kmaarder Groot politiek debat Schouten en Romme geven algemene beschouwingen Nieuwe Bonnen Vertrek Commissie-generaal uitgesteld Communistische ministers uit Belgische regering Zij verried e^i ,bijltjesdag complot"! 3 Sint Nicolaas gearriveerd Onze Voetbalprijsvraagl vimmiijk TIJDELIJK REGEN 'Aanvankelijk zwaar bewolkt met tij delijk regen, later op de dag brekende bewolking Matige tot krachtige, aan de kust nu en dan storms.chtige wind, ge leidelijk omlopend van zuidelijke rich tingen naar West of Noord-West. Iets kouder. DONDERDAG 14 NOVEMBER 1948 "3e JAARGANG No. 246—207 Directeur: Th. W. Retynders Jr. Hoofdredacteur: G. E. de Winter. DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVINO UITGAVE: N.V. NOOHDHOLLANDSE PERS 1945 I.O. Redactie en Adm.: Aehterdem 20, tel. 2274.Advertentte-aM.: Langestraat tel J*7ï* MINISTER RINGERS TREEDT AF N$ar wy vernemen heeft de minister van Wederopbouw. Dr Ir J A Blngers. aan H M de Koningin eervol ontslag uit zijn functie gevraagd met Ingang van 15 November aanstaande (Van onzen parlementairen redacteur.) Dinsdagmiddag om één uur zijn door den voorzitter de algemene beschou wingen over de Rijksbegrotingen 1946 en 1947 aan de orde gesteld. Hiermee is het jaarlijkse grote politieke debat begonnen en is weer een oude traditie hersteld, al zijn de spreektijden per fractie nog minder dan de helft van die van vóór de oorlog. De heren Schouten (ar) en Romme (KVP) heb ben evenwel getoond, dat men ook in ruim een uur een parlementaire rede voering in grote stijl kan houden. Dat het peil van de heren Tilanus (ch), Bierema (P vd V) en Vonk (P vd V) belangrijk lager was, mag zeker niet alleen aan tijdsgebrek worden toege schreven. Van de regering waren reeds dadelijk negen ministers aanwezig: dr. Beel in het midden geflankeerd door Lieftinck en Drees, terwijl de vleugels van de mi nister-tafel, die resp. aan de rechter- en linkerzijde grensden, bezet waren met de KVP-ministers Huysmans, Fiévez en Gielen, tn de P v d A-ministers Iigans- holt, Vossen Jonkmans; later voegden zich hier nog min. de Maarsseveen en Schagen van Leeuwen bij. De publieke trbune was dicht bezet, maar het ge reserveerde gedeelte vulde zich eerst langzamerhand en dan nog slechts ge deeltelijk. Een vrij groot aantal Eerste Kamerleden had in de voor hen bestem de loges plaats genomen. Schouten. Als de erkende eerste man der oppo sitie opende de heer Schouten het de bat. Hij sprak van zijn eigen zitplaats maar zijn sonoor stemgeluid beheerste gemakkelijk, ook zonder geluidsverster- king, de gehele zaal. In zijn eerste ge deelte van zijn rede over lonen en prijzen toonde hij zich gematigd en verzoenend: gemeenschappelijke inspanning moet de spanning daartussen verminderen en door betere arbeidsresultaten en grote soberheid moeten wij de export mogelijk maken, die op den duur alleen in staat is ons de nodige goederen uit het buiten land te verschaffen. Zijn kritiek verdeelde hij hierbij even redig over arbeiders, die aan een onjuist vrijheids- en rechtsbegrip lijdende, te weinig produceerden, over werkgevers, die uit gebrekkig verantwoordelijkheids besef onnutte producten lieten maken en de prijs- en loonpolitiek der regering doorkruTTen en over de regering, die on voldoende het voorbeeld zou geven bij het betrachten van soberheid en de maatschappelijke organisaties onvol doende bij het beleid betrekt om hun verantwoordelijk te wekken. In grote lijnen was hij bereid op deze punten de xegerings-politiek te steunen en niet alle mogelijkheden tot kritiek uit te buiten. Niet