C Nederland kan atoombommen binnen een jaar maken VEEL GESCHREEUW EN WEINIG WOL? Churchill valt Labourregering aan Blokzijl vraagt gratie GEWELD TEGEN GEWELD Directeur: M. J. Roggeveen. Hoofdredactrice: E. Tas—Callo. Aardige verrassing voor Amerikaanse geleerdei or n:J Verschillende van de Amerikaanse professoren, die momenteel in ons land vertoeven, hebben Woensdag tot hun niet geringe verbazing ervaren, dat de Nederlandse wetenschap reeds zeer ver gevorderd is in de bestudering en de toepassing van de atoomenergie. Z(j brachten nl. een bezoek aan de Philips laboratoria in Eindhoven en toen zU de Philipsmensen iets wilden vertellen over de cyclotron, een hy permoderne en kostbare apparatuur voor het transmuteren van atomen, waarmede men het ene element in het andere kan omzetten, toen werd hun een dergelijk apparaat getoond, dat voor 85 pet. gereed is en op één na het grootste van de wereld zal wor den! Onder het boze oog van den „meester" De Amerikanen keken min of meer verbaasd, maar deze verbazing werd bewondering, toen zij hoorden, dat dit kostbare apparaat, dat 250 ton weegt, tijdens de bezetting onder het oog van de Duitsers is gebouwd, met ijzer en koper van de Duitse weermacht, zon der dat de bezetter er ook maar enig vermoeden van had. De Duitsers hebben wel herhaaldelijk geprobeerd de Philips laboratoria aan hun atoom- onderzoekingen dienstig te maken, doch bij de Philips mensen hebben zij niet de geringste medewerking on dervonden. Zeer waarschijnlijk zullen vele Ne derlanders even verbaasd zijn als de Amerikaanse professoren, als zij ver nemen, dat in de Philips laboratoria te Eindhoven reeds sedert 1934 uitge breide atoomonderzoekingen plaats vinden. Er werden reeds tal van niehwe transmutaties ontdekt. (In 1938 werd uit kwik goud gemaakt): de beroemde splitsing van atomen, die In 1939 ge vonden werd is In de Eindhovense la boratoria onderzocht. Het atoomgeheim is helemaal geen geheim en als het zou moe ten en het geld er aan besteed werd. zouden de Nederlandse ge leerden binnen een jaar atoom bommen kunnen fabriceren! Het was Dr. Ir. F. A. Heyn, die op dit gebied werkzaam is in de Philips laboratoria, die deze bijzonderheden in een onderhoud met een A. N. P. re dacteur mededeelde. Voorlichting en onderwijs. Zo vroeg dé journalist, hoe is het mogelijk, dat het publiek van al deze zaken zo weinig is te weten gekomen? Dr. Heyn zeide, dat ondanks het feit, dat Philips reeds verscheidene publi caties op dit gebied verzorgde, en zelfs een film liet vervaardigen, waarin de atoomsplitsing aanschouwelijk werd voorgesteld, de voorlichting in Neder land op technisch en wetenschappelijk gebied zeer onvoldoende is. Ook het onderwijs schiet In deze te kort en moet vernieuwd worden. Men dient in het oog te houden, dat de ra dar en de atoombom geen uitvindgm zijn van geniale mensen, maar van de georganiseerde wetenschap. De Neder landse universiteiten kunnen op het ogenblik geen mensen leveren, die nodig zjjn voor een modern georga niseerd researchwerk.. Er moet een Centraal instituut komen, waar de studenten één of twee jaar practisch kunnen werken. Men moet beseffen dat er zeer grote belangen op het spel zijn, aldus Ds. Heyn. Radiotoespraak van Prinses Juliana Hedenavond over de beide Hilversum- se zenders, zal H.K.H. Prinses Juliana in verband met de actie „Nederland helpt Indië" en op de derde jaardag van de Japanse overval op Pearl Har- bour een radiorede houden. Ook zullen nog spreken oud-minister Weiter en de heer Kettwich Verschuur, directeur-generaal van het Nederlandse Rode Kruis. -t- Hel geval Schoort „Invasie-leger" zou zeer ontactisch te werk ge gaan zijn Dat de autoriteiten, die te maken