Gedeeltelijke déblokkering rechtmatig bezit
Wat U het meest
interesseert
„HELDEN STAAN HIER TERECHT"
Onze marine spoedt zich
naar Indonesië
DONDERDAG 27 SEPT. 1945.
3c Jaargang No. 31-250.
kmaaft&ei*
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING .DE VRIJE ALKMAAÏDEl"
ACHTERDAM t» TELEFOON SML
Prof. Liellinck over de geldsanefing
Het zwarte geld zèl worden achterhaald
Nadat het Nederlandse volk gedurende de afgelopen veertien dagen zyn
bankpapier en zilverbons voor het grootste deel heeft ingeleverd, deed minister
Lieftinck gisteravond via de radio mededeling van de door de regering voorbe
reide maatregelen ter déblokkering. Uit xyn rede. bleek, dat ieder voorlopig ztfn
uitgaven zal moeten bestreden uit ztfn normale inkomsten. Bovendien zullen ech
ter zowel huishoudingen als bedreven over een normale kasreserve kunnen be
schikken. Voor het giraal verkeer gaat de déblokkering zelfs tot een bedrag van
10.000.—.
Het veldtochtsplan inzake de geld-
vernieuwing is bezig zich te voltrek
ken, aldus begon minister Lieftinck
zgn redevoering. Een week van be
perkingen staat voor de deur. Voor 't
eerst In de geschiedenis van ons volk
staan allen in koopkracht gelijk. Ik
hoop, dat dit enkele feit, al was het
slechts door een technische noodzaak
geboden, zal medewerken tot verster
king van het besef, dat iedere Neder
lander ook in dit opzicht een even
redige bijdrage zal hebben te leveren
tot het financieele herstel van ons land
i en dat daardoor het gevoel van saam
horigheid en gemeenschappelijke ver
antwoordelijkheid bjj U allen zal wor
den verstevigd.
Een grote onrust is gevallen over hen.
die zich door de zwarte handel hebben
verrijkt. Zij worden gedreven tot da
den, die bij ieder mens met moreel besef
slechts -afschuw en verachting kunnen
wekken. Ik geef u daarvan een voor
beeld uit vele:
Zelfs „zwarte graven".
Vrijwel alles in ons land kwam reeds
voor in het „zwart". In deze dagen van
geldvernieuwing zijn daarbij de „zwarte
Hoeveel kunt (/krijgen?
Ie.
2e.
3e.
4e,
5e.
6e.
Gedéblokkeerd wordt:
Na de inleveringsweek uw nor
male loon, "salaris, wachtgeld,
pensioen, periodieke uitkering
en'of rente.
Uit het saldo, dat uw geldkaart
aanwijst of dat u bezit door
vroegere inlevering, bij het be
gin der déblokkering, een maxi
mum van 100.dat in bank
en muntbiljetten kan worden
uitbetaald.
Ten behoeve van giraal verkeer,
uitsluitend voor overschrijvin
gen, nog 1000.plus 25*/* van
het saldo, naar de stand van uw
rekening op 12 September 1945,
tot een gezamenlijk maximum
van ƒ10.000.—.
Voor herstel van getroffen be
zit, voor financiering van duur
zame kapitaalgoederen, voor uit
keringen aan oorlogsslachtof
fers, voor het doen van grote
betalingen bij geboorte, huwe
lijk, sterfgeval, enz. een dusda
nig bedrag als er bestedingsmo
gelijkheid is.
De hoofdsom van kapitaal, dat
door blokkering is getroffen,
voorzover personen daarop aan
gewezen zijn voor levensonder
houd.
Geld, niet onder de vorenge
noemde gevallen begrepen,, doch
waarvoor het handhaven der
déblokkering tot individuele
hardheid zou leiden.
4*
graven" gfekomen. In één onzer grote
steden heeft zich het feit voorgedaan,
dat een aantal door de geldzuivering in
het nauw gedreven lieden met hun zwar
te geld zich op een begraafplaats de
eigendom van vele straks te delven gra
ven hebben verschaft, om deze t.z.t. wel
licht tegen nieuw geld van de hand te
doen.
Ik behoef over een dergelijk bedrijf
maar weinig te zeggen. Laten arï in
tussen niet menen, dat hun grimmig
spel zal gelukken. Het Departement
van Financiën heeft goede informa
ties. Ook de hamsteraars van het zin
ken geld, die zich aan myn dringende
oproep om het kleine betalingsverkeer
niet te ontwrichten niet stoorden, wor
den thans ttit hun schuilplaatsen op
gejaagd. De opsporingsdiensten, die
hiervoor speciaal zijn geïnstrueerd,
hebben reeds een aantal grote klappen
uitgedeeld en daarbij zal het niet blij
ven. Het onsociale optreden met be
trekking tot de pasmunt heeft mijn
bijzondere aandacht; men houde zich
dus voor het laatst gewaarschuwd.
