Weer een monarchie in Spanje?
Treedt gen.-majoor Van Oyen af?
ZATERDAG 5 JANUARI 191®.
Directeur: M- J. Roggeveen.
Hoofdredactrice: R Tas—Cello.
Se Jaargang No. 110-33L MR
iKmaaraer
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE. STICHTING .DE VRIJE AIKMAARDER"
ACBTERDAM J». TELEF REDACTIE ÖM. TELEF. ADMINISTRATIE »T1.
Wil Nederland helpen?
Reeds geruime tijd wordt een belang
rijk deel van onze dag- en weekbladen
in beslag genomen door vele publicaties
over de toestand in Indonesië. Daar
naast wordt onze aandacht gevraagd
voor diverse uitingen van verschillende
groepen, die den volke in manifesten
e.d. hun zienswijze betreffende de op
lossing van het huidige conflict willen
mededelen. In diverse radioredevoerin
gen konden wij bovendien officiële ge
luiden te dien opzichte beluisteren.
Thans vragen de repatriërenden onze
volle aandacht en steun en worden col
lecten, Indische weken en hulp aan In
donesië georganiseerd en gepropageerd.
Behalve onze diepe interesse voor het
door de historie zo innig met ons land
verbonden eilandenrijk in het Z.O. der
Stille Oceaan, kan uit al deze actie onze
goede wil blijken Indonesië na de ook
caar ondergane ellende van onderdruk
king en uitbuiting, weer op de been te
helpen.
Toch, wanneer men sommige stemmen
die zich in het koor mengen beluistert,
dan klinken deze soms nog tamelijk on
welluidend. Deze wanklanken worden
o.m. veroorzaakt door 't feit, dat men nog
steeds meent, 'tgeen in Indonesië èn bij
andere „koloniale" volkeren gaande
ls, uitsluitend to kunnen qualificeren
met extremisme en banditisme. Onge
twijfeld zijn de overvallen op vrou
wenkampen, de thans veelvuldig aan de
orde zijnde kidnapping en rooftochten,
uitingen van banditisme. Hoe noodza
kelijk ook, dat men dergelijke excee-
sen tegengaat, men mag niet vergeten,
dat dit typische begeleidingsverschijn
selen zijn van iedere revolutiocinaire
beweging. En een revolutionnaire be
weging kunnsn wij het streven naar
zelfstandigheid der Indonesische vol
ken zeker noemen. Een streven, dat,
het werd zowel door onze Vorstin, on
zen Minister-President als door den
lt. Gouverneur-Generaal beaamd, vol
ledige erkenning verdient.
Wij menen, na de besprekingen van
Chequers en de jongste officiële uitla
tingen. wel aan te kunnen nemen, dat
men de oplossing van het conflict niet
langs gewelddadige weg zal trachten te
bereiken, «1 zart een zekere „pacifica
tie" zeker noodzakelijk zijn.
Een pacificatie die zich echter uitslui
tend zal mogen bezig houden met het
bestraffen der werkelijke oproerma
kers en welke niet zal mogen plaats
vinden in de vorm van terroristische
repressailles als ki Bekassi of in door
eveneens losgeslagen Nederlandse ele
ment 3n op eigen houtje uitgevoerde
strafexpedities.
Wil Nederland wericelijk helpen, dan
Is er ook thans Iets groots te verrich
ten. Naast onze volledige steun aan
hen, die, komende uit Indonesië, onze
hulp behoeven, is er nodig een moreel
reveit van allen, die gerechtigheid wil
len betrachten óók tegenover den brui
nen broeder. Iedere poging van onze
huidige regering in de ontzaglijk moei
lijke situatie een vreedzame oplossing
te vinden, verdient dan ook onze dui-
'deüjke instemming, evenals ieder ex
treem handelen zowel van bruin als
van blank een duidelijke afkeuring van
de publieke opinie behoeft.
Wanneer er in een ronde-tafelconfe
rentie. waarbij Indonesische nationalis
tische leiders in volledig mede-zeggen-
echap zullen aanzlttan, overeenstem
ming kan worden bereikt, en dus het
streven naar nationale zelfstandigheid
zover mogelijk zal worden verwerke
lijkt, dan zal er ook straks ongetwij
feld voor Nederlanders een plaats in
Franco wil echter blijven
Volgens den correspondent te Lis
sabon van do News Chronicle zou
Franco den Spaansen troonpreten
dent Don Juan hebben uitgenodigd
de troon te bestijgen, evenwel onder
voorbehoud, dat Franco zelf en zijn
partij de macht Ln handen houden.
