Schaart U naast hen
Amerika wil
„cash"
Overal in den lande
beroering
ZATERDAG 25 AUGUSTUS IMS
3« Jaargang No. 35-225
Jktnaarier
J>AGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING .DE VRIJE ALKMAARDER'
ACHTERDAM ZQ
TELEFOON 2274.
Na de droeve periode van verbeten
strijd en aangrijpende machteloosheid
maakt onze stad zich thans op om van
ganser harte en in zorgeloze feest
vreugde uiting te geven aan de gevoe
lens van bevrijding en hoop, die ons
bezielen. Voor velen zullen wellicht
deze dagen, ondanks de moeilijke om
standigheden waarin wij nog leven, de
meest vreugdevolle zijn, die zij In hun
leven zullen meemaken.
En toch zal deze tijd niet voor allen
in ons volk een poos van intense en
zuivere vreugde zijn. Want hoevelen,
zelfs in onze onmiddellijke omgeving,
gaan niet gebukt onder het leed, dat
de oorlog hen berokkende, daar waar
m;n een dode betreurd, men met een
ernstige kwaal is teruggekeerd, men
uit zijn wor.ing is verdreven en nog het
noodzakelijkste ontbeert....
Onder hen, die sinds Mei '40 een
kostelijk offer hebben moeten brengen,
verdienen zij, die dtt offer vrijwillig
brachten onze bijzondere aandacht. Zij
toch hadden in deze strijd een aandeel,
waarvan elk thans weet, hoe belang
rijk het is geweest. Tot ver in het bui
tenland hebben bevoegde autoriteiten
duidelijk te kennen gegeven, hoe groot
hun waardering was voor het verzets
werk dat onze illegale strijders in de
oorlogsjaren hebben verricht. Ondanks
de talrijke doden onder hen, werden
de gelederen voortdurend aangevuld
door de achterblijvenden die zich niet
lieten ontmoedigen- Eerst thans echter,
nu wij de verliezen kunnen overzien,
blijkt hoe omvangrijk deze zijn. We
duwen en wezen bleven achter, wonin
gen weTden leeggeroofd of in brand ge
stoken, velen stieryen in de gevange
nissen en concentratiekampen en van
hen die terugkeerden is een groot deel
geschonden naar lichaam en ziel.
En wij weten dat gezorgd moet wor
den voor allen, voor nabestaanden van
omgekomen verzets-strijders en voor
noodlijdende of zieke oud-illegalen. In
de eerste plaats is dit een plicht van
de overheid, doch daarnaast een plicht
van ons persoonlijk, omdat wij een
schuld van dankbaarheid te betalen
hebben aan hen. die hun leven en ge
zondheid op het spel gezet hebben om
de oorlog te winnen tegen den vijand.
Reeds door de oud-illegalen zelf werd
In het jaar '44 hiervoor de stichtng
1940-'45 gevormd. Het ie deze stichting
die er voortaan zorg voor zal dragen
dat van haar inkomende gelden wedu
wen en wezen geholpen worden, niet
op een onpersoonlijke en koele wijze,
doch begrijpend en door de kameraden
van eertijds. Deze mensen zorgen dan
dat de kinderen dergenen, die onze be
vrijding hebben bevochten doch niet
mochten beleven, een behoorlijke op
leiding zullen ontvangen en zo nodig
kunnen studeren. ZIJ stichten tehuizen,
herstellingsoorden en advies-bureaux
zodat de oud-illegale werker merkt dat
hij na afloop van de strijd, die hem
geen tijd Het om zijn eigen persoon
lijke belangen te behartigen, zich toch
ntet alleen en verlaten bevindt in dit
land, waarin wij thans met zoveel recht
feest vieren.
Zo zal weldra onze dankbaarheid
jegens den oud-illegalen werker zich
kunnen uiten in een daad van eenvou
dige rechtvaardigheid, en scharen wij
ons nogmaals aan de zijde van hen, die
de weerbare kern vormden van ons
vrije, ongebroken volk. v. d- V.
Crowley, de leider van «Je Ame
rikaanse buitenlandse economische
politiek, heeft hedenmorgen een over
gangsprogramma bekend gemaakt,
bedoeld om de gapingen, die ver
oorzaakt zijn door het plotseling in
trekken van de leen- en pachtsteun,
op te vullen.
Ten eerste zullen alle nieuwe aan
kopen van geallieerde regeringen
worden stopgezet, behalve wanneer
deze contant willen betalen of met
de export- en import-bank credieten
voor deze aankopen overeenkomen.
Ten tweede zal aan alle geallieerde
regeringen de gelegenheid worden ge
geven om alle goederen, die ztj be
steld hebben, en die nu vervaardigd
worden, aan te kopen.
Op afbetaling.
