Zo goed mogelijk
Overeensiemming mei de Engelsen
Rampokpartijen op Java
Valse bankbiljetten?
ZATERDAG 13 Oct. 1945.
Se Jaargang No. 44-363
kmaarder
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING. .DE VRIJE ALKMAARDER"
TELEFOON ÏÏ74.
ACHTERDAM 2*
Na veel confereren, wikken en wegen,
binnen oude politieke partijgroeperingen,
en groepen van tijdens de bezetting
sa men werkenden, en ongetwijfeld ook
na veel gepraat in burgemeesterkamers,
is in vrijwel alle gemeenten het kies
college samengesteld en is men hier en
daar ook reeds klaar met de samenstel
ling van de tijdelijke gemeenteraad.
Dat een en ander nog niet zo een
voudig was en is, blijkt o.m. uit de ver
schillende gang van zaken in diverse
gemeenten. Hier doet een bepaalde groe
pering niet mee, omdat zij zich niet
verenigingen kan met do verdeling der
zetels, daar stokt de procedure door be
zwaren van andere politiek-techni-
sche aard. In vele gemeenten echter
ziet men in, dat de gehele gang van
zaken onbevredigend is en is men zo
verstandig, rekenende op een korte
duur van zitting der tijdelijke gemeen
teraad, in onderling overleg bij enkele
candidaatstelling, dit voor ongeveer een
half jaar te kiezen college samen te
stellen.
Echter niet zo in onze gemeente. Hier
zijn 51 candidaten ge«teld om de be
schikbare 23 zetels te bezetten. Dit be
tekent dus, dat tot stemming zal moeten
worden overgegaan. Maar dit betekent
ook. insiders weten, dat door de te
volgen methode hieraan nu niet meer
te ontkomen is, dat er een min of meer j
/ellen strijd geleverd wordt om Iedere
stem van den kiesman of -vrouw, om
zoveel mogelijk eigen candidaten in de
noodgemeenteraad te krijgen. Het is n.l.
nodig, dat wil iemand daarin een zetel
bezetten, hij ongeveer drie voorkeur
stemmen krijgt.
Hoe zal het nu binnen zeer korte tijd
met de verkiezingen, waarvoor jammer
genoêg slechts zo weinig mensen verant
woordelijk zijn, in onze gemeente gaan?
Zullen het straks de besten zijn, die
moeten zorgen voor een zo goed moge
lijke overbrugging van de periode van
geen. naar voor zover de huidige
grondwet toelaat volledige medezeg
genschap der burgers in het bestuur
der gemeente?
We klapoen niet uit de school als we
beweren, èat de zekerheid daarvoor
eigenlijk te klein is. Om zo goed moge
lijk hun taak te vervullen, zal het^daar-
om minstens gewenst zijn, dat het kies
college zich omtrent de gestelde can
didaten enigszins kan oriënteren. Hier
voor kan zeker een te houden candi-
daatsbespreking een aanvaardbaar hulp
middel zijn. Er zullen dan geen haar
kloverijen mogen plaats vinden, noch
illegale activiteit mogen worden aan
vullen er uitsluitend maatstaven van
gelegd, doch zeker moet van hen die
een dergelijke eervolle plaats na de
periode van bezetting in zullen nemen,
verwacht worden, dat zij niet uit een
begrijpelijke, maar daarom zeker nog
niet te billijken angst, den bezetter in
alles tegemoet gekomen zijn.
De verkiezing zal zo goed mógelijk
moeten geschieden. Maar overziende de
beperktheid van dit „zo goed mogelijk",
weten wij nogmaals heel zeker: de
verkiezingen, waarbij weer de gehele
burgerij betrokken zal zijn, moeten zo
snel mogelijk worden gehouden.
