Bergen duidt in haar oude, oorspronkelijke betekenis op "haven” en misschien hadden de varende Middelland- se-Zeebewoners Bergen wél als bestem ming, of deden ze die haven aan. Als dat inderdaad zo is geweest, dan zullen de zeelieden zeker iets van hun kuituur, hun godsdienst en gewoonten aan de mensen, die zich in deze streek ophielden en waarmee ze onherroepelijk in aanraking kwamen, overgebracht hebben, althans hun doen en laten enigermate hebben beïnvloed. Mogelijk wel meer dan we vermoeden. Duizend jaar later, zo tegen het begin van de jaartelling, moeten er vanuit het zuid westen al flinke duinen zijn opgestoven. In hoeverre deze zich naar het oosten uitstrekten is niet na te gaan, maar die grens liep zeker niet zo ver als nu het geval is. Schoorl was ook geen waddeneiland meer, maar behoorde tot het vaste land van Friesland, op enkele plaatsen door een riviermonding doorsneden, zoals dit ook bij Velsen en Egmond (is IJmond/water- monding) het geval was. De nakomelingen van de eerste bewoners uit Schoorl en ’t Hontsbosch heten dan Friezen en zij bevolken in groter aantallen dan voorheen de strandwal en de kust. Bij het graven in 1968 van het cunet van de Wengeweg, lopende van de Noorder- Rekerdijk te Krabbendam en de Kanaal- weg te Warmenhuizen, tekende zich een greppel af, die waarschijnlijk verderop in een beek afwaterde. Ook de andere gedeelten van het graf waren gevuld met brandresten. Onder in de urn lag ook een rond schijfje, uit een inheemse scherf geslepen en kleine stuk ken barnsteen. Met berke-twijgen was dit onderste ge deelte afgedekt. In het tweede gedeelte troffen we de trekkers-uitrusting aan, bestaande uit een houten hamer, een bijl en zeven tentharingen. De derde en laatste afdeling bevatte een schedel van een klein rund, dat als offerdier gebruikt zal zijn. Het rondgeslepen schijfje zou een geldstuk kunnen voorstellen, bedoeld als veergeld van de reiziger om de overtocht van de doodsrivier mee te betalen: Godsdienstige invloeden, ontleend aan de Griekse mytho logie, die tot de denkwereld van de Friezen waren doorgedrongen? De ontmoeting tussen veehouders en landbouwers, zal tot gevolg hebben gehad dat er een uitwisseling van wederzijds konsumptie-goederen ontstond. Deze vaste plaatsen waar de ruilhandel allengs werd bedreven, moeten al voor de komst van de Romeinen door kooplieden uit het Zuiden bezocht zijn geweest. De vondst van een blauwachtig, uit glaspasta gegoten steentje en een paar kralen van een soortgelijk materiaal, doen ons in die richting denken. Op het steentje komt de beeldenaar van Mercurius voor, de god van de handel en het moet uit een zegelring afkomstig zijn. Het ondersteunt de gedachte dat dit kleinood eens eigendom van een koopman is geweest. Veel van dergelijke beken of kreken, die zich hier en daar soms tot poelen en plassen verwijdden, doorsneden het land. Met het Geestmer-ambacht en de Ring- polder vormde dit gebied één grote vlakte, bestaande uit zavelachtige grond, die zich goed leende om met het primitieve eerdgetouw, de voorloper van de ploeg, te worden bewerkt. Tussen Schoorl, Petten, Eenigenburg, Warmenhuizen en Krabbendam, had de bevolking suksessievelijk veel bomen en struiken gekapt en was daar een tamelijk open vlakte ontstaan ten behoeve van de landbouw. ov 99 Aan de hand van vele archeologische vondsten, de informatie uit archieven en uit ongeschreven bronnen (overlevering) is dit verhaal ontstaan. Het tracht een beeld te geven van de visie op de geschiedenis van land en leven rond de plaats, welke al duizend jaar voor de geboorte van Christus bewoond was, waar mensen zich vestig den: In grote lijnen de streek om Schoorl en ’t Hontsbosch, het kustgebied van het