Landbouwoverzicht
gezinsherstel
Vliegtuigen zo snel als het geluid
Van Graafschap tot „zelfstandig gewest"
Invloed der oorlogsjaren op posiiie
der kerken t
Interessant onderzoek van de
Stichting voor Statistiek
Teneinde na te gaan in welke richting
en In welke mate de oorlogsjaren van
invloed zijn geweest op de positie van
da kerken en de verhouding van de ker
ken tot maatschappelijke en politieke
vraagstukken, heeft de Alfd. Opinie-on
derzoek van de Nederlandse Stichting
voor Statistiek een uitgebreid onder
zoek ingesteld.
Enkele van de vragen, welke daarbij
gesteld werden aan de grote aantallen
personen die zodanig gekozen werden,
dat zij een getrouw beeld van de ge
hele bevolking vormen, geven wij hier
onder weer met de resultaten.
..Behoort U tot een kerk en zo Ja, tot
welke?"
Hervormd Cja. 87 pet.
Rooms Katholiek 31 pet.
Gereformeerd c.a. 10 pet.
Overige kerkgenootschappen 1 pet.
Geen kerkgenootschap 30 pet.
Geen antwoord 1 pet.
Het bekende feit, dat in de grote ste
den de onkerkelijken sterk vertegen
woordigd zijn, werd bevstlgd door een
betreffend cljer van 30 pet.
Een analyse van de aanhang der po
litieke partijen naar godsdienst geeft
het volgend beeld:
Hervormd c«.
R. K.
Geref. c.a.
Geen kerkgen.
Overige kergen.
Geen antwoord
PvdA KVP AR CHU Lib. CPN
7 98*
1
39 3
3
69 e i
3 5 33
2
Belangrijke gegevenB kwamen naar
voren bij een splitsing naar leeftijden;
daaruit blijkt n.1., dat er in de nabije
toekomst een vermindering van het aan
tal Hervormden en een toename van de
Katholieken valt te verwachten en daar
mee, gezien de correlatie van godsdienst
en politiek, een verschuiving in de po
litieke constelatie in ons land.
Aan hen, die tot een kerkgenootschap
behoren, werd gevraagd: „Is de band
met Uw kerk sedeft het uitbreken van
de oorlog versterkt, verzwakt of gelijk
gebleven?"
Alle Herv. R.K. Ger.
kerkgen. c.a. c*.
Versterkt 27 23 30 32
Verzwakt 8 9 0 7
Gelijk gebleven 61 65 59 57
Geen antwoord 4 3 5 4
Gehele R.K.
bevolking
Ja 56 74
Neen 28 12
Geen oordeel 16 14
En aan hen, die niet tot een kerkge
nootschap behoren werd de vraag ge
steld:
„Is Uw houding sedert het uitbreken
van de oorlog ten gunste of ten ongun
ste van de kerk gewf-igd, of ls zij ge-
lijk gebleven?"
Ten gunste gewijzigd
Ten onguste gewijzigd
Gelijk gebleven
Geen antwoord
„Vindt U dat het op de weg der ker
ken ligt haar stem over maatschappelij
ke vraagstukken te laten horen?"
Buitenkerkelijken
14
9
50
21
Geref.
cs.
Herv.
,c.a.
53
33
14
Geen
kerkgen,
32
47
21
Wy zouden allen graag full
speed" vooruit zyn gegaan, maar het
is nu wel gebleken, dat d^ schuit
zoveel averij heeft, dat het voorlopig
niet meer wordt dan „halve kracht".
In de Nederlandse landbouw zijn we
zelfs wat te hard **%n stapeJ gelopen
en moeten nu remmen; niet alleen
moet de uitbreiding van de varkens-
en kippenstapel beperkt blijven, ook
worden voor de boeren weer vrij
heidsbeperkingen ingevoerd, die men
reeds voor goed afgeschaft achtte.
