Geteisterd Nederland
Stadsnieuws
INGEZONDEN.
DE DOODEN.
De verwoeste Veluwezoom.
Nu gaan we onze reportagetocht be
ginnen. De streef tussen Amsterdam
ons uitgangspunt en Renkum liet
het oorlogsmonster ongerept. Eerst in
Renkum openbaarde zich de niets
ontziende en alles-verwoestende wreed
heid van het oorlogsgeweld.
Den Helder en Velsen zijn gedeelte
lijk afgebroken en hadden ook van
.bombardementen te lijdsn; maar <%2
ontreddering en het leed daar is niet
te vergelijken met de ravage en de
nood in* de Veluwezoom. In en om
Renkum speelde een belangrijke epi
sode zich af in de slag om Arnhem.
Geen huis is meer bewoonbaar door
verwoesting en plundering; geen akker
is te bebouwen, omdat ze bezaaid zijn
met mijnen en granaten,, met bunkers
ibti bommen en doorploegd met loop
graven. De papierfabrieken van Van
Gelder aan de Rijn, die voorzag in 20
pet. van onze papierproductie, liggen
eveneens in puin. En toch, de bevolking
keerde terug en is aan de arbeid ge
gaan; met de moed der wanhoop.
In Rhenen is de na '40 herbouwde
Cunera-toren voor de zoveelste maal
tot een ruïne geworden, waarvan res
tauratie onmogelijk lijkt.
De uit 1500 daterende kerk van Wa-
geningen, eveneens na '40 hersteld,
ligt, opgeblazen tot een hoop puin, mid
den op het marktplein, omzoomd door
na '40 nieuwgebouwde doch thans weer
zwaar gehavende woningen en winkels.
Hèelsum en Oosterbeek bieden een
zelfde treurig beeld van verwoesting;
huizen in puin.
ArnhemStalingrad.
De Arnhemmers noemen hun stad
het Stalingrad van het Westen. En te
recht. De stad is een puinhoop en vuil
nisbelt tegelijk en men vraagt zich af
of hier herstel nog mogelijk is.
De Grote Kerk is onherstelbaar be
schadigd; de met ijzer en beton om-
mantelde graftombe van Karei van
Gelder bleef gespaard. De telefoon
centrale, die 'n knooppunt vormde van
het automatisch telefoonnet in Neder
land, werd door de Duitsers opgebla
zen, evenals vele andere belangrijke
gebouwen, bruggen en kunstwerken.
Van de bevolking van bijna 100.000 zie
len is ruim de helft weer terug in
'Arnhem; men begrijpt niet* waar de
mensen wonen. Ze zijn in hun bescha
digde huizen getrokken, waaruit huis
raad en meubels gestolen zijn. Heel
Arnhem" is aangewezen op de Centrale
Keuken, omdat niemand z'n eigen
potje kan koken..
Langs heel de Veluwezoom is 40
pet. der bevolking dakloos; sommige
'dorpen als Horst en Breedenweg
artfn totaal verdwenen; Doetinchem,
Dinxperloo, Zutphen en Rutten heb
ben zwaar geleden van de oorlogs
verwoesting.
De schade aan land- en tuinbouw.
Over de Gen. Foulkesbrug een
Dubbele verkeersbrug door de Cana
dezen in vijf weken over de Rijn ge
slagen zij het te laag voor het nor
male scheepvaartverkeer, reden wij
de Betuwe in. De gehele bevolking
moest evacueren; 29.000 mensen dre
ven de moffen voor zich uit; 30.000
werden door de geallieerden naar Bra
bant en België geëvacueerd.
pe schade aan land- en tuinbouw is
enorm, slechts 10 pet. van de cultuur
grond is bebouwd met een oogstver-
wachting van 50 pet. Door inundatie
en mijnenvelden gaat in de Oost-Re-
tuwe alleen al 30.000 ton landbouw
producten (granen, peulvruchten enz.)
verloren. Van de totale fruitopbrengst
van de Betuwe normaal 40 millioen
kg kan hoogstens 30 pet. gered wor
den-
Huissen was een der grootste centra
voor druivencultuur, zooals ook
Blerick bij Venlo. De druivencultuur
hier, die normaal 600.000 kg 's jaars
bedroeg, is voor vijf jaar onherstel
baar verloren, daar van de honderden
'druivenkassen geen ruit meer heel is.
