Kerk van Koedijk
sieraad voor dorp
Afsluiting Bachjaar in
St. Laurenskerk Alkmaar
aao?
IfSI
11
u
I
AU
A
ANW
J
I
*1
fiejz
B
1
WOENSDAG 18 DECEMBER 198g|
DE DUINSTREEK
Trends
FE
F!
chap;
h Fia
ALKI
lee ui
gelmatig te zien in winkelhof ’t Loo. oPpIjpi
Ook nu weer met de kersttentoonstel- ^'-1101
iat 127
'■[ij al z
olwas
Vaardigheden
Comfortabel luisteren
HEILOO - Voor leken lijkt het er soms op dat de kunst van
vele hedendaagse kunstenaars nergens anders uit bestaat dan
de kunst om ander zo gek te krijgen dat ze hun werk kopen. Dat
geldt niet zozeer voor kunstschilder Jean Thomassen. Niet al
leen omdat het vooral anderen zijn die hun best doen om zijn
werk te verkopen, maar ook omdat het een gedreven kunste
naar is, die zelfs zijn gezondheid in de waagschaal legt voor wat
hij noemt: „mijn bizarre tik”. Thomassen is constant in gevecht
met de tijd. Hij kan de vergankelijkheid van alles niet accepte
ren en daarom beijvert hij zich ervoor alles vast te leggen.
Bouguerreau
FIA
- - olwas
Kerstspelopvoering terkstc
in de „Rietschoot”
ALKMAAR/EGMOND - De
leden van de Technische Ont
wikkeling Club in Alkmaar en
omgeving hebben weer de
jaarlijkse nostalgische wed
strijd gehouden in restaurant
Het Gulden Vlies in Alkmaar.
Het technische van deze club
heeft niets te maken met bou
ten en moeren maar alles met
haar. Secretaris Herman
Pronk, kapper in Egmond aan
Zee, vertelt van deze kappers
club die waarschijnlijk de
grootste is van de dikke 25
kappersclubs in Nederland, de
wedstrijden en doelstellingen.
Bizarre grappen
Bove
tel. 072
ALKMAAR - Het Bachkoor
en Orkest van het Noordhol-
lands jongenskoor zal op 21
december a.s. het Bachjaar af
sluiten met een uitvoering van
de eerste drie cantates van het
Weihnachtsoratorium van
Joh. S. Bach. Deze drie canta
tes zijn geschreven voor de
eerste drie kerstdagen en wer
den oorspronkelijk per dag
uitgevoerd. In de huidige con-
certpraktijk is de gewoonte
meerdere of alle zes cantates
tegelijk uit te voeren.
Muzikaal kerstverhaal
Unieke uitvoering
Traditie
Egeltjes
•'li öi* I
PAGINA 48
1
x
lala»-
laii
«Ai
■HIJ®
■I i
iii
f
herentrend
heet
nieuwste
„De
S Een beeld van de nostalgische kapperswedstrijd in het Alkmaarse Gulden Vlies.
Jean Thomassen constant
gevecht met de tij d
m
Een recent schilderij van Jean Thomassen
Jean Thomassen en Ine Veen ontmoeten de legendarische Mathilde Willink.
Op deze gewassen pentekening van
A.C. Brouwer zien we de kerk van Koe
dijk in het jaar 1790 (Provinciale Atlas,
Haarlem}
heeft in zijn hele leven maai’ zo'n
driehonderd schilderijen gemaakt.
Hij was ook erg arm. Op het laatst
durfde niemand hem meer een op
dracht te geven omdat men door de
De bekende tekenaar van dorpsge
zichten, Cornelis Pronk, maakte deze
afbeelding van de Koedijker kerk in
1729 (Provinciale Atlas, Haarlem).
Die zijn vaak de trendsetters voor
ons. Dat is gekomen toen bijvoor
beeld Ruud Krol en Van Hanegem een
modern kapsel gingen dragen. Toen
Van Hanegem met een permanentje
op de tv kwam, dachten de mensen:
dat is een echte man en als die het
heeft dan is het dus manlijk. Sinds
dien is het mode geworden. De dame-
strend is ontwikkeld door een voor
malige trainster van onze club: Gerda
Beemsterboer uit Langedijk, bekend
De Technische Ontwikkeling Club
in Noord-Holland telt zo’n 130 leden
en komt elke veertien dagen in het
„Ik kan niet hebben dat alles ver
andert. Dat is ook de reden waarom
ik alles vast wil leggen, heel precies
zoals een fotograaf. Daarom ben ik
verknocht aan portretten. Daarbij
schilder je een mevrouw of meneer
„De Rietschoot” een kerstspel opge'
voerd door medewerkers van werk-
plaats-atelier „De Wisseling”. Het i!
een middeleeuws lekespel met vee
Bachkoor en Orkest van het NHJK
worden uitgevoerd.