Met het centraal innemen van pro
ducten is de oude toestand hersteld,
maar wij vrezen dat deze maatregel,
nu het dorsseizoen achter de rug is,
geen groot resultaat meer zal heb
ben. Het overzicht over de productie
is verdwenen, de controle op de
voorraden vertoont -rote gaten en
onder dergelijke oi mdigheden is
het heel moeilijk na te gaan welke
bestemming de oogst heeft gekre
gen. Er is daarbij echter één gerust-
Btelling en die is, dat de boeren hun
producten in het algemeen nuttig
hebben gebruikt, nl. voor hun eigen
vee. Ze hadden het graan en een
deel van de peulvruchten hard nodig
voor hun dieren, die nu dus een be
hoorlijk rantsoen ontvangen hebben.
Aangezien deze betere veevoeding
weer een hogere productie van
melkvlees en vet tengevolge heeft,
komt het nut van de oogst tenslotte
toch weer aan het gehele volk ten
goede. Wij hebben niet de indruk,
dat de bedrijfsvrijheid van de laatste
maanden tot misbruiken op grote
schaal hebben geleid.
Maar het nadeel van het systeem
was, dat er geen voeder beschikbaar
kwam voor de talloze bedrijven, die
afhankelijk zijn van de aankoop van
veevoeder om een bestaan op te le
veren. Op dit punt is men in offici
ële kringen te optimistisch geweest
en dat moet men nu bezuren. Op alle
gemengde bedrijven zullen we dit
jaar dan ook zeker zien, dat men zal
trachten de veevoederproductie zo
hoog mogelijk op te voeren. In het
bijzonder de verbouw van maïs op
de kleine bedrijven zal zonder twij
fel een ongekende hoogte bereiken.
In dit verband is de propaganda
voor het zaaien van lucerne op ak
kers, die onder zout water hebben
gestaan, van betekenis. De regering*
geeft hier tenminste duidelijk lei
ding; ze stelt het dure zaad gratis
ter beschikking en garandeert de
verkoop van het hooi tegen een be
hoorlijke prijs. Waar het vooral
gronden betreft in vee-arme stre
ken. zal deze regeling voeder voor
andere gebieden opleveren. Lucerne
is een best gewas, dat een uitsteken
de stoppel geeft, zodat de betrokken
landerijen er veel baat bij zullen
vinden.
Zomertarwe. zomergerst en -haver
zullen voorts belangrijke producten
worden. Maar voor de suiker ziet
het er niet zo best uit: onze produc
tie zal de Nederlandse behoefte wel
niet kunnen dekken.
Tekort aan kunstmest en arbei
ders beide zijn daarvoor verant
woordelijk.
f DE LOCOMOTIEVEN VAN N.S. y,
In September 1944 hadden de Neder
landse Spoorwegen 866 locomotieven,
thans in het geheel' 1181, waarvan er
echter slechts 622 geschikt zijn om dienst
te doen. Van deze bruikbare locomo
tieven zijn er 305 die tot het oude loco-
motievenpark der N.S. behoren. Verder
zijn er overgenomen: 18 Zwitserse en
23 nieuwe Zweedse machines. Dan zijn
t nog 27 door de Duitsers bij de capi
tulatie overgenomen machines en 288
Engelse leger-locomotieven,
Veluwse eekers weer in actie
In het Sysseltse bos bii Ede klinkt
de laatste dagen weer het eenionige
doffe geklop van de „boekhamers'
en kan me weer het oeroude am
bacht van e „ekers" of „houters'
zien. Ploegen van vier of vijf arbei
ders vellen het eiken hakhout en
brengen dit, op maat gekapt (de
oude leng.e was „zes handen en drie
vingers"), naar de eekplaats, waar
in ondiepe kuilen een soort „een
mansgaten", de schillers gereed
staan om op een veldkei als onder
legger de schors van het nu saprijke
eikenhout los te kloppen. Dit ge
beurt met een speciaal voor dat doel
vervaardigde korte hamer met
breed, ijveren blad, de z.g. klopper
of boekhamer.
Eertijds was dit (eik) schillen
een algemeen verbreid handwerk op
de gehele Veluwe en in de Mei
maand zag men overal in de bossen
de bergen „without" (geschilde
knuppels) en de stapels schors, die
vanwege het daarin aanwezige looi
zuur bestemd waren voor de leer
looierijen.
Geleidelijk raakte dit typische am
bacht in onbruik, want het looizuur
werd geïmporteerd, doch toen de
*-log uitbrak, kwam het eekschillen
weef "Th zwang.