tegenwoordige Noord-Holland. Berge komn auspi ren is sukse Reeds om et krijge ruim warer in de De za zinge lied e: ontva Schui Hij ve de te georg boort' Bert J dager dreigi achte alle rr Na de sprak Kerkji Hij la: daara de mensi Vervo rard f die hi vertol De aa eerst oude hierm In de: goed een fl Hoog een o "The De za opger bijzor Niet bijzor prese in de Een s en iec prijs Een z Annei de ke aflooj delen In 1957 werd tijdens verkavelings-werk- zaamheden aan de Selschardijk buiten Eenigenburg een waterput aangetroffen. In de direktie nabijheid daar ligt het land van Dore, een veldnaam die ter plaatse al eeuwenlang als zodanig bekend staat. Rond de put bevond zich een opeenhoping van aardewerkscherven, waaronder zo genaamd Terra Sigilata en Keuls aarde werk. De verscheidenheid en meer dan gewone hoeveelheid van dit materiaal doet vermoeden dat hier een centrum of een markt moet hebben gelegen. Dit gebied strekte zich uit tot aan de Noord- Oostelijke rand van het in de middel eeuwen zo 1 ’’nieuwe” land van Dore, waar het sinds heugenis Het Statje heet. In later tijden heet het Surmerhuizen. De diepe bodem daar bewaart de resten van menige woonstee, de primitieve onder komens uit de vroegste tijd, waarvan de huttenleem overbleef, verspreid over een nA sb ?CJ £9 tie ei oG od nl ov 3W ris oT ad yiv 30 si 301 eq ‘JA sw ne sv HO' □8 Eens toefde hier een oude stam, in 't duinland na de zee, Een schamel spoor dat tot ons kwam, vertelt iets van hun wel en wee... Zoals een zwarte lemen pot, de stukken van een eerdgetouw, en menig afgekloven bot bleef van 't voedsel van zo’n man of vrouw. De Friezen die in het noord-oosten van Friesland op wierden of warden woonden, waren in tegenstelling tot onze Kennemer- Friezen die de landbouw bedreven, al generaties lang veehouders. Zodra het voorjaar werd, verlieten de jonge mannen en vrouwen met hun kudden hoorn- en oorvee de hoog gelegen onderkomens om tijdens het weideseizoen grote zwerftochten te ondernemen. Deze trekkende veeboeren en -boerinnen heb ben hier ontelbare sporen nagelaten: Voor het koken van hun voedsels moesten zij een kleine kuil in de grond graven, omdat de smalle voet van het hoge aardewerk onmogelijk in een open vuur kon blijven staan. De hoofdschotel bestond uit vlees, gezien de vele botjes en beentjes, die rond zo’n haardkuil werden aangetroffen. Alle haardkuilen bevatten zonder uitzondering enige aardewerkscherven. Het in het vuur gooien van zo n .scherf moet gepaard zijn gegaan met het brandofferen van een gedeelte van de maaltijd en denkend aan dit godsdienstig gebaar, voeren de ge dachten onwillekeurig naar de oude Grie ken, die op soortgelijke wijze aan hun góden offerden. De scherf zal symbolisch bedoeld zijn als schotel, waarop de godheid zijn maaltijd geserveerd kreeg. Dat deze veeboeren in het zomerseizoen echte nomaden waren, maken we onder andere op uit een gevonden krematie-graf. Dit graf bevatte een volledige trekkers- of kampeeruitrusting, welke bedoeld zal zijn voor de lange reis van de dode naar het Walhalla. Van een tent of een doek was niets meer terug te vinden. Het graf lag ong. 60 cm. onder het toenmalige maaiveld en omvat te drie boven elkaar gelegen gedeelten, waarvan dé wanden uit paaltjes eikehout bestonden.Onderin was de urn met de as geplaatst, waarin stukjes been voelbaar waren. STICHTING DORPSHUIS n raadhuisstaat 2 bergen n.h. X.