.GIJ ZIJT NOG NIET BESCHAAFD"
De Bilt voorspelt:
IAANDAG 17 SEPT. 1945.
e Jaargang No. 52-24L
Ikmaardbr
.DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING. .DE VRIJE ALKMAARDER"'
ACHTERDAM 29
TELEFOON 2274.
Een jaar geleden
ïespannen volgt reeds weken het
larde land 't sprongsgewijs, dan
leizaam opdringen der bevriende Ie
rs. Van Frankrijk omhoog naar Bel-
door België naar onze grens
are gevechten aan 't Albert-, wan-
pige Duitse tegenstand bij 't Schel-
-Maaskanaalwijkt de hoofdaan-
der geallieerden onder Duitee druk
nu naar 't Oosten atf, moeten wij
langer wachten? Opnieuw, als na
ille Dinsdag, kruipt de teleurstelling
ag in ons op. Dan, als een schok
st het door Nederland: parachutis-
bij Arnhem wordt gestreden! Deze
slag gewonnen en Nederland
t open, de vrijheid is ons!
ioldaten uit de lucht bij tiental-
i, bij honderdtallen komen zij, zwe-
n omlaag uit een azuren hemel
arte stippen in witte wolkjes zij,
len in gliders en transporttoestellen,
nemen bezit van de heuvels op de
ïluwezoom, strijken neer in 't scho-
Mariëndaal, bij de uiterwaarden
i heftige strijd volgt, de tegenstand
zwaar, maar de bruggen over de
in, zij komen in handen der lucht-
lepen
En bliksemsnel volgt op deze, een
eede slag in 't gelaat der Duitsers:
spoorwegen staken. Prompt, gedis-
lineerd, blijmoedig wordt het bevel
r regering opgevolgd: geen man en
en kanon meer door ons vervoerd
ar het front bij Arnhem,
ïelaas de vijand had genoeg ka
nnen en tanks bij de hand om de
ïvallers doelmatig te bestrijd-en. In
legende vaart werden zij naar de be-
eigde punten gedirigeerd, vonden
hts de lichtste infanteriewapenen
fenover zich, zaaiden dood en ver-
rf, verhinderden de Engelsen zich te
icentrersn, vernietigden in moorden-
gevechten van drie dagen de batal-
is-bij de bruggen.
!)e slag bij Arnhem was verloren. De
Iheid zou eerst komen na een win-
van zwarte ellende in de grote
ïden voor velen te laat.
Snthousiaste verhalen over *t vech-
n der dappere Britten kan men ho-
overal in de omgeving van Arnhem
Ede. Maar uit deze geschiedenissen
j|ükt tevens hoe onze jongens-van-'t-
:et en talloze burgers zich de hel-
ndaden onzer vrienden waardig
onden. Want het gevaar werd niet
rekend, als het er om ging de sol
de^11 te helpen, afgedwaalde of uit ei
nder geslagen groepjes te herbergen
ze terug te loodsen, dwars door de
litse linies, naar hun eenheden.
Deze dag een jaar geleden ving een
rijd aan, die, kort als hij was, in de
schiedenis der oorlogvoering geboek-
Jaafd zal blijven als een der vermetel
ere ondernemingen en in ónze anna-
n als een heldendicht.
Dankbaar blijve ons geslacht en on-
zonen aan de mannen, die voor onze
5es Ijheid zichzelve in de waagschaal
elden, trots mogen wij zijn op hen,
e door het brengen van hun plicht
in eeuwige schande van ons afwend-
laat onze gedachten vooral uit
ban naar die onbekende vrienden, die
m laatste rustplaats vonden in de
'Vde van de schone Veluwe en de
te landen aan de andere zijde der
vier. A. H. H.
or
ntl
Herdenking
rsl
na
rit
ia|In ons artikel van Zaterdag schreven
,n j, dat het sjfoorwegpersoneel „hoewel
i veel moeite en tegenstrubbelen" ge-
tor gaf aan de oproep van de regering
a t staking over te gaan.
Om niet de indruk te wekken,
<j it wij de spoorwegstaking wilden
eineren het tegendeel blijkt trou-
ig ens duidelijk uit ons artikel van heden
1 Sen jaar geleden. delen wij hier mee,
achter „hoewel de woorden „hier
daar" zijn uitgevallen,
Voorlopig geen verhoging gasrantsoen
Ir. van Schalk over problemen van verkeer en energie
In een persconferentie heeft ir. van
Schaik, minister van Verkeer en Ener
gie, mededelingen gedaan over ver
schillende problemen van verkeer en
energie, die voor Nederland in deze
tijd wel bijzonder moeilijk zijn.
De minister wees er allereerst op,
dat het met de kolenvoorziening
thans nog somber gesteld is en dat
er dientengevolge niet meet gas
geleverd kan worden dan op het
ogenblik het geval is.