E. T.-C.
Mussert op 13 Afov. voor
Ifet proces tegen ir. A. A. Mussert,
leider der N.S.B., zal op 13 Nov. a.s,
te Den Haag voor het Bijzonder Ge.
rechtshof beginnen. Er zijn drie ge
tuigen opgeroepen. Verwacht wordt,
dat het gehele proces niet meer dan
twee dagen in beslag zal nemen.
Admiraal Louis Mountbatten, gealli
eerd opperbevelhebber in Z.O. Azië,
Heeft te Singapore geconfereerd met
luitenant-generaal Christison, den ge-
al liëerden bevelhebber in Nederlands
Oost-lndië en dr. Van Mook.
Deze conferentie is thans afgelopen, j
doch de officiële verklaring geeft geen
verdere bijzonderheden over het feit,
dat op alle punten volledige overeen
stemming werd bereikt.
Britten en Nederlanders gedood.
Een Britse en een Brits-Indische of
ficier van de drieëntwintigste divisie
zijn Donderdagmiddag in Zuidwest
Batavia doodgeschoten. Hierdoor ont
stond een huis-aan-huis-gevecht, dat
van twee uur 's namiddags tot des
avonds duurde. Dit is de eerste vij
andige "daad tenopzichte van de Brit
ten. Beide lijken werden verminkt.
Een Nederland-Indisch officier die in
een jeep door Zuid-Batavia reed is in
een hinderlaag gelokt en daar gedood.
Er worden hoe langer hoe meer Euro
peanen en Indos vermist. Gedurende de
afgelopen vierentwintig uur hebben vol
gelingen van Soekarho er weer tien
weggesleept.
Indonesische stakers naar huis.
De heer Chifley, minister-president
van Australië, kondigde gisteren aan
dat meer dan 1200 stakende Indonesische
zeelieden naar Indonesië 'zullen worden
gezonden.
Radio Bandoeng beschuldigde Aneta
in een uitzending op 10 October ervan,
dat zij het valse bericht had verspreid,
dat in Batavia hongersnood heerst.
Er werd aan toegevoegd dat er „over
vloedig voedsel is voor diegenen, die
met de Indonesische republiek samen
werken, maar niets voor anti-Indone
siërs, Nederlanders en Indo-Europea
nen".
Sympathie-beweging op Ceylon.
Op Ceylon wordt volgens Reuter een
wijd omvattende agitatie georganiseerd,
sympathiserend met de nationalistische
bewegingen in Azië.
De minister van gezondheid van Cey
lon, George Desilva, heeft zich achter
deze beweging geschaard.
Ook de unie der havenwerkers van
Colombo steunt de nationalisten van
Indonesië en Indo-China.
Argentijnse regering aan
de kant
Alle ministers van de Argentijnse re
gering Farreü zijn afgetreden en de
voormalige vice-president en minister
van oorlog. Peron, is gearresteerd.
Dit aftreden is het gevolg van een
ultimatum van het leger en de vloot,
waarin werd geëist, dat de regering 't
gezag zou overdragen aan het opperste
gerechtshof. Wanneer de regering zou
weigeren, zou het leger oprukken naar
de hoofdstad.
Te Buenos Aires heeft zich een ern
stige schietpartij voorgedaan.
Cassatieverbod ingetrokken
Hoge Raad „in ere hersteld".
Verschenen is Staatsblad f 207, be
sluit van 1 October 1945, betreffende
de rechtspraak in Cassatie.
Artikel 1 luidt: „In burgerlijke za
ken, in strafzaken en in belastingzaken
kan weder beroep in cassatie worden
ingesteld, ook „in het belang der wet'
liet besluit heeft terugwerkende
kracht tot 1 September 1945.
In een briefwisseling tussen den
Minister-President over Indonesië
De berichten tonen aan, dat de gezags-
crisis op Java steeds ernstiger afmetingen
J dreigt aan te nemen. Niet alleen het ge
zag der Japanners ls ten einde, niet al
leen is er noch van een geallieerd, noch
Van een Nederlands gezag veel sprake,
ook de z.g. Soekarno-regering blijkt haar
greep op de door haar tot leven gewekte
en tot opstanding gevoerde massa der
jeugdigen steeds meer te verliezen", aldus
min.-pres. Schermerhorn in zijn gister
avond gehouden radiocauserie.
