Amerikaans ultimatum
verworpen
Protest van Tito bij de U.N.O.
Houden de V.S. schepen achter?
Indonesia
Wooderson slaat Slijkhuis
Vandaag Botwinnik-Euvfë
Barmhartigheid
en Recht
ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1944,
Sc Jaargang No. 24?-436;
Weersverwachting, geldig tot Zon
dagavond:
In de ochtend nevel. Overdag be
wolkt, overwegend droog. Weinig tem
peratuursverandering. Matige wind.
Temperatuur: Zomerbad 21,5 gr. C.
70,7 gr. F.; Overdekte 23 gr. C.—73,7 gr.
Fahrenheit.
Directeur: M, J. Roggeveen.
Hoofdredacteur: G. E. de Winter,
PAOBLAO VQOB ALKMAAR SN OMGEYING
UITGAVE: N.V. NOORDHOLLANDSj: PERS 1943 I.O.
Redactie en Adn».: Achterdam tel. 2274. Adv#rtenÜe-afd.: Langestraat U> tel, 3*71.
Belgrado meldtt
DEUTER meldt uit Belgrado, dat het Joegoslavische persbureau offlciëel
heeft bevestigd, dat „de Inzittenden van het op 9 Augustus tot landen
gedwongen Amerikaanse vliegtuig zijn vrijgelaten. In dit verband heeft maar
schalk Tlto het Amerikaanse ultimatum van de hand gewezen, zijnde niet ter
zake dienende", aldus dit persbureau.
Radio Moskou meldde gisteren, dat de regering van Joegoslavië aan Trygve
Lle, den secretaris-generaal van de U.N.O., heeft verzocht op de agenda een
klacht te plaatsen wegens „het wederrechtelijk vasthouden van Joegoslavische
schepen door de V. S."
Het zou hier zes passagiersboten. zestien sleepboten, achttien tankschepen en
honderdnegentien kleine boten, alsmede zeven pontons, een kraan en vier andere
schepen betreffen, welke Joegoslavisch eigendom zijn, die door de Duitsers
werden gestolen, en welke zich op het ogenblik bevinden op de Donau in de
Amerikaanse zönes van Oostenrijk en Duitsland.
Verklaring van Tito
Maarschalk Tito heeft verklaard, dat
het vliegen met gealliëerde militaire
toestellen boven Joegoslavisch gebied
geschiedt uit militair machtsvertoon.
Joegoslavië betreurt, dat de gehele
kwestie in het buitenland wordt ver
draaid en dat Joegoslavië wordt afge
schilderd als zich ernstig schuldig ma
kend aan het vertroebelen van de ge
alliëerde betrekkingen. In feite doet 't
land, aldus Tito, niets anders dan ver
zoeken zijn souvereinitelt te eerbiedi
gen.
Tito zeide dat er in de toekomst niet
tneer op buitenlandse vliegtuigen zal
worden geschoten. Zij zullen door mid
del van seinen worden uitgenodigd om
te landen. Indien hieraan gèen gevolg
gegeven wordt, zal aantal en nationa
liteiten genoteerd, waarna de rege-
Vredesconferentie eindelijk
„begonnen"
DE Parijse Vredesconferentie heeft gis
ter dj twee eerste paragrafen van het
©ntwerp-vredesverdrag met Ialië aan
genomen met 11 tegen 9 stemmen. Het
eigenlijke werk van de conferentie is
hiermee begonnen.
Wlsjin6ky verklaarde nog, dat in
dien Italië de oorlog heeft verklaard
aan één van de gealliëerde staten, dit
betekent dat het in oorlog is geweest
met al deze staten.
ring de nodige stappen zal onderne
men.
Amerikaanse gedachten
Congresleden hebben zich scherp ge
uit over deze kwestie. Sommige eisten
het aftreden van Tito en de onmiddel
lijke stopzetting van de reliefzendingen
Het lid Edith Nourse verklaarde, dat
de „VS strenge vergeldingsmaatrege
len moesten nemen".
Gasoorlog in China?
Regering te Naaking wil het
conflict voor de U.N.O.