Kolen uit Duitsland
Wat de kolenaanvoer betreft, deel
de de minister mede. dat de laatste
maanden kolen worden ingevoerd uit
het Ruhrgebied en voor September bo
vendien ongeveer 30.000 ton aan bruin
koolbriketten uit het gebied van Keu
len wordt verwacht. De vooruitzich
ten zijn wel bemoedigend. Men heeft
bij de voorziening echter in de eer
ste plaats gedacht aan de huisvrouwen
door zo snel mogelijk voldoende gas
voor kookdoeleinden te verstrekken.
OTie inplaats van gas.
stookolie-po6itie levert niet zo-
bijzondere moeilijkheden op.
Mochten er bedrijven zijn die kunnen
stoken met olie, inplaats van met gas,
dan wordt aangeraden, hiervan ge
bruik te maken. Desbetreffende aan
vragen kunnen door de bedrijven wor
den ingediend bij de resp. vakgroepen.
Voor het geval men zich niet kan
wenden tot *n vakgroep, kan men zijn
aanvrage richten tot zijn eigen Rijks
bureau.
Minister van Schaik vestigde er
voorts de aandacht op, dat er des
nachts plectriciteit over is. Industrieën
die des nachts kunnen werken en
daarvan gebruik kunnen maken, kun
nen bij de bevoegde instanties een
desbetreffende toewijzing verzoeken.
De
veel
Auto's,
benzine
rijvergunningen en
De voorziening van vrachtwagens is
thans zo ruim. dat 520 splinternieuwe
Amerikaanse wagens vrij komen voor
de distributie.
Bovendien is men in onderhandeling
met de Canadeezen om van hen wa
gens over te nemen.
Met de personenwagens ls het vrij
hopeloos gesteld. Er is zeer weinig
aanvoer en de wagens die er thans
lopen, vallen doorgaans uit door al
lerlei mankementen. Doordat er geen
nieuwe onderdelen aankomen, is het
herstel een groot probleem. Men zal
echter trachten, in de aanvoer van
onderdelen verbetering te bengen.
Met de uitgifte van rijvergunningen
is het niet in orde. Men heeft thans
daarvoor een directoraat ingesteld, dat
er voor zal zorgen, dat de wagens op
de goede plaats komen. De uitgifte
van rijvergunningen is voorlopig
ongeveer 14 dagen stopgezet. Wat
er is, zal dan zo goed mogelijk ver
deeld worden.
Over de benzlne-aanvoer sprekend,
zeide de minister, dat wij een ruime
toewijzing van de geallieerden hebben
ontvangen. Er is echter veel te veel
gebruikt.
De vorige maand zijn twee schepen
met voor ons land bestemde benzine
hier niet aangekomen. Men ver
moedt, dat zij op een mijn zijn gelo
pen. Doordat er geen reservevoorraad
gevormd mag worden, zat men eens
klaps krap en moesten de toewijzingen
op een vierde worden teruggebracht.
De rijksverkeersinspecties.
De rijksverkeersinspecties mogen
thans, in verband met verschillende
omstandigheden, vooreerst geen be
zoekers meer ontvangen. De centrale
leiding ziet streng op" omkoopbaar
heid van ambtenaren en ander^ on
toelaatbare gedragingen. Reeds zijn
er strenge straffen uitgedeeld.
Fietsbanden.
Fietsbanden worden thans in
eigen land in vrij grote hoeveel
heden aangemaakt. Het volgend
jaar zullen er waarschijnlijk een
millioen banden geproduceerd
worden. Voor de eerstvolgende
maanden zullen vooral de genees
kundige en openbare diensten via
de distributie voorzien kunnen
worden van banden van een rede
lijke kwaliteit. Langzamerhand
zal ook het publiek banden kun
nen krijgen. De productie zal
zeer gebaat zijn bij een behoorlijke
rubberimport, waarnaar thans ge
streefd wordt. -■
Russisch-Ametikaans
incident
Reuzenvesting per ongeluk
neergeschoten.
MacArthur heeft een krachtig protest
ingediend bij de Russen,.die een Ameri
kaanse vliegende reuzenvesting op 29
Augstus hebben neergeschoten. De Rus
sen zouden verontschuldigingen hebben
aangeboden voor de vergissing.
Het vliegtuig vloog boven Koreaans
gebied, dat onder Russische controle
staat, toen het werd opgevangen door
Sow jet-Russische gevechtstoestellen, die
een motor wegschoten. De bemanning
van 12 koppen sprong veilig uit het
toestel. Ter verklaring zeiden de Russen,
dat hun piloten dachten, dat de Japan
ners wellicht een buitgemaakte vliegen
de reuzenvesting hadden gerepareerd en
dat zij geen risico namen.
Ontwapening begonnen.
Zaterdag is een aanvang gemaakt met
de uitvoering van het ontwapeningspro
gramma. 35 Kleine Japanse duikboten,
zes kustgeschutstukken en 42 torpedo's
werden aan de ingang van de baai van
Tokio binnen enkele uren vernietigd.