Zij zullen zich *dan jegens de V. S.
moeten verplichten tot gelijke jaarlijkse
betalingen, verdeeld over dertig jaar en
tegen betaling van een jaarlijkse rente.
Ten derde zullen de geallieerde re
geringen goederen, die nu in geallieer
de handen zijn of nu afgeleverd worden,
kunnen kopen op basis van contante
betaling of op crediet.
Frankrijk wordt geholpen.'
De Gaulle. die door pres. Truman
orderscheiden is met de benoeming tot
..Chief commander Legion of Merit"
toonde zich in een persconferentie, die
hij gisteren te Washington belegde, op
timistisch t.a.v. de economische hulp
van de V. S. aan Frankrijk. Hij ver
klaarde: r i.
„Er worden plannen opgesteld,
waarbij per maand millioenen tons
aan voorraden uit de V. S. in Frank
rijk zullen landen gedurende de eerst
volgende maanden".
Geen overleg met Engeland.
De Britse eerste-minister Attlee heeft
gisteren voor het parlement verklaard,
dat de maatregel van president Tru
man t.a.v. de leen- en pachtwet zonder
overleg of voorafgaande bespreking
met Engeland was genomen.
Churchill, thans leider van de oppo
sitie, noemde deze handeling van de
kant van Amerika „van ernstig belang"
en „zeer verontrustend".
De Bilt voorspelt:
Vrij krachtige wind uit het Westen,
zwaar bewolkt, met hier en daar
wat regen, koel weer,
Een ultimatum
Bulgaarse verkiezingen
doorgezet T
De Bulgaarse minister van Buiten
landse Zaken heeft gisteren tegenover
de pers verklaard, dat de Amerikaan
se en Engelse nota's betreffende de
Bulgaarse verkiezingen slechts de uit
drukking kunnen zijn van de mening
van Amerika en Engeland en niet van
het gevoelen var. alle geallieerden-
„Indien de Bulgaarse regering vóór
as. Zaterdag, middernacht, geen door
dé controle-commissie geformuleerde
mededeling heeft ontvangen, zal zij ge
rechtigd zijn aan te nemen, dat de
..Big Three" de Bulgaarse verkiezingen
als een interne aangelegenheid beschou
wen en deze verkiezingen zullen dan
gehouden worden op 26 Augustus, zo
als was vastgesteld", aldus verklaarde
de minister.
„Rode Ster" over Bevin.
Het Russische blad „De Rode Ster"
zegt in zijn commentaar op de rede,
die de nieuwe Britse minister van Bui
tenlandse Zaken, Ernest Bevin, in het
Lagerhuis heeft gehouden, dat slechts
de conservatieven daarover tevreden
waren, doch dat de socialisten zich te
leurgesteld gevoelden.
Het blad legt er de nadruk op, dat in
Bulgarije, Roemenië, Joego-Slavië en
Hongarije democratische regimes heer
sen en dat deze regimes zich om hun
eigen manier zullen ontwikkelen, „in
weerwil van hetgeen die mensen zeg
gen die zich geen democratie kunnen
voorstellen, waarin reactlonnaire en
pro-fascistische elementen niet de bo
ventoon voeren".
tWu'
FRANSE RADICALEN TEGEN
NIEUWE CONCENTRATIE.
Naar radio-Parijs heeft gemeld, heeft
de Franse Radicale Partij besloten
„■neen" te antwoorden op de beide vra
gen, die in het aanstaande referendum
gesteld zullen worden. Dit betekent dat
de partij zal steramen voor de oude
grondwet met twee kamer# en tegen
de nieuwe constitutie.
Vrijlating
politieke gevangenen
De mededeling vap prof. Scher-
merhora in zijn „Praatje op de brug"
van vorige week Vrijdag, dat overwogen
wordt een aantal geïnterneerden vrij te
laten, heeft overal in het land grote be
roering teweeg gebracht.
Zowel de Christelijke Democratische
Unie als de Amsterdamse bond van
oud-illegale strijders hebben zich des
wege met een telegram tot den minister
president gewend.
In Amsterdam moest
reeds worden ingegrepen
Donderdag ontstond voor de deur van
twee vrijgelaten N. S. B.-ers in de buurt
van het Hoofddorpplein, een oploop van
mensen, die het met de vrijlating niet
eens waren. De N. S. B.-ers waren
dom naar buiten te komen, waardoor
het tot vechteh kwam. Spoedig arri
veerde hulppolitie, die de mannen mee
nam naar het bureau Overtoom, waar
zij de nacht konden doorbrengen.
Op de Amstelveense weg gebeurde
hetzelfde bij een N. S. B.-winkelier#
die vrij was gelaten. Het publiek gooide
bij hem een grote spiegelruit en een
ruit van de winkeldeur in. De politie
heeft hier de joelende menigte ver
spreid en verder een oogje in het zeÜ
gehouden.