Ï\E mogelijkheid bestaat, dat de Chinese
Centrale Regering van Tsjang-Kal-
Tsjek, het conflict met de communistische
strijdkrachten aan de Verenigde Naties
zal voorleggen
De regering te Nanking zou overwegen
de Verenigde Naties of de Verenigde Sta
ten te verzoeken het bestuur van de om
streden gehieden over te nemen.
De communistische autoriteiten zouden
over „definitieve Inlichtingen" beschik
ken, dat de regerings-vllegtuigen traan
gas en mosterdgasgranaten overbrengen
naar de slagvelden van de burger-oorlog
De communistische vertegenwoordiger,
generaal Tsjoe-en-Lat, heeft ln een ge
sprok met den speela!e(1 Amerikaar.sen
gezant, generaal Marshall, uitdrukking ge
geven aan zijn vrees, dat gifgas gebruikt
zal worden ln de strijd tegen de commu
nisten.
Léon Degrelle verdwenen
FRANCO GAF HEM BEPERKTE
BEWEGINGSVRIJHEID'*
Nadat de Spaanse regering het
bericht bevestigd had, volgens wel
ken Léon Degrelle, de ex-leider der
Belgische rexisten, bevel heeft ge
kregen Spanje binnen acht degen
te verlaten, is deze fascist spoorloos
verdwenen
Hij was aanvankelijk in het zie
kenhuis San Sebastian geïnter
neerd, doch teneinde aan het hem
gegeven bevel te kunnen voldoen,
had hij beperkte bewegingsvrijheid
gekregen.
Het Lancaster-toestel Arles heef!
over de afstand tonden—Nleuw-Zeeland
60 uur en 45 mtnuten gevlogea
Te BerlUn heeft de eerste executie
na de oorlog plaats gehad, toen Karl
Kellung. de vroegere directeur-generaa
der Duitse posterijen, die op 12 Juli ter
dood verorodeeld werd voor het dood
schieten van een anti-fascist ln de laatste
dagen der oorlog.
DISTRIBUTIENIEUWS
September t
Schoenennummer 4
Het Centraal Distributiekanttor deelt
mede, dat in de loop van de maand
September 1946 diegenen voor een
schoenenbon in aanmerking komen,
wier stamkaartnummer op 't cijfer 4
(vier) eindigt, voorzover zij sedert 1
Januari 1945 nog geen bon voor schoe
nen hebben ontvangen.
De plaatselijke distributiediensten
zullen na 1 September bekend maken
op welke dagen men onder overleg
ging van de stamkaart met bijbehorend
inlegvel de bonnen kan afhalen.
MINDER RUST, MAAR MEER
BLOEM VOOR DE BABA'S.
In verband met de slechte rijst-
positie zal op 1 September het rant
soen rij at, kindermeel of kinderbis
cuits voor de leeftijdsgroepen van
0 tot en met 1 jaar worden ver
laagd van 500 tot 250 gram per 14
dagen. Het is evenwel mogelijk op
die datum het rantsoen bloem voor
de baby's té verhogen van 100 tot
300 gram per twee weken, zodat de
waarde van het levensmiddelen
pakket voor de jongste kinderen
door deze verlaging van het rijst-
rantsoen slechts weinig verandering
ondergaat.
DEEDS meer dan een Jaar Is het gele
den, dat de Jappen officiéél de
wapens strekten en Indonesia kon
wordan „bevrijd". Sindsdien is er veel
gebeurd an het Indonesisch probleem is
misschten het belangrijkste geworden,
waarmede wij ons hebben bezig te hou
den. Drie eeuwen ruim hebben de vol
keren van Indonesia een koloniaal be
wind gekend. Ean koloniaal bewind,
dat uttliep ln een Japanse bezetting
fan enige Jaren, die erger was, dan dit
koloniale bewind ooit was geweest.
Het is daarom volkomen begrijpelijk,
dat de Indonesische kringen, die de
Jtepoebliek Indonesia dragen, deze
willen verdedigen tegen aanvallen van
buiten af en willen versterken tegen
uitholling van binnen uit door eigan
extreme volgelingen.
HET koloniale stelsel is ethisch zonder
meer geoordeeld. Niemand zal zich
willen opwerpen om op ethische gron
den de overheersing van het ene volk
over het ander ts rechtvaardigen. Wat
dit betreft scharen wij ons dus prin
cipieel aan de zijde der naar vrijheid
en zelfstandigheid strevende Indo
nesiërs.