hebben met de eergisteren gehouden razzia op het kamp Schoort zo angst vallig het evenement onder de deken van het „dienstgeheira" trachten te smoren, komt ons thans begrijpelij ker voor, nu wij nadere gegevens over het gebeurde hebben ontvangen van welingelichte bron. EEN KARABIJN, MESSEN EN REVOLVERS In een deel van onze edities kon den wij gisteren reeds melden, dat er aan wapens zegge één karabijn gevonden was. Wij kunnen daar thans aan toevoegen, dat deze kara bijn reeds ontdekt was door den nu gestaakten commandant van het kamp, den heer Spandau. „Het Parool" maakte echter ook melding van messen en revolvers, die in kisten opgegraven zouden zijn Het Engelse Lagerhuis is sinds gisteren het toneel van felle debatten als gevolg van een door de conservatieve partij ondernomen eerste grootscheepse aanval op de binnenlandse politiek van de Labourregering. Oud-minister Oliver Lyttelton heeft een motie van afkeuring ingediend, welke echter met 381 tegen 197 stemihen door het Lagerhuis werd afgewimpeld. Winston Churchill voerde het woord als leider van de oppositie. H(j noemde de Labourregering „nieuwlichters en rustverstoorders". Attlee diende hem van antwoord. Dwaasheid en erger dan dwaasheid Churchill zeide tot het Lagerhuis onder meer: .,Ik blijf slechts in de po litiek. omdat ik het mijn plicht acht een poging te doen te voorkomen, dat de machtige positie, door ons in dé oorlog gewonnen, verloren gaat door dwaasheid en erger dan dwaasheid on middellijk na onze overwinning". Churchill maakte in krachtige be woordingen duidelijk, dat de regering volgens hem de oppositie beledigd, ge kwetst en getart had. ,,De socialistische maatregelen van socialisatie verwekken in het land grote verbittering", zei Churchill. Hij noemde de leden der regering „nieuw lichters en rustverstoorders". Hij ge loofde, dat „de poging om van Groot- Brittannië een socialistische staat te maken" zou leiden tot „verregaand politiek getwist, ellende en ontwrich ting". „Nog nimmer", zo betuigde hij, „heeft Groot-Brittannië esn regering gehad, die zich op het standpunt stel de, dat het maken van winst e»n mis daad is". Churchill viel de regering verder aan op haar beleid bij de bouw van huizen err bij het demobiliseren. Churchill eindigde aldus: „Teneinde te bereiken, dat Groot-Brittannië zich mag verheugen in de glorie, welke het toekomt, doen wij een beroep op al len. die prijs stellen op de naam en faam van het land om door middel van deze motie van wantrouwen de harde w&arheder van deze tijd in te hame ren bij een machtige, het goedbedoe lende, doth verkeerd geleide en on bekwame regering". De harde waarheid viel voor Chur chill c.s. echter anders uit. De motie werd verworpen met 381 tegen 197 stemmen. Attlee antwoordt. „De strekking van de rede van Churchill is, dat hij ons vraagt waar om wij, nu wij gekozen zijn om een socialistisch program uit te voeren, geen conservatief program uitvoeren", aldus antwoordde Attlee den conser vatieven leider. „Voor Churchill is al les wat conservatief is, normaal, en iemand, cUe de wereld ziet veranderen en veranderingen wenst, heeft het vol gens hem verkeerd. Men vraagt ons steeds om vaderlandslievend te zijn en de dingen te laten zoals ze zijn. Nu, daarvoor zijn wij hier niet ge komen"- „Churchill heeft terecht het respect van ons land verdiend als de grote man, die onze strijdkrachten inspi reerde. Maar nu gedraagt hij zich als een partijman". Attlee zeide, dat sommige dingen die de oppositie thans gezegd heeft het land in het buitenland geen goed doen. Hij stelde voor, dat liedan. die de buitenlandse politiek der Labour- partij willen ondersteunen. niet voortdurend „rotte vis" moeten roe