Kamer betreurt heengaan Gouv.-Generaal
Beschouwingen over de regeringsverklaring betreffende Indonesië
Engeland wil geen onnodige
bemoeiing
Attlee erkent echter
morele verplichtingen
DONDERDAG 18 OCT. 1945.
3e Jaargang No. 48-367.
Ikmaardei
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
'üMGAVE. STICHTING. „DE VRIJE ALKMAARDER"
ACHTERDAM 28
TELEFOON 2274.
Gisteren werden in de Tweede Ka mer de beschouwingen geopend over de
regeringsverklaring, welke is afgelegd naar aanleiding van de toestanden,
welke zich ontwikkeld hebben in Ned.-Indië.
De heer Van Poll (RJC.) betoogde, dat
de Engelse bevelhebber wei niet op de
hoogte moet zijn geweest van de ge
vaarlijke toestand op Java, want hoe kan
hij zich anders met slechts 2000 man ge
waagd hebben in dit wespennest.
Het meningsverschil tussen de rege
ring en den gouverneur-generaal heeft
spr. diep teleurgesteld, in het bijzonder
nu dit conflict op zulk een ongelegen
ogenblik heeft plaats gehad.
Spr. vroeg nadere inlichtingen over het
z.i geringe verschil in standpunt, dat de
regering niet met Soekarno, maar wei
met andere nationalistische leiders wil
onderhandelen.
Intussen kan spr. namens zijn ge
hele fractie meedelen, dat, wat de
hoofdpunten van het beleid betreft,
zij volledig en zonder voorbehoud
achter de regering staat.
De regering wankejde niet in haar
houding, ook at zou zij slechts beperkte
nachtsmiddelen hebben. Zij wete, dat
het ganse volk achter haar staat. Het
wankelen van Nederland zou onafzien
bare gevolgen hebben, ook voor zijn
bondgenoten.
De heer Van Kempen (VJ.) schaart
zich eveneens achter de regering. Spr.
vraagt zich af, of het wel mogelijk is,
op dit ogenblik contact op te nemen met
de inlanders. Er zijn de laatste tijd zo
veel figuren naar voren gekomen. Hoe
weet men of deze figuren te vertrouwen
zijn? Ook deze spr. acht het bedroevend,
dat de G.-G. heeft gemeend heen te
moeten gaan. Ware het niet mogelijk
geweest een brug te slaan? De minister
geve over dit punt duidelijke inlich
tingen.
Onderdrukking met alle beschik
bare middelen.
De heer Meijerink (A.R.) meent, dat
het gehele volk achter de regering dient
te staan wanneer zij uiterst doortastend
optreedt bij het herstel der orde in In-
dië. Deze ordeverstoring past geheel in
de Oost-Aziatische Japanse politiek. De
nationalistische beweging aldus spr.,
verdient waardering en steun voor zo
ver zij zich binnen de wettelijke gren
zen houdt. In dit verband betreurt hij
het. dat de Rijksconferentie zich zal be
palen tot politieke problemen. Er zijn
allerlei andere problemen, die evenzeer
om een oplossing vragen.
Op de uitdagingen van thans is maar
één antwoord toelaatbaar. De onder
drukking van de opstand met alle be
schikbare middelen is thans eerste eis.
Met handhaving van het gezag is de re
gering Gods dienaresse. Het woord en
de daad z^jn thans aan de regering. Zjj
kan op de volle medewerking van spr.'s
tractie rekenen.
Heden worden de besprekingen
voortgezet.
Hedenmiddag om één uur zal de Sta-
ten-Generaal der Tweede Kamer weer
in openbare vergadering bijeen komen
om de beraadslaging over de regerings
verklaring omtrent de toestand in Ned.-
Indië voort te zetten.
IN ENKELE WOORDEN.
11 Nov. a.s. zullen in Joego
slavië verkiezingen worden gehouden.
Oe Sovjet-Russische troepen hebben
een begin gemaakt met de ontruiming
van Mandsjoerije. Tegen het einde van
Nov. zullen zij het land hebben verlaten.
x7iAan 1)001x1 van het Nederlandse schip
„volendam" zijn nieuwe Britse troepen-
versterkingen in Palestina aangekomen.
Woudenbergs erfenis
Hi) liet een administratieve chaos
achter.
„Ongeveer twee jaren zijn nodig om
alle achterhaalde en achterhaalbare roe
rende en onroerende goederen van het
N.A.F. op staat te brengen en percents
gewijze aan de oorspronkelijke werkne
mersorganisaties terug te geven", zo zei-
de Dr. Ir. A. H. W. Hacke, directeur-
generaal van de arbeid, in zijn hoedanig
heid vaa liquidateur van Woudenberg's
erfenis in een persconferentie.
De verliezen.
Het gehele vermogen van het N*A.F.
bestond na de opname van de vermogens
der afzonderlijke vakbonden uit bijna
f 70 millioen.