Mocht er nog een ruitje heel zijn, dan
het voor de te herstellen wonin
gen moeien dienen.
Betuwe mijnenveld.
Niet minder dan 4.000.000 (vier mil
lioen) mijnen liggen in de Oost-Be-
tuwe, gecamoufleerd door het weel
derig groeiend en hoog opschietend
onkruid. Wat ingezaaid is, kan niet ge
oogst worden wegens het mijnenge
vaar; het land zal afgebrand moeten
worden, om daarna de mijnen en
boobytraps te kunnen vinden en on
schadelijk te maken.
Van Inzaaien zal voorlopig geen
sprake kunnen zijn.
Landbouwgereedschappen gingen
ook voor .98 pet verloren, paarden
voor 75 pet-, rundvee 7€ pet., var
kens- en pluimveestapel nagenoeg
100 pet.
Van de 18 R.K. kerken in het dekenaat
Eist zijn er nog 5 bruikbaar; van de
28 N.H. kerken misschien 18; van de
schoolgebouwen ging 5075 pet. ver
loren. Onbeschadigde huizen vindt
men niet meer; 50 pet. is puin gewor
den. De eene helft der bevolking
woont bij de andere in; niet in be
hoorlijke woningen, doch in schuren,
krotten of bouwvallen. Van steenen
uit het puin mét leem bouwt een boer
zijn noodwoning. Hij is niet van zijn
land te slaan; de landmijnen maken
dagelijks slachtoffers.
En toch zit ook in de Betuwe de
bevolking niet in de put. Zij werkt
aan het herstel. Laten wij haar hel
pen met technische en sociale hulp.
Fr. OTTEN.
FILMAVOND
VAN „ONZE MARINE".
Het Alg- Ned. Comité „Onze Marine"
hield gisteravond een filmavond, in
het gebouw „Waakt en Bidt". Vertoond
werd een drie-delige smalfilm over de
„Van Kinsbergen", een flottieljevaar
tuig van de Nederlandse Marine, dat
tijdens de oorlog politiediensten in de
Caraïbische Zee verrichtte. De activi
teit van dit Nederlandse oorlogsschip,
het leven van de bemanning aan boord
en aan de wal en het prachtige natuur
schoon van deze streken kwam in deze
film duidelijk tot uiting.
Namens het bestuur der afd. Alk
maar van het comité spoorde de heer
Nachbar het talrijke publiek aan lid
te worden van of leden te winnen
voor het comité „Onze Marine".
ONTHEFFING VERPLICHTE
SLUITING.
Met goedkeuring van den minister
van Handel, Nijverheid «n Landbouw
is de destijds ten aanzien van de win
kels in de gemeente Alkmaar, waar
in het bloemenverkoperbedrijf wordt
uitgeoefend, bij wijze van proef voor
des Dinsdags na 13 uur verleende ont
heffing van de verplichting tot open
stelling van deze winkels, voor onbe-
paalden tijd verlengd-
PADVINDERS HULPACTIE
„VRIEND HELPT VRIEND".
De Padvinders hebben een groot
scheepse actie georganiseerd, onder de
leuze: „Vriend helpt vriend".
Het initiatief is uitgegaan van de
Padvinders in Arnhem en de Directie
van Sociale Zaken in die gemeente.