„Laat ons bedenken, dat dit een na
tuurlijk verschijnsel is bij elke revolution-
naire beweging. Ik moge er uitdrukkelijk
tegen waarschuwen, dergelijke verschijn
selen niet al te spoedig aan te zien voor
bewijzen van verzwakking van de politieke
gevoelens, die in wezen de ^gehele be
weging op Java min of meer beheersen.
Inwendige spanningen en chaos zijn het
natuurlijke uitvloeisel van iedere eerste
revolutionnaire stap. Zij zijn de vloek, die
op de boze daad volgt,
Regering vervolgt haar weg.
Zulke verschijnselen kunnen echter geen
wezelijke gevolgen hebben voor de koers
van het beleid der regering. Hoogstens
kan er worden gezegd, dat de chaotische
verschijnselen, die zichtbaar worden, ver
anderingen kunnen brengen in de manier
waarop het gezag zal dienen te worden
hersteld, op de wijze, waraop rust en
orde aan de grote massa der Indonesische
bevolking kan worden hergeven.
Spr. noemde de beweging-Soekarno een
incident, omdat het ontstaan een gevolg
was van volstrekt toevallige omstandig
heden. Immers, ware de bevrijding van
Nederland niet een half jaar later ge
komen, dan algemeen werd verwacht en
de nederlaag van Japan een half jaar
vroeger dan in overeenstemming met de
verwachting, dan zou de voorbereiding
van regelmatige toestanden in Indië ge
heet anders zijn geweest. Daardoor wer
den de vormen bepaald waaronder het
Indonesische vrijheidsverlangen zich in
deze weken heeft kunnen uitep.
Een stap achteruit.
De verreikende plannen, die de rege
ring had met Indonesië waren mogelijk
binnen Ijet raam der bekende rede van
Hare Majesteit de Koningin. Wij zien de
ze plannen geheel in de lijn van de ont
wikkeling, welke Nederlands-lndië in de
afgelopen halve eeuw te zien heeft gege
ven. Levendig kan ik mij voorstellen, met
welk een bloedend Jiart menigeen onder
onze landgenoten, die' hét' beste van zijn
leven aan de Indische wereld gewijd heeft,
thans gelooft te moeten aanzien, dat deze
ontwikkeling, waaraan ook hij zijn bij
drage gaf, wordt afgeknapt. Immers, is
niet voor de hand liggende gang van
zaken, die ook al elders in de afgelopen
paar maanden vertoond is, dat. nadat door
militair geweld het gezag is hersteld en
een opstand wordt onderdrukt, eenvoudig
aan alle rechten, ook aan die, welke de
bevolking reeds had, een einde wordt ge
maakt? Ieder bedwongen opstand wekt
nu eenmaal reactie.
Overleg met Staten-Generaal.
De regering vertrouwt, dat zij in één
van de dagen van de volgende week,
waarschijnlijk Dinsdag, de gelegenheid zal
krijgen over de toestand in Indië een
verklaring af te leggen in de Tweede
Kamer der Staten-Generaal om naar aan-
Afkortingen
Ik zal de laatste zijn, die stenen
werpt op hen die vrrantwoordelijk
zijn voor afkortingen en letterwoor
den. Maar niemand kan verbieden
dat ik mij over dergelijke zaken ver
maak in een tijd, waarin men met
een H.A.R.K. rijke oogst binnenhaalt
en waarin de P.O.D. onze meest zui
vere instelling is.