SCHADELIJKE INSECTEN
Appelzaagweip, een vijand
van de fruittelers
Op vele plaatsen in Noord-Holland heeft
men Zaterdag ln de boomgaarden gezocht
naar de eieren van de appelzaagwesp
De fruittelers hebben nogal veel last van
dit Insect, waarvan de rupsen grote
schade aan de vruchten kunnen berok
kenen. Er 'wordt dan ook van alle kan
ten op deze boosdoener geloerd en dit
wordt hem vaak noodlottig.
Het beste bestrijdingsmiddel tegen de
eieren van deze wesp u nicotine waar
mee ln het voorjaar de bomen worden
bespoten. Het nicoünegif dringt ln de
eieren en doodt het zich in de schaal
ontwikkelende Jongen leven. Nicotine ls
niet schadelijk voor de boom, noch voor
do bloemen.
Deze appelzaagwesp ls een grote lang
werpige zwarte vlieg met een bruingele
buik, en zij vertoont veel overeenkomst,
wat betreft de lichaamsbouw, met de ge
wone wesp (vespa vulgarls) en de honing
bij (Apin melllflca) en behoort tot de
vliesvleugellgen, de hymenoptera.
Zij brengt onder de grond de winter
door, waar zy tegen het einde van de
voorgaande zomer als rups ls lngekro
pen, zich heeft verpopt, om als voor
jaarszon haar eerste warme stralen naar
de aarde zendt, te voorschijn te komen
als een volgroeide wesp.
Het is dan eind April of begin Mei, en
de appelbomen staan ln volle bloei. De
eerste dagen zoemt de wesp wat rond en
zet zich af en toe op de appelbloemen.
Als zij zich van de elerlast heeft ont
daan sterft zij, maar haar taak heeft zij
goed volbracht.
De eieren zijn langwerpig, wit van
kleur en bijna niet te onderscheiden in
de kelkholte van de bloem. Na verloop
van enige weken komen hieruit de jonge
rupsen, die zich dadelijk te goed doen
aan de kleine vruchtjes, die reeds uit de
bloesem zijn voortgekomen. Zij vreten
de vrucht vlak bij de stengel <Joor. Het
gevolg ls, dat deze van de boom valt
Geen bezwaar, een appelboom heeft nog
meer vruchten en zo kan het gebeuren,
dat één rups vijf zes appels vernie
tigt- Het ls te begrijpen, dat wanneer
er ongeveer honderd rupsen op één boom
hulzen, er niet veel vruchten zullen vol
groeien.
Als de rups zich rond en vet gegeten
heeft, kruipt zij in de grond, waar ze zich
Inspint en verpopt. Zo wacht zij het voor-
Jaar af, om, als de lentezon weer schijnt,
als een gezonde en tot hoge legcapaclteit
ontwikkelde wesp te voorschijn te komen
en haar door de fruittelers zo gehate
eieren te leggen.
B. B, Jr.
Van Amsterdam
naar New-York:
iVoIgt de K.L.M.-vogeI op zijn
verre vlucht
Op Zondag 19 Mei a.s. om 22,30
uur zal de Avto een causerie van 10
minuten uitzenden, waarin de heer
v. d. Steenhoven van de Noordat-
lantische Dienst der KLM de eerste
Oceaanvlucht AmsterdamNew
York zal bespreken Daarna komt de
heer Strijkers, hoofd van de Radio
dienst Schiphol, voor de microfbon
om de luisteraars op de hoogte te
stellen van de radiografische en
telegrafische verbindingen met de
toestellen, welke op Amerika vlie
gen.
Bij het vertrek van het eerste
KLM-toestel naar New York op
Dinsdagmiddag 21 Mei om ca. 14.30
uur zal door de Avto een radio-
reportage van 20 minuten worden
gegeven. In aansluiting hierop zal
men trachten gedurende de vlucht
vanuit de DC-4 reportages in het
Nederlandse radio-programma op te
nemen, terwijl ook het wereldpro
gramma deze uitzendingen zal
relayeren.
