Wederopbouw Wieringermeer
STADSNIEUWS
Afscheidsdienst Ds. Kuiper
Een half jaar geleden ging de polder onder water
Arrestatie van twee
bekende Aikmaarders
EN HUN ACTIVITEIT TIJDENS DE
BEZETTING.
Zoals wij gisteren reeds publiceerden,
heeft de P.O.D. de heren P. Krom en J.
G. van Kuyk, directeuren van de Was-
serU en VerverQ P. Krom N.V. alhier,
gearresteerd.
Reeds lang was een onderzoek gaende
tegen deze twee der drie directieleden.
De firma heeft in de bezettingstijd reeds
de aandacht op zich gevestigd door de
wijze waarop met het personeel werd om
gesprongen. Wij maken dan ook niet
meer dan een publiek geheim openbaar,
wanneer wij Sierbij in het kort de gang
van zaken schetsen.
De firma heeft van het begin van de
Duitse overheersing af alle mogelijke
moeite gedaan om Wehrmachtsorders te
krijgen. Reeds voor de fabriek in 1943
„gevorderd" werd door de Duitsers,
had deze dan ook practisch alle Wehr-
machtswassen boven het Noordzeekanaal.
Na de vordering werden alle arbeiders
voorzien van „Ausweise", waardoor zij
Vrijgesteld werden van werk in Duitsland.
Wie nu denkt dat daardoor de arbeiders
zich zeer verplicht voelden aan de di
rectie, vergist zich deerlijk. Niet alleen,
dat velen zich voortdurend ergerden a?n
de wijze waarop de heren Kr. en v. K.
hun vriendschap betuigden met de Duit
sers als deze de fabriek kwamen
bezoeken, niet alleen dat zij met lede
ogen aanzagen, dat de Duitse zeep, die
gedeeltelijk werd omgezet via de zwarte
handel in tarwe, jenever, sigaren, vet,
boter, enz. enz., voor hen slechts eenmaal
een zakje aardappelen als winst afwierp,
niet alleen, dat het loon laag was en voor
elk wissewasje boeten moesten worden
betaald, variërend van een kwartje lot
een daalder, er gebeurden erger dingen.
Wanneer een arbeider thuis bleef omdat
hij 't niet eens was met de loonpolitiek
van de firma, omdat hij elders meer
verdienen kon of om andere redenen, dan
duurde het niet lang of hij werd opge
schaald door de Landwacht, Grüne Polizei
of Feldgendarmerie, vervolgens opgeslo
ten op het politiebureau sommigen
bleven langer dan een dag in de cel en
last 'not least door een van het Herren
volk op het arbeidsbureau aan het ver
stand gebracht, dar er slechts gekozen
kon worden tussen de fabriek van Krom
•nhet concentratiekamp!
Deze schandelijke feiten stonden reeds
lang vast. Een andere vraag is het, of
het gemakkelijk te bewijzen was, dat dit
gebeurde op het verzoek van Krom en
of ddérom het onderzoek zolang duurde.
Een redenering „uit het ongerijmde"
n.1. wie moet het anders gedaan hebben?
en de talrijke malen, dat er gedreigd
werd met concentratiekamp door Krom,
leverden echter op zijn minst het over
tuigend bewijs. Blijkbair genoeg reden
voor mr. Steyn, het hoofd van de P.O.D.,
nu Baron van Tuyll van Serooskerken er
niet meer is, om deze arrestatie te doen
verrichten. Daarmede heeft hij ongetwij
feld het geschokte rechtsgevoel van velen,
die van deze dingen op de hoogte waren,
tevreden gesteld.
Zeer velen waren aanwezig bij de af
scheidsdienst van ds. Kuiper, Zondagmid
dag in de Doopsgezinde kerk gehouden.
Behalve de gemeenteleden, gaven colle
ga's, burgemeester jhr. v. „Kinschot, ver
tegenwoordigers der illegaliteit en van
besturen en verenigingen, waarvan ds.
Kuiper lid was, blijk van hun belangstel
ling.
Als tekst had de scheldende predikant
gekozen Hand. 20 vs. 32: En thans draag
ik U op aan den Heer en aan het Woord
ZUner Genade, aan Hem, die in staat is,
U op te bouwen en het erfdeel te schen
ken onder al de geheiligden.
Ds. K. zeide hierbij o.m. dat hij ervan
overtuigd was dat, hoewel hij het ambt
verliet, hij een dienaar bleef van
Christus.
Hierna spraken de heer Blaauboer
namens de Kerkeraad, da. Rappold na
mens de A.I.K.J., het Noordhollands kon-
vent van predikanten eri de Alkmaarse
collega's, da. Schepman van Broek op
'.angendijk, die het gemeentewerk tijde-
,jk zal waarnemen, mej. De Boer na-
•nens de Leidersraad der V.C.J.G., Roel
Wast erval namens de V.C.J.G. zelf, de
»eer Timmer namens de Zondagsschool
van de Ned. Protestantenbond en ds. v.