De correspondent voegt hieraan toe,
dat de royalistische millionnair José
Oriol zich met een desbetreffende uit
nodigingsbrief naar Lausanne, de ver-,
biijfplaats van Don Juan, heeft begeven.
Volgens vooraanstaande Spaanse roya
listen is een der voorwaarden voor de
terugkeer van den troonpretendent naar
Spanje, dat Franco zal worden benoemd
tot opperbevelhebber van het Spaanse
leger en dat de koning één enkele po
litieke partij voor het land zou aan
vaarden, m.a.w. dat de Falanx haar hui
dige positie zou behouden.
Naar verluidt is Don Juan alleen dan
bereid naar Spanje terug te keren, in
dien hem de. vrije hand wordt gelaten
om het land te besturen.
w Don Juan in Juni op de troon?
De gebeurtenis van de dag in Madrid
was gisteren de onverwachte verklaring
van een generaal tijdens een zitting
van het hoge militaire gerechtshof. De
generaal uitte ^n het publiek de mening,
dat Don Juan op 8 Januari a.s. zich in
Po'.tugal zou bevinden en binnen zes
maanden in Madrid.
Het Noorse volk tegen Franco.
De Noorse minister-president Ger-
hardsen heeft aan een vertegenwoordi
ger van het Franse persbureau AFP
verklaard, dat het Noorse volk een
stemmig van mening is, dat er een eind
gemaakt dient te worden aan het fas
cistische bewind van Franco. Men is
van mening, dat de Verenigde Volken
hierin een beslssing dienen te nemen.
Betoging te Amsterdam tegen
Franco.
I Het ..Initiatiefcomité ter voorberei
ding der grote manifestatie „Vrij Span-
het door zovelen geliefde Indonesië
zijn. Dit zullen dan echter Nederlan
ders moeten wezen, die dat Indonesië
niet beminnen om de materiële voor
del sn die het afwerpt, doch die er van
houden om der wille van het land, zijn
bevolking en zijn cultuur zelve.
E. T.-C.
je" verspreid een manifest aan de Am
sterdamse bevolking, waarin erop
wordt gewezen, dat er ln Europa één
land is, waar thans het fascisme nog
onbeperkt kan heersen: Spanje. In dit
manifest wordt ertoe aangespoord van
de Nederlandse regering te verlangen,
dat zij de diplomatieke betrekkingen
met Franco verbreekt.
De grote betoging zal vandaag ln de
Amsterdamse Markthallen gehouden
worden.
Op de bijeenkomst zal het woord ge
voerd worden door mevr. L. Alma-Hey-
nen en de heren B. Blokzijl (E.V.C.).
M. v. d. Brink (red. „De Vrijdenkers").
Jhr. Mr. v. d. Goes v. Naters (S.D.
A.P.J. Horsmcyer Jr. (Bellamy), J. G.
Suurhoff (N.V.V.), '"♦ben Wagenaar
(C.P.N. De Waarheid) en Sam Wild (een
Britsen gast).
Medewerkende organisaties zijn: Al-
gemeen Nederlands Jeugdverbond, In
ternationale Vereniging „Bellamy".
Bond van ex-politieke gevangenen,
Comité voor Actieve Democratie. C.P.N.
De Waarheid, S.D.A-P., Vereniging van
Oud-Span je-strijders Vrijdenkersver
eniging ,.De Dageraad", E.V.C., Neder
landse Kring van Beeldhouwers, N.V.V.,
Perhimpoenan Indonesia, De Vlam, Vrij
Nederland.
De Duitse
hersielleveringen
Nederland op de vijfde plaats
Naar het Ministerie van Financiën mede
deelt, heeft de Internationale Conferentie,
welke van I November tot li December
1945 te Parijs de verdeling van dc her
stelleveringen uit d0 Amerikaanse. Britse
en Franse bezettingszone van Duitsland
heeft besproken, een ontwerp-overeen-
komst opgesteld, welke zij voor een zo
spoedig mogelijke aanvaarding door do
betrokken landen heeft aanbevolen. De
aanbeveling ls getekend door de delega
ties van de Verenigde Staten, Engeland.
