Nederland temidden der mogendheden
Stadsnieuws
Louis Zimmerman en Feike Asma
De strijd om de grondstoffen
Een „verre vriend" in ons midden
Drs. de Jong van Radio-
Oranje voor „V. N."
Een oud vriend van alle goede vader
landers was gisteravond in ons midden;
drs. L. de Jong, wiens stem in Neder
land méér bekend is dan zqn naam,
want wie luisterde niet, wanneer hét
maar even mogelftk was, in de bezet-
tingstijd naar zjjn buitenlandse overzich
ten voor Radio Oranje? sprak in „Het
Wapen van Heemskerk" over de politie
ke situatie waarin de wereldthans ver
keert en de taak, welke voor Nederland
is weggelegd.
Een hartelijk welkom.
De waardering, die het initiatief van
het „Vrij Nederland-Comité", om deze
avond te beleggen, ontmoette bij de
Alkmaarders, kwam, meer nog dan door
het aantal der toehoorders, door de be
langstelling waarmee zij spreker's be
toog volgden, door het hartelijk welkom,
dat hem toegeroepen werd en .door de
vragen waarmede de heer De Jong na
zijn betoog als het ware bekogeld werd,
tot uiting.
Namens het comité „Vrij Nederland"
sprak de tijdelijke voorzitster, fnevr.
E. TasCallo, een welkomstwoord uit,
waarin zij releveerde, welk een belang
rijke plaats Radio-Oranje en haar bui
tenlandse overzichten In ons volk de
jaren, die achter ons zijn, innam; de
heer D. L. Beyneveld sloot zich met een
geestig speechje bij haar woorden aan
en overhandigde den heer De Jong on
der grote bijval der aanwezigen, zo'n
klein geschenk, dat de vriendschap ver-
piag te onderhouden, in casu een stevige
rolronde Alkmaarse kaas.
De heer De Jong aan het woord.
Zó hartelijk was deze ontvangst, dat
drs. De Jong zich gedwongen zag veel
▼an de hem toegezwaaide lof te weren.
Spr. verklaarde, dat tot in de herfst
van 1942 de buitéfïlandse weekoverzich
ten niet van hem, doch van dr. Van
JJlankenstein waren; hij zelf had ze
slechts voorgelezen. Voorts wees spr. op
de buitengewoon grote steun, die men
in_ Londen ondervond door de uitste
kende ondergrondse pers uit het be
zette vaderland.
De bladen, die pas in 1942 voor het
♦erst in Engeland arriveerden, waren
niet minder dan een openbaring voor
ons," zo zeide spr., „en wat de mensen
van de illegale pers voor ons gemeen
schappelijk vaderland hebben gedaan is
piet minder, wel veel meer dan wat- wij
vermochten te doen."
De wereld op een keerpunt?
Als met enkele grote penseelstreken
schetste spr. de toestand waarin de we
reld, na de bloedigste aller oorlogen
doorstaan te hebben, verkeert. Wanneer
wij rond ons zien naar de verwoesting
en de ellende, die de oorlog aanrichtte,
dan wordt het ons bang om het hart.
Nederland mist misschien een 150.000
mensen; er zijn volkeren, die hun do
den met millioenen tellen. In Joego
slavië werd 10V# van de bevolking ge
dood; de Sovjet-Unie heeft tussen de
'5 en 20 millioen slachtoffers te betreu-
ven. Ongetelde millioenen stierven in de
Duitse concentratiekampen en de gas
kamers. De atoombom, welke te Naga-
vaki in een fractie van een seconde
00.000 mensen doodde, zou, met de an
dere vreselijke wapenen der toekomst
wa—van Generaal Marshall het bestaan
onf'- ''de, een volgende oorlog tot een
-*;«*ingsramp voor de gehele mens-
v.e:d maken.
Een uitdaging.
P^ze 7okerheid is een uitdaging aan
onze w; te komen tot de bevestiging
van een 'uurzame vrede. Voor Neder
land is t-'er een taak weggelegd. Den
Fp.-w m -*-. niet wachten op een initia-
lief, dat door Londen, Parijs of Kopen
hagen eenomen zou kunnen worden; wij
r>o en z°"' de hand aan de ploeg slaan
om in ons Europa te komen tot zo groot
mogelijke samenwerking tussen de ver
schillende landen op sociaal, economisch
ën cultureel gebied. Wij kunnen ook
een brug vormen tussen Oost en West.
