Internationale economische ordening
Degrelle in Parijs?
Triest einde van IJselmeerdrama
Gekn e "velde
Burgers
Nieuwe Bonnen
De tragi-comedie van „Dolle Dinsdag"
MISVERSTAND WAS DE OORZAAK
Botwinnik weer gelijk met Euwe
I
De eindspurt te Groningen
Y/l\\ -
"EN^ZOHOTiH
Wisselende bewolking met plaatselijk
•nkele buien. Geleidelijk afnemende
wind tussen Z.O. en ZW. Iets koeler
iden gisteren.
6 Sept.: Zon op 5.50, onder 19.19.
Maan op 17.22.
Temperatuur: Zomerbad 19,25 gr. C.
iot 66,5 gr. F.; Overdekte 22,5 gr. C.—
W.5 gr. F.
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1946,
Se Jaargang No. 261*445.
Directeur: M. J. Roggeveen.
Hoofdredacteur: O. E. d« Winter
PA0BLAD YQOK AIKMAAK IN OMGEVING
UITOAVE: N.V. NOORDHOLLANDSE PERS 1945 I.O.
Kedaette en Adm.: Aetaterdam ZO, teL 22H.Advertentle-afd.: Langeitraac H, tel# JB7L
De tot nog toe bekende uitslagen vaa
de In Chili gehouden presidentsverkie
zingen duiden op een overwinning van
Gonzales Videla, den radicalen candi-
daat. Uit achttien van de vier-en-twin-
tig provincies zijn de uitslagen reeds
bekend.
De F.A.O. conferentie
Voorstellen van Boyd Orr
In de gisteren gehouden bijeenkomst van de F. A. O. te Kopenhagen bracht
John Boyd Orr, directeur-generaal der F. A. O., «Un voorstellen voor een wereld-
roedselraad naar voren. Hg begon zfln rede met te xeggen, dat de vraagstukken
op lange termgn van deze wereldvoedselraad samenhangen met handels- en
financiële problemen. Meer d*n de helft der arbeiders in de wereld zgn boeren,
van wie de meesten op het ogenblik weinig koopkrachtig zgn. Door deze grote
groep meer voorspoed te geven, aldus Boyd Orr, zou de handel gebaseerd kunnen
worden op beginselen, die zowel moreel juist als economisch gezond zgn, en aan
•He landen voordeel en aan geen land schade zouden brengen.
Hij stelde voor, dat de conferentie zou
trachten het over zijn plan ln grote UJne:
«ens te worden en daarna een commissie
zou vormen om de détails uit te werken
fcn een gedétallleerd plan op te stellen
Het landbouwvraagstuk
|Wat het landbouwvraagstuk betreft, gaat
het er om een permanente markt teger
lonende prijs te vinden. De twee grote
problemen van de dertiger jaren deze
eeuw honger aan den ene en toe
nemende productie-mogelijkheid aan de
andere kant kunnen elkaar alleen op
heffen wanneer een internationaal bu
reau, dat de Wereldvoedsel-problemen alf
een geheel kan behandelen wordt op
gericht. De voorgestelde Wereldvoedsel
raad zal deze twee vraagstukken kunnen
oplossen. Daar de voedselvraagstukken
to nauw samenhangen met de internatio
nale handel en het Internationale geld
Wezen, moeten vertegenwoordigers van
de Economische en Sociale Raad. de In
ternationale Bank, de Internationale Han
delsorganisatie (indien deze opgericht
Wordt) en van iedere andere bij produc
tie. distributie en consumptie van voed
sel betrokken organisatie der V.N. in de
Baad worden opgenomen. De Raad zou
de prijzen van de internationale markt
kunnen stabiliseren, daar slechts een be
trekkelijk klein deel van het in de we-
peld geproduceerde voedsel ln de
meeste gevallen 5—10 pet. op de Interna
Jlonale markt zou komen.