Krachtige taal
teóen Japanner
Domei, het Japanse persbureau, staat
onder censuur der Amerikanen, zo liet
Roover, van de afd. censuur van Mac
Arthur's hoofdkwartier, de Japanners
weten. Er moet een einde komen aan de
verwrongen verhalen over de bezetting,
zeide hij, „daar Japan een verslagen
natie" is.
Op geen enkele wijze beschouwen de
geallieerden Japan als gelijkwaardig.
Japan is een verslagen vijand, die nog
niet bewezen heeft het recht te hebben
op een plaats onder de beschaafde vol
keren".
Oorlogsmisdadigers uitgeleverd.
£)e Japanse regering heeft aan het Am.
8ste leger overgedragen 7 personen,
voorkomende op generaal MacArthur's
lijst van oorlogsmisdadigers. Onder hen
bevindt zich een zekere Josias v. Dienst,
die beschuldigd wordt van het uitzen
den van anti-geallieerde propaganda in
de Nederlandse taal voor Radio Tokio.
Brood nog niet zonder bon
Met behulp van onze bondgenooten is
onze regering er in geslaagd reeds vrij
spoedig na de bevrijding het broodrant
soen te brengen op een peil, dat onge
veer beantoordde aan de behoefte van
de gemiddelde consument.
Uit verschillende overwegingen is men
er echter tot heden nog niet toe over
gegaan het brood bonloos beschikbaar
te stellen, men wilde eerst de thans
verkregen gunstige toestand behoorlijk
stabiliseren.
Hoewel binnen niet al te lange
tjjd de broodrantsoenering zeker zal
kunnen worden opgeheven, is een
tijdstip in dit verband nog niet vast
gesteld.
Goede vooruitzichten
In een door de S.D.A.P, belegde
openbare bijeenkomst heeft de Minis
ter van Economische Zaken W. Drees
een uitvoerige rede gehouden.
Bij al haar daden streeft de regering
niet alleen naar staatkundige, maar
ook naar economische democratie, al
dus Minister Drees. Een groot deel van
dit kabinet drijft bewust naar het so
cialisme.
Zodra de werkzaamheden aan de
wederopbouw van ons vaderland dit
toelaten, achtte de minister de in
voering van een 5-daagse werkweek
wenselijk en uitvoerbaar. Aller
eerst echter moet er met wederzijds
vertrouwen zeer hard worden ge
werkt, waarbij door overleg en arbi
trage in plaats van staking conflic
ten moeten worden opgelost. Min.
Drees zeide voorts, dat er naar zal
worden gestreefd, dat het nieuw te
kiezen parlement zijn oordeel over
de invoering van een alomvattende
volksverbetering zo spoedig mogelijk
kan uitspreken*
Beulen van Belsen
worden berecht
Joseph Kramer, commandant van *4
concentratiekamp te Belsen en zijn
medewerkers komen Maandag voor 'i*
Britse Krijgsraad te Luneberg.^
Zij worden beschuldigd van moord op
met name genoemde personen, o.m.
ook Nederlanders, Poolse onderdanen
enz.
Beroemd chemicus ter dood
veroordeeld.
Het Oostenrijkse Volksgerechtshof
heeft Zaterdag den in Duitsland gebo
ren dr. Lange, een der meest bekwa
me professoren in de scheikunde ter
wereld, ter dood veroordeeld door op
hanging. Hij werd schuldig bevonden
aan 't doden van twee geleerden, die
getracht hadden hem te weerhouden
van het vernielen van een waardevolle
electronenmicroscoop.
Lange, die onbewogen zijn eigen
verdedigingsrede uitsprak, verklaarde,
dat hij het zijn plicht geacht had, „als
goed Duitser" te voorkomen, dat de
microscoop, welke een waarde had vaat
2000 pond sterling en welke als een
der beste ter wereld bekend stond, in
handen zou vallen van de Russen.
OM DE MIDDELLANDSE ZEE.
Sovjets dringen naar voren.
De Sovjet-Unie zou territoriale eisen
hebben gesteld op de conferentie van
de ministers van buitenl. zaken te
Londen, t. a. v. het Middelandse
Zeegebied, welke „belangrijk" de ver
wachtingen van Washington en Londen
te boven gaan.
De eisen hebben betrekking op de
strategisch belangrijke Dodecanesos-
eilanden welke de toegang tot de
Dardanellen 1 kwaken en men ziet deze
démarche als een poging, de vrije door
tocht voor de Sovjets jvan het en^ eind
naar het andere te efangen.
Koningin te Leiden
Bij opening der Universiteit.
H.M. de Koningin heeft heden de offi-
cieële opening van de Leidse Universi
teit in de Pieterskerk te Leiden bijge
woond.
Van Maandagavond tot Dinsdag
avond: plaatselijke ochtendmist, over
dag warm, vrij zonnig, doch kans op
onweer in den namiddag, zwakke wind
uit zuidelijke richtingen.