Spr. legde er de nadruk op, dat het
wantrouwen, dat ook hier in brede la
gen ten aanzien van de Sovjet-Unie be
staat, zijns inziens groter is dan door
de werkelijkheid wordt gerechtvaardigd.
Nauwelijks was ik, aldus spr., weer
iii Holland, of ik werd bestormd door
mensen, die van mij wilden weten wat
ik dacht over de grote wapentranspor
ten, die door de Engelsen en Amerika
nen in Oostelijke richting werden ge
voerd. Zou er oorlog komen met de
Sovjet-Unie? Men vroeg het als het
v/are met een gevoel van opluchting,
dat na Duitsland nu de gevreesde Sov
jet-Unie zou worden aangepakt!
Spr. echter gelooft, dat het een ern
stige fout is, uit te gaan van de ver
onderstelling, dat het Russiche volk be
zeten wordt door een expansiedrift.
De wereld behoeft rust,
Het Russische volk begeert voor alles
rust voor een opbouw, die zeker een
mensenleeftijd in beslag zal nemen.
Zo is het met Engeland, zo ook met,
de Verenigde Staten. Daarom mogen wij
er, ondanks de moeilijkheden en span
ningen, welke thans nog de politiek be
heersen, op vertrouwen, dat een ruime
tijdsperiode voor ons openligt waarin
wij kunnen werken aan een duurzame
vrede.
Wij hebben ons zeker open te stellen
voor de grote prestaties, welke de
Sovjet-volkeren hebben geleverd. Hun
bereidheid om de wereldvrede te vesti
gen, verdient onze steun. Ongetwijfeld
worden wij teleurgesteld door de thans
naar voren gekomen moeilijkheden, maar
het moet mogelijk zijn een brug te slaan
over al deze bezwaren heen. Aan deze
brug van West naar Oost heeft Neder
land mede te bouwen.
Dat is een der grootste taken, welke
voor ons zijn weggelegd, aldus spr.
Een regen van vragen.
Na dit met belangstelling aangehoorde
betoog, bood spr. de gelegenheid tot het
stellen van vragen, waarvan een zeer
ruim gebruik werd gemaakt.
In zijn antwoorden behandelde spr.
vele netelige politieke problemen „in
scheervlucht".
Enige uitspraken, die op krachtige
argumentatie berustten, halen wij hier
bij nog aan:
Drs. De Jong zeide te geloven, dat de
politiek van de Verenigde Staten tegen
over de'Sovjet-Unie thans .op intimida-
toe berust, doe hdat deze onhoudbaar zal
blijken. Millioenen mensen, de geleerden
in de voorste rijen, verzetten zich tegen
deze politiek. De Russen -zullen echter
^weldra hun atoombom hebben en daar
mede zal veel wantrouwen uit de weg
zijn geruimd.
Twee bezwaren tegen annexatie.
Over de annexatie zeide spr., dat an
nexatie zonder Duitsers niet door de
Engelsen zou kunnen worden toegestaan
daar de uitdrijving van enkele millioenen
de chaos in het aangrenzende gebied
onoverkomelijk zou maken en dat an
nexatie mét Duitsers een zeer gevaar
lijk minderhedenprobleem in onze staat
zou scheppen.
Mevr. TasCallo bedankte spr. voor
zijn buitengewoon interessante uiteen
zettingen en bood hem 't boekwerk „De
Bergense School" van den schrijver D.
Klomp aan.
Een dankbaar applaus deed uitkomen,
hoe zeer de aanwezigen het betoog van
drs. De Jong waardeerden.
Autodief gearresteerd
Enige weken geleden werd voor hui
ze „Voorhout" een luxe wagen gepar
keerd. De auto stond er niet lang, daar
hij door een inwoner van Beverwijk
werd gestolen. De man scheen er ech
ter niet mee overweg te kunnen, want
onder Assendelf-t reed hij de wagen in
een sloot, waarin de wagen na enkele
dagen werd teruggevonden.
Gisteren werd, door de Alkmaarse
recherche de dief gearresteerd en in
het poRtiebueau ingesloten.