Een wereldvoedsel-reserve
De Raad zou een Wereldvoedsel-reserve
Van voedsel vormen. Wanneer de prij
zen beneden een bepaald niveau komen,
Zou hij tegen een van te voren vast
gestelde prijs voedsel van de markt af
nemen. In tijden van schaarste tenge
volge van mislukking van de oogst zal
Uit de reserves voedsel worden vrijgege
ven om een stijging boven een bepaalden
rrijs te voorkomen. Wanneer tengevolge
an buitengewoon voorspoedige oogst ln
iBChtereenvoigende Jaren de voorraad te
jjjroot zou worden, kan prljsregelend wor
den opgetreden. Op den lange duur zou
de belangrijkste taak van de Raad zijn
het nemen van maatregelen te bevor
deren, die verhoogde voedselproductie
In de landen, waar honger en onder
Voeding het hevigst ls, bewerkstelligen.
Hiertoe moeten deze landen de beno
digde landbouwwerktuigen.
Boyd Orr stelde de oprichting van een
finantlële commissie voor, bestaande uit
deskundige regeringsvertegenwoordigers,
aangevuld met vertegenwoordigers van
de Economische en Sociale Raad, de In
ternationale Bank en de voorbereidende
commissie van de Internationale Handels
organisatie.
Samenwerking of oorlog
Aan het eind van zijn redevoering wees
de directeur-generaal der FAO er op, dat
de Staten slechts tussen twee mogelijk
heden te kiezen hebben: wederzijdse sa
menwerking om de wetenschap tot we
derkerig heil aan te wenden, of oorlog,
om de wetenschap voor wederkerige ver
nietiging toe te passen. „Indien wij tot
overeenstemming kunnen komen over
een wereldvoedselplan", aldus Boyd Orr.
„kunnen gespecialiseerde afdelingen van
de organisatie der V.N. gezamenlijk gaan
strijden voor een groot gemeenschappelijk
doel en zo beginnen de nieuwe wereld
van de grond af op te bouwen, dan kun
nen wij aan degenen, die zijn gaan vre
zen, dat wij naar een derde Wereld-oor
log toe gaan. een boodschap zenden, dat
de hier vertegenwoordigde landen vast
besloten zijn samen te werken in een
groot plan, dat enkele oorzaken van oor
log uit de wereld zal helpen en tot een
wereldwijde eenheid zal lelden."
De Amerikaanse en de Engelse vertegen
woordiger ter conferentie spraken na deze
rede hun instemming uit met dit plan
en verklaarden, dat het de volledige
steun van hun regeringen geniet.
Neurenberg i
Begin van het einde.
De vier rechters van het Internatio
naal tribunaal voor oorlogsmisdadigers
te Neurenberg en vier plaatsvervangers
zijn gisteren aldaar bijeengekomen om
het vonnis tegen Goering en zijn twin
tig medeverdachten T=n tegen de na-
tionaal-socialistische instanties te be
spreken. De rechters kwamen onder
voorzitterschap van de voornaamste
aanklager Lawrence in een klein voor
vertrek van de rechtszaal bijeen. Het
ligt in de bedoeling iedere dag
bijeenkomst te houden."
„La Meuse" meldt: „DegTelle zou
te Parijs zijn. Dit nieuws, gegeven
onder voorbehoud, zou berusten op^
berichten, die van de Spaanse grens
zijn binnengekomen. Het werd tot
nog toe niet officiéél bevestigd.
Rapport over t
Nederlands-*!®®?* gereed
Naar wij vernemen is de op ver
zoek van het driemanschap door
prof. ir W. Schermerhom benoem,
de commissie gereed gekomen met
haar rapport over de Nederlandse
Unie en haar driemanschap, de he
ren mr. L. Einthoven, mr. J. Lint
horst Homan en prof. dr. J. E. de
Quay. Het rapport is ter perse.
Groningen IV te Enkhuizen binnengebracht
Gisteren is het wrak van de Groningen IV, de boot die in de nacht van 7 c
8 Januari 1945 onder Urk na aanvaring met de „Jan Nievecn" is gezonken t
waarbij naar schatting een vyftigtal opvarenden het leven verloren, geborgen t
naar het Krabbersgat te Enkhuizen gesleept.