Ook zij, die doer het oppotten van zil
vergeld meenden zich veilig te kunnen
stellen, zullen weldra bemerken, dat de
fiscus over goede speurders beschikt.
Ook dit bezit dient aan het daglicht te
«omen.
De minister riep alle goedgezinden op
daarbij behulpzaam te zijn. De belas
tinginspecteurs is last gegeven om
plaatselijk uit de kringen der loyale
burgers een aantal vertrouwenspersonen
te kiezen om hen behulpzaam te zijn bij
h£t aan het licht brengen van gevallen
van belastingontduiking en van over
tredingen der geldzuiveringsvoorschrif-
fen.
Zie vervolg pag. 2.
Mr. Schenheveld
De zaak-Zwart in behandeling voor de hrijgtraad
„Het is een groot woord, doch ik aar
zel niet het hier te gebruiken. Helden
staan hier terecht. Stuk vóór stuk zgn
ze toegetreden tot zeer gevaarlijke or-
ganisaies, in een tjjd dat de meerderheid
van het volk slap was, zich de voor
schriften van den vijand liet aanleunen
of ernstig collaboreerde. Het had ge
kund, dat deze vijf mannen waren ge-
fussilleerd. Dan was er een monument
voor hen opgericht. Thans staan zij aan
de schandpaal."
Dat was de voornaamste inhoud van
het pleidooi, dat Mr. A. Schenkeveld
hiold voor de vijf verdachten in de ge
ruchtmakende zaak-Zwart, welke door
de Krijgsraad te Velde gisteren in het
gebouw van het Kantongerecht alhier
behandeld werd. Een tragische noot
was wel, dat het slachtoffer juist deze
morgen herbegraven was.
i'f" Een opdracht?
Van de zijde van het publiek zowel
als van de pers bestond voor deze zaak
grote belangstelling. Het gebeurde kan
in het kort als volgt samengevat wor
den: Op 5 April van dit jaar werd de
chef-staf District VI van Gewest 11
van de N.B.S., de heer P. Zwart te
Koog aan de Zaan, neergeschoten en
gedood door J. B., lid van de B.S. Deze
handelde in opdracht van den groeps
commandant M. B., bekend onder de
schuilnaam Tinus, die hiermede een
order liet uitvoeren, welke hem ver
strekt was door den sectie-commandant
H. M. (Eduard). Het stond niet vast, of
deze laatste van zijn meerdere, den
compagniescommandant van de derde
compagnie van het Strijdend Gedeelte
van district VI, P. J. V., bekend onder
de naam Victor o.a., een opdracht had
ontvangen, dan wel of deze laatste zijn
toestemming had verleend voor het
doen uitvoeren- van deze daad, die door
Eduard noodzakelijk werd geacht, om
dat hij, naar hij verklaarde, Zwart als
§en gevaar voor de organisatie be
schouwde.
Het gevangenen-transport.
Deze verdachte, voorgeroepen, ver
klaarde, dat zijn compagniescomman
dant van mening was, dat het was
doorgegeven aan de Duitsers, dat er
een poging gedaan zou worden om een
gevangenen transport te bevrijden. Hét
was niet de eerste 'keer, dat iets der
gelijks gebeurde en op zijn vraag: Wie
kan dat dan gedaan hebben? antwoord
de V.: Zwikker natuurlijk. (Zwikker
was de schuilnaam van Zwart). M.
had toen gezegd: „dan moeten we hem
uit de weg ruimen", waarop V. geant
woord zou hebben: Schiet hem maar
neer. M. had dit als een bevel opgevat
an overeenkomstig zijn instructies ge
geven, met het geschetste gevolg.
De president, Overste mr. J. W. U.
Doornbos: Wist U niet, dat een derge
lijk bevel van den Gewestelijk com
mandant moest komen?
Verd. antwoordt ontkennend.
Pres.: Is het niet zeer lichtvaardig,
een dergelijk besluit in zo'n onder-ons
gesprekje te nemen?
Verd.: U vergeet welke dingen er
aan voorafgegaan waren. Wij beschouw
den Z. als een gevaar voor de B.S
Verd. wist niet, welke functie Zw.
oekleedde. Hij dacht, dat hij adjudant
was van Wouters, die volgens verd.,
naar algemeen bekend was, onder in
vloed van Zwart stond.
Een omstreden figuur.
Het collaborateurschap van Zwart
stond voor verd. vast. Zwart had in 1940
reeds voor de Duitsers in Frankrijk ge
reden.
Pres., scherp: Waarom is hij dan met
in 1940 al opgeruimd, waarom dan pas
in 1945? Dit collaborateurschap stond
vast op wel zeer vage gegevens, en was
dan ook wel zowat alles.