geheel bevredigd was de ar-voor- man over het regerings-standpunt ten aanzien van de verhouding van staat en maatschappij. Hij gaf toe dat dit geen absolute tegenstellingen zijn, maar be twijfelde, of de regering de onderschei ding tussen beide sferen voldoende handhaafde; tegenover het gevaar van de toenemende staats-bemoeienis zal hij 6teeds opkomen voor de vrijheden des volks. Met aandacht volgt hij het streven van een personalistisch socialisme, dat aan deze gevaren eveneens tracht te ontkomen maar in socialisatie, geleide economie, en zelfs het subsidiariteits beginsel ziet hij nog te zeer het spook van de staats-almacht loeren. Op dit terrein wil hij op een andere wijze progressief zijn dan de regerings partijen. Lijnrecht tegenover de regering stond hij, in wat hij noemde, de vermoording van het koninkrijk door het beleid in Nederlands-Indië, zonder de volksverte genwoordiging daarover zelfs de gele genheid te geven zich ter zake uit te spreken. Hij uitte zijn diepe bezorgdheid «s1 over uitlatingen van dr van Mook en prof Schermerhorn en bezwoer de re gering zich niet te onttrekken aan haar verantwoordelijkheid op dit punt tegen over de volksvertegenwoordiging, voor dat het grondwettig bestel op onherstel bare wijze zou zijn losgelaten. Tilanus. In een wat huilerige toon herhaalde de heer Tilanus dezelfde klachten over het Indisch beleid en voegde daaraan vele klachten over de begroting, het be leid van de Londense regering en het te vele en te dure overheidspersoneel toe. Dankbaar was hij slechts voor de er kenning van de regering, dat zij niet het alleen-recht van vooruitstrevendheid had, ook hij wilde progressief heten, al zeide hij even later de tegenstelling tus sen progressief en reactionnair niet te kunnen zien. De socialisatieplannen van de regering waren hem nogal meegevallen en hij hoopte, dat deze, evenals na 1918, in commissoriaal onderzoek zouden blijven, totdat daartegen een dergelijke reactie zou komen als thans reeds in Amerika. Party van de Vrijheid. Van de Vrijheidsbond sprak de heer Bierema hoofdzakelijk over het finan ciële beleid, waarbij hij de technische prestatie van minister Lieftjnck waar deerde, maar liever een bezuinigings plan, dan een economisch plan had ge zien, hetgeen hij betitelde als geleerde beschouwingen, die de aandacht afleid den van de werkelijkheid der noodzake lijke bezuiniging. Hij pleitte voor de afschaffing der fondsen voor de sociale verzekering, der staatsgronden in de Wlëringermeer en vóór een sociaal-economische raad en redelijke bedrijfswinsten. Over de Indische zaken sprak mr Vonk, die in veredelde vorm en door spekt met veel Latijn de kritiek tot uiting bracht, zoals die onder vele ko loniale Nederlanders leeft. Ook hij achtte de regerings-politiek thans op de laatste en laagst-houdbare diepte aangeland ln volkomen strijd met de grondwet en de eed van de Kroon en vroeg zich af of de regering door de commissie-generaal of de Kamer door de regering werd misleid. De Republiek Indonesia beschouwde hij als puur communisme met een loos omhulsel van democratie (zodra zij er kend zal zijn, werpt zij het masker af en wordt Sjahrir vervangen door offi ciële communisten als Tan Malakka). Romme. Ook prof Romme wijdde een belang rijk deel van zijn rede aan Indië, (na dat hij de commissie voor Indische za ken een motie voor een parlementaire commissie naar West-Indië had inge diend en de beschouwingen van de re gering over de verhouding van staat en maatschappij, de gezinspolitiek en de provinciale verscheidenheid zeer had