Passagiers in kajuit
opgesloten
De Groningen IV was ln de bewuste
meststoffen Januarl-nacht met een groot aantal pas
en andere industrie-producten ontvangen. I sagiers op weg van Lemmer naar Am-
Waars-oor credieten jnoeten worden ver- sterdam. Bij de aanvaring met de „Jan
Strekt. 'Nleveen" werd de „Groningen IV" Juist
^EDECIMEERD Is het Joodse deel
van ons volk uit de oorlog te
Voorschijn gekomen. Meer dan honderd
duizend van deze goede Nederlandse
burgers zijn omgekomen in de kampen
•van Bergen-Belsen of in de gaskamers
En Auschwitz. Duizenden hebben in
itste wanhoep zelf de docd boven het
Jeven verkozen. Zij. die overbleven,
■taan geslagen in het leven. Eenzamen,
SJie vaak geen huis en haard meer
hebben en treuren over vele verwan
den, gelieven, die zij in deze aardse
bedeling nooit meer zullen ontmoeten.
Er Is alle reden, dat ons volk zich bij
•Voortduring rekenschap geeft van de
ellenden, die dit volksdeel heeft getrof
fen, van de grote nood, geestelijk- en
materieel, waarin het is komen te
leven. Het mag er aanspraak op maken
Onze belangstelling en hulp te vinden;
meer, het mag ons wekken tot waar
achtige naastenliefde.
UELAAS moet worden geconstateerd,
dat hieraan nog veel ontbreekt.
Er waart een stil en „goedmoedig" anti
semitisme door ons land. waarbij men
lich afvraagt, of de duitse besmetting
misschien toch niet groter ls geweest,
tfan wij dachten.
Ons gehele volk moest de afstompen
de werking van vijf jaren oorlog en
bezetting ondergaan. Wie daar gaaf en
Ongeschonden uit te voorschijn is ge
treden, mag wel heel dankbaar zijn.
Maar hoe groot eigen nood ook is.
Nrij mogen het leed van anderen niet
«vergeten.
1JET Joodse volksdeel heeft meer ge
leden, dan welke groep van ons
TVolk ook Nog echter is aan dat lijden
geen einde gekomen. De duitse bezet
ting heeft het oirbaar geacht, niet en
kel de Joden naar het leven te staan,
hij heeft hen ook beroofd van hun ma
teriële goederen.
Het Joodse eigendom werd „gearl-
Seerd", zoals men dat met eert" on-
ïiederlands woord noemde. Eventuële
baten werden „ten behoeve der oor
spronkelijke eigenaren" gestort op reke
ning bij de roofbank Lipmann Rosenthal
Co. Vanzelfsprekend had de bezetter
andere bedoelingen, dan dit geld netjes
voor de Joden te beheren. Deze laatsten
behoeven waarlijk niet optimistisch te
zijn veel van hun vermogen bij deze
bank terug te vinden. Practisch hebben
sjj inderdaad nog niets terug gerieQ.
Wij kennen een man, waarvan een ver
mogen van vele duizenden werd gedepo
neerd. De betreffende persoon kreeg op
zgn vordering een voorschot van dui
zend gulden, waarbij hg uitdrukkelyk
had te verklaren, dit bedrag eventueel
terug te zullen storten. Fraai is anders!
Hier heeft toch ook de overheid ver
plichtingen. Zoals de gemeenschap ook
recht heeft te weten, wat er gebeurt
met de vele onbeheerde Joodse ver
mogens of wat daarvan nog over is.
JJAARNAAST wordt gewerkt aan het
rechtsherstel van de uit hun zaken
door de duitsers „verwijderde" Joden.
Wie zou willen betwisten, dat deze er
recht op hebben hun eigendommen en
rechten terug te ontvangen? Toch werkt
dit rechtsherstel tergend langzaam.