Het concert zal op 21 december om
8 uur beginnen. De kerk is feeëriek
verlicht en voor deze speciale gele
genheid is er verwarming voor pu
bliek aanwezig. In de pauze is het mo
gelijk de kerstsfeer met een toepasse
lijk drankje door te zetten. Kaarten
kosten 10,- en zijn verkrijgbaar één
uur voor de aanvang van het concert
aan de kerk of in voorverkoop bij de
firma’s Klooster en Kiebert aan de
Mient en Spanjaard aan de Koor-
straat te Alkmaar. Telefonisch reser
veren is mogelijk onder nummer: 072-
126789. Gezien de reeds gebleken be
langstelling is tijdig reserveren van
de kaarten aan te bevelen.
Fiat Argei
Fiat 126 E
Fiat Uno
Opel Kad
Opel Kad
Opel Kad
trend is het haar in de nek juist weer' Opel Asc
Opel Rek
Ford Esc
Opel Mar
Toyota C
Honda A<
Mazda 31
Mitsubist
Mits.ubist
Opel Oor
Subaru 1
Citroën 2
Renault1
Volvo 24
Volvo 24
VW Golf
Peugeot
Lada Coi
Ine Veen, de in Heiloo woonachtige
actrice waarmee Thomassen een nau
we relatie heeft en die vaak model
heeft gestaan voor zijn werk, bracht
hem in contact met Carel Willink. De
invloed, of in ieder geval de gelijkge
stemdheid van deze schilder is in het
werk van Thomassen wel te herken
nen. Beiden bewonderen dan ook de
negentiende eeuwse fijnschilder Bou
guerreau. Y
„In een feiuseum in Den Haag hing
publiciteit dacht dat hij zo schofterig
duur was. Hij heeft toen wel schilde
rijen aan de deur verkocht voor zo’n
acht of negenduizend gulden en dan
was hij helemaal gelukkig omdat hij
de huur weer kon betalen”.
zien kunnen hebben. Ik ontdekte Ine'
gezicht toen ik in mijn atelier eei
krant uitvouwde, dat is echt waar
Het was een artikel van Henk van dc
Meyden over haar. Haar gezicht tl
me meteen”.
de
ling. Als hij zijn zin krijgt staat er
eerdaags ook Egyptische kunst in ’t
Loo en nog wel zeer zeldzame van on
schatbare waarde. I
„Elk jaar, altijd met kerst, houden
we een nostalgische wedstrijd”, ver-
stad streek de tweede prijs op en Jan
Heynis uit Purmerend kapte zich
naar de derde plaats. Dat de naam
Bosman meermalen voorkomt in deze
opsomming is volgens Pronk geen
toevalligheid. „Dat is een grote fami
lie van kappers, die overal zitten”, al
dus Pronk.
leggen. Ze heeft iets tijdloos. Als ik
denk aan grote vrouwen uit het verle
den, zoals bijvoorbeeld Cleopatra,
dan past daar naar mijn gevoel het
hoofd van Ine op. Ze zou er zo uitge-
telt Pronk. „De opdracht is dan bij
voorbeeld een rock ’n roll-kapsel of
een country-kapsel. Dit jaar was het
een bruidskapsel”.
De uitslagen liegen er niet om. De
eerste prijs voor de dameskappers
ging naar Frank Bosman uit Bever
wijk, die met zijn creatie van elk jury
lid het hoogste aantal punten kreeg
en daarmee uiteraard de hoogste sco
re haalde die er te halen is. De jury
bestond uit vijf trainers van de diver
se kappersclubs, die elk weer behoren
tot de overkoepelende organisatie de
TAKON, en dat is het unieke van de
Nederlandse kapperswereld. Een
soort elite-korps van kappers dat
zorgt voor de halfjaarlijkse trend
voor kapsels. Als tweede eindigde
Anneke de Boer uit Krommenie en als
derde, gedeeld Lilian van Eenena uit
Zwanenburg en Henriëtte Bosman uit
Alkmaar. Voor de herenkappers stak
Gerard Bosman uit Hoogwoud de an
deren de loef af. Mike Maas uit Zaan-
Gulden Vlies bijeen om de technische
vaardigheden op peil te houden. De
club bestaat al 35 jaar, waarvan Her
man Pronk er vijftien heeft meege
maakt als lid. Veel grote namen in de
kappers wereld zijn aan deze club ver
bonden.