De actie beoogt een snelle hulpver
lening aan de oorlogsslachtoffers in de
Veluwezoom en Limburg-
Men is voor de hulpactie „Vriend
helpt vriend" uitgegaan van de ver
onderstelling, dat alle slachtoffers
practisch elders in het land, wel zulke
goede vrienden of verwanten hebben,
dat zij van hen het hoogstnodige kun
nen lenen of krijgen.
Indien dan op vlotte wijze voor het
transport wordt zorggedragen, zullen
vele slachtoffers spoediger dan op
enigerlei andere wijze worden gehol
pen. Ook verwacht men, dat ten be
hoeve van persoonlijke vrienden of
bloedverwanten, méér zal worden ge
daan, dan bij een algemene inzame
ling, zodat men van oordeel is, dat
deze actie „Vriend helpt vriend" de
natóonale HARK-inzameling geen af
breuk. zal doen.
Voor de' bewoners van Alkmaar en
omgeving bestaat nu ook de mogelijk
heid aan deze actie mee te doen.
De Padvinders hebben hiertoe in
Alkmaar een administratie en een op
slagplaats gevestigd, door den heer P.
Berkhout hiervoor belangeloos be
schikbaar gesteld.
De chef van de sectie transport van
het Commissariaat Noodvoorziening
van het M.G., heeft zijn volle mede
werking inzake het vervoer toege
zegd.
De Nederlandse Spoorwegen werken
mede door de ATO-loodsen als op
slagplaats beschikbaar te stellen.
Wenst men van deze gelegenheid
gebruik te maken, dan kan men tot
uiterlijk Zaterdag 21 Juli a s. een in-
vulformulier aanvragen aan het
bureau, Spanjaardstraat 19, Alkmaar.
Deze aanvrage gelieve mien bijvoor
keur schriftelijk te doen.
Dagelijks van 10-12 uur bestaat ge
legenheid tot het vragen van inlich
tingen aan bovengenoemd bureau.
HET BEZORGEN VAN BROOD.
De gezamenlijke bakkers verzÖeken
ons mede te delen, dat wegens tech
nische moeilijkheden, verband houdende
met de uitbreiding van het aantal in
bedrijf gestelde bakkerijen, het nog
niet mogelijk is de volgende week
brood te bezorgen.
Zij verzoeken het publiek nog een
week geduld te oefenen en medewer
king te verlenen door het brood in de
winkels af te haTen.
Met ingang van 23 dezer zal het
brood weer bezorgd worden.
DE PADEN OP, DE LANEN IN-..
Onder dit opschrift vindt U bij de
advertenties in dit blad de aankondi
ging van de le wandeltocht -der Ned.
Wandel Bond in bevrijd Nederland.
De N.H.W.B. afd. van de N.W.B. her
denkt dit heugelijke feit, door in ge
heel Noord-Holland, dus ook te Alk
maar en omgeving. „Bevrijdingstoch-
ten" te organiseren, voor leden en
niet-leden, voor alle soorten sport-,
jeugd- en personeelverenigingen, als
ook voor schoolklassen, enz- Groepen
van minstens 12 personen ontvangen de
„Bevrijdings oorkonde" ten name van
hun club.
Nadere bijzonderheden vermeldt de
advertentie.
Het parcours van deze le tocht zal
niet groter zijn dan 15 km, terwijl de
jeugd van 12 tot 14 jaar kan deelnemen
over een afstand van 10 km.
Het batig saldo van deze tochten zal
worden afgedragen aan het Ned. Rode
Kruis.
Daarom wandelenthousiasten, allen
op 4 en 5 Aug. „de paden op, en de
lanen ln".
EXAMEN MIDDENSTANDS
DIPLOMA.
Aan het in het najaar van 1945 te
houden Middenstandsexamen Alge
mene Handelskennis kunnen alleen
zij deelnemen;
a. die ernstig gedupeerd zouden
zijn, indien zij niet in de gelegen
heid worden gesteld hieraan deel te
nemen;
b. zij die in 1942, 1943 of 1944 het
schriftelijk gedeelte met goed gevolg
hebben afgelegd en vóór het mon
deling gedeelte naar het buitenland
zijn gedeporteerd;
c. zij, die zich vrijwillig hebben
aangemeld voor het expeditieleger
ter bevrijding van N.O-Indië.