Ons is een dagbladeigenaar bekend
van joodse huize, die door de bezetters
reeds vrij spoedig uit zgn bedrgf werd
gezet. Bezittingen en krant kwamen In
handen van een duitser, die de krant tot
de bevrijding in duitse geest verder ex
ploiteerde. Daarvoor is echter de oor-
spronkeigke eigenaar niet verantwoor-
deigk te stellen. Vele maanden na de
bevrijding werd de man in zgn eigen
domsrecht bij officiéél vonnis hersteld.
Het vonnis moet echter,"wij zijn al weer
maanden verder, nog worden uitge
voerd.
Daarnaast gedane verzoeken zUn krant
weer te mogen uitgeven, vonden tot op
heden amper aandacht en boekten nog
geen enkel resultaat. Dit, terwgi vele
dagbladuitgevers en -drukkers-met-
boter-op-hun-hoofd, al dan niet geca
moufleerd, weer rustig hun tijdens de
bezetting zo winstgevend bedrijf voort
zetten. Er ls something rotten in the
state!
ER zgn bewindvoerders benoemd, die
toch de belangen van de feiteigke
eigenaar mede hebben te dienen, maar
die niettemin, op zgn zachtst gezegd,
weinig welwillend tegenover deze staan
Door dit alles wordt dezen toch reeds
zo zeer -geteisterden Nederlanders het
leven verder moeilUk gemaakt Gaat hun
ïgden nodeloos dageigks nog verder.
J^EDERLAND is bg de bevrijding
weer een reststaat geworden. No
blesse oblige! De adeldom van de
rechtstaat legt ons verplichtingen op
recht te doen aan deze medeburgers!
Recht!
En wel snel en afdoende!
Dit is tevens een gebod van eenvou
dige menseigkheid. Ook in het vervul
len van deze plicht mogen wg niet te-
geraakt op de plaats waar zich de kajuits
trap bevond, tengevolge waarvan de tal
rijke passagiers, die zich ln de voor
kajuit bevonden, van «Je buitenwereld
werden afgesneden.
Naar schatting bevinden zich een 50-tal
slachtoffers aan boord. Van een 7-tal
staat vast dat zij zich onder de slacht
offers bevinden
Er zal getracht worden de lijken te
bergen en te Identificeren, waarmee ver
moedelijk nog 14 dagen gemoeid zullen
zgn
Verder bevonden zich aan boord 260
postzakken en een grote partg stukgoed.
Voor de 1ste helft van de 10de pe
riode 1946 (1 t/m 14 September) geven
elk der volgende bonnen recht op het
kopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 610
554 algemeen 100 gram bloem.
555 Algemeen 100 gram gedroogde
Zuidvruchten.
556 algemeen 100 gram koffie.
Bonkaarten LA, LB, LC 610
A 02 melk 2 liter melk
B 02, C 02 melk 3J4 liter melk.
510 aardappelen 3 kg aardappelen.
Bonkaarten KD, KE 610
054 algemeen 100 gram bloem.
055 algemeen 100 gram gedroogde
Zuidvruchten.
E 14 reserve 200 gram bloem.
Bonkaarten LD, LE 610
D< 02, E 02 melk 6 liter me|k.
010 aardappelen 1 kg aardappelen.
Tabakakaarten enz.
T 46 2 rantsoenen tabaksartikelen.
V 46 100 gram chocolade en/of sui
kerwerken.
X 46 100 gram chocolade en/of suiker
werken.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 6 September a.s. worden
gebruikt, met uitzondering van de
bonnen voor melk en aardappelen
waarop eerst met ingang van Maan
dag 9 September mag worden gekocht.