Britse Dominions. Brits-Indië. Noorwe
gen, Denemarken, Nederland, België,
Luxemburg. Frankrijk, Tsjecho-Slowakijo
Irak en Albanië.
Deel I bepaalt, dat de verdeling der
Duitse herstelleveranties, welker omvang
overigens nog niet Is vastgesteld, zal ge
schieden volgens bepaalde percentages.
Voor ieder land zUn twee percentages
vastgesteld en wel voor industriële i
andere kapitaaluilrusting, koopvaardij
schepen en binnenschepen (categorie li)
en voor alle overige herstelleverantics
(categorie A). Deze percentages *bn ln
rangorde van grootte voor dc onderschei
den landen resp. voor de categoriën A
en B: Engeland 28,00 en 27.80, Verenigde
staten 28,oo en H.80, Frankrijk 16,00 en
22,80; na deze drie grote mogendheden
volgt Joego-Slavië op de vierde plaats
met 6,60 en >,60 en Nederland op de vijfde
plaats met 3,90 en 5,60; de rest is verdeeld
over de dertien overige landen.
Reuter meldt uit Melbourne dat gen.-
majoor L. H. van Oyen, o.b.s.p. (onder
bevelhebber strijdkrachten Oost) in Ned—
Indië, heeft meegedeeld, dat hij zUn ont
slag heeft ingediend. HjJ verklaarde het
niet eens te zijn met de politiek van de
Nederlandse regering, maar wel met die
van generaal Sir Philip Christlson, de
gealliëerde opperbevelhebber op Java. Na
een kort bezoek aan Batavia, zal gene
raal van Oyen, naar men verwacht, zich
in Melbourne vestigen.
Atjeh weer strijdtoneel
Militaire eenheden, die kortgeleden
het grensgebied tussen Atjeh en de Oost
kust van Sumatra hebben bereikt moes
ten talrijke Indonesische aanvallen met
zwaarden, machinegeweren en mortieren
afslaan. Ze hebben het bevel gekregen
het Japanse garnizoen te Pankalan Bran-
dan te versterken, van waar de Japan
ners zullen worden geëvacueerd. De
Japanse garnizoenen op de Westkust van
Atjeh worden bijna dagelijks door troe
pen Atjehers van dikwijls duizend man
aangevallen.
EINDELIJK WEER TIIUIS! In IJmuiden arriveerde Donderdagmiddag het s.«.
.Almanzora" met 1900 gerepatriëerden uit Indië aan boord. Tallozen riepen hen
aan de sluis en op de kaden een hartelijk welkom toe.
Gelijkwaardigheid, geen
ras-discriminatie
„Wanneer eenmaal de brug tussen
Nederlanders en Indonesiërs van
goede wil geslagen zal zijn, dan zul
len zij gezamenlijk de wanorde kun
nen bedwingen en aan de opbouw
kunnen beginnen. Deze opbouw zal
een Indonesië betreffen van nieuwe
vorm, waarin beide volken met de
Indo-Chinezen op een voet van ge
lijkwaardigheid en zonder ras-dis
criminatie het werk zullen doen.
Voor het verwijt, dat wij aan Indo
nesiërs wel een Westerse opvoeding
hebben gebracht, doch hen buiten
onze huizen en onze clubs hebben ge
sloten, en hun politieke ontwikkeling
steeds met wantrouwen hebben gade
geslagen, zal dan geen plaats meer
zijn. En voor Nederland zal dan
wederom een eervolle en grote taak
liggen in Azië, de taak om Indonesië
te helpen maken tot 'n vrijwillige en
volwaardige deelgenoot in ons Ko
ninkrijk," aldus de Luit. G.-G., dr. H.
J. van Mook in een rede, welke hij
gisteravond voor radio „Herrijzend
Nederland" hield.
Naar „Agence France Press" meldt,
zullen spoedig besprekingen worden ge
houden over het sluiten van een Itali
aansNederlandse handelsovereenkomst,
betrekking hebbend op een gocdercnruil.
voor een totale waarde van 800.000 gul
den of 68 mlllioen lire.
Weersverwachting medegedeeld door het
K.N.M.L te De Bilt. geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond: minder koud.
zwaar bewolkt, plaatselijk enige regen,
matige en aan de kust krachtige Zuid-"
Westelijke wind.