Het gaat er slechts om wegen te
vinden om dit gerechtvaardigde ver
langen op voor alle partijen bevredi
gende wijze te vervullen. Door de
lange eeuwen van contact met Indo
nesia zijn er voor Nederland in dat
onmetelijke eilandenrijk belangen ge
groeid; belangen van oeconomische-,
maar evenzeer van culturele- en an
dere aard.
Laten wij zonder reserve toegeven.
Öat het fundament van het koloniaal
bewind oorspronkelijk werd gevormd
'door de oeconomische belangen, die
Nederland daar wist te verwerven. Dat
is waarlijk niet de fraaiste bladzijde
uit de geschiedenis van ons land en
volk.
|N de loop der eeuwen groeiden er
echter ook andere banden tussen Ne
derland en Indonesia. Het oeconomtsch
belang verdween niet, maar week iets
verder naar de achtergrond. Er ont
stonden culturele betrekkingen, zen
ding en missie deden hun werk, er.
vormde zich een niet onbelangrijke
bevolkingsgroep van gemengd bloed.
Daarnaast bracht de oeconomische ex
ploitatie van Indonesia ongetwijfeld
ook voordelen voor de Inheemse be
volking. Men mag dat eerlijkheidshal
ve niet over het hoofd zien. Op eigen
kracht had de bevolking van Tndonesia
deze oeconomische ontwikkeling mis
schien niet bereikt. Daarvoor zit er
waarschijnlijk te weinig vaart in het
Oosterse leven.
flTtf zullen tfians echter nlaar nieuwe
verhouding^» moeten. streygn. Het
koloniale tijdvak moet voor goed wor
den afgesloten. Daartoe heeft Neder
land zich bij monde van de Koningin
en later door de regeringsverklaring
van Februari jl. bereid verklaard.
Een nieuwe rijksgedachte, is ontwik
keld; een nieuw rijksverband gepro
jecteerd. Indonesia zal daarin een zelf
standig deel worden, gelijk Neder
land. Curagao en Suriname.
Het moet echter duidelijk zijn, dat
de Indonesiërs zelf ln vrijheid zullen
hebben te beslissen of zij van dit rijks
verband deel zulten willen uitmaken.
Slechts zo kunnen wij verhoudingen
scheppen die optimisme voor de toe
komst rechtvaardigen. Indonesia als
deel van het Rijk der Nederlanden mag
niet een door ons aan de Indonesiërs
opgedrongen geschenk zijn. Het moet
uit vrije wil worden aanvaard en aan
dan Indonesiër het gevoel schenken
als gelijkwaardige partner te worden
beschouwd.
JJANDELEND uit deze geest zullen de
onderhandelingen moeten worden
voortgezet. En wij hebben voldoende
vertrouwen, dat dit ook inderdaad zal
gebeuran. De naam van Van Mook is
d8ar waarborg voor.
Bij de gang naar een gunstige op
lossing van deze pijnlijke zaak Is ech
ter een onaangename factor opgetreden.
Steeds meer Nederlandse troepen
vertrekken naar Indonesia. En in de
komende maanden zal de frequentie
van deze uitzending nog worden op
gevoerd. Wij laten de formele vraag
of uitzending van dienstplichtigen bij
de gegeven grondwettelijke- en wette
lijke verhoudingen rechtsgeldig is hier
onbesproken. Het parlemant zal zich
hiermede één dezer dagen bezig hou
den.
Het moet echter op de Indonesiërs
een verbijsterende indruk maken dat
steeds meer troepen naar dit deel van
het Rijk wordan gezonden.
Naar onze mening dient het leger
voor een eventuele afweer tegen een
buitenlandse vijand, een vreemde in
dringer. Wij hebban niet de indruk
dat de Nederlandse troepen naar In
donesia gaan om tegen een dergelijke
vreemde indringer te vechten. De tsak
van deze troepen zal dus veeleer poli
tioneel zijn gedacht. Zouden echter de
Indonesiërs, die straks als gelijkbe
rechtigd lid in ons rijksverband zullen
worden opgenomen, niet onaangenaam
worden getroffen onze dienstplichtigen
als een stok achter de deur in hun
huis te ontvangen? Is overigens de
taak van dan dienstplichtige wel po-
liti-agent te spelen over andere rijks
genoten? Wij menen van niet!