De NBC, de Nationaal Broadcas-
ting Corporation, zal in New-York
de aankomst van het eerste KLM
„Flying Dutchman"-toestel op gra-
mofoonplaten vastleggen, waarna
deze via de luchtweg weer naar
Nederland worden teruggebracht en
dan in ons land uitgezonden, tege
lijkertijd met een interview met de-
bemanning van het toestel.
Ook de buitenlandse radio-omroe-
voorwaarden voor
Sezlnshcrstel brengt
Volt
'olkshmratelt
pen zullen zich bij de opening van
de Noordatlantische dienst der KLM
niet onbetuigd laten. In zijn rubriek
„Commentaar der actualiteiten'"
zendt de Belgische Omroep op Don
derdag 16 Mei om 19.00 uur zowel in
het Vlaamse als in het Franse pro
gramma een praatje van 5 minuten
uit over de nieuwe KLM-verbinding
AmsterdamNew York v.v. De
Vlaamse Omroep zal tevens trach
ten, reportages van de eerste vlucht
zelve door te geven.
De zenders Radio-Farijs en Lu
xemburg tonen eveneens grote be
langstelling voor deze belangrijke
Nederlandse luchtvaartgebeurtenis.
ZO SNEL ALS HET GELUID een windtunnel waarin snelheden
tot 80 m. per seconde kunnen worden ontwikkeld.
Aero-dynamische experimenten
Het werk van 't Nationaal Luchtvaart Laboratorium
Bij het streven om de Neder
landse industrie weer op te bou
wen, neemt het Nationaal Lucht
vaart Laboratorium (N.L.Leen
belangrijke plaats in.
Reeds voor de oorlog heeft dit in
stituut uitmuntend werk gedaan
voor onze nationale, luchtvaart en
/liegtuigindustrie; het speelde tevens
een belangrijke rol bij het vestigen
van de internationale roem van Ne
derland op dit gebied. Het instituut
draagt een zuiver wetenschappelijk
karaker; het is niet de bedoeling om
winst te maken.
Een A.N.P.-redacteur heeft on
langs een bezoek gebracht aan de
inrichting, waarbij de wetenschap-
jjelijke leider ir. C. Koning een tech
nische uiteenzetting gaf.
Zo snel als het geluid.
De ontwikkeling van het vlieg
tuig geschiedt op tweeërlei wijze.
Langs de banen der geleidelijkheid
(grotere vliegtuigen, grotere snel
heid en verbeterde constructie) of
met sprongen, die vaak diep ingrij
pende veranderingen met zich mee
brengen (straalvoortstuwing, gas
turbine in plaats van zuigermotor,
r dar).
Op velerlei gebied verricht het
instituut belangrijk werk. zo ook op
dat der aërodynamica. Bij een gelei
delijke toeneming der snelheden
gaan de gewone wetten der aërody
namica niet op. Bij snelheden van
100 meter per seconde kan men de
lucht nog als onsamendrukbaar be
schouwen. Bij hogere snelheden
wordt de samendrukbaarheid merk
baar. hetgeen een aanmerkelijke in
vloed op het gedrag van het vlieg
tuig uitoefent. Vooral bij snelheden,
die liggen tussen 200 meter per se-
conde en 330 meter per seconde (de
snelheid van het geluid) ligt er een
ruime taak voor het onderzoek.
Een uitstekend hulpmiddel by
deze experimenten vormt de z.g.
windtunnel, waarin snelheden ont
wikkeld kunnen worden, die tegen
die van het geluid aanliggen. Het
N.LX. bezit thans twee van deze
tunnels, die windsnelheden van resp.
50 en 80 m. per seconde kunnen ont
wikkelen.
Straalvoortstuwing.
Men heeft ln projectie een grotere
windtunnel. d:.e zal voldoen aan de
eisen van het moderne onderzoek.
Tijdens de oorlog begonnen de inge
nieurs van het laboratorium met de
studie van de straalvoortstuwing.
Theoretisch is hiervan in Neder
land vrijwel alles reeds bekend. Het
mag wel een succes genoemd wor
den van het Nederlandse onderzoek,
dat thans in de practijk alle be
vindingen. die op theoretisch gebied
tijdens de oorlog zyn opgedaan,
waaf blijken te zijn. Echter is het
Nationaal Luchtvaart Laboratorium
niet in staat de gehele ontwikkeling
van door straalvoortstuwing voort
bewogen vliegtuigen op zich te ne
men. Dergelijke experimenten zyn
alleen mogelijk in nauwe samenwer
king met de industrie. Er bestaat
echter de grootst mogelijke belang
stelling voor de ontwikkelingsmoge
lijkheden en met nauwgezetheid
volgt men de climax: zuigermotor
met schroef, gasturbine met schroef,
gasturbine met straalvoortstuwing.