toegejuicht; inzake Indië (zó betoogde hij dat de meerderheid van de Kamer de doelstelling voor het beleid voldoen de bij het wetsontwerp voor de Commis sie-Generaal had bepaald, dat de rege ring in de commissie voor Indische za ken een zo ruime opening van zaken had gegeven als ln een onderhandelings positie mogelijk is en dat de verantwoor delijkheid der regering voor de weg om het doel te bereiken aan de regering moet worden gelaten. Er is geen afspraak tussen de rege ringspartijen en de regering over wat de commissie-generaal thans zal doen en deze commissie-generaal ls aan nie mand anders verantwoording schuldig dan aan de regering. Dat de regering thanr over een ge meenschappelijk staatsverband inplaat-s van over het Koninkrijk spreekt, acht spieker een overschrijding van de in structie aan de commissie-generaal; de Staten-generaal zullen hiervoor dus nog hun toestemming moeten geven. Ook aan de beslissende betekenis van de toe komstige Rijksconferentie zal geen af breuk mogen worden gedaan. Critiek op Britse buitenlandse politiek 41 Labourleden van het Britse La gerhuis hebben een motie ingediend, waarin critiek wordt uitgeoefend op de buitenlandse politiek der rege ring, en ondanks de hevige druk die op hen is uitgeoefend door Attlee en den leider van het Lagerhuis, Mor- risson, hebben zij geweigerd hun motie in te trekken. In de motie wordt de hoop uitge sproken, dat de regering „haar „in ternationale politiek in dier voege zal herzien, dat zij zal steunen en zal samenwerken met alle naties en groepen, die r. ar een volledige soci alistische planning streven en op die wijze een socialistisch alternatief bieden voor een anders onvermijde lijk conflict tussen het Amerikaans kapitalisme en het Sowjet-commu- nisme. waarbij alle hoop op een wereldregering zou worden vernietigd". Wanneer deze motie, die is irge- diend als een amendement op de troonrede, zou worden aangenomen zou deze beschouwd worden als een motie van afkeuring, en het onmid.l dellijke aftreden der regering zou het gevolg zijn. Voor de tweede helft van de 12e perio de (10 tot en met 23 November 1946), geeft elk der volgende bonnen recht op het kopen van de navermelde artikelen: BONKAARTEN KA, KB, KC 612 (strook 2): 47-7 algemeen 750 gram suiker, boterhamstrooisel enz. of 1500 gram jam, stroop enz of 1110 gram (=r 3 potjes) pindakaas 47-8 algemeen 125 gram koffie 47-9 algemeen 50 gram thee BONKAARTEN KD. KE 612 (strook 2) 48-6, 48-7 algemeen 250 gram suiker, boterhamstrooisel enz. of 500 gram jam, stroop enz of 370 gram 1 potje) pindakaas TABAKSKAARTEN: T 58 2 rantsoenen tabaksartikelen Op de bonnen voor suiker kan men, Indien voorradig, pindakaas kopen; het betreft hier ruiming van een beperkt restant. Op bovenstaande bonnen kan met In gang van Vrijdag 15 November as wor den gekocht. EERSTE KLASSE District I. Emma—RFC ADO—Hermes DVS Ajax—VSV DWS—Feijenoord District II. DHC-De Volewijckers Stormvogels—Nep tunus DOS—HBS District IV. Helmond—Willem n Longa—Vlissingen NO AD—Hel mondla VVV—BW District V. Be Qulck—Sneek Eromen—Heerenveen GVAV—Leeuwarden Achllles—Frlsla Veendam—HSC District VI. Maurlts—MVV Eindhoven—Sltt. Boys PSV—Jullana Bleljerhelde—Brabanti" De Spechten—Sp. Em TWEEDE KLASSE. 2e klasse A. RCH—De Spartaan De Kenn.—Zeeburgla WFCZFC AFC—HVC Alkm. Boys—Hilversum 2e klasse B. Velsen—Watergr.meer Vriendenschaar—TOG 2VV—KFC DWVVolendam OSV—HBC DISTRICT I. 3e klasse A. De Meer—Helder SLTOSucces KW—Halfweg Ahrends—Bloemendaal 3e klasse B. NEA—Terrasvogels Pur mersteij n—DEM QSC-VVZ Alw. Forward—Rapidltas DTS—Kinhelm 3e klasse C. Aalsmeer—WA •u-verwijk—ASVK 'nper da—Schoten "'VA—Zandv.meju ;n Meteoor—1W 3e klasse D. APGS—WMS Zaandijk—Hollandla Schagen—OWO HRC—Alcm. Victrix 4e klasse A. Texel—JVC Waterv.Grasshoppers Schoorl—MFC N.