Verd.. De gegevens waren niet vaag.
Er wa3 veel meer.
De Gew. Comm. van Gewest 11,
Overste Wastenecker. als getuige ge
hoord, verklaart, dat Wouters er de
man niet naar was. zich door iemand te
laten beïnvloeden. Het gezegde van V.
„schiet hem maar neer" had, militair,
niet als een bevel mogen worden opge
vat. Het had moeten luiden: Ik heb op
dracht gekregen, enz. In de 'verhoudin
gen van de oude illegaliteit echter had
het geval in een vergadering besproken
moeten worden, waarop een gezamen
lijke beslissing had moeten volgen.
De getuige A. W. S., districtscomman
dant van d« Bewakingstroepen, ver-
Nieuwe moeilijkheden
in Australië
In samenwerking met de geallieer
den neemt de Kon. Nederl. Marine alle
maatregelen, die nodig zijn om de be
vrijding van heel Indonesië in zo kort
mogelijke tijd te voltooien. Vele vaa
haar vlooteenheden, die zieh nog in
Europese wateren bevonden, zijn op weg
naar het Verre Oosten of maken zich
gereed om derwaarts te vertrekken.
De „Jan van Galen" met een extra
.ading geneesmiddelen en medische in
strumenten aan boord, is onlangs naar
de Oost vertrokken en werd op een deel
van de reis vergezeld door de „Jacob
van Heemskerck".
Sockarno's kabinet reeds afgetreden?
De Kempeitai heeft Soekarno en Mo
hammed Hatta huisarrest opgelegd.
Volgens het clandestiene blad „Berita
Indonesia'* (de stem van Icnione-rlë)
zou Soekarno's kabinet reeds zijn afge
treden.
Stakingen spitsen zich toe.
^Nog meer moeilijkheden hebben zich,
naar gisteren uit Brisbane gemeld werd,
voorgedaan, doordat ongeveer vierhon
derd Indonesiërs, die in Camp Colum-
bia hulpdiensten deden, in staking zijn
gegaan.
De havenarbeiders in Brisbane heb
ben verklaard, geen uitgaande schenen
te zullen laden, zolang het conflict be
treffende de eisen der bemanningen
gaande is.
Spoedige ommekeer te wachten?
Senator Ashtey, de Australische Mi
nister van Bevoorrading en Scheepvaart
heeft verklaard, dat. mits de Neder
landse schepen geen oorlogsmater.al
meevoeren en gewone vrachtschenen
zijn, de moeilijkheden spoedig zuilen
worden opgelost.
Zienswijze van Min. Logeman.
„Het herstel van een geordende maat
schappij" noemde Minister Prof. Dr. J.
Logeman bij zijn terugkeer via Sydrey
en Londen naar Nederland de eerste
taak, welke in Indonesië moet worden
verricht.
klaart, dat Zw. een ijverig illegaal
werker was. De bewuste bussen, waar
mee Zwart voor de Duitsers gereden
had. waren door de Duitsers gevorderd.
Op verzoek van de N.A.C.O., de H T M.
en de Stoomtram-Mij. is Zw. meegegaan
naar Frankrijk, om de belangen dezer
maatschappijen te behartigen. Een
broer van Zw.. eveneens als getuige
gehoord, legt eenzelfde verklaring af.
Zw. was een der oprichters van de O.D.
Illegaal strijder wordt door
president aangevallen.
Dan komt voor D i c k Bus. iemand
die bekend staat als een verdienstelijk
illegaal werker. Deze man. dte over
vallen gedaan heeft en Engelse vliegers
geherbergd, die het contact was voor de
C.C.D., de C.I.D. en de politie, die L.O.-
werk gedaan heeft en werk voor de
pers van '40 af, wordt zeer hevig aan
gevallen door den president.
Pres.: Naar uit de instructie blijkt
bent U de kwade geest geweest. U hebt
gestookt, de kwestie van de autobussen
hebt U ook steeds weer opgerakeld, hé?
U hebt zitten stoken, leuteren, als een
oud wijf zitten kletsen. Ik hoop. dat U
nog eens hier zult terecht staan en ver
oordeeld wordt, U verdient het dubbel
en dwars. Wat wilde U eigenlijk? Wilde
U op de plaats van Zwart gaan zitten?
Getuige, die onder dit alles zeer rus-
lig blijft, probeert zich te verdedigen,
maar wat hij zegt is niet te_ verstaan.
Rapport op „roddelpraatjes".
Nadat getuige J. Bunt een gunstige
verklaring over Zwart heeft afgelegd,
komt H. de Wit, rechercheur, van de
PO.D., met een zeer bezwarend rapport*
Zie vervolg pag. 3