Wat het eigenlyke raketvliegtuig
betreft, dit zal naar ir. Koning
mededeelde niet licht voor pas
sagiersvervoer in aanmerking ko
men, maar wel voor buitenatmosfe-
rische vluchten (mogelijk met ra
darbesturing). De ontwikkeling van
het gebruik van atoomenergie be
hoeft "het vervolmakingsschema van
de straalvoortstuwing niet te belet
ten.
Van groot belang voor het weten
schappelijk onderzoek is. naast het
gebruik van windtunnels, de be
schikking over een eigen vliegtuig,
waaraan alle bevindingen proef
ondervindelijk kunnen worden ge
toetst. Dit laboratorium vliegtuig,
waarover het instituut binnenkort
hoopt te beschikken, zal vooral zyn
diensten bewijzen bij het onderzoek
naar het gedrag van vliegtuigen bij
geringe snelheden (landing en
start).
De inrichting van het instituut.
In volledige samenwerking voeren
vier afdelingen het researchwerk uit:
de aërodynamische afdeling, afdeling
vliegtuigen, afdeling sterkte-onder
zoek, afdeling materiaalonderzoek.
Aan deze vier afdelingen staat de
technische afdeling ter beschikking
Alle instrumenten die voor bepaalde
onderzoekingen speciaal gebouwd
moeten worden, kan deze afdeling
binnen afzienbare tijd leveren.
Het gehele p^jsoneel van het
Luchtvaartlaboratorium .bestaat uit
130 man, van wie 25 ingenieurs. Zij;
worden bijgestaan door 15 MTS-ers
en een staf van technisch hulpper
soneel. Wij zijn thans, aldus de di
rectie, bezig met de voorbereiding
tot een hoogtepunt in de na-oorlogse
toestand. De jaarlijkse kosten be
droegen in 1945 bijna een half mil-
lioen gulden. De begroting voor dit
jaar overschrijdt het halve millioen,
terwijl voor 1947 nog een groter be
drag geprojecteerd is.
Juist nu, waar Nederland tracht
zijn plaats in de internationale in
dustrie te heroveren, kan men niet
te veel belangstelling wekken voor
een instituut, als het Nationaal
Luchtvaart Laboratorium, aldus be
sloot Ir. Koning het onderhoud.
Voor de oroaw:
Broodrecepten
Wit brood Im gebakken van zuiver witte
tarwebloem, volkorenbrood van tarwemeel,
bruin brood van tarwemeel en tarwe
bloem, roggebrood van roggemeel.
In tarwe en roggemeel komen behalve
veel zetmeelstoffen. eiwitten, vitaminen
(vitamine B 1) zouten en een weinig vet
voor. Tarwebloem la uit dezelfde voe
dingsstoffen samengesteld. Door de be
werking, die het ln de maalderij heeft
ondergaan, heeft het echter vitaminen en
zouten verloren. Volkorenbrood en bruin
brood dienen daarom naast wittebrood ge
bruikt te worden.
Met het oog op de voedingswaarde is het
verstandig zowel wit als bruin brood aan
ontbijt en koffiemaaltijd te gebruiken,
b.v. half om half.
Hier volgen enige eenvoudige recepten,
alle voor vier personen.
Verstopte boterhammen.
4 5 sneetjes brood, 70 g bloem, l'/« dl
melk. Iets zout. boter, margarine of vet.
Van bloem, melk en een snufje zout een
beslagje maken. Een klontje boter." mar
garine of vet ln de koekenpan laten smel
ten, de boterhammen stuk voor stuk in
beslagje wentelen, even aan de vork
.rikt laten uitdruipen en ln de koeken
pan leggen. De sneetjes op een matig
▼uur aan weerszijden bruin bakken en
met suiker of stroop en kaneelsurrogaat
presenteren.