Pronk: „Veel kappers sporen ook
hun personeel aan om lid te worddn
van de TOC. Die kapsalons zijn vaak
herkenbaar aan het TAKON-vignet.
Op die manier blijven ze op de hoogte
van het modepeil. Twee keer pèr jaar,
in het voorjaar en in het najaar, wor
den er nieuwe trends ontwikkeld. De
nieuwste trend voor heren is ontwik
keld door een trainer van onze club,
jes afzonderlijk te onderscheiden.
Werk waar maanden inzit, en dat na
verkoop een handelsartikel wordt dat
vele guldens doet rollen. Alleen, door
gaans niet naar de schilder en dat zit
Thomassen toch wel dwars. „Ik ben
een fanatiek schilder. Nog maar één
keer ben ik met vakantie geweest.
Daar heb ik nooit tijd voor want ik
ben altijd aan het werk. En dan ko
men er lieden die geld aan jou verdie
nen. Je zit maanden te schilderen en
dan is het klaar. Dan denk je: ik heb
het gemaakt dat ding. Het is helemaal
van mij maar dan komt er iemand die
toevallig geld heeft en die koopt dat
en die verkoopt het weer. Voor vier of
vijf maanden werk heb je dan
5000,- gevangen en dan zeggen ze:
dat heb je toch weer mooi voor elkaar.
■Vroeger wilde ik nooit exposeren,
maar dankzij Ine ben ik dat ont
groeid. Eens kwam ze in mijn atelier
terwijl ik met een groot doek bezig
was van twee bij anderhalve meter.
Ze zei toen: „Zo’n schilderij kan beter
bij een meneer hangen, dan kan jij er
niet meer aankomen”. Want ik bleef
eraan verbeteren. Voor mij was het
een irritant idee dat mijn schilderij
bij iemand komt die zegt: daar zit de
spijker, hang het maar op en er verder
niet meer naar kijkt. Toen ze later te
rugkwam had ik het doek in repen ge
sneden. Het beviel me niet en ik kan
niet ergens overheen schilderen. Het
idee dat er wat onder zit, dat kan ik
niet”.
een klein schilderijtje. Ik zag het toen
ik vijftien was en ik ben er vaak naar
toe gegaan. De meeste mensen liepen
er gewoon langs. Eigenlijk kon ik het
niet hebben dat iemand zo perfect
kon schilderen en ik niet. Bouguer
reau was vreselijk populair in zijn
tijd. Hij is er enorm rijk van gewor
den en bezat zelfs hele straten in Pa
rijs. Maar hij deed er niets mee, want
hij schilderde altijd. De recencenten
hebben hem eigenlijk uit de geschie
denis geradeerd en daarom weten de
meeste mensen niet beter dan dat er
in die tijd alleen een Van Gogh was.
Van Willink verwonderde het mij al
tijd weer dat hij zo „lui” was. Hij
schilderde maar vier uur per dag en
„Tracer” en is heel kort bij de oren en
lang in de nek. Het is al te zien ge
weest bij verschillende voetballers.
Een echt systeem heeft Thomassen
niet. Het enige is beginnen met iets
wat hij wil en de rest komt vanzelf.
„Het gezicht heb ik bijvoorbeeld goed
voor ogen en ik weet waar het komen
moet. Maar hoe de achtergrond wordt
dat weet ik dan nog niet, dat komt
vanzelf. Vaak zet ik daar bizarre
grapjes in die zomaar in me opkomen.
Bij een portret van een vrouw heb ik
zomaar eens een adelaar op de ach
tergrond geschilderd. Later bleek dat
de vrouw gescheiden was en in die
adelaar zag ze symbolisch haar ex-
man. Soms maak ik zomaar een gek
schilderij. Daar doe ik alles in, zelfs
wrijflettertjes. Ik heb wel een hele
boel ideeën, maar daar ben ik nog niet
aan toe. Dat voel ik gewoon. Het idee
om Egyptische kunst te schilderen
had ik allang en dan ineens komt het.
Het is een oude wereld die helemaal
weg is en ik wil proberen die vast te
leggen. Daarom schilder ik Ine ook
veel. Ik wil haar elke keer weer vast-
KOEDIJK - Dinsdagavond 24 de
cember wordt in het buurtcentrun ifXlWC
janna
Ginter
zang. Het spel wordt muzikaal bege- Ln1pr 1
leid door piano en viool. Destijdj '-d.lCI
werd dit spel voor en door de boeren
bevolking gespeeld. Zo’n gezelschap
trok dan rond kerst van dorp tot dor[ [g
en gaf op straat haar voorstelling. D(
aanvang van het spel is om 20.00 uui
en het duurt plm. drie kwartier. He
spel is ook geschikt voor kinderen:
Adres: „De Rietschoot”; Saskerstraat
22, Koedijk.