-Niedorp—SVV BKCOudesluls 4e klasse B. EVC—Sijbekarspel Zouaven—De Rijp SEW—Monnikendam Andijk—St. George Westfriezen—Purmerend 4e klasse C. VItesse '19USVU ZeevogelsAssendelft HSVWSV '30 Randers—Vrone Uitgeest CSV 4de klasse F. THB—SCA Fokke—WE Onze Gezellen—Ontwaakt IEV—ASR VI. Vogels—EH8 Hoewel te Linggadjabi een vrij grote mate van overeenstemming is bereikt tussen de Nederlandse en Indonesische delegaties, heeft men enkele aangelegenheden nog niet tot een oplossing kunnen brengen. Er zijn aanwijzingen dat de com missie-generaal wenst, dat de Ned. regering mede verantwoordelijk is voor de uiteindelijke beslissing. Gisteren werd dan ook gemeld dat de commissie a s. Zaterdag naar Nederland zou vertrekken. HEDENMORGEN wordt echter van officiële zijde vernomen dat dit vertrek is uitgesteld. Redenen hiervoor worden niet opgegeven. Vrijdag te Batavia. VRIJDAG as. zal tijdens de bij eenkomst te* Batavia het 17 punt tellende document geparafeerd wor den. Velser-affaire a Gisteren zijn voor de eerste kamer van de Amsterdamse rechtbank de pleidooien gehouden in de beruchte „Velser-affaire". Op 31 December zal de rechtbank vonnis wijzen. DOUGLAS-TOESTEL TE PLETTER GEVLOGEN. In Mexico is een Douglas-toestel tegen een berg, in de buurt van Pe- rote, in de Mexicaanse staat Vera Cruz, te pletter gevlogen. Twaalf passagiers en 3 leden der bemanning kwamen hierbij om het leven. Hard wordt er gewerkt aan de wederop bouw op het eiland Walcheren. Thans ls men druk doende de volgeslibte sloten uiT*te diepen. De benoeming van den heer Mar- chant, het enige kamerlid der „Union democratique Beige" tot vice-voorzitter van de kamer in plaats van den heer Lahaut, die tot de communistische partij behoort, is aanleiding geweest tot het uit de regering treden der vier commu- nisische ministers. De oorzaak zit evenwel veel dieper en is te zoeken in de vervreemding tussen de socialisten en de commmu- nisten. Indien deze laatsten in hun hou- Clandestine radioluisteraars Sinds 1 November 1945 is iedere be- zttter van een radia-ontvangtoestel verplicht dit toestel bij een postinrich- ting aan te geven. Na aangifte ont vangt hij een luistervergunning, waar op iedere maand een radiozegel van 1,moet worden geplakt. Een groot aantal luisteraars echter luistert „clandestien" naar de radio programma's. Om deze „clandestiene" luisteraars op te sporen heeft p t t. die met de Inning der gelden is belast, een controle-apparaat aangesteld. Deze dienst beschikt over een aan tal gespecialiseerde ambtenaren, die dezer dagen, speciaal te Amsterdam, een verscherpte controle-actie zijn be gonnen. Reeds op de eerste dag liepen talrijken een proces-verbaal op. De aangifteplicht geldt niet voor abonné's op de rijksraaiocentrales, mits zij niet tevens een radio-ontvangtoestel be zitten. ding volharden, is de tijd van de linkse meerderheid voorbij De socialisten zul len dan wel naar toenadering zoeken tot de liberalen, doch deze fracties zijn in aantal te gering om een meerderheid te vormen. De CVP, die evenals de kaholieke staatspartijen goed gediscipli neerd is, en sterker is dan welke twee andere partijen ook, zal het heft in han den krijgen. Slechs indien parlementaire vrklezin- gen terstond worden uitgeschreven, heb ben de linkerpartijen nog een kans. daar na 1 Januari de vrouwen