Broodschoteltje
200 g brood, 500 g appelen of rabarber, 69
g suiker, boter of margarine.
Dunne appelmoes of rabarbermoes ko
ken en dit op smaak afmaken met suiker.
De sneetjes brood weken ln een deel van
het moes. De geweekte sneetjes laag om
laag met de rest van het moes ln een
schoteltje doen. Zorgen, dat de bovenste
laag brood ls. Deze met wat suiker be
strooien en er hier en daar een klontje
boter of margarine op leggen. Het scho
teltje ln een matig warme oven plaatsen
en er een bruin korstje op laten komofc
yK uur.
Wist u,
dat u nooit koek ln de broodtrommel be
waren moet? Koek trekt nl. het vocht
aan. waardoor het brood droog en kor
relig wordt.
Wit brood kunt u het best bewaren ln
een gesloten trommel, waarin voor de
ventilatie enige gaatjes aan de zijkanten
zijn aangebracht. Roggebrood bewaart u
het beste op een droge plaats, maar niet
ln de broodtrommel, want dan gaat het
schimmelen.
U kunt oud brood weer vers maken
door het 15 minuten in een hete oven
te plaatsen. Voor gas- en electrische ovens
is dit op hét ogenblik nog een te onzui
nige methode.
Verleden en Heden (III)
Het eerste gebied van onze Graaf (toen
nog Graaf ln Friesland genoemd) strekte
zich waarschijnlijk ongeveer uit van Alk-
ma'ar tot voorbij Haarlem. Al vroeg moet
zich ln Haarlem hebben gevestigd, dat
sindsdien altijd een voorname plaats in
zijn gebied heeft bekleed.
Maar nog ln de tiende eeuw breidde de
zaak zich uit, soms door verovering, soms
door koop of huwelijk. Eerst moest de
kuststrook er aan geloven. En het ls niet
onmogelijk, dat het gezag van onze Graaf
zich toen al gauw uitstrekte van Goeree
tot Terschelling. Toch stelle men zich het
graafschap niet te groot voor. Het bin
nenland, de eigenlijke kern van het tegen
woordige Holland, was toen zowel ln het
noorden als ln het zuiden vrijwel ontoe
gankelijk. En er zou nog heel wat moeten
gebeuren vóór dit moerassige land bege
renswaardig bezit kon worden. Omge
keerd was het contact met het eilanden-
gebied gemakkelijker tot stand te bren
gen, daar men tegenwoordig wellicht
denkt, daar de zee nog lang niet zo ver
het land binnendrong als later.
Korte tijd hierna wist de Graaf van
Holland ook de hand te leggen op ge
deelten van de tegenwoordige provincie
Zeeland. In een soms vinnige strijd met
de Vlaamse graven wisten hun Hollandse
collega's langzamerhand door te dringen
tot de Westerschelde.
Inmiddels was ook aan de andere zijde
de strijd ontbrand. Hier f probeerde de
Hollandse graaf z>jn invloed over het ge
bied van de Friezen uit te breiden. Het
kostte veel moeite en strijd. Willem II
heeft er ln de nabijheid van Hoogwoud
zelfs het leven bij Ingeschoten. Maar zijn
zoon, Florls V, slaagde er toch ln West-
Friesland te onderwerpen. Men neemt al
gemeen aan, dat dit mogelijk werd daar
een vergroting van de Zuiderzee het de
eigenlijke Friezen moeilijk maakte hun
stamverwanten te hulp te snellen.
In dezelfde tijd ls ook de strijd met
Utrecht al begonnen. Een ogenblik had het
er naar uitgezien, alsof de bisschop met
hulp van de Duitse keizer hier de mach
tigste figuur zou worden. Na de elfde
eeuw gaat het evenwel juist andersom.
En dan wordt er al gauw van twee kan
ten aan het bisdom geplukt. In het Oosten
moet het menige veer laten aan de
graaf, later hertog van Geire en ln het
Westen zitten de Hollandse graven voort
durend op het vlnketouw. Men heeft de
grens tussen Holland en Utrecht maar te
bekijken. Telkens weer weet de Hollander
een stuk te bemachtigen. Overal dringt
hij het gebied van den bisschop binnen.