De balanswaarde bedroeg echter op
einde 1943 nog slechts f 42.5 millioen.
De heren hadden toen dus reeds 27l/i
millioen min of meer letterlijk „opge
soupeerd".
en zij, die „wonnen".
De belangen der Nederlandse arbeiders
hebben de heren Woudenberg c.s. toch
wgl op zeer originele wijze behartigd!
Duizenden werden <?r verspild aan
auto's, landhuizen, aan de talloze
geschenken aan de Duitse „kameraden"
en niet ta vergeten aan de hoge salaris
sen der „leiders".
Vooral na „Dolle Dinsdag" ontstond
een wanbeheer, waardoor de teruggave
van de eigendommen aan de oorspron
kelijke eigenaars zeer bemoeilijkt wordt.
Op het ogenblik wordt het teruggevon
dene en als hun eigendom herkende in
bruikleen afgestaan aan de oorspronke
lijke bezitters.
Radio-teI. contact met
Indonesië
Er is een voorlopig radio-telegra
fisch contact met Indonesië van ons
land uit tot stand gekomen. Voors
hands zal alleen de regering van deze
verbinding gebruik kunnen maken.
De kanonneerboot „Van Kinsber-
gen" is Zondag 14 Oct. naar Batavia
vertrokken van Engeland uit. H.M.
„Willem van der Zaan" is reeds 8
Oct. in Batavia aangekomen.
Vijfduizend Nederlandse krijgsge
vangenen, te Singapore verblijvend,
zullen worden bewapend en geoefend
voor de dienst op Java.
Vijftig millioen dollar crediet
Nederland en de Amerikaanse
In- en Uitvoerbank.
Het Ministerie van Financiën deelt
mede, dat een leningsovereenkomst tus
sen het Koninkrijk der Nederlanden
en de In- en Uirvoerbank der Ver
enigde Staten is gesloten. Krachtens
deze overeenkomst opent de In- en
Uitvoerbank ten bate van Nederland
een crediet van vijftig millioen dollar
ter financiering van den aankoop in
de V. S. van een reeks nader om
schreven landbouw- en industriepro
ducten, welke bestemd zijn voor gebruik
in het Rijk in Europa, alsmede ter
financiering van bepaalde diensten
van Amerikaanse zijde ten behoeve
van Nederland.
Aflossing in dertig jaar.
Het crediet zal beschikbaar zijn tot 30
Juni 1946. De bedragen waarover is be
schikt, moeten worden a.gelost in zestig
ongeveer gelijke halfjaarlijkse termijnen,
waarvan de eerste vervalt op 1 Juli 1946.
De op grond van het crediet opgenomen
voorschotten zullen een jaarlijkse rente
dragen van 2 3/®
„De Engelse regering wenst niet on
nodig betrokken te worden in het be
stuur of de politieke aangelegenheden
van niet-Britse gebieden. Het is haar
bedoeling de Engelse troepen terug te
trekken zodra de omstandigheden dit
toelaten." Aldus sprak de Engelse mi-
nister-president Attlee gisteren in het
Lagerhuis.
Britten moeten wet en orde
handhaven
Inmiddels hebben de Engelsen niet
alleen sterke morele verplichitngen
tegens hun Nederlandse gealliëerden
totdat deze in de gelegenheid zijn om
het bestuur te hervatten, maar ook
voor het handhaven van wet en orde,
noodzakelijk voor het volbrengen van
de militaire taak. ontstaan door het
einde van de oorlog met Japan en in
het bijzonder voor de veiligheid van
verscheidene duizenden Nederlandse
onderdanen, die in het binnenland ge
ïnterneerd zijn. aldus Attlee.
Dit gehele delicate probleem heeft de
nauwlettende aandacht van de Engelse
regering en is er een zeer nauw con
tact met de Nederlandse regeling en
met admiraal Mountbatten over de te
nemen maatregelen.
Na de capitulatie van Japan stond
Engeland plotseling voor de taak in
zeer grote gebieden de Japanners te
ontwapenen. Door de beperkte arbeids
kracht en scheepsruimte werden de
problemen op Java bijzonder moeilijk.
Het was daarom noodzakelijk om in
eerste instantie in het gehele ge
bied van het South East Asia Com-
mand de verantwoordelijkheid voor het
handhaven van de orde op te dragen
aan de Japanse strijdkrachten, behalve
in bepaalde gebieden. Men heeft echter
op Java geconstateerd, dat buiten Bata
via het bestuur door de Japanners gro
tendeels aan de Indonesische onafhan
kelijkheidsbeweging is overgelaten.
Voorzichtigheid geboden.
Attlee zeide, dat terwijl men voorzich
tig moet zijn wanneer men zich een
beeld wil vormen van deze beweging,
men dit eveneens moet zijn bij het op
het eerste gezicht aanvaarden van haar
eisen.