- -'zsc. ■k. S-»'- - CC'-. In voorbereiding is thans een boekwerkje over de geschiedenis van Schoorl en Hontsbosch met het daarachter gelegen land. Het eerste hoofdstuk handelt over de periode omstreeks 1000 jaar voor Christus tot 500 jaar daarna, waarvan dit artikel een uittreksel is. Het zijn de bevindingen en konklusies van C. Wagenaar te Krabbedam, die reeds vanaf zijn jeugd een intense belangstelling voor archeologie en historie, en speciaal die van zijn eigen omgeving, aan de dag legt. Natuurlijk kunt u meubelen en vloerbedek king ook lèten reinigen. In dat geval maakt u gewoon een afspraak met ons en zorgt ervoor -dat op het afgesproken tijdstip de te reinigen oppervlakte is ontruimd. 3 CC2:iC’^'^^ VC VVSC?--’ürSÏoïë- 1=” -g -y massa die zich hier thans ophoudt. Om welke reden en op welk tijdstip ze hier precies kwamen, blijft tot nu toe een open vraag, hoe intrigerend het antwoord ook is. Dat men zich hier goed kon handhaven en dit ook eeuwenlang deed, vond zijn oorzaak ip de gunstige leefomstandig heden. We weten dat deze mensen aardewerk gebruikten: Van klei gemaakt en in vuur gebakken potten. De heel gevonden exem plaren en de vele scherven daarvan, vertonen enige overeenkomst met kera miek uit noord-oostelijke streken van ons land: In de jaren vijftig van deze eeuw deed Ing. A. Schermer uit Schoorl op het strand aldaar belangrijke ontdekkingen. Hij vond de sporen en de aardewerkscherven- neerslag van een landbouwende bevolking en hij dateerde deze zeer terecht op duizend jaar vóór Christus. Tijdens de herverkaveling van het Geest- merambacht in de vijftiger en zestiger jaren, kon men van tijd tot tijd bij het graven van hoofdmolentochten en andere sloten op een diepte van 3.50 tot 4.00 m. min A.P. de voormalige vloedlijn waarnemen. De vloedlijn uit de tijd dat het Geestmer- ambacht een waddengebied was. Tussen het door de vloed aangevoerde drijfhout bevond zich ook hout dat zichtbaar door mensenhanden was bewerkt tot rondhout, planken en balken en dat soms de indruk van wrakhout maakte. In blok 1968 tussen Krabbendam en Warmenhuizen kwam vanuiteen diepte van 3.50 m. min A.P. een rond houten deksel met een middellijn van ong. 40 cm. te voorschijn. Ongeveer een kwart deel van dit deksel ontbrak en was er zichtbaar van afgebroken. Na het zien van deze merkwaardige vondsten waren Westra (uit Warmen huizen) en Wagenaar het met elkaar eens dat dit gebied omstreeks duizend jaar vóór Christus een waddenzee was. Maar van waar was dat warakhout afkomstig en wat was het geweest??? Welke mensenhanden hadden het ooit eens bewerktKunnen het Grieken of Phoeniciërs zijn geweest, wier vaartuig in de branding was vergaan? Wie kan het bevestigen, wie zal het ontkennen. huttenleem overbleef, verspreid over een groot oppervlak., En veel, heel veel scherven Fries aarde werk. Het doet vermoeden dat Het Statje r-g voor toenmalige begrippen en omstandig heden zijn naam waard was. Rond de marktplaats Dore en Het Statje zullen zich op bepaalde tijden vele boeren met hun kudden vee, opgehouden hebben. Boeren, die zich rond de kampvuren verhalen lieten vertellen over het verre Rome, want kooplieden van allerlei ras en afkomst kon men daar ontmoeten en men deed daar het nieuws op. Geruchten over een naderende bezetting moet de bevolking wel verontrust hebben, maar daarover een volgende keer. eirt nl 199 OH 19S IT" eQ ■qo - -- jid vaak genoemde Nijendore, het qki siq ai -• n9 Met Mister Steam kunt U zelf uw tapijt, vloerbedekking of meubelstoffering reini gen. Mister Steam is een handige reinigingsma- chine die dankzij een uniek procédé uw tapijt in een oogwenk weer als nieuw maakt I I Inlichtingen over huur- en schoonmaak- tarieven bij: De bewerking van de tekst stelde hij in handen van W.K. van Schoneveld te Eenigenburg. Het ligt in de bedoeling dat het boekje in de loop van 1980, voorzien van talrijke originele pentekeningen van dhr. Wagenaar, bij de boekhandel verkrijgbaar is. i I v

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Duinstreek | 1979 | | pagina 10