Twee jaar geleden i
Het is vandaag twee Jaar geleden, dat
vriend en vgand zich liet misleiden door
geruchten over een onweerstaanbare op
mars der gealllëerde legers vanuit het
Zuiden van ons land. Twee Jaar geleden,
dat het Duitse ondier wegvluchtte, twee
jaar geleden, dat hun Nederlandse sate-
lieten ln paniek het masker afgooiden en
tot grote hilariteit van het goede deel
van het Nederlandse publiek ln allergi
een goed heenkomen zochten naar
heilstaat. Mussert, die nog niet lang
voren brallend In het Concertgebouw te
Amsterdam beweerd had „dat de leider
onder alle omstandigheden ln Utrecht
zou bigven" en dan nog wel in het uni
form van vrijwillig soldaat van de Duitse
weermacht, pakte Dinsdagmiddag 5 Sept.
zgn koffers en ^verplaatste zgn hoofd
kwartier" naar Almelo.
Waar kwamen deze voorbarige geruch
ten over optrekkende gealllëerde legers
vandaan? Hoe is het te verklaren, dat ze
tegen alle nuchter denkende en ln flag
rante tegenstrijdigheid met de werkehjke
militaire mogeigkheden in. bgna leder
een het hoofd op hol brachten?
Breda bevrijd.
De grondoorzaak voor de geruchten was
Prins Bernhard had een
aanrijding
Prins Bernhard is geheel ongedeerd ge
bleven bg een auto-ongeval, dat hem
glstermoxgen te Londen is overkomen.
Toen de prins, in gezelschap van zgn
adjudant en twee Nederlandse officieren,
per auto van het vliegveld „Hendon"
kwam, geraakte de auto ln botsing met
een Nederlandse leger-vrachtauto. De
wagen van «Jen prins werd zeer zwaar
beschadigd, doch zowel prins Bernhard
als de officieren, die hem vergezelden,
bleven geheel ongedeerd.
Immigratiemogelijkheden
in Brazilië
Bij zgn bezoek aan België heeft
Nevas de Fontoura, de minister van
Buitenlande Zaken van Brazilië
verklaard dat, teneinde de Brazili
aanse industrie verder te ontwikke
len, er plaats is voor 100.000 Bel
gische en Nederlandse immigran
ten.
Het gebrek aan transport is het
voornaamste struikelblok voor de-
immigratie.
De minister voegde er aan toe, dat
er in zy'n lnad nog plaats is voor 40
millioen mensen van goede v/il.
Hoogspanning te Groningen
Eindspurt van Lundin
Botwinnik te er gisteren In geslaagd zgn achterstand geheel te nivelleren.
In een partg van 42 zetten wist de Rus Christoffel tot capituleren te
dwingen. Euwe speelde zgn partg met Flohr remise, zodat onze landgenoot
tezamen met Botwinnik met 13 punt aan de kop gaat.
De kanzen moeten als volkomen open worden beschouwd. Botwinnik ont
moet in de laatste twee ronden Najdorf en Guimard. Euwe heeft als
tegenstanders de Rus Kotoy en de schaakvos Tartakower.
Opmerkelgfe is de eindsprint van
dan Zweed Lundin. Hü begon slecht,
maar ls thans schitterend op dreef ge
komen. In de 16e ronde versloeg hg
Najdorf. Gisteren moest Szabo eraan
geloven.
Uitslagen 17e ronde.
Stoltz—Vidroar afgebroken; Flohr
Euwe remise; Tartakower—Bernstein
remise; Kotov wint van O "Kelly;
YanofskyBeleslafskiej remise; Kott-
nauer wint van Denker; Christoffel
verliest van Botwinnik; GuimardStei
ner remise; Najdorf—Smislof afgebro
ken en Szabo verliest van Lundin.
Stand na de 17e ronde.
Euwe en Botwinnik ieder 13 >4 punt;
Smislof 11 punten en 1 afgebroken
partg; Szabo 10 punten; Stoltz en Flohr
ieder 9 «4 punt en 1 afgebroken partg;
Lundin 9*4 punt; Najdorf 9 punten en
1 afgebroken partg; Kotov 8J4 punten
Franse luchtvaart krijgt
klappen
NEDERLANDSE DAME GEWOND
Gistermorgen is een machine van
de luchtlijn ParijsLonden, kort
na de start van het vliegveld „Le
Bourget" bij Parijs verongelukt. Er
waren 21 passagiers aan boord
vijf koppen bemanning. Zestien per_
sonen kwamen om het leven, tien
werden zwaar gewond.