De beweging heeft gedurende twee of
drie j-ar onder de hoede der Japanners
gestaan en het volk is afgesneden ge
weest van alle ontwikkeling buiten het
land. Koningin Wilhelmina heeft inmid
dels een zeer vrijzinnige verklaring af
gelegd, waarin in ruime mate zelfbe
stuur wordt beloofd aan alle Neder
landse gebieden overzee. De Lt.-G.-G.»
die nu ter plaatse aanwezig is, is ge
machtigd mei de plaatselijke Indonesi
sche leiders te bespreken hoe men zich
voorstelt deze beloofde hervormingen
op Java toe te passen.
Vreemde opmerking van Eden.
Anthony Eden, de voormalige minis
ter van Buitenlandse Zaken, vroeg, of
Attlee wel wilde bedenken dat de moei
lijkheden van de Nederlanders in deze
gebieden voor een zeer groot deel ver
oorzaakt zijn door hun eigen gedrag als
geallieerden, doordat zij namelijk uit
eigener beweging de oorlog verklaard
hebben aan de Japanners.
Attlee antwoordde hierop: „De Ne
derlandse regering heeft in deze oorlog
naast Engeland gestaan en zij heeft on
vermijdelijk door de oorlogsomstandig
heden geleden. Wij zullen in zeer nauw
contact blijven".
Vijftien mannen en vrouwen
door rampokkers vermoord
Onthoolding en vermin
king ie Depok
Minstens vtfftien Europese en Indo-
Europese mannen en vrouwen z\jn af
gemaakt te Depok waar benden fana
tici de Jieilige oorlog" verklaard had
den.
Duizend vrouwen opgesloten.
Robert Kiek, de correspondent vna
A N.P.-Aneta, vertelt hierover o.m.:
Duizend vijftig vrouwen waren in twee
huizen opgesloten. Zij werden door lou
ter toeval gered, toen ik met nog twee
andere oorlogscorrespondenten onder
een Ghurka-escorte naar Depok was
gekomen, om de geruchten te onderzoe
ken omtrent de plunderingen daar. Alle
huizen waren leeggeplunderd en bescha
digd. De benden omsingelden Depok, zo-
cat de gehele bevolking in de bossen
vluchtte om daar twee dagen lang vrij
wel zonder voedsel door te brengén. De
e.ikelen, die trachtten naar Batavia te
ontkomen, werden achterhaald en ge
dood. De vluchtelingen in de Rimboe
werden omsingeld.
De mannen en vrouwen werden ge
dwongen naakt naar station Depok te
lopen, waar de mannen in een trein naar
Buitenzorg werden gezonden, terwijl de
vrouwen naar Depok terug werden ge
bracht.
Afschuwelijke daden.
Rampokkers drongen de woning van
een zekeren De Bruin binnen en gelast
ten hem met nog zes anderen met het
gezicht naar de muur te staan, waarop
de belagers systematisch begonnen den
een na den ander te onthoofden.
De vrouwen werden in twee wonin
gen samen gedrongen. Een lid van Soe-
karno's „veiligheidspolitie" kwam ech
ter plotseling opdagen en bood veront
schuldigingen aan. Hij zei, dat het niet
de bedoeling geweest was zover te gaan.
Hij beweerde, dat hij de duizend vijftig
vrouwen zou beschermen, maar aange
zien hij slechts met een speer gewapend
T*as kon hij niets beginnen tegen de
bende.
Op advies van den oorlogscorrespon
dent en den auteur Johan Fabricius trok
ken wij beschermd door Ghurkas van
bet Queen Alexandra Rifles regiment
naar Depok om te zien wat gaande was,
met het resultaat, dat de vrouwen kon
den worden bevrijd.
Leopold wil een verklaring
afleggen
De Belgische radio deelde gisteren mede,
dat in de Senaat een brief is voorgelezen
van Prof. Pirennes, vertrouwd raadge
ver des Konings, waarin deze verklaart,
dat Leopold bereid is alle door da
regering gevraagde gegevens te verstrek
ken. Tot dit doel zou een ministeriële
commissie, bestaande uit drie leden, wor
den ingesteld om de dossiers te bestu
deren.
Premier Van Acker nam dit voorstel
niet aan. Dit betekende niet, aldus do
premier, dat hij Leopold's verklaring niet
wilde horen.
Damaskinos hakt de knoop door
Nadat Griekenland elf dagen lang
zonder kabinet Is geweest, heeft de re
gent, aartsbisschop Damaskinos. be
sloten zelf de functie van eerste-mi-
nister te aanvaarden.
De meeste leden van het oude kabi-
net-Voelgaris zullen hun functie blij
ven waarnemen.
BETERE VERSTANDHOUDING
WASHINGTON—MOSKOU?
Growyko, de ambassadeur van de Sov-
jet-Ur.ie zal te Washington, naar ver
wacht wordt, binnenkort een bespre
king hebben met Truman.
Men gelooft, dat een verbetering in
de Russisch-Amerikaanse verhou
dingen op til is.