In het zuiden reikt de arm van de Hol
landse graaf ln het laatste gedeelte der
Middeleeuwen zelfs tot voorbij Geertrul-
denberg en Heusden. Hier gebeurt ln ze
ker opzicht het omgekeerde van wat in
het Noorden plaats vond. Door het ont
staan van de Biesbosch werden deze stre
ken als hel ware van Holland afgesneden.
Ze zUn veel later dan ook bU Brabant
terecht gekomen.
Verder hebben de Hollandse graven het
echter niet kunnen brengen. Een poging
om het tegenwoordige Friesland te ver
overen mislukte. Met bebloede koppen
werden de veroveraars ln spe door .de
van alle kanten toegesnelde Friezen terug
geslagen.
Men dient bU dit alles wel In het oog te
houden, dat deze graven bU al hun pogin
gen alleen hun eigen belang dienden. Als
dat van hun onderdanen daarmee samen
viel, dan was dat ln de regel min of meer
toevallg.
Precies zo is het gesteld bU de eigen
aardige ontwikkeling, die In dit stadium
van de geschiedenis begint. Door een
reeks van huwelijken wordt het Hollandse
gebied nauw verbonden, eerst met Hene
gouwen, daarna -met Bourgondië en een
aantal andere landen, om ten slotte o.a.
met Spanje deel uit te gaan maken van
het grote rijk van Karei V, die behalve
keizer van Duitsland en koning van
Spanje ook nog nederige titel graaf
van Holland was.
Het spreekt van zelf, dat zulke grote
heren met de belangen van al die kleine
landjes niet altyd rekening konden hou
den. En toen er nog andere geschillen
(o.a. over de godsdienst) bij kwamen, is de
bom tijdens Philips II gebarsten. Onder
leiding van Holland kwamen de Neder
landen ln verzet. Men heeft deze strijd,
de Tachtigjarige oorlog, dan ook wel eens
een conservatieve revolutie genoemd.
In het begin van deze worsteling onzer
voorouders heeft het er een ogenblik ha-
cheUjk Voorgestaan. Amsterdam bleef
trouw aan de koning van Spanje. Haar-
BEROEPSVERVOER EN WEDEROPBOUW.
Zaterdag 18 Mei "a.s. houden ongeveer
500 vrachtauto's van transportbedrijven uit
Noord-Holland. Friesland, Groningen,
Drente, OvcrUsel en Gelderland een ster-
rit naar en demonstratietocht in Amster
dam. De wagens, die worden opgesteld op
het Stadionplein, vertrekken om onge
veer uur voor een rit door de stad.
De bedoeling van deze tocht ls, te tonen
tot 'welke prestaties het beroepsgoederen-
vervoer één enkel jaar na de totale be-
vrydlng reeds weer ln staat ls en welk
een belangrijke taak het beroepsvervoer
heeft te vervullen bU de wederopbouw
van ons land. Bij de samenstelling van
de stoet is er naar gestreefd alle facetten
van het zo veelzUdige wegvervoerbedrijf
nr.ar voren te brengen. De deelnemende
wagens zullen worden versierd.
De Amsterdamse verkeerspolitie ver
leent haar medewerking aan deze optocht
van het beroepsvervoer door Amsterdam,
terwijl ook de Rijksverkeersinspectie alle
medewerking toegezegd heeft.
lem werd belegerd en Ingenomen. Hol
land was als het ware ln tweeën gesplitst.
Elk deel moest zich voorlopig zelf maar
zien te redden en kreeg een eigen be
stuur. Daar ls later altijd iets van over
gebleven en uiteindelijk is" er zelfs de
verdeling van Holland ls twee zelfstan
dige provincies uit voortgekomen.
Toen ln 1581 Philips n werd „afgezwo
ren" was het oude graafschap een soort
van republiek geworden, al wilde men
daar aanvankelijk elgenüjk niet goed aan.
Als onderdeel van de Republiek der Ze
ven Verenigde Nederlanden is het tot 1795
welhaast weer een souvereln staatje ge
weest, dat eigen zaken bUna geheel naar
eigen goedvinden kon regelen.