Eerder werd bericht ontvangen
over het verongelukken van een
Frans vliegtuig bij Kopenhagen.
Reuter meldt nader, dat d Griek
se minister-president, Tsaldaris, per
vliegtuig van Parijs naar Londen
zou gaan. Volgens ingewonnen in-
licihtingen bevond hij zich echter
niet aan boord van de bij „Le Bour
get" verongelukte machine.
Naar officiëel verluidt, zal Tsal
daris nu per boottrein naar Londen
reizen.
Eén de r pasagiers van het neer
gestorte Franse toestel was mevr.
Klepper van Hoorn, een grijze da
me van middelbare leeftijd, uit Am.
sterdam. Zij kreeg een zenuwschok
en liep kneuzingen op, maar ver
keert niet in levensgevaar.
Onder de Schaakmeester»
kort schieten.
(Van onzen speclalen verslaggever)
Vanzelfsprekend vergt een tournool met
een bezetting als te Groningen een groot
uithoudingsvermogen en een wilskracht
om tegenslagen te overwinnen.
Botwinnik en Euwe hebben belden een
,klap" gehad. De Rus heeft echter zgn
ne«Jerlaag tegen Kotov niet kunnen ver
werken, terwgi Euwe zich na zgn falen
tegen Smyslov niet heeft laten ontmoedi
gen Onze landgenoot bezit een zelfver
trouwen dat een niet te onderschatten
voorsprong betekent. Het verschil ln
kracht ls zo miniem, dat spelers van een
dergeigke klasse zich dienen te hoeden
voor Invloeden, die hun wilskracht drei
gen te schokken. Euwe heeft zichzelf
overwonnen en «Jlt geeft ons de verzeke
ring, dat hg ln 1947 de gelegenheid zal
aangrijpen het wereldkampioenschap te
DEW1. heroveren!
Hier volgt, op verzoek van velen, de
partg die van grote invloed werd op het
verdere verloop der Groningse wed
strijden:
BOTWINNIK—KOTOV.
1 d2d4, Pg8fS J c2—C4, e7—
3 Pblc3, Lf8b4 4 aS— a3, Lb4 x cSf
5 b2xc3, d7—<15 6 C4xd5. e6xd5 7
LC1—g5, C7C5 9 f2—f5, h7—h6 9
Lg5xf6, Dd8xfS 10 e2—e3, 0—0 11 Pgl
e2, Tf8e8 12 Kei—f2, Df6—e7 13
DcJl—d2, Pb8d7 14 Pe2—f4, Pd7—16 15
Lfl—d3, Lc8—d7 16 h2—h3, De7—d6 17
ThI—bl, b7—b6 19 Ld3fl, Tet—e7 19
a3a4, Ta8e8 20 Tbl-el, c5—c4 - 21
g2g4, g7gS 22 Pf4—e2, Te7 x e3!l Hier
ontstond tuweging ln de zaal, geen won
der! 23 Pe2—g3, Dd6 X g3! 24 Kf2 X g3,
PU—«41 Een juweel van een partg.
GUIMARD. TARTAKOWER
1 afgebroken partgDenker 8*4 punt;
Tartakower 8 punten en 2 afgebroken
partgen; Kottnaue 8 punten en 1 afge
broken partij; Boleslafskiej 1*4 punt
en 2 afgebroken partgen; Yanofsky
7*4 punt; Guimard 6*4 punt; Steiner
5*4 punt en 1 afgebroken partg-, Bern
stein 4 punt en 2 afgebroken partg
en; Vidmar 4 *4 punt en 1 afgebroken
partij; Christoffel 1*4 punt; O'Kelly 4
punten.
Euwe's tegenstander.