De regerwtgsco—rMolttftiga-
dienat deelt mee
De regering acht het nodig het
publiek over deze materie gerust
te stellen. De regeringsvoorlichtings
dienst maakt dan ook bekend, dat
de minister-president slechts gedoeld
jieeft op die personen, waarvan men aan-
remen kan, dat hun berechting zou
leiden f tot vrijspraak f tot een zo
danige geringe vrijheidsstraf, dat deze
reeds door de voorlopige hechtenis zou
zijn geboet.
Hoeveel personen hiermede gemoeid
zullen zijn, is nog niet te zeggen, maat
wel staat vast, dat de hoge cijfers, die
hier en daar de ronde doen, iedere#
grond missen.
Voor het overige zal deze zaak
behandeld worden in nauw overleg
met de bevoegde instanties der ille
galiteit en met de leiding der ver
schillende kampen.
Verhoging der huren
In verscheidene steden doen gerucht-
ten de ronde, dat binnenkort een al-
gemene verhoging der huren met 20
25 procent zal worden toegestaan. Dë
directeur-generaal der prijzen deelt,
naar aanleiding hiervan mede, dat allé
grond voor deze geruchten ontbreekt.
De N.A.C. voor spoedige verkiezingen
Nog dit jaar
Onder voorzitterschap van prof.
Mr. P. Scholten besprak de Natio
nale Adviescommissie te Den Haag
een voorstel aan de regering inza
ke het tijdstip van de verkiezin
gen van de vertegenwoordigende
lichamen.
De Commisie van Voorbereiding
kwam tot het volgende voorstel:
Het gehele Nederlandse volk vraagt
een herstel van zijn democratisch ge
kozen vertegenwoordiging in gemeen
te provincie en rijk en wel zo spoe
dig mogelijk.
Indien verkiezingen op normale 1
zij het niet op technische volmaakte
wijze kunnen worden gehouden, zuilen
deze plaats vinden:
1. voor de Tweede Kamer der Sta
ten- Generaal in de tweede helft van
April 1946.
2. voor de Provinciale Staten in de
eerste helft van April 1946,
3. voor de Gemeenteraden zo spoe
dig mogelijk, in ieder geval vóór
April 1946.
In verband met dit advies verzoekt
de .Nationale Adviescommissie de re
gering zo spoedig mogelijk te berich
ten, of verkiezingen op normale wijze
op de voorgestelde tijdstippen kunnen
worden gehouden.
De Nationale Adviescommissie dringt
er met klem op aan, dat, voor zover
zulks onverhoopt nog niet mocht zijn
geschied, op het ministerie van Bin
nenlandse Zaken onverwijld een aan
vang moet worden gemaakt met de
technische voorbereidingen, welke in
gevolge de bepalingen van de kieswet
noodzakelijk zijn.
Technische noodregeling
Dr. J. A. N. J. S. Bruins Slot deed
het tegenvoorstel van de techni
sche bepalingen der kieswet af te
wijken en een noodregeling te ont
werpen, daarbij gebruik makend van
de in ons distributiesystheem aanwen
ge bevolkingsadministratie.
Dit voorstel beoogde gemeente
raadsverkiezingen vóór 1 Deo. 1945,
die voor de Prov. Staten begin
- Januari 1946 en de stemming voor
de Tweede Kamer einde Januari
1946.
Er werd met nadruk op gewezen
dat het hóuden van verkiezingen
zo spoedig mogelijk zeer gewenst
moet worden geacht voor de poli
tieke rust van het volk, maar ook
met het oog op de internationale
positie onzer regering.
Ook werd betoogd, dat een parlement
op wankele basis, dat zou worden be
last met grondwetsherzieningen niet
wenselijk was.
De stemming aan het einde van de
bijeenkomst wees uit, dat men het al*
gemeen eens was over de wenselijk*
heid de verkiezingen zo spoedig mo^
gelijk te doen plaatsvinden.
DE PONTEN OVER HET NOORD
ZEEKANAAL.
HAARLEM, 24 Augustus.
Het heeft iri de bedoeling gelegen
naast de pont te Veisen deze week ook
de pont te Buitenhuizen nog in bedrijf
te stellen. Door onvoorziene omstan
digheden is er eenige vertraging geko
men, maar naar alle waarschijnlijkheid
zal deze veerdienst begin volgende
week zijn taak hervatten, zodat dan
ook het verkeer van Haarlem naar
Zaandam over een directe verbinding
over het Noordzeekanaal beschikt. Zo
dra man voldoende kolen heeft zal in
Veisen een tweede pont geregeld in
de vaart worden gebracht.