Daarom zal door deze maatregelen
onze onderhandelingspositie niet wor
den versterkt, zal de mogelijkheid om
tot overeenstemming te koman niet
worden vergemakkelijkt. Mede daar
om valt de uitzending van deze troe
pen te betefjyrgr DEWL
Een „harde" 5000 m. te Oslo
Fanny Blankers en Gerda Koudijs
Europees kampioene
|JE grote slag bij de Europese athletiekkampioenschappen te Oslo Is gevallen:
Wooderson, Slijkhuis, Nyberg, Hcino, Zatopek en Reiff hebben een 5000 m.
gelopen, die hun nog lang zal heugen. Tot 100 m. voor de eindstreep had onze
landgenoot de leiding; toen passeerde dc Engelsman Wooderson hem met zijn
befaamde eindspurt. Zijn tijd was 14 min. 8.6 sec.; Slijkhnis noteerde 14 min.
14 sec.: 20 seconden beneden zijn Nederlands record. De overigen kwamen bijna
10 seconden later aan.
Hoewel Fanny BlankersKoen In de finale van de 100 m. dames ten val kwam,
waardoor de Russin Setsjenova won (in de prachttijd van 11.9 sec.!), herstelde zij
zich op de 80 m. horden, waarop zo Europees kampioen werd ln 11.8 sec. Gerda
Koudijs werd kampioene op het vèrspringen met een sprong van 5.67 m.; tenslotte
slaagde Ans Niesink er in tweede te worden hij het discuswerpen achter de Russin
Dnmbadse.
Die goede Gestapo toch
Dr. Rudolf Merkel hield gisteren
te Neurenberg het laatste pleidooi
voor de Gestapo. Volgens hem zou
90 van de leden gedwongen zijn
geweest bij die organisatie dienst te
doen. Slechts een klein deel der
leden zou zich aan buiten de ge
wone politiediensten vallende bui
tensporigheden hebben schuldig ge
maakt.
De Gestapo als geheel zou niet
hebben deelgenomen aan de af
schuwelijke massamoorden op Jo
den.
Alle schuld komt neer op den
overleden Himmler, aldus Merkel.
A.V.R.O.-directeur
gearresteerd u
Naar „Het Vrije Volk" verneemt,
is de directeur van de AVRO, W.
Vogt^ Vrijdagmiddag in zijn woning
door een inspecteur van het Am
sterdamse Bijzondere Gerechtshof
gearresteerd. Het vermoeden be
staat, dat de arrestatie van Vogt is
geschied op grond van verdenking
van collaboratie met den vijand op
geestelijk terrein. Vogt zou later op
de dag overgebracht zyn naar Am
sterdam. Aan de AVRO-studio en bij
de officiële instanties bewaart men
echter zorgvuldig het stilzwijgen
over deze arrestatie.
Waar zal de Commissie-
Generaal onderhandelen?.
Volgens onbevestigde berichten
zou van Sjahrir een voorstel zijn
uitgegaan "6m de a.s. besprekingen
met de Commissie-Generaal te
Djogjakarta te doen plaats hebben.
Thans wordt uit Batavia gemeld,
dat Sjahrir nimmer een dergelijke
suggestie naar voren heeft gebracht
noch tegenover dr. Van Mook, noch
tegenover anderen.
In antwoord op nadere informatie
heeft Sjahrir evenwel verklaard, dat
de besprekingen, wat hem betreft,
op iedere willekeurige plaats kun
nen worden gevoerd, mits de te kie
zen plaats slechts aanvaardbaar is.
Nieuwe aardappelbonnen
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat van 25 Augustus t/m
31 Augustus de bonnen „410 Aard
appelen" recht geven op het kopen
van drie kg aardappelen en de bon
nen „910 Aardappelen" op een kilo
gram aardappelen.
De geldigheidsduur van de bon
nen .,409-" en „909 Aardappelen" is
verlengd tot en met 31 Augustus.
