De eerste Troonrede na de bevrijding Opening der Siaten-Generaa 1 Temidden der verwoesting liggen de krachten voor herstel en vernieuwing Nieuwe status van het Koninkrijk Algemeen nationaal welvaartsplan Herziening der sociale verzekering eden der Siaten-GeneraaI, og Indonesische Oorlogs- lDe strijd °m de yrede verklaring aan de Britten Vandaag begint het proces te Neurenberg DINSDAG 20 NOVEMBER 1945. 3e Jaargang Na. 74-395. lkmaaiclei DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING UITGAVE: STICHTING .DE VRIJE ALKMAARDER" ACHTERDAM 3*. TELEF. REDACTIE K74. TELEF. ADMINISTRATIE Ï971. H.M. de Koningin heeft hedenmiddag bij de opening van de zitting der Voorlopige Staten-Generaal de volgende troonrede uitgesproken: Gevoelens van diepe bewogenheid mengèn zich met die van vreugde en erkentelijkheid nu ik na zes jaren van bittere scheiding weer in uw Bidden verschijn. Leed en ontbering, nederlaag en ontreddering, maar ook offervaardig- eid en heldenmoed kenmerkten de donkere jaren der Duitse furie. In mart gedenken wij de tienduizenden Joodse landgenoten, die werden ge torteld en vermoord, de millioenen Nederlanders en Indonesiërs, wier eiligheid bedreigd, wier levenskracht verteerd en wier zedelijk oordeel ?erd aangetast. Wij gedenken daarnaast het verzet tegen-den vijand, dat sterke krach- wekte en dat ons thans onze vrijheid als een recht doet aanvaarden, jden en strijden werkten ook ten zegen. Wij werden ontvankelijker voor itelijke bezinning, meer bereid tot offers, dieper bewust van onze saam- irigheid en vaster besloten onze roeping als natie te verstaan. Te midden der verwoesting liggen hier de krachten voor herstel en ernieuwing en wij gorden ons tesamen aan om de verworvenheden te Bwaren en de zwakheden te overwinnen. Te duur hebben wij onze vrijheid ge- icht dan dat wij haar nu zouden mis- uiken of verspillen. Daarbij denk Ik aan de duizenden, vielen in de strijd om het vader- nd, hetzij in onze krijgsmacht, op de cpvaardij of in het verzet. Moge hun 21 er inspirerend werken op hen, die spaard bleven. Met grote voldoening Ik 'de succesvolle krachtsinspanning, richt op de noodvoorziening in de l!j teisterde gebieden en op het herstel verkeer en industrie. Wij zijn nkbaar voor de redding van Walche- en van de Wieringermeer, dankbaar t wille van deze getroffen landstre- 5 !n. maar bovenal omdat zij het sym- •ol zijn van herwonnen kracht. In Mijn radiorede van 20 Maart 1941 jijiep ik u allen op tot gezette overwe- fj] van herzieningsplannen op staat- ei n<iig gebied, waarbij met de veran- enl omstandigheden en met de opge- ne ervaringen zou zijn te rekenen. Het grote vreugde constateer ik, dat te oproep grote weerklank heeft ge iden. plannen van velen, gesmeed in de Jettingstijd, breken zich thans een p -i naar hun verwerkelijking. Zij om- Ken niet alleen hervormingen van het atkundig bestel, maar zijn ook ge- ht op een nieuwe vormgeving van I maatschappelijke en culturele le- deze worsteling worden de krach- I gesterkt en gebundeld, welke thans aanval hebben ingezet tegen norm- fchêid en ontwrichting. Ik overheid heeft bij dit alles slechts II beperkte taak en haar arbeid is ken dan vruchtbaar, wanneer zij de bviteit der burgers in kerk en gezin, **1 als in andere levensverbanden sitief waardeert. Met Indië: geen wraakoefening noch koloniale overheersing. grote zorg vervult Mij de ont- wteling der gebeurtenissen op Java. gespannen medeleven volg Ik het der talloze kinderen, vrouwen en mannen, beroofd, in lijfsgevaar of nog onverlost in de dreiging van een ver dwaasde massa. Ik versta de gevoelens van bitterheid in de harten van hen, wien al dit onheil in onrecht is aange daan. Ik betreur diep het leed, dat tot aan het herstel der orde over Java's bevolking onvermijdelijk zal komen. En toch blijven wij pogen voor Ne derlanders en Indonesiërs in dit thans geteisterde land de toekomst te red den, de toekomst van een gemenebest, gebouwd op de vrijwillig aanvaarde saamhorigheid der Rijksdelen. Geen wraakoefening staat ons voor ogen, noch de vestiging ener koloniale over heersing, doch wij houden ons er van overtuigd, dat slechts de gemeenschap onzer volkeren, hier en overzee, een waarborg biedt voor aller harmonische ontwikkeling, veiligheid en blijvende welvaart. Daartoe de mogelijkheid te scheppen is de grote krachtsinspanning waard, die te dien einde van ons volk zal wor den gevergd. Moge het ons spoedig ge geven zijn de grondgedachten, die Ik reeds schetsmatig ontwikkelde in Mijn radiorede van 7 December 1942, langs constitutionele weg tot volle werkelijk heid te zien worden. Ik weet, dat Ne derland bereid is, onbaatzuchtig mede te werken aan de totstandkoming van een nieuwe status van ons Koninkrijk. Het spoedige bijeenkomen van de Rijks conferentie blijf Ik daarom bevorderen. Vol bewondering ben IK voor het grote aandeel van Suriname en Cura- gao zowelin de oorlogvoering van hot koninkrijk, als in de hulpverlening aan Nederland. De nationale gevoelens van ae bevolking van deze gebiedsdelen zijn in de afgelopen jaren op ondub belzinnige wijze tot uitdrukking geko men en zullen