Wat is er ie doen
Vrijdag 9 November;
Gulden Vlies, 8 uur, De Minne-
streelen o.l.v. Hubert Cuypers.
ula Gymnasium, 8 uur, dr. R.
Wiarda: Romain Rolland. 2e lezing
Volksuniversiteit.
Ger. Kerk, 8 uur, dr. Polman over
„Het wondere boek".
Concert in de Kapelkerk.
Voor een groot aantal toehoorders
gaven gisteren de vroegere concert
meester van het concertgebouw
orkest, Louis Zimmerman, en de or
ganist Feike Asma een concert in de
Kapelkerk. De avond was geheel
gewijd aan werken van Bach en
Handel.
De organist gaf een uitstekende
vertolking van de Passacaglia in
C Moll van J. S. Bach, waarvan het
thema met de gevarieerde contra-
puntische tegenstemmingen voortdu
rend prachtig naar voren kwam.
In een tweetal viool-werken van
den Thomas Cantor deed Zimmer
man zich vooral in h°t t.v/eede werk,
Adagio en Siciliano uit Sonata. I en
de Sarabande uit Partita II, kennen
als een violist van formaat (fraai
dubbelspel).
In de sonata voor viool en orgel
was het adagio het zwakst en ook
was de orgelbegeleiding te sterk.
De overige 3 delen waren veel beter.
Hierbij viel gaaf samenspel te ge
nieten.
Tot slot, door den organist, een
grandioze vertolking, vol vaart en
kleur, van het Concerto in C kl
terts van G. F. Handel.
Op verzoek werd het Largo van
Handel gespeeld, waarin de fraaie
toonvorming van den violist opviel.
JOH. v. ENGELEN.
POLITIECORPS UITGEBREID.
Weest op Uw hoede!
Een groot aantal fietsrijders werd
door de politie bekeurd wegens het
rijden zonder licht, het rijden met twee
personen op één fiets, het rijden op
voetpaden en in verboden straten.
NOG STEEDS RIJWIELDIEFSTALLEN
De rijwieldiefstallen houden maar
niet op en worden nog gestimuleerd
door de eigenaren die hun karretjes
onbeheerd laten staan. De niet-afge-
sloten rijwielen knipogen zó naar de
zwijntjesjagers, dat men de mensen de
diefstallen haast niet kwalijk kan
nemen.
DE NAAMLOZEN VAN *42.
Op veelvuldig verzoek werd gister
avond in *t „Gulden Vlies", een her
opvoering gegeven van de tragi-kome-
die van A. Defresne: De Naamlozen van
1942.
Evenals vorige keren, was ook nu de
zaal geheel uitverkocht; de belangstel
ling voor het stuk blijkt nog 6teeds
overweldigend te zijn.
KRUIDENIERSEXAMEN.
Tot examinatoren voor bovenstaand
examen zijn benoemd te Amsterdam,
de heer P. H. Bakker en te Groningen
de heer H. Haitema Pzn., beiden Alk
maarse kruideniers.
Voor een talrijk publiek hield de heer
J. Brummelkamp Dinsdagavond in de
Aula van het Gymnasium zijn derde
lezing uit de serie „Strijd om- de
grondstoffen" over het onderwerp de
Katoen.
In zijn inleiding memoreerde spreker
de opgang van de katoenindustrie door
de ontdekking van de zeeweg naar In-
dië. waardoor ook door de Engelsen en
Hollanders in West-Europa katoen op
de markt gebracht kon worden. Vooral
in Engeland ondervond dit eerst zeer
veel tegenwerking van de Wolindustrie,
die hierdoor sterk gedrukt zou worden.
Door de uitvindingen van spin-, weef-
en stoommachine nam de katoen
industrie haar grootste vlucht, welke
in Engeland nog versterkt werd J
de hoge invoerrechten op produ(
van andere landen. Voor de arbeij
kwam er echtre geen al te beste
aan. Door het uitbuiten van alle
beidskrachten. zelfs van kinderen
de zeer slechte sociale toestani
heerste er grote ontevredenheid. Pa;
1840 kwam hierin door het invoeren i
sociale wetten enige verbetering.
