N.V. „DAGBLAD VOOR
NOORD-HOLLAND"
OPENING VAN ZAKEN
Het lijkt de directie en hoofd
redactie van
„De Vrije Alkmaarder",
„De Vrije Hoornse Courant" en de
„Kennemer Koerier"
gewenst lezers en belangstellenden
enigszins uitvoerig in te lichten
over de herverschijning van de
dagbladuitgaven van de N.V. „Dag
blad voor Noord-Holland" en de
wurgende machtsmiddelen, die
deze N.V., als drukker meent te
moeten toepassen op de eveneens
op haar persen gedrukte bovenge
noemde bladen van de N.V. „De
Noordhollandse Pers van 1945" i.o.
Deze bladen moeten op deze persen
krachtens vorderingsbesluit wor
den gedrukt.
Voor de juistheid van de hier
medegedeelde feiten en gegevens
staan wij volkomen in.
Directie en Hoofdredactie
N.V. „Dè Noordhollandsè
Pers van 1945" i.o.
NB. De tekst van dit geschrift is van
de hand van den Heer G. E. de
Winter, Hoofdredacteur van de
bladen van de N.V. „De Noordhol
landse Pers 1945" i.o.
Toen wij bij een oliepitje zaten
De herinneringen aan de bange jaren
van de Duitse bezetting zullen niet ge
makkelijk uit onze gedachten gebannen
kunnen worden. Daarvoor hebben zij een
te sterke indruk bij ons allen achterge
laten. Wij willen op deze plaats de ge
schiedenis van de bezettingsjaren niet
schrijven. Dat zou trouwens in een der
gelijk beperkt bestek onmogelijk zijn.
Wij willen slechts een ogenblik stil
staan bij de rol van de pers tijdens de
bezettingsjaren; daarbij zullen wij in
het bijzonder de gedragingen van het
„Dagblad voor Noord-Holland" aan een
beschouwing onderwerpen. Tweeërlei
soort bladen rolden er in de tijd van
Seyss en Mussert in onze bus. De gelijk-
ger:hakelde- of openlijke nazi-kranten
en de heimelijk gebrachte miniatuur-
kraatjes van de illegale pers.
Te weinig misschien beseft ons volk
nog de verraderlijke rol door de „legale"
pers tijdens de bezetting gespeeld. Over
de als zodanig gesignaleerde honderd
procent nazikranten, als „Volk en Va-
Omtrent het verschijnen van
de dagbladuitgaven van de
en de ideologische strijd met de
„DE VRIJE ALKMAARDER"
„DE VRIJE HOORNSE COURANT" en
„KENNEMER KOERIER"
die hiervan het gevolg was
derland", „Het Nationale Dagblad", de
„Deutsche ZeUung" e.d. zwijgen wij.
Deze persproducten waren een hoon aan
ons volk, maar zij waren in ieder geval
eerlijk. Men wist wat men er aan had
en handelde in overeenstemming daar
mede.
Ernstiger was de situatie met de gelijk
geschakelde pers. Zij deed zich voor als
„goéd Nederlands'*,maar stond in wer
kelijkheid in dienst van een misdadigen
vijand. Achter een schoonschijnend
masker moest zij het door de Duitsers
en hun rotgenoten verstrekte gif ver
spreiden. Deed zij dat niet. dan werd
haar een verder verschijnen onmogelijk
gemaakt.
Enkele bladen verkozen inderdaad
vrijwillig deze eervolle weg. Hun treft
onze verachting niet.
De meerderheid van de Nederlandse
bladen verkoos echter de winst boven
"het ideaal en stelde zich bereidwillig in
dienst van den bezetter. Daar kan de
houding van enige saboterende journa
listen niets aan veranderen. De rol van
deze persorganen is allerbedroevendst
geweest. Ruggegraatldos werkten zij in
dienst van den vijand. Dat ?ij niet nóg
meer schade konden aanrichten ligt
stellig niet aan deze bladen, maar aan
de karaktervolle verzetsgeest van ons
volk.
In de rij der verduitste bladen, stond
het „Dagblad voor Noord-Holland"
vooraan. Deze waarheid is te duidelijk,
dan dat de „uytermaete waecksame"
heer Henri v. d. Putten, Alias v. d. Aard
weg, haar in zijn lange en droge betoog.
„En de krant kwam uitzou vermo
gen te veranderen. Hij moge, als de
onderdanige dienaar van zijn broodheer,
den Hoofddirecteur van het „Dagblad
voor Noord-Holland" Butter, dezen laat-
sten pogen voor te stellen, als den Ille
galen strijder par exellence, de toch
zeer gematigde perszuiveringscommissie
Vonkenberg oordeelde anders en beter
over dezen Butter en zijn trawanten en
sloot hen voor jaren van het kranten-
bedrijf uit.
In dezelfde tijd, dat de aan de vader
landse zaak ontrouwe pers haar verra
derlijk werk deed, hielden kleine groep
jes mannen en vrouwen te Alkmaar,
Beverwijk, Hoorn en elders zich bezig
met het vervaardigen en verspreiden
van illegale krantjes, pamfletten en bul
letins. Zij riskeerden daarvoor dag na
dag hun leven. En menige illegale kran
tenman bracht het hoogste offer voor de
Duitse vuurlopen. Deze dappere mannen
en vrouwen droegen op hun bescheiden
wijze bij om ons volk op eerlijke wijze
voor te lichten over het Wereldgebeuren.
Zo steunden zijhet verzet en werkten
aan een vrij en nieuw1 Nederland.
En toen de lichten in Nederland waren
gedoofd werden bij walmende oliepitjes
de kranten van Butter c.s. vervloekt en
de kleine illegale blaadjes letter na let
ter gespeld.
Het is goed, dat. wij ons dit nog eens
herinneren
Teleurstellende bevrijding
Na vijf vreselijke Jaren van oorlog en
bezetting kwam ten slotte de zo vurig
verbeide dag der bevrijding. Nederland
was bevangen in een dagenlange feest
roes. Wij wisten veel te hebben verloren:
arm waren wij geworden, bitter arm.
Maar in ons allen leefde de 'wil een
nieuw begin te maken. Wij droomden
van een nieuw vooruitstrevend Neder
land, waarin het goed zou zijn te leven.
Al spoedig echter na de eerste feest
vreugde kwam de kater. Tot onze ver
bazing en ontstelling moesten wij aller
wegen waarnemen, hoe de reactie in de
meest zwarte vorm haar drakentronie
aan den volke vertoonde.
Toen wisten wij, dat de strijd nog lang
en hard zou zijn. Dat wij nog menige
teleurstelling zouden te verwerken krij
gen. En dat maakte ons des te vinniger
en vastberadener.
De reactionnaire machten in wereld
en vaderland wilden de strijd; welnu zU
zouden hem hebben.
Van illegaal naar legaal
De kleine krantjes, die in de illegali
teit zo'n goed en belangrijk werk had
den gedaan, kregen ha de bevrijding het
recht legaal te verschijnen. Zij traden
uit de duisternis in het licht. De aan de