Zondagmiddag 22 december is ei
om drie uur een speciale voorstelling
voor de kleine kinderen in „De Wisse
ling”, Kanaaldijk 140, Koedijk/in-
gang Achtergraft. Na afloop staan df
herders met de hoed voor een vrijwil
lige bijdrage.
korter”.
Een andere bekende naam die bij
TOC en TAKON hoort is die van Wim
de Boer. Tot vorig jaar trainde deze
Alkmaarse kapper, het landelijk
equipe bij internationale wedstrijden.
Blijkbaar een goed kappersmilieu,
Noord-Holland. Dat Herman Pronk
nu nog in het bestuur van de TOC zit
is dan ook een tijdelijke zaak, want
ook deze kapper popelt om weer lek,
ker te gaan trainen. „Ik zit nu vijf jaar
m het bestuur als secretaris, nu is het
weer eens tijd voor een ander”, aldus
Herman Pronk.
Rob Sweets, die ook de kapsels voor
de play-bhek-shows maakt en ik
dacht ook die van Gerard Joling. Voor
de ontwikkeling van deze TACON-
trends worden de beste kappers uit
gezócht. Dat zijn vaak vakidioten die
cursussen volgen en naar Parijs gaan
om ideëen op te doen. Een nieuw
schaartje of een nieuw kammetje dat
wordt uitgevonden, het kan allemaal
belangrijk zijn”.
Zoals alle cantates en passionen
van Joh. S. Bach is ook het Weih
nachtsoratorium opgebouwd uit
aria’, koralen, recitatieven en grote
koorwerken. Het kerstverhaal wordt
hiermee op onnavolgbare wijze ge
toonzet. Bekend zijn de openingsko-
ren „Jauchzet Frohlocket” en „Herr-
scher des Himmels”: grootse en vro
lijke muziek in tegenstelling tot de
verstilde „Hirtenmusik” van de lou
ter orkestrale opening van het tweede
deel: de Sinfonia.
In de tijd van Bach werden zijn
werken uitgevoerd door het koor van
de Thomaskirche in Leipzig waaraan
de componist als cantor was verbon
den. Het koor bestond uit jongens van
de Thomasschule: hun aantal was
niet groot en Bach beklaagde zich
herhaalde malen over de slechte kwa
liteit.
Het unieke van de komende uitvoe
ring door dit Bachkoor is dat het
werk (voor de eerste maal in Neder
land) geheel vertolkt zal worden door
jongensstemmen, zelfs de tenoren en
bassengroep bestaat uit jonge, aanko
mende zangers. De solopartijen wor
den gezongen door leden van het
koor, zoals door counter-tenors en
jongenssopranen. Bij de aria’s voor de
diverse stemmen behoren ook solisti
sche begeleidingen op één instru
ment, welke hoge eisen stellen aan de
uitvoerders. Het Bachorkest van het
NHJK prijst zich gelukkig over ver
maarde solisten te mogen beschikken
zoals Maarten Vreeze (viool-concert-
meester), Hen v.d. Grinten (hobo),
Anke Lont (fluit) en Jan Schut (trom
pet): docenten aan o.m. de Muziek Pe
dagogische Akademie Alkmaar en het
Sweelinck-conservatorium.
Het koor, dat uit 20 jongens bestaat
die uit de regio Alkmaar afkomstig
zijn, heeft inmiddels in het Bachjaar
20 verschillende cantates ten gehore
gebracht in Oudkarspel, Alkmaar en
Haarlem (BAVO). Het wil met deze
uitvoering van het Weihnachtsorato
rium een jaarlijkse traditie vestigen
in Alkmaar. Ze sluit hierbij aan op de
jaarlijkse uitvoeringen van de Mat-
theuspassion. Ook deze passion zal in
het voorjaar in zijn geheel door het
De kerk die in de maanden septem
ber, oktober en november 1947 tot de
grond werd afgebroken, had sinds
1500 op deze hoge plek gestaan.
Daarvóór had Koedijk ook een kerk
bezeten en wel sinds het jaar 1324,
eveneens op deze plaats. Ja, de histo
rie van het dorp aan de oude Rekere is
lang en boeiend!
De dagen van de bekende dominee
Johannis Megapolensis sr. waren
reeds lang voorbij, het kerkbezoek
was drastisch teruggelopen en het
verval had het gebouw in zijn fatale
greep gekregen, toen in 1947 directe
restauratie dringend nodig bleek.