Omstreeks die tijd begon ook in
V.S. de katoenindustrie een rol te s
len. Vooral in het Zuiden, waar
verbouw van katoen, de rijst, indigo
tabakscultuur op de achtergrond dn
Echter door het zich uitsluitend t
leggen op- de verbouw, raake hier
de industrie op (ie» achtergrond en
Zuid-Amerika J Hetén agrarische fit
Zuid-AmerikaVTeverde n.1. zijn r
katoen aan Engeland en voerde h
voor geweven stoffen in. Voor de ari
op de plantages had men veel pei
neel nodig, met het gevolg, dat
een grote slavenhandel ontwikkelde
De vrije handel, die het Zuiden dr
was echter niet bevorderlijk voor
Industrie van het Noorden. Onder
leuze „Geen slavernij" verkla j-
daarom het Noorden de oorlog aan
Zuiden, hetgeen tot gevolg had, da:
industrie in het Noorden door het
leggen van invoerrechten een bl
periode tegemoet ging.
Voor de negers werd de toestan< i
de Vrijheidsoorlog echter niet veel 1
o.a. door de sterke contrasten, die r
voordeden bij de bepalingen voor 1
ken en zwarten.
Eerst in 1916 kwam hierin dooi
grote emigratie naar het Noorden e
verbetering, daar men de „zwarte b
ders" toen nodig had voor de oorl
industrie.
Aan het einde van de lezing toe
spreker nog een aantal zeer interes:
te lichtbeelden over de katoenindus
HINDERWET.
Bij besluit van 1 November is de
slissing op het verzoek van de N.
Petroleum 'Maatschappij The T
Company te 's-Gravenhage om ver|
ning tot het oprichten van een on
grondse benzine-bewaarplaats in
perceel Kanaalkade nr. 33 en een
tapinrichting vóór dit perceel
daagd.
Uit het radioorodrammi
X van Donderdag
HILVERSUM L 301 M.:
6.457.Ochtendgymnastiek.
7.017.20 Nieuwsber. en progr.-overz
7 207.50 Gevarieerd ochtendprogr.
7-508.Ochtendwijding. Kapelaan
P. F. Rohling, kap. y. d. pal
het H. Hart v. Jezus, Buss
A IO8.20 Nieuwsber, en progr.-overzi
8.209.Gevarieerd ochtendconcert.
10.010.45 Muziek bij de arbeid.
11-1511.45 Piano-recital.
11.45—12.— Krijgsgevangenen in Indië.
12.0112.30 Balalaika-orkest v. I. Ikano
Juan Llossas en zijn orkest.
13.0013.20 Nieuwsber. en progr.-overj
14.3015.Suite uit; „La tragedie
Salome.
15.3016.30 Dansmuziek door de Two
dl«»s.
16.3016.31 Nachtvorstverwachting.
16.31-r-17.'Liederen van Johannes Bral
18.0418.30 Ster van de dag. All Bowl
18.4519.Tony Schifferstein speelt bel
de oude melodieën.
19.0019.15 Nieuwsber. en progr.overzi
19.30—20.— Eddy Walis speelt.
20-01—20.15 Nederland herrijst. Th.
Lubbe spreekt over „Bloem
lenexport".'
20.1522.15 Aansluiting met het Concer
bouw te Amsterdam. Het
certgebouworkest o.l.v. E.
Belnum. Solist: Bronislaw
bermann, viool.
23.0023.15 Nieuwsberichten.
23.1523.30 Avondwijding. Kapelaan F.
Koning, kap. v. d. par. van
Vrouw v Onbevlekte Ontvai
nis te Hilversum.
23.30Sluiting en Wilhelmus.
HILVERSUM 2, 415 M.:
18.0118.30 Nieuwsber. en progr.overri
wij spreken met., en persov
18.3019.Jan Corduwener non-stop.
19.0019.30 Dora Lindemann, sopraan,
van Doorn, piano.
20.0120.30 Ensemble George Frank.
20.3020.45 Landbouwpraatje.
20.4521.00 Gramofoonmuziek „The
Billies".
21 0021.15 Regerings-Voorlichtingsdiensi
antwoordt.
21.1521.45 Jack Stadt, zang. Beril
Drukker, orgel.
21.4522.Avontfwijding. Ds. P. G. V
Hooff, pred. bij de geref. 1
in hersteld verband.
22.01—22.15 Nieuwsber. en post scriptun
22.1522.5f Het orkest van de week: D
Ellington.
>8—23.— Sluiting en Wilhelmus.