het kies-# recht krijgen voor de wetgevende ver gadering, en dezen, vooral wat de ko ningskwestie betreft, zeker voor een groot gedeelte rechts zullen stemmen M.n staat enigszins sceptisch tegen over de vraag hoe minister Huysmans zich nog staande zal kunnen houden, KORT MAAR KRACHTIG Te Tinana (Albanië6taat thans we gens sabotage terecht Abdul Sara. naar men aanneemt de leider van een groep saboteurs. Hij verklaarde, dat hij door een lid van de Amerikaanse militaire missie tot sabotage was aan gespoord. Dr, Rudolf Amelunxen, de eerste mi nister van Noord-Rijnland Westfalen, heeft verklaard dat de bevolking van dat gebied gedurende de laatste weken slechts een rantsoen van 1000 caloriën per dag heeft ontvangen in plaats van het officiële van 1550 caloriën. Met bevredigend resultaat heeft bet eerste sedert de bevrijding in België gebouwd* ïUsgtuig proefgeylogen, Tribunaal Tragi-kgmisch geval „Tragi-komisch" noemde de verdedi ger, mr dr C 'Berkhouwer, de zaak con tra Johanna /RoccoêTT uit Alkmaar; het was inderdaal een treurige vertoning. Woensdagmorgen voor het Alkmaarse tribunaal. De beklaagde, die doof bleek te zijn, zat xezamen met haar ehtgenoot, die als tolk fungeedre, voor de groene tafel en las van de lippen van haar man de vragen, die de voorzitter spel de, af. Haar werd iien laste gelegd, dat zij in October '44 een tweetal brieven aan ,.de NSB-soldaten" (de Landwacht) geschreven had. waarin zij een aantal Alkmaarders ervan beschuldigde onder duikers in huis en fietsen niei ingele verd te hebben of „gloeiend voor bijl tjesdag" te zijn. Zij ging zelfs zover te veronderstellen, dat een Alkmaarse groemehandelaar in „bijltjes" handelde, die bij de bevrijding gebruikt zouden worden. De brieven hebben echter nooit hun bestemming bereikt: de PTT-chauffeur J W Bal der onderschepte ze en voor- kwam zodoende veel narigheid. De besch., die door haar verdediger als niet toerekeningsvatbaar werd ge kenmerkt, had het verraad gepleegd, omdat zij bang was dat haar zoon, die NSB-er was, na de bevrijding vervolgd zou worden. Over 14 dagen volgt in deze droeve zaak de uitspraak. De Duitse dienstb, Adriaan Loos, een tijdlang wrd. recteur van"het Gewestelijk Arbeids bureau te Alkmaar, lid en propaganda leider van de NSB, die er tevens van beschuldigd werd op het GAB NSB- ambtenaren op sleutelposities te heb ben benoemd, antwoordde zoen de voor zitter. mr. A Srtiepkeveld hem vroeg, waarom hr na 1940 nog lid van de NSB bleef: „Ik wilde geen lafaard zijn." De schuld van verd. was niet zo zwaar als zijn functie zou doen vermoeden; hij had zelfs jongelui, die naar Duitsland moesten, een baantje gegeven aan het GAB en HBS-ers, die nog eindexamen moesten doen, „Ausweis" gegeven. Ook in deze volgt de uitspraak over 14 dagen Geen lafaari Als dienstbode was Paulina Catherina Peter uil Duitsland in Nederland ge- komenT zü trouwde een Nederlandse man en kreeg door dat huwelijk dus eveneens de Nederlandse nationaliteit. Tijdens de bezetting verloochende zij haar Duitse afkomst echter niet: drie 3 ird DISTRIBUTIE-NIEUWS. Morgen, Vrijdag 15 November, is nogmaals de letter B aan de beurt voor bet afhalen van bonkaarten aan bat distributiekantoor Ridderstraat, van 910 en van 24 uur. VRUBANK. Wederom zullen morgen num mers uitgereikt worden aan het Slachthuis voor de Vrij bank. Begonnen zal worden met no. 560. BEVORDERD. De heer T. Benard! alhier, tech nisch hoofdambtenaar van de Rijks waterstaat, is bevorderd tot water bouwkundige. OPSTELLING ALCMARIA. Voor de wedstrijd van Zondag a.s. tegen HRC te