De plaatselijke pers (wij voor ons
spreken over onszelf nog slechts als
over de V.A.), de plaatselijke pers
dan, is onlangs een O.P.A. rijker ge
worden (Onderlinge Persdienst Alk
maar). Dat past natuurlijk reusachtig
bij een pers die, naar het oordeel van
sommigen, nog niet droog achter de
oren is. Men zal echter ervaren dat
dit de eeuw der jeugd is.
Onze stadsverslaggever ving laatst
het woord Nuka's op. Na met: ijs-
chocolade, vrouwelijke vrijwilligers
en amphibietanks driemaal misge
raden te hebben, verklapte men hem
(het was op de veemarkt) dat het hier
om nuchtere kalveren ging.
Rara, wat is een vèva?
Ceebee.
Hogen Raad en de Rereging welke de
dagbladen Donderdag j.1. mochten pu
bliceren, mits zfy dit in extenso zou
den doen (wat ons onmogelijk was), is
deze maatregel reeds aangekondigd.
De briefwisseling bevatte een slappe
verdediging van het in de oorlogsjaren
zeer slappe beleid van den Hogen
Raad, de afkeuring van de regering
van dit beleid en ondanks dit het be
sluit om den Hogen Raad te handha
ven.
Het ingetrokken cassatieverbod is er
de bevestiging van, dat de Hoge Raad,
die in de ogen van het gehele volk in
de bezettingstijd zich schuldig gemaakt
heeft aan collaboratie in de ergste
graad, thans, b.v. ook over gevallen
van collaboratie, weer mede te beslis
sen zal hebben. Redï
leiding daarvan dan met de Kamer in
overleg te kunnen treden.
Met afschuw memoreerde de min.-
president de verdwazing in de arbei
derswereld als in Australië, welke het
de scheepvaart onmogelijk maslO het
ondraaglijk lijden dat in Indonesië voor de
deur staat te helpen 'voorkomen.
Wat kunnen wU doen?
Wat kan het Nederlandse volk doen
in de weken die komen? Een stuk prac-
tisch werk kan worden aangepakt. Bin
nen afzienbare tijd zullen duizenden
naar Nederland terugkeren. De bericht
ten over de toestand, waarin zij zich be
vinden, zijn uiterst somber. Tegenover
deze mensen past een nationale daad.
Doch niet alleen aan hen, ook hulp aan
Indonesië zelf is dringend geboden.
Spieker wekte op tot steunverlening In
de meest uitgebreide Zin aan het Rode
Kruis-comité „Nederland helpt Indië".
Welneen 't is de haastige controle.
Het ministerie van Financiën deelt
mede. dat de nieuwe muntbiljetten als
gevolg van de noodzakelijke snelheid
van aflevering, onvoldoende zijn gecon-
troleert.
Hierdoor is het mogelijk, dat men bil
jetten in handen krijgt, die slechts aan
één zijde zijn bedrukt of waarop het
nummer enigszins is verminkt, om wel
ke reden bovendien een zwarte streep
op het betrokken biljet is gezet. In al
deze gevallen is er geen sprake van
valse biljetten, zij kunnen dan ook wor
den ingewisseld bij de Nederlandse
Bank te Amsterdam, de bijbanken en
agentschappen.
109.op vrije rekening i.p.v.
contanten.
Het is niet noodzakelijk, de 100,
welke op de geldkaart en op andere
wijze vrij kunnen worden gemaakt, in
contanten j te nemen. In het bijzon
der bij spaarbanken en uiteraard ook
bij de leden van de bedrijfsgroepen
effectenhandel, handelsbanken en land-
bouwcredietbanken kan men een vrije
rekening openen, waarop de bedoelde
f 100 na voldoening aan de voorwaar
den, welke voor het opnemen in con
tanten gelden, kan worden gecredi
teerd. Een en ander kan uiteraard zeer
goed na de grote drukte van de uitbe-
talingsweek (8 tot en met 13 October)
geschieden.
De postchèque en girodienst kan ech
ter voorlopig geen vrije rekening
openen.