Tartakower, Euwe's achttiende te
genstander, Pool van geboorte, thans
Fransman, is dr. Tartakower een
schaakspeler van grote allure, getuige
zgn resultaten in de laatste tournoolen
van Hastings en Londen. Hg is ook
een groot mens. Het brede inzichten
en toch een, die zUn eigen weg gaat.
Euwe en hg zgn dikke vrienden, be
halve als zij over het schaakbord zit
an gebogen, want dan laait de strijd
fel op.
gelegen ln de overstelpende vreugde, «Me
voortsproot uit de weergaloos snelle op
mars door België, waardoor bgna leder
een het weerstandvermogen van de Duit
sers begon te onderschatten. Ook ln de
hoogste gealliëercïe militaire kringen
werd de situatie onjuist beoordeeld. Door
een samenloop van omstandigheden kwam
daar boven op het volkomen onjuiste be
richt, dat Breda zou zgn bevryd. Dit
bericht, dat «Joor de Nederlandse sectie
van de BBC Maandagavond. 4 September,
om kwart voor twaalf werd omgeroepen,
wakkerde ^de reeds vonkende geruchten-
haard tot een laaiende en enthousiaste
vlammenzee op. Had de toch altgd zo be
trouwbare nleuwdlenst der BBC gefaald
of was hier sprake van bewuste mislei
ding van den vgand?
Van het laatste ls geen sprake geweest,
al treft de BBC in deze weinig schuld,
omdat de nieuwsberichten gedeelteigk
afkomstig waren van het War-Offlce en
bovendien de censuur van het Polltlcal
Intelllgence departement van het Fóreign
Office waren gepasseerd Over het alge
meen hield de Engelse nleuwodienst zich
aan de stelregel zich voornameigk op de
officiële mededelingen van htt gealllëer
de hoofdkwartier te baseren bij het sa
menstellen der nieuwsbulletins. Zoals
bekend waren deze dikwijls bij de wer-
keUjke stand van zaken ten achter.
Maandagmorgen deelde het War Office
aan enkele Nederlandse Instanties mede,
dat het Engelse leger al in «Je buurt
van Breda was.
Ken misverstand.
Eerst later ls gebleken, dat niet het
Engelse leger Breda genaderd was, maar
een lichte gemotoriseerde verkennings
eenheid, die zeer snel teruggekeerd was.
Meegesleurd door het optimisme sprak
men dus blijkbaar op de gealllëerde staf-
kwartleren reeds van de hoofdmacht,
wanneer het slechts verkenningseenheden
betrof. Maandagavond 4 September wist
de Nederlandse regeringsvoorlichtings
dienst hiervan niets ai en prepareerde
dus een bericht, als zou Breda door de
Engelsen zgn bereikt. Dit bericht werd
voorgelegd aan den censor, die het 'let
passeren, omdat hg meen«Je. dat de re
geringsvoorlichtingsdienst het bericht uit
eigen informatiebronnen had bereikt. De
:.V.D. had er echter op vertrouwd, dat
de censor eventuëel het bericht zou te
genhouden op grond van zgn informa
ties. Zo werd Maandagavond 4 September
Breda „bevrijd". De BBC verspreidde het
bericht ln twee dozijn talen: „Dolle Dins
dag" brak uit.
RUSLAND BESCHULDIGT
NEDERLAND
De Moskouse radio-omroep heeft
gisteren verklaard, dat de Neder
landse regering „alles doet, wat in
haar macht is om de repatriëring
van Sowjet-burgers te bemoeilijken,
die door de Duitsers naar Neder
land zijn overgebracht.
De radiocommentator gaf te ken
nen, dat anti-Sowjetpropaganda, ter-
rorisatie en intimidatie tot de ge
bruikelijke methode behoren en dat
.duizenden Sowjetburgers niet de
gelegenheid krijgen een aanvraag in
te dienen om naar huis terug te
keren." „Sowjetburgers wordt ver
hinderd een telegram naar den am
bassadeur der Sowjet-Unie te stu
ren. Zij worden, zonder dat men een
verklaring geeft, gearresteerd en
onder dwang van de ene plaats
naar de andere overgebracht", aL
dus Reuter, dat de Moskouse radio
citeert.