zonder twijfel op de aanstaande Rijksconferentie als een kracht ten goede medewerken. (Zie vervolg pag 3) In een Indonesische radiouitzen ding van gisteren is de oorlog aan de Britten verklaard en een beroep ge daan op de nationalisten in Midden- Java om hun bondgenoten in Sema- rang te komen versterken. De Brit se troepen gaan nog steeds door met het opruimen van de haarden van verzet in Semarang en hebben den Indonesischen „gouverneur" in ar rest gesteld. Gisteren werd echter gemeld, dat er nog steeds enige onrust heerste door de buitengewoon agressieve houding, die de extremis ten daar aannemen. Attlec over Indonesië Attlee heeft tijdens eer. persconfe rentie te Ottawa over de Indone sische kwestie gezegd, dat Engeland slechs zijn deel bijdroeg door het uitvoeren van zijn verplichtingen jegens de gecombineerde stafchefs, niet het doel te pogen de ordg op Java te herstellen. Er is daar geen overeenkomst tussen de Nederlan ders en Engeland en de Britse troe- pen zullen daar vertrekken zodra de orde is hersteld, het aan de Ne deTlanders en de Indonesiërs over latend hun geschillen te regelen. Millioenen klagen aan Vandaag begint in Neurenberg, de stad waar vroeger met machtig ver toon van hakenkruis en nazi-unifor men jaarlijks de Partijdag werd gehou den, het grote proces tegen de 24 grootste Duitse oorlogsmisdadigers. Van deze 24, zullen er vandaag slechts 20 de beklaagden stoel innemen. Kal- tenbrummer, Ley, Krupp en Bormann zullen wegens ziekte niet verschijnen, terwijl ook de aanwezigheid van Hess nog niet zeker is. De betekenis van het proces stijgt ver uit boven de normale rechtspraak, hoe noodzakelijk het misschien ook is aan bepaalde juridische maatstaven vast te houden. Daarom is het te ho pen, dat de rechters bezield zullen zijn door degenen die hier zullen rond waren als stomme getuigen: -Schim men van millioenen die aan de fron ten zijn gevallen. Drie verdedigers en een. goed middagmaal. Alle beklaagden zullen door Duitse advocaten worden verdedigd. Elk hun ner heeft minsterts een advocaat. Von Ribbentrop zal door niet min der dan drie verdedigers worden bij gestaan. Vandaag ontbijten de beschuldigden om zeven uur, zoals altijd met mais- pap. Zij krijgen ook hed*n het gebrui kelijke middagmaal, bestaande uit soep, vlees, spaghettie, rijst en koffie en een avondmaal van bonensoep, brood en thee. Al is het nog slechts een voorlopige Staten-Generaal, die H. M. heden opende en verlangt het Nederlandse volk naar een volksvertegenwoordiging, door verse verkiezingen gekozen, deze opening betekent toch een begin van herstel van de in deze jaren zo bit ter ontbeerde parlementaire democra tie. De troonrede zelf, de laatste jaren voor de oorlog steeds meer een dor inhoudsloos staatsstuk, had thans weer een sterke toon van menselijkheid en energie en wa3 vervuld van besef van de vele problemen, die in de naaste toekomst door ons volk tot oplossing moeten worden gebracht. Bij de ontzaglijk vele door H. M. genoemde vraagstukken, die door het noodparlement onder het oog moeten worden gezien, zagen wij voor ogen de politieke prent in „De Groene" van deze week. - Een oude dame met bergen bagage, dragende de opschriften: we deropbouw. geldsanering, schadevergoe ding, anexatievraagstuk. zuivering, Indo nesië, radiovraagstuk, onderwijs, enz. Deze dame houdt een poneytaxi aan, om haar en haar bagage te vervoeren. En ongetwijfeld, zoals dat rijtuigje véél te klein was voor dit verVoer, zal de zittingsperiode van dit noodoarlem^nt véél te kort zijn, om de enorme op-? dracht in de troonrede gegeven, te volvoeren. Wat Indonesië betreft, spreekt uit de troonrede de hoop, dat een rijks- co nferent ie een nieuwe status van het Koninkrijk zat kunnen brengen, waar in de gemeenschap der volkeren, hier en overzee, vorm zal krijgen. Het is jammer, dat de enige qualift- catie, die H. M. bezigde met betrek king tot de opstandige beweging in Indonesië, was die van een ..verdwaas de massa". De belangrijkste mededelingen be treffende verder toekomstig regerings beleid, waren de aankondigingen om trent de herzieningsplannen op staat kundig gebied (wijziging der grond wet), de opstelling van een nationaal welvaartsplan t?n behoeve van onze industriële ontwikkeling en de herzie ning der sociale verzekering, waar door deze uit zal groeien tot een alge mene volksverzekering, waarin, naar uit de rede bleek, speciale aandacht zal worden besteed aan een beter ouderdoms pensioen. Het is een enorme taak die op de schouders van onze huidige volksver tegenwoordigers is gelegd. Als zij er in slagen entee stappen te doen in de richting van het wmnen van „de strijd om de vrede, van de ware vrüheid en van e?n hernieuwde voorspoed", dan heeft z'j reeds waardevolle arbeid voor ons volk verricht. E T.C. DE DOUGLAS-MACHINE OP TERUGREIS. De Douglas-machine, die de proef vlucht naar Indië heeft gemaakt, it Maandagmorgen weer uit Batavia ver trokken voor de terugreis naar Neder land. De „Skymaster" had twintig passa giers aan boord. Het toestel zal vi® Penang vliegen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1945 | | pagina 1