Men raamde de kosten op nog geen
twee ton: 160.000.-.
Na aftrek van overheidsbijdragen
zou er voor de kerkelijke gemeente
nog een bedrag van 48.000.- over
zijn, bijeen te brengen door de Koe
dijker hervormden. Men meende dat
dit niet zou lukken - de oorlog was
nog maar twee jaar voorbij - en beslo-
Ine zelf heeft intussen ook het pale
opgepakt, maar blijft daar erg be
scheiden over. Echt enthousiast
wordt ze als ze bezig is met haar kost
gangers. Dat zijn naast Jean (meei
vaak dan zeldzaam) een stel katten
een half blinde witte rat en een batte S
rij egeltjes die bij haar, na bijvoedinf
tot 850 gram hun winterslaap moge:
doen. Voor Jean is het maken vat
schilderijen zijn grootste levensver
vulling. Een vrouw en kinderen pas
sen daar niet bij. „Ik vind dat je daar s
mee door moet gaan ook al zou nie
mand het mooi vinden. Ik meet mijl 1
werken af aan de oude meesters, wan
artistiek liggen we tegenwoordig
de vernieling. Met de dood van Bou
guerreau, in 1905 is het talent ter zie
le gegaan”, aldus Jean Thomassen
die, in navolging van diezelfde oude
meesters de kunst weer naar de gewo
ne mensen wil brengen. „Rembrand
stond ook met een stalletje met zijn ICclle
werk voor de kerk”.
Het resultaat van zijn streven is re-
anno 1985. Die schilder ik nü, zoals
die nü is. Het is een drang om schoon
heid te behouden en ik ben daarom
verschrikkelijk precies.
Niet zelden zijn op de, soms gigan
tische, doeken de haren en de blaad-
Kappers bijeen voor ’n nostalgische wedstrijd
van het Westertoren-toernooi. Bi'j die
KOEDIJK - Vele eeuwen werd het dorpsbeeld van dit langgerekte plaatsje
aan het water bepaald door twee dingen: de eindeloze rij puntdaken en het
kerkje met de markante toren. De daken zijn gebleven maar de kerk moest het
veld ruimen en wie nu aan een rit of wandeling langs het Daalmeerpad begint,
treft op deze plek iets heel anders aan. Gelukkig is er iets van de vroegere sfeer
bij de grote pastorie, de brug en het rustige kerkhof gebleven. Oude prenten
brengen de oude situatie van vóór 1800 in de herinnering. De tekenaars heb
ben echter niet de situatie kunnen vastleggen die op 6 mei 1799 ontstond toen
de bliksem in de toren sloeg. Evenmin weten we hoe de kerk eruit zag na de
gevechten - ook in Koedijk - tussen Russen en Engelsen enerzijds en Bataven
en Fransen anderzijds in het najaar van 1799.
Het volgende onheil geschiedde in november 1836, toen een zware storm veel
schade veroorzaakte. Het jaar daarna werd, na afbraak van het door de storm
vernielde koor, de kerk hersteld. In deze laatste gedaante heeft ieder dit oude
gebouw nog gekend vóór sloop een einde maakte aan deze imposante kerk met
de niet zo hoge, maar o zo karakteristieke toren, verscholen tussen de Koedij
ker daken achter de beschermende Kanaaldijk.
ten werd tot afbraak. Ondanks hevig,
protesten uit de bevolking, laten wi
dat erbij vermelden. Als men toen wa
ruimer bij kas gezeten had en de za
ken wat optimistischer had bekeken
dan zou Koedijk nog steeds zijl
machtige laat-middeleeuwse gods
huis hebben. Nu moeten we dit sie
raad missen!
Uit de Wieringermeer kwam eei
houten noodkerk, waarin op 30 me
1948 de eerste dienst werd gehouden
Een metalen stellage dient als klok-
ketoren. Beide bouwwerken kunnen A
de gedachte aan wat hier eens zó lang Tg/©,-
stond, niet verdringen. En de oude,
stijlvolle afbeeldingen, vervaardigd
in rustiger tijden, bekijkt de bewonei
van het tegenwoordige Koedijk mefeffl®
een gevoel van trots: zo was het hieipW|MK
vroeger. Wat was het niooi! WIHit
HENK JELLEMÜ i T'
Bron o.a.: Het boeiende artikel van
J.P. Geus, getiteld „Koedijk 650 jaan sfis®
kerkdorp, 1324-1974” in het Alk-
maars Jaarboekje, jaargang 1974.
i
1
a
:i
A
lal''Bi;
I I rfofc
I - I