pen. Churchill heeft gesproken over de nationalisatie, die als een spook achtige gier" over de voornaamste industrieën hing. Attlee vroeg zich af, of het Churchill's mening was, dat de ze industrieën zo verrot' zijn dat zij reeds gieren aantrekken! Er bestaat ten aanzien van de na tionalisatie ook geen enkele onzeker heid: de Labourpa^tij heeft gedurende 40 jaar de nationalisatie op haar pro gramma gehad en zelfs de leden der oppositie hadden nu wel kunnen be seffen, dat wij de nationalisatie na tuurlijk zouden doorzetten, aldus Attlee. Onder luide toejuichingen verklaar de Attle-e. ,,Wjj hebben nu twintig jaar onder huh bewind geleefd nu gaan wij onze eigen weg". Dit blad voegde er echter aan toe, dat de juistheid van dit bericht niet gecontroleerd kon worden, aangezien de autoriteiten angstvallig het stil zwijgen bewaarden. Wij geloven, dat zy hier toe wel redenen hadden Immers, naar wij geloven te kun nen aannemen, zijn er in het geheel geen revolvers of andere automati sche handvuurwapenen gevonden. En de messen, die ontdekt zijn, wa ren van geslepen bandijzer, gebrek kige instrumenten, die men met enige moed en beleid gebruiken kan om er brood mee ,te snijden, het doel waarvoor soortgelijke werktuigen fvv. ook door de Hollandse gevange nen in Duitse concentratiekampen werden vervaardigd. Ging men op de juiste wijze te werk? Indien dit alles juist mocht blijken te zijn, dan zou het o.i. zaak zijn, het optreden van de maréchaussee on der leiding van den Amsterdamsen kapitein W. Offerman, die het kamp deze Sinterklaassurprise bereidde, zelve aan een onderzoek te ónder- werpen. Het heeft er n.L alle schijn van, dat men op al te vage aanwijzingen aan dit „onderzoek** begonnen is en dan is de wijze, waarop hier werd opgetreden, zeker niet te bewonde ren. Toen het invasielegertje arriveerde 's Morgens om vijf uur kwam het bericht, via een koerier, voor do kampleiding, dat alles marsvaardig moest worden gemaakt. De bestem ming was onbekend. Men voerde dit bevel uit en was nog met de voorbereidingen tot ver trek bezig, toen om kwart voor acht de karavaan marechaussee en Ge- zagstroepen arriveerde. Tot grote verbazing van kamplei ding en personeel en tot grote hila riteit van het N.S.B.-gilde, werden allen, die met de bewaking belast waren, overrompeld en in barakken gedreven. Men ging zelfs zo ver, dat men den commandant, den heer Spandau, en den adjudant-commandant, den heer Van Dieren visiteerde in het gezicht der geïnterneerden. Zij zouden daarbij half uitgekleed zijn. Daarop werden zij, met de handen in de nek, door het kamp gevoerd zijn onder 't gejoel van het N.S.B.-gepeupel, Met de sten in de aanslag werd ook de (ex-) bewaking naar buiten gedre ven. Gevonden werd op al déze per sonen echter niets! (Zie vervolg pagina S). De verdediger van Max Blokzijl heeft op de griffie van het Bijzonder Gerechts hof te Den Haag een verzoek om gratie ingediend. Over dit verzoek zullen aowel het Hof als de Bijzondere Raad van Cas satie advies aan H. M. de Koningin moe ten uitbrengen. Conferentie te Sinqaporet Het is waarschijnlijk, aldus bericht Reuter, dat op de conferentie, welke gisteren werd gehouden in Mountbat- ten's hoofdkwartier te Singapore tussen Britse en Hollandse militaire en politieke leiders. De bijzonderheden zullen wor den vastgesteld van een nieuwe politiek, welke duidelijk zal maken, dat niet lan ger geduld zal worden betracht. Het is bekend, dat zowel bü de Hollanders als bij de Engelsen het geduld is uitge put bij het pogen, de situatie op Java door onderhandelingen op te klaren. Geweld zal beantwoord moeten worden met geweld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1945 | | pagina 1