"H E TP A R O C L - 3_U L I5.T _I }T *7'
c voor Alkmaar en 'clngëVing verzcr*ïiHcEötTr' T'ROBU" 0
-o-c-o-o-o-0-0-0-0-0-0-0-c-o-0-0-0-0-0-0—0—o—0-0—0—0-0—0—c-o—o-c—0—c—
No. 50/554 Mkundag29 Jan.1945
Verkort vers la; van „de radiorede dd.14/145 door den voormalig e n_ Mini ster
van a>_innen_lcnds_che Jijken &ehcuden_ voer _de zender '"'Hern j zend Ne aerland"
welke rede aanleiding werd tot cie pcrtefeuiïle-kwcstie (De gewraakte pas
sage werd met verbreede marge getypt»)
Het Néderl.verzet tegen den 1»overheerscher heeft niet slechte be-wende-
ring doch ook ver-wondering gewekt in de vrije wereld, want het verzet in
Nederland heeft- typische kenmerken, waardoor het van aard afwijkt van het
verzet in andere landen. Dén van de omstandigheden die hierbij een iel
spelen is, dat de D. Ne der 3 and' alc. West mark in het Rijk wilden inschake
len en verduitschen. Om dit doel te tereiken zijn naast de militaire bezEt-
ting dcor den vijand burgerlijke bestuursfunctionarissen aangesteld die
met groote ijver er naar gestreefd hebben de organen van het maatschappe
lijk leven in D.banen te leiden» Hiervan hadden b.y. België en Frankrijk
minder te lijden, daar was het voldoende zich gewelddadig te verzetten,
het volksbestaan cis zoodanig stond nietmep het spel. Let; is typisch veer
ons land, dat zijn gesohieaenis begon met een Strijd om gewetensvrijheid,
dat ook nunhet principieel verzet zoo'n belangrijke rol speelt. Daarom was
en is in het verzet de houding der kerken zoc centraal, daardoor stond en
st».at de geheime pers op een peil zccals wij die kennen, daarom wordt de
houding tegen de v lsche beginselen van den bezetter belangrijker geacht
aan handtastelijk verzet» Ook in het medisch verzet of in liet verzet van
de hoeren kan men die principieel anti-nationaalsocialist!sohe houding te
rugvinden. Daardoor ook, dat geen der organen vkn natsoci&li stische huizj
op eeni_, bijzonder resultaat kan bogen. Deze overwinning kon uitsluitend
behaald worden door het verzet van het volk a.ls geheel, voer het medisch
verzet w.-.s b.v. niet alleen de .^cede wil der asts ncsdig, maar ook van de
patiënten. Ook het onderduiken op zoo groote schaal waa en is slechts mo
gelijk doordat iedere Nederlander (gij toch ddk, lezer daaraan in zeke
re mate - afhankelijk van persoonlijke omstandigheden en persoonlijke
moed - zijn medewerking verleende. Door deze omstandigheden is het zuive
ringsprobleem in Nederland in beginsel zoc (litermate éénvoudig. Het is ee.
vraagstuk van recht, ven het vinden van de jui,ste maatregelen tegen hen
die zich tijdens de bezetting tegen ons volk hél/oen gekeerd.
"De vraag of iemand in zijn houding van verzet tegenover den vijand
van meer of minder meed heeft blijk gègevén, van meer cf minder tact,
van meer of minder succes, is yocr het vraagstuk van de zuivering vc.j
reen enkele beteekenis. Iemand kan weinig moedig zijn en toch natio
naal betrouwbaar, of onhandig en tactlops en toch van goeden wille
voor de vaderlandsche zaak. Nauwelijks is ook van beteekenis de vrae.;-
cf goedwillende of goedbedoelende Nederlanders van tijd tot tijd nie
geslaagd zijn in het vinden vc.n een juiste houding tegenover den vij
and en door henzelf betreurde fouter! hebben begaan. Den volk bestaat
nu eenmaal niet uitsluitend uit helden of uitsluitend uit diplomater
maar uit gewone menschen met gewone zorgen voor het dagelijksch be
staan van zichzelf en de hunnen. Warneer sommigen het zuiveringsvraag
stuk tot stokpaardje willen nemen en daarmee wille» krenken en verwi;;
deren iedere Nederlander die niet die mate van hio^d en beleid heeft
ten .toon gespreid, dan acht ik dit uitgangspunt ten eenenmale onjuist»
Het gaat niet om het vincLen van begane fouten, maar om het vinden van
hen die fout zijn geweest. Wanneer voor hen die fout geweest zijn het
recht zijn loop heeft gehad, dan ,is het zuivéringsvraagstuk ten ein
de."
Natuurlijk blijft er de vraag, hoe zij file de meeste, moed hebben getornd,
op de juiste plaatsen zullen worden gezet, of hoe zij die cp schandelijke
wijze winst maakten, deze ten gunste van de volksvebanning af moeten staan,
doch deze vragen kunnen pas na de zuivering aan de orde komen. Naast het
vraagstuk van de zuivering is er dat der gezagsverhoudingen. Deze kwestie
is eenvoudiger dan op het eerste gezicht schijnt, l^e gemiddelde Nederlan
der moet zich ten aanzien van vragen waarvoor hij zic.h ziet gesteld een-^
voudig wenden tot de normale en vertrouwde gezagsorganen. Hiernaast heeft
de regeering wegens de buitengewone omstandigheden waarin de ccrlrg en he
leven aohter de frontlijn ons hebben geplaatst, een buitengewone dienst
ingeschakeld om die buitengewone omstandigheden het hoofd te kunnen bie
den. Die taak heeft het Militair Géizag. Zoowel het gëwone normale bestuurs-
-0-0-0 -c~'0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0 0 c-0 0 c 0- o 0 0 0 o-o-ö-'o 0 0/37ö