Jtt walk alone
Archimedes zal nauwelijks met zoveel
gloed zUn „Eurekal" hebben uitgeroepen
toen lüj zUn beroemde wet ln het bad
ontdekte, als tk, die deze week een ont
dekking deed, die mU de tranen in de
ogen deden springen.
Ik heb het gevonden! Het, waar naar
lk al sedert Kerstmis gezocht heb: het
oord waar lk mijn vacantle zal door
brengen!
Tweede Kerstdag waa lk vast van plan
naar Zwitserland te gaan; Nieuwjaarsdag
veranderden mUn ideeën: waarom niet
naar België?; na Holland—België en da
kosten die dat meebracht, voelde lk ech
ter meer voor een rustig plekje op da
Veluwe; maar thans! Thans staat mijn
plan vast: Zwitserland ls veel te druk, de
Belgen zyn veel te lawaalërig, het rus
tige plekje op de Veluwe krioelt nog vaa
mensen, peen Ouddorp zal myn vacantie-
oord 1948 zUnl En waarom? Een ANP-ver-
slaggever, die dit plaatsje op Goeree en
Overflakkee bezocht, schreef het vol
gende:
„Ouddorp la een plaatsje dat het sum
mum van rust biedt aan de badgast. Zei
niet een vacantleganger, dia veertien da
gen lang het 30 km lange strand had be
zocht, dat hU niet had kunnen spreken
van „mUn strand", omdat hij ln die tyd
nog twee andere mensen ontmoet had?"
In veertien dagen twee mensen ont
moeten! Eén per week! Gezegend oord,
by u zal ik rust vinden. Zelfs die twee,
al zou ik hen tegenkomen, hoef lk niet te
zien; Ut kan m'n hoofd Immers omdraaien
of m'n schoenveter vastmaken?
Hei kleine Boek
They had seven monihs"
De Nederlanders hebben voor de
oorlog nooit veel moeite gedaan om
belangstelling in het buitenland te
kweken voor de vaderlandse zaak.
Nog ln de oorlog klaagden vooraan
staande landgenoten, dat er zo weinig
propaganda werd gevoerd. De Neder
landse Spoorwegen pakken het, getuige
het boekje voor de Engels sprekende
landen „They had seven months", an
ders aan. Versierd met prachtige fo
to's en uitstekende tekeningen, waar
om esn passende tekst Is geschreven,
geeft dit boekje meer dan'n beeld van
de ontreddering, waaraan de Spoor
wegen in de oorlogsjaren en speciaal i-.-
de maanden Sept. 1944Mei 1945
waren prijs gegeven. In zeven njaan-
den werd de apparatuur van onze
Spoorwegen volledig en systematisch
verwoest. Zeven maanden hadden de
Duitsers
Doch de Nederlander zit niet bij de
pakken neer. Het boekje besluit dan
ook met de woorden van Churchill:
„Give us the tools and we will '"finish
the Job!" (Geef or.s de gereedschappen
en wij zullen het werk voleindigen).
„De Speelwagen"
Tijdens de overheersing der Duitsers
hebben wij steeds sceptisch gestaan
tegen alles wat met folklore en streek
geschiedenis had te maken. Het rook
alles te veel naar het „volkse" en wat
daarmee samenhing. De Speelwagen,
populair maandblad, gewijd aan de
historische schoonheid, folklore en ge
schiedenis in Hollands Noorderkwartier
bevat echter lectuur van een ander
en beter gehalte. Onder redactie van
bij uitstek deskundigen als de heren
Th. P. H. Wortel en G Köhne en op
geestige wijze geschreven, verlucht
met talloze prachtige foto's hoort men
vanaf deze wagen de „stem van het
eigen leven", zoals de minister-presi
dent het in een aanbevelingvoor het
tijdschrift zeide.
En wie, die zelf een liefhebber is van
musea, oude bouwwerken en folklore
zou geen reisgenoot willen zijn en wil
len meerijden door de Noordhollandse
geschiedenis?
Het eerste wat de nieuwe Ita
liaanse Koning Umberto heeft gedaan
is den minister-president verzoeken
een grote amnestie, voor o.m. politie
ke gevangenen, uit te roepan. Indien
deze doorgaat, kunnen wij in de toe
komst dus nog vele pikante nieuwtjes
over schenddaden van neo-fascistische
elementen verwachten.