Brakel namens de Elspeetse vereniging.
Allen gaven uiting aan hun oprechte
gevoelens van bewondering, - dankbaar
heid en vriéndschap voor ds. Kuiper.
Vel m maakten nog gebruik van de
gelegenheid om na de dienst, persoonlijk
van dominé en mevr. Kuiper afscheid te
nei >n (herplaatst).
1 "sten krijgsgevangenen
T nieuwste lijsten van krijgsgevan-
geixn uit Indonesië zijn op ons bureau
I r estraat A 15 voor een ieder ter in
take.
UURWERK VOOR DE
K 'U.'KLIJKE FAMILIE.
Pij de Eergense kunsthandel worden
cp het o enblik een tweetal borduur-
v/e en geëxposeerd van mevr. Van der
Laan.
Ein er van is aanvaard door H. M. de
Koningin en de andere door H.K.H.
Prinses Juliana.
EERHERSTEL
Op grond van een ingekomen klacht
droeg in de maand Juli van dit jaar
de Ereraad voor de brandweer, den
branweerman Jac. Schipper voor ont
slag voor.
Er werd haast mede gemaakt, want
binnen 24 uur had Schipper zijn ont
slagbrief thuis. Als reden van het ont
slag werd opgegeven: pro-Duitse hou
ding tijdens en ook na de bezetting ge
demonstreerd".
Schipper had méér dan dertig dienst
jaren bij de brandweer, was door de
Ereraad niet gehoord en persoonlijk
ten volle van zijn onschuld overtuigd.
Daarom ging- hij met steun van een
aantal stadgenoten, onverwijld in be
roep bij den burgemeester, die in
afwachting van een" nauwkeurig onder
zoek door de zuiveringscommissie voor
het gemeentepersoneel het ontslag
introk, doch ongevraagd verlof ver
leende.
Dit geschiedde op 25 Juli. Vijf we
ken later, op 28 Aug., werd Schipper
door den voorzitter der zuiveringscom
missie gehoord. Het rapport dat ver
volgens werd opgemaakt kwam op 2
October, weer vijf weken later, in be
handeling in de vergadering van bur
gemeester en wethouders. Thans twaalf
weken na zijn ontslagbrief, ontving de
heer Schipper het verheugende bericht,
dat de burgemeester in het hem door
de betrokken zuiveringscommissie uitge
brachte rapport aanleiding heeft kun
nen vinden bet op 25 Juli verleende
ongevraagd verlof in te trekken.
De Vrije Alkmaarder wen9t den heer
Schipper van harte met dit eerherstel
geluk. Wij weten dat de klacht volko
men ongegrond bleek. Wij hopen en
vertrouwen, dat de mannen, die de
goede naam van den heer Schipper zo
lichtvaardig hadden bezoedeld hem
openlijk hun verontschuldiging zullen
willen aanbieden. Zij hebben hem o.i
zéér zwaar onrecht aangedaan.
Beethoven als klavier
componist
Willem Andriessen geeft
eollege.
Zaterdagmiddag behandelde Willem
Andriessen voor de Volksuniversiteit
de tweede periode in het leven en werk
van Ludwig van Beethoven.
Nadat de heer Andriessen de vorige
week een uitgebreide inleiding had
gehouden ging hij nu direct over tot het
bespreken van enkele pianosonates uit
deze tweede periode die loopt van de
11e sonate (Opus 25) tot en met Opus
90 de 27e sonate.
Op uitvoerige wijze werd de 21e so
nate de zgn. Walóstein sonate be
handeld. Beethoven heeft dit werk op
gedragen aan Graaf von Waldstein uit
Keulan die hem in zijn jeugdperiode
bij de muziekstudie's bad gesteund.
Het is een stuk. vol pianistische vir
tuositeit, een virtuositeit waarom
Beethoven zich in zijn 3e en laatste
periode niet meer bekommerde.
Het prachtige werk werd tot besluit
van de middag door Willem Andriessen
voor een aandachtig gehoor geheel
doorgespeeld, waarvoor het publiek met
een geestdriftig applaus dankte.
HOOG BEZOEK
Vrijdag j.1. genoot onze stad de eer
bezocht te worden door den commande-
renden generaal der Canadese troepen
in Nederland met zijn staf. Zij waren de
gasten van den directeur van de British-
American Tobacco Company, den heer F.
Bodde.
Het gezelschap werd in hotel „De Toe
last" ontvangen door Burgemeester jhr.