De aanmelding dient vóór 28 Juli
a.s. plaats te vinden bij de Kamer
van Koophandel, Oudegracht 182 te
Alkmaar. Persoonlijke aanmelding is
gewenst.
PREDIKBEURTEN 15 JULI.
N.H. Kerk: Grote Kerk 10 uur. dr.
Tuinstra; 5 uur, ds. Kleyne; Kapelkerk
10 uur, ds. Mentzel van Hoogkarspel.
Geref. Kerk 10 uur 5 uur ds. S.
Idema.
HEILOO, 8.30 uur ds. Idema; 4 uur
Doopsgez. Gem. 10 uur, ds. Kuiper.
Remonstr. Gem. 10.30 uur, mej- Kortc-
salsky.
Ev. Luth. Gem. 10.30 uur, ds. P. C-
Roodenburg (Bevestiging van kerke-
raadsleden; n.m. 5 uur, ds. Scharten
van Monnikendam.
Ned- Chr. Gemeenschapsbond 4 uur,
openluchtprediking nabij het kerkhof.
Donderdag 7.30 uur (in Waakt en
Bidt) de heer v. Oostveen. Zaterdag
3.30 uur bidstond. Oudegracht 208.
Leger des Heils: Heiligingssamen
komst 9.30 #uur. Verlossingssamenkomst
19.30 uur.
ZONDAGSDIENST APOTHEKEN-
Mevr. de Wed. C. M. B. Wanna,
Mient 11. De nachtdienst gaat reeds op
Zaterdag in.
Wij ontlenen aan een brief van P. C-
J. het volgende:
„De burgemeester van Heiloo heeft
onlangs over uitbreidingsplannen voor
het gekapte bos tussen het laantje bij
de Kattenberg en de Spokenboschlaan,
gesproken".
Schrijver vraagt:
„Ligt het niet op de weg van de ge
meente Heiloo om hier weer nieuwe
bosaanplant te zetten?
Wie de laatste tien jaren de strijd,
welke in architectenkringen gestreden
wordt tegen lintbebouwing en onplan
matige stadsuitbreiding gevolgd heeft,
zal direct inzien, dat men hier weer
die verkeerde kant uitgaat.
Bouwen langs de Straatweg is aan
trekkelijk, maar mag niet geschieden
ten koste van een cultureel belang
zoals dit bos. Fraaiere oplossing zou
zijn een villaperk tussen Regulierslaan
en Spokenboschlaan zich uitstrekkend
van Straatweg tot Westerweg. Dit
geeft een meer planmatige aanleg en
tevens het bos haar geroofde uitlopers
terug".
Ook spreekt P. C. J. de hoop uit,
dat de burgemeester het kloeke
plan zal opnemen de afschuwelijke
lintbebouwing aan de overzijde van de
Straatweg te schrappen-
Onze kinderen zjjn weer vrtf!
Doch niet op de verkeerswegen.
Hun oogen zullen niet de vlaggen zieq,
die wapperen in de bevrijde steden;
zij vielen, nog het laatste uur misschien,
voordat de strijd ten volle* was gestreden.
Zij zijn gestorven, staande voor de loopen,
of doodgeranseld achter prikkeldraad;
zij wilden met hun bloed de vrijheid koopen,
die nu over dit land weer opengaat.
Wij zullen bloemen op hun graven leggen
en, in de stilte na het vrij hei dsf eest,
onze gebeden voor hun zielsrust zeggen.
Wij moeten eensgezind en sterk van geest
de steenen voor een nieuwe toekomst leggen,
dat niet hun offers doelloos zijn geweest.
'-T TJnor.