Prof. Gerbrandy is benoemd tot lid
van de Raad van Beheer van de Inter
nationale Organisatie van de Radio-
omroep. j
Staunton - Schaaktoamooi
Verschil thans nog 1.5 punt
De Russische electro-technlsch Inge
nieur Botwinnlk, wiens kennis wat zijn
eigen vak betreft meer omvattend Is dan
van een Nederlandsen professor, geeft geen
krimp. Deze stille man. die rookt noch
drinkt en eenvoudig te Groningen met
zijn vrouw en kind leeft en daarnaast
schaakt geconcentreerd schaakt 1
wint: partij na party Gisteren moest de
oude Fransman dr. Bernsteln er aan
geloven. Op de voet volgt hem onze
landgenoot dr. Max Euwe, die den vro
lijken Amerikaan Steiner overwon. De
overige uitslagen van deze 8e ronde
lulden: KottnauerChrlstoffel 1—0; Stoliz
Smlslov O'Kelly—Denker afge
broken; Boleslafskiej—Vldmar afgebro
ken; Flohr—Lundin V»; Tartakower—
Szaho y, Kotov—Najdorf
Yanofsky—Gulmard 1—0
De stand na de 9e ronde luidt als volgt:
Botwinnlk 8»/« ount; Euwe 7 punten;
Smlslov 6V» punt; Tartakower 6 punten;
Stoltz en Flohr ieder 5>/t punt; Denker 6
punten «n 1 afgebroken partijNajdorf en
Kottnauer leder 5 punten; Szaho en
Kotov leder 4«/t punt; Yanofsky 4 punten;
Boleslafskiej 31/» punt en l afgebroken
partij; Lundin 3'/* punt; Bernsteln 3 pun
ten en 1 afgebroken partij; Christoffel 3
punten; O'Kelly en Vidmar leder 2 pun
ten en 1 afgebroken partij; Steiner IV»
punt en i afgebroken partij; Guimard l'/t
punt.
jyjrNiS'fiüR Van Maareeveen °heeft
een rede gehouden over de vrij
lating van de politieke delinquen
ten. Deze toespraak was meer dan
een officiële bevestiging van een
reeds lang bekend feit: het mon
sterachtig apparaat van onze Bij
zondere Rechtspleging weet
raad meer met de aan haar zorg
toevertrouwde afgedwaalde schapen.
De minister heeft nogmaals uit
eengezet, dat de enige weg om uit
dit moeras te geraken de onvoor
waardelijke buitenvervolgingstelling
i3 Maar ter geruststelling voegde
hij er aan toe, dat er geen vrees
hoeft te bestaan, dat de grote han
zen vrij komen en dat de kleintjes
achter het prikkeldraad blijven.
Inderdaad, die vrees bestaat, Is
zelfs niet ongerechtvaardigd, gezien
de ervaringen die wij met de Bij
zondere Rechtspleging in de korte
tijd van haar bestaan reeds opge
daan hebben.
DIT punt Js echter niet het enige
waarover wij in des ministers
rede struikelden. Mr. v. Maarseveen
heeft n.1, aangekondigd, dat deze
onvoorwaardelijke buitenvervolging
stelling gepaard zal gaan met het
betalen van een grotere of kleinere
boete, al naar gelang de aard van
het gepleegde misdrijf. Door wie
deze boete opgelegd zal worden, dus
wie de juiste verhouding tussen
misdrijf en straf uit zal meten, ver
telde de minister er niet bij. En dat
maakt weinig uit. Het maakt per
slot van rekening geen verschil of
de boete opgelegd wordt door een
lekenrechter of een procureur-fis
caal. Het kardinale punt is, dat het
er alle schijn van heeft, dat de boe
te opgelegd zal worden, zonder dat
In haar antwoord op de Sowjet-nota
inzake de Derdanellen, heeft de Turkse
regering medegedeeld, dat „aUer veligheld
het best gewaarborgd wordt door de UNN",
Hst Ned. m.s. „Nlgeretrooh" heeft
vannacht in het Kanaal een zware aan
varing gehad met een Frans schip.
degene, die er het nauwst bij be
trokken is. wordt gehoord.
Wordt het slachtoffer dus voor de
keus gesteld óf te betalen öf achter
het prikkeldraad te blijven zitten,
tot zyn zaak voorkomt?