F. H. v. Kinschot en verder o.m. door
den gemeente-archivaris Th. Wortel en
den directeur van het Marktwezen, den
heer W. Voorthuijsen.
Eerst werd de kaasmarkt bezocht, waar
helaas slechts twee stapels boerenkaas
aanwezig waren. Toch kregen de gasten,
dank zij het feit, dat enkele kaasdragers
in uniform aan het werk waren, een in
druk van onze markt. Hoe mooi het
vroeger was konden zij bewonderen in
de studio van „Foto Flandria", waar en
kele interessante smalfilms werden ge
draaid.
Verder werd een bezoek gebracht aan
het Huis van Achten, de Grote Kerk en
aan het Stadhuis. Vol bewondering wa
ren de gasten voor al het schoons, dat
hun hier getoond kon worden. Hierna
verenigde men zich aan een lunch in
hotel „Irene". Aan tafel dankte de heer
F. Bodde de Alkmaarsche autoriteiten
voor de hartelijke ontvangst en den heer
M. F. Keuss voor de keurige voorberei
ding van deze trip.
SPIRITISME EN MEDIUMSCHAP.
Woensdagavond belegt de Ned. Ver.
v. Spiritisten „Harmonia" een lezing
in het A. B. B.-gebouw aan de Ko
ningsweg 2, over het onderwerp: „Spi
ritisme en Mediumschap".
Bij velen rijst de vraag of er een
voortleven is na dit leven. De spreker,
de heer J. P. Smits van Haarlem, be
antwoordt deze vraag in bevestigende
Oog en Oor
Weer een Regeringsdienst erbij. „Wat
moeten die nu weer?", is een vraag die
velen zich zullen stellen wanneer zij
vernemen dat wij ons nieuwe pand in
de Langestraat A 15 delen met „Oog en
Oor", onderdeel van de Regerings Voor-
lichtings Dienst.
Zoals de naam reeds vermeld, wil Oog
en Oor zich openstellen voor eventuele
klachten van de zijde van het publiek
over misstanden en tekortkomingen op
maatschappelijk, cultureel, sociaal en
economisch gebied en t.a.v. regerings
maatregelen.
Ook zal Oog en Oor zich belasten met
bet vormen van Werkgemeenschappen
voor bepaalde bevolkingsgroepen en be
drijven. De leden van deze Werkgemeen
schappen zullen op regelmatige tijden
bijeenkomen en hun bezwaren t.a.v. toe
standen en genomen regeringsmaatrege
len in hun eigen groep ter kennis van de
R.V.D. b'rengen.
Bij het bureau is ook een afdeling
enquête, informatie en alg. zaken aan
wezig.
De kantooruren van Oog en Oor zijn
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag van 10—
12 uur.
Zonder rijbewijs
Zaterdagmiddag vond op het krui
punt Geestersingel-Geesterweg een t<
sing plaats tussen een luxe-auto korni
de van richting Straatweg en een ar
rijdend motorrijwiel, komende van
Bergerbrug. .oewel de automobil
onmiddellijk remde, kon niet verhi
derd worden dat de motor tegen de v,
gen opbotste, waardoor de duopassag
tegen de zijkant van de auto werd
slingerd. Hij klaagde over pijn in
rug en werd naar het Centraal Zieke
huis vervoerd. Ook de motorrijder we
waarschijnlijk met een lichte herse
schudding naar het Ziekenhuis gebracl
Tegen hem werd, daar hij niet in h
bezit was van een geldig rijbewijs
geen voorrang verleende, proces-verba
opgemaakt. Het motorrijwiel werd
beslag genomen, de auto was slecli
Jicht beschadigd.
Koedü
DEPARTEMENT TOT NOT VAN BE
ALGEMEEN.
Het Departement tot Nut van het Al
gemeen hield j.1. Donderdag, 11 Octobï
haar eerste bijeenkomst na de oorlog.
Na opening door burgemeester Pe
man, werd de film Noord- en Zuil
Hollandsche Reddingsmaatschappij
draaid, toegelicht door een heldere ui
eenzetting van den heer Witten.
Met een opwekking, dit mensiieveni
werk geldelijk te steunen, sloot de he
Pesman deze nuttige bijeenkomst.
Reeds een zaaiplan 1946
Vele problemen doen zich
Morgen «al het een half jaar geleden z?jn, dat de Duitsers de Wiering»
meerdjjk vernielden en deze polder aan de golven werd prijs gegeven. Va
de drie dorpen staan slechts nog de resten overeind. Van de 148 woningti
in Wieringerwerf staat er nog één, de rest is door de golven weggeslagei
Met de andere dorpen is het evenzo gesteld. Van de boerderijen, 512 in totaai
is 85 90*/# geheel of grotendeels vernield.