EMIGRATIE
WAARSCHIJNLIJK is er nog nooit zo'n
unaniem verlangen van millioenen
mensen geweest om hun verslagen land
te verlaten, als thans tot uitdrukking
wordt gebracht door de Duitse bevol
king", aldus een officiëel Amerikaans
rapport. Dit verschijnsel betreft niet al
leen Duitse boeren en eenvoudige bur
gers: knappe geleerden, die in het Duits
land van vandaag geen onderzoekingen
kunnen doen, zgn bereid zich als mo
derne huurlingen te verkopen; soldaten,
die de weg terug niet meer kunnen
vinden, zien uit naar een of ander
vriendelük land, waar zg in ieder geval
de rust weer zullen kunnen ontmoeten;
schrijvers en kunstenaars zoeken in het
wilde weg naar een uitweg. En aller
blik richt zich op
Australië. Zuid-
Afrika. maar voor
al op Zuid-Amerl-
ka. Voor de Duit
sers is er echter
weinig weggelegd: zg behoren niet tot
de z.g. statenlozen, eens de „ellendigen
van Europa", thans in staat zich in de
nieuwe wereld te vestigen.
^RGENTINIë hee.t reeds enige malen
de wens te kennen gegeven Euro
peanen te willen opnemen. Maar alleen
vakarbeiders, boeren en vissers. Gene
raal Smuts heeft op 14 Augustus warm
gepleit voor het openen dre Zuidafri-
kaanse deuren voor een Europese inva
sie. Caldwell. de Australische minister
voor Immigratie, verwacht in 1947 dui
zendenEngelse emigranten. Reeds
meldden zich 33000 gegadigden: inge
nieurs. chauffeurs, bankwerkers, tim
merlieden, etc. Nieuw-Zeeland ontvangt
per week 300 aanvragen; Rhodesia, ln
Zuid-Afrika, kan 200 personen per maand
ontvangen.
De wereld kan In beweging komen
indien er vervoersgelegenheid ware.
Er heerst vooral een ontstellend ge
brek aan vaklui. In sommige gebieden
wordt daarbp welbewust naar „raszui
verheid" gestreefd: Zuid-Afrika wenst
blanken, Australië wil alleen Europea
nen.
JN gebieden, waar het blanke ras de
laatste twee eeuwen dominerend is
geworden, heersen ergerUjke toestanden
van rasdiscriminatie. Wanneer wg dit
met het woord „fascisme" willen afdoen,
d.w.z. wanneer men over fascistische
toestanden in Zuld-Afrika spreekt, om
dat men b.v. daar niet tegen een Nieuw-
zeelands voetbalelftal wil spelen, we
gens het feit, dat in dit team enige
Maori's zgn opgesteld, dan dient men
allereerst de omstandigheden onder ogen
te zien, waaronder ln deze ex-koloniale
gebieden thans geleefd wordt.
IJ staan thans voor het feit. dat er
meer dan ooit in Europa mensen te
vinden zgn, die „opnieuw" willen en
moeten beginnen. Men wil vluchten uit
de materiële ellende van Europa. De in
tellectueel voelt zich eenzaam in een
zJ. ten ondergang gedoemd werelddeel,
waarin na twee wereldoorlogen nog
slechts weinig huizen niet zgn bescha
digd. Er is nog slechts een criterium na
al de geleden ellende: dat van de wel
vaart.
En opnieuw zoekt men een dorado, op
nieuw trekken de goudmUnen van Afri
ka, de rijkdom van Zuid-Amerika en de
woestUnromantiek van Australië. Dat de
schifting, die de zwakken ten koste van
de sterken zal vernietigen, juist voor de
Westeuropeanen de kans zal zijn, schijnt
tragisch, maar schept voor Nederlanders
in het bUzonder de mogelgkheid te worg
den geaccepteerd-