25.000 politieke delinquenten rul
len dus binnenkort in vrijheid ko
men. Allereerst rijst dan de vraag;
waar deze mensen gehuisvest zul
len moeten worden.
Omstreeks 20.000 gedetineerden
kunnen volgens den minister bij
familie ondergebracht worden; er
blijven er dus 5000 over die nog
onderdak moeten hebben. 5000 over
het gehele land; de minister ver.
toonde een sterke neiging dit aan
tal te bagatelliseren.
Het getal is evenwel geen baga
tel; tenminste wanneer de wijze
van huisvesten zoals deze thans ge
schiedt, gehandhaafd wordt. Elk
oorlogsslachtoffer dat zijn woning
weer af moest staan aan een NS fi
er, zal hiervan weten mee te praten.
Het laatste punt in de rede was
wel zeer opmerkelijk: de minister
deed een beroep op de illegale wer
kers, die in de donkémte dagen van
ons volksbestaan hun leven in de
waagschaal hebben gesteld voor het
vaderland en het wettig gezag,
thans ook hun wettige overheid te
volgen, ook daar waar hun inzich
ten van de hare afwijken.
„Misschien", zo zeide de minister:,
«is mijn vraag overbodig".
Toch deed hy dit verzoek, „om de
moeilijke positie van de illegaliteit
in het licht te stellen, opdat de
waardering in ons volk voor haar
te groter moge zijn, wanneer zij ook
dit offer gebracht heeft."
Barmhartigheid rechtvaardig
heid, een bijna smeken om een o f-
f e r Zou deze vraag dan misschien
toch voorspruiten uit een gevoel
van onbehagen, dat zo dikwijls
na verwant is aan een verontrust
geweten?
Dr. MAX EUWE
Vandaag ts de grote slag Euwe contra
Botwinnlk Wint de Rus dan heeft hij het
tournooi In zijn zak. Wint onze landge
noot, dan la alles nog mogelijk.
Nieuwe iruitprijzenr
Met ingang van Maandag 26 Augus
tus gelden bij verkoop door de detail
listen voor appelen, peren en pruimen
nieuwe maximum-prijzen. De ver
schillende soorten zijn in het alge
meen onderverdeeld in twee of drie
klassen, ei caar-de grootto en de kwa
liteit.
In verband met de komende distri
butie van fruit, is het vervoer van ap
pelen, peren en pruimen verboden.
Het verbod geldt niet, wanneer bet
betreft vervoer van hoevelheden,
rechtmatig door consumanten verkre
gen bv. op de bon of uit eigen tuin,
indien aannemelijk is, dat dit be
stemd is voor eigen gebruik of voor
het eigen gezin. Eveneens is dit verbod
niet van toepassing op het vervoer
van fruit van de boomgaarden naar de
bedrijfsgebouwen, naar de veilingan
Nederland op z'n smalst
Het bezoek van Zwitserse toeristen
aan ons land beweegt zich, verge
leken bij enige maanden geleden in
dalende lijn.
Ook in de Zwitserse pers valt een
zekere reserve waar te nemen ten
opzichte van Nederland als vacantie-
oord.
De oorzaak hiervan zou onder an
dere moeten gezocht worden in een
vrij onwelwillende houding van de
Nederlandse bevolking jegens de
Zwitsers, die het Duits als voertaal
bezigen....
of door de vellingen aangewezen ver
laadplaats, indien dit geschiedt door
of in opdracht van een aangesloten
teler of van een koper van fruit op
stam.
Een wereldolieraad?
JN talloze krenten en boeken heeft
men den Fransen staatsman Clémen-
eeau, den groten man van de vrede van
Versailles, de woorden in de mond ge
legd: „Eén drupper petroleum ls meer
waard dan een druppel (soldaten-)
bloed".
„Le tigre" had Inderdaad oog voor
een realiteit, die niet alleen de eerste
maar ook de tweede wereldoorlog be
heerste. De Duitsers hebben tussen 1939
en 1945 zeer veel bloed vergoten; hun
olievoorraad en hun olieproductie wa
ren echter te klein en zij verloren de
oorlog, ondanks hun zo vernuftige
synthetische producten en ondanks de
roetzwarte houtskool-apparaten, die
hun vervoersmiddelen sierden.