9 Augustus werd met de bemaling begonnen en thans is het water in i
polder gedaald tot 1.64 M. A.P., «odat door deze bemaling reeds een d«
ling is verkregen van 1.26 M. Wanneer geen bijzondere tegenslagen optrede
kan de polder vóór Kerstmis droog «ön.
de vorm van wegen, bruggen, kanale
enz., in het geding, welke indeling,
verwacht wordt, vrijwel intact zal 2ijn
Ruim 200 landarbeidersgezinnen wara
in de polder gehuisvest, terwijl in
oogst pl.m. 2500 landarbeiders hier hui
werk vonden.
Met het herstel van de behouden ge
bleven boerderijen is reeds begonnen.
De verwachting is, dat een 50-tal vóór
de winter weer zal kunnen worden be
trokken.
Wegen en beplantingen
De wegen, welke tot dusver boven v
ter zijn gekomen, zijn vrijwel geheel
orde. Kleine stukken zijn weggespoeld,
2oals de opritten bij de bruggen. Me!
deze herstelwerkzaamheden is ook be
gonnen.
De beplantingen, die zich zo voorspoe-I
aig ontwikkelden, hebben veel geleden
Bij het herstel der beplantingen is eer.
grote handicap: het ontbreken van vol-l
doende plantmateriaal. Begonnen zal
moeten worden met de p.anleg van kwe
kerijen. Het Robbenoordsebos is geheel
dood.
Materialen en arbeidskrachten,
Een commissie wederopbouw
Wieringermeer.
Een gevolg van de daling van de wa
terstand is, dat langs de randen, vooral
in het Noorden tegen Wieringen, reeds
een oppervlakte van 1500 a 2000 H.A.
aroog gevallen is. Daarmede is auto
matisch het probleem van de wederop
bouw aan de orde gekomen, met talrijke
vragen.
Ingevolge een besluit van het college
van algemene commissarissen voor de
wederopbouw van 25 September is voor
de Wieringermeer in het leven geroe
pen de z.g „Commissie Wederopbouw
Wieringermeer" (bestaande uit drie per
sonen), die haar zetel zal hebben te Me-
demblik. Naast deze comm. zal worden
ingesteld een Raad van Advies, bestaan
de uit oud-Wieringermeerbewoners, die
tot taak zal hebben te adviseren over
wederopbouwaangelegenheden van de
Wieringermeer.
Buiten deze commissie zullen staan
de cultuur-technische werken, verbon
den aan het weder in cultuur brengen
van de gronden. Deze zullen worden uit
gevoerd onder leiding van het domein-
beheer in de Wieringermeer, dat in zijn
landbouwkundige afdeling over voldoen
de outillage, krachten en ervaring be
schikt om deze taak uit tevvoeren. Hier
bij zullen uitvoeringsmaatschappijen
worden ingeschakeld, echter voor zo
ver dat enigszins mogelijk is zullen
de werkzaamheden worden overgelaten
aan de boeren zelf, elk op hun eigen
bedrijf. De Rijkslandbouwvoorlichtings-
dïenst in de Wieringermeer zal hen
daarbij met raad en daad terzijde staan.
Eén centraal dorp.
Bij de wederopbouw van de gebouwen
komt allereerst de vraag naar voren
of weer de drie dorpen zullen moeten
worden opgebouwd. In de laatste tijd
gingen nogal stemmen op om over te
gaan tot het stichten van één centraal
gelegen dorp. Het ligt in de bedoeling
deze vraag op korte termijn te doen be
studeren door een bekwaam stedebouw-
kundige. Uiteraard komt daarbij tevens
de algemene indeling van de jH>lder in
V
ma
var
var
r.in
hef
gcr
c
NT
pie
W J
dei
en
sic
Hg
ir.'
sl;
d<
sc
v.
d
ti
v
I
f
De vooruitzichten van de wederop
bouw draaien voornamelijk om twee
punten, n.1. materialen en arbeidskrach
ten. Wat de materialen betreft kost hei
zeer veel moeite en tijd om op gang te
komen. Voor de arbeidskrachten is
allereerst de onderbrenging nog een
grote moeilijkheid.
Met het bouwen van gelegenheden tot
behoorlijke onderbrenging van mens en
dier staat of valt de mogelijkheid om in
1946 de gehele polder in cultuur te bren
gen. Den boeren wordt de raad gegeven
om het zaaiplan 1946 zo in te richten,
dat met een minimaal aantal arbeids
krachten kan worden volstaan.
In tegenstelling met de mening van
velen zal er geen sprake zfön van
een volkomen nieuwe uitgifte van
de polder. De vroegere pachters heb
ben een wettelfyk en moreel recht
terug te mogen komen op de plaats
vanwaar zfl verdreven werden.