Den Helder komt Alc- maria met het volgende elftal in het veld: Vasbinder; Hendriks en Maassen; KI. de Grand, G. Mulders cn F, Helderman; Pluymers, Badenhuizen; van Wieringen, W. Schmidt en de Buizer. harer zonen namen met haar goedvin den diens» bij de NSJCK en een bij de „Luftwaffe". Zelf liep zij op straat in de uniform van het Duitse Rode Kruis. Op 27 November zal hei Tribunaal over deze gedragingen haar oordeel uit spreken. Een oud hoethoofd De Alkmaarse rijwielhandelaar Jan Bertus Ackerman was reeds in 1934 „uit idealistische overwegingen" lid van de NSB geworden, later sloot hij zich aan bij het NAF, Van de makelaarsfirma Appel en.. Matthijsen had hij enkele huizen, toebehorende aan Joodse Ne derlanders gekocht. Toen de spoorweg staking uitbrak vertrok hij naar Hen gelo en deed daar enige tijd dienst alt rijwielhersteller bij de.L dwacht. Mr. H Schojiter. schetste zijn cliënt als iemand, die „gauw in vuur en vlam staat" en beschowde de werkzaamheden bij de Tandwacht meer als knechtje spelen. Over 14 dagen zal deze .heet hoofd" zijn vonnis vernemen. Enorme belangstelling op de Laat Gistermiddag om half twee was het op de Laat een drukte van betang, een groot aantal kinderen ruw ge schat een paar duizend, de Laat er zwart van. was gekomen om ge tuige te *ün van de feestelijke Intocht Sint-Nicolaas, die ongeveer tien ren lang zijn intrek b(j Vroom en reesmann zal nemen. I Slechts weinige minuten te laat kwam de goede Sint per rijtuig voor tijden voorafgegaan door herauten te paard en toen de kinderen, waarvan Ier velen door hun moeders begeleid werden, den groten kindervriend za gen, barstte er een gejuich los, dat heel ver hoorbaar moet zijn geweest. De enkele minuten vertraging waren veroorzaakt door het feit. dat ter hoogte van het Blockhovepark een der vurige Spaanse paarden, die - voor het rijtuig van den Sint gespannen waren, op hol sloeg. Er kwamen echter gelukkig geen per soonlijke ongelukken voor en de reis werd verder zonder strubbelingen voortgezet. Onmiddellijk na aankomst verscheen de Bisschop, die zich geen rust gunde vóór hij alle kinderen begroet had, op h&t balcon en sprak de kinderen toe terwijl zijn beide knechten met gulle hand de meegebrachte peperno ten rondstrooiden. Aardig was het en tekenend voor het uitstekende geheu gen van den Sint, dat hij zich nog verschillende kinderen, die hem be groetten. van vorige jaren wist te her inneren. Na de toespraak zongen de kinderen het bekende lied „Zie ginds komt de stoomboot", hetgeen door Sint-Nicolaas met zichtbaar genoegen werd aangehoord. Hierna trok de Heilige man zich te rug en werd de Alkma_aree pers in particuBiere audiëntie ontvangen. Wij hoorden, dat de reis van Spanje naar Nederland een voorspoedige was ge weest. De Sint, die per vliegtuig naar Schiphol wa6 gegaan, zeide, dat Hij prachtig weer getroffen had en dat Hij zich niet in het minst vermoeid ge voelde. Hij verwachtte, dat veel kin deren hem zouden bezoeken en dat Hij weinig straffen zou behoeven uit te delen maar, integendeel, allen met een heerijke taai-pop huiswaarts zou kunnen laten gaan. Nadat ook wij uit zijn handen ee taai-taai ten geschenke hadden ont vangen, namen wij afscheid en wens ten Sint-Nicolaas een prettige tijd ln Alkmaar. j ME ET ingang van deze week kunnen onze voetbal-llevende lezers hun geluk beproeven op de competitiewedstrijden van de clubs uit Alkmaar en omgeving. Bij de hieronder staande wedstrijden vuile men bij een overwinning van de thuisclub het cijfer 1 in, bij een zege voor de bezoekende club het cijfer