Olie is macht: deze slagzin geldt
reeds decennia lang. Door olie ontstaan
oorrigen en worden conflicten, doch
ook op het oog onwaarschijnlijke com
promissen geboren. In talrijke landen
wordt thans nog de buitenlandse poli
tiek bepaald door lieden, die nauw
verbonden zijn met de grootste olie
maatschappen ter wereld. Zelfs In Ne
derland zijn deze Invloeden aanwijsbaar.
Wanneer dan ook
nu In de V. S.
door regeringsdes
kundigen propa
ganda wordt ge
maakt voor „een
wereldomvattende organisatie onder de
UNO voor de contröle en ontwikkeling
van 's wereld oliereserves en als waar
borg tegen internationale wrijving",
dienen wij dit schoonklinkende plan
met de nodige korrels zout te nemen.
Immers, wie zijn deze oliedeskundi-
gen? Ongetwijfeld behoort tot hen een
serie knappe mannen: het ls echter
zeer twijfelachtig of zij hun afkomst
ooit zullen kunnen verloochenen en hun
afkomst 1» de oliemaatschappij.
Deze voorstanders van een wereld
olieraad spreken ol. op een dergelijke
wijze over hun nog ongeboren kind,
dat /ij over de opvoeding van dezen
Amerikaanse telg gean ogenblik in het
ongewisse behoeven te blijven. John.
A. Loftus. hoofd van de afdeling Olie
van het Amerikaanse departement van
Buitenlandse Zaken, zeide terwijl hij
dit plan besprak over de particuliere
ollebelangen: „Het te duidelijk, dat ten
behoeve van ons nationaal belang de
oliegroductjc ip vele delwv der. wereld.
bevorderd moet worden. Derhalve heb
ben wij Amerikaans kapitaal aange
moedigd zowel in de nieuwe als oude
wereld de olieproducte te helpan ont
wikkelen." Wat er onder „ons nationaal
belang" verstaan wordt is duidelijk en
wat wij moeten denken van het sociale
verguldsel, dat de-e pil omgeeft (,.de
regeringen en bevolkingen van de olie
landen zullen hun aandeel en de voor
delen verkrijgen") is evenmin een
raadsel.
In deze uiteenzettingen is voorts zeer
veel plaats besteed aan de Russische
exploitatie van de Oostenrijkse olie
velden. of beter: van de Anglo-Ame-
rikaanse velden in Oostenrijk, zoals
openlijk wordt gezegd. Men neemt het
de Russen niet kwalijk dat zij zich aan
Oostenrijkse goederen vergrijpen, maar
man tikt hen op de vingers omdat zij
het wagen daarnaast Anglo-Amcri-
kaans kapitaal adn te raken.
Moeten we hieruit concluderen, dat
ook deze wereld:aad een debating-ter-
rein wordt voor de. „Groten". Als deze
raad inderdaad alleen gesticht wordt
om de ware of schijnbare rechten van
naties te verdedigen, heeft zij even
weinig zin als de ethische veroordeling
door de UNO van Franco's régime in
Spanjedat thans door de Anglo-
Amerikanen ruimschoots van olie
wordt voorzien.
Zo lang de oliewinning en het olie-
vervoer van bijna de gehele wereld in
handen zijn van enkele grote maat
schappijen. is wantrouwen tegen iedere
handeling en ieder voorstel, die uit de
hoek dezer machten komen, gerechtvaar
digd, daar zij slechts het eigen voor
deel beogen kunnen.
Pas wanneer de expolitatie geschiedt
in het belang van het land en de be
volking van de vindplaatsen én in het
belang van de consumenten der gehele
wereld, heeft het zin over een over
koepelend lichaam plannen te maken.
Thans lijkt het er veel op alsof men
met dit project zich achter de UNO
wil verschuilen teneinde het monopo
listisch spel des te intensiever te be
drijven. Het alternatief van de be
staande economische chaos ls alleen het
streven naar een wereld, waarin ge
tracht wordt ieders behoeften zo re
delijk mogelijk te bevredigen an niet
naar' een wereld, waarin weinige be
langen ten koste van vele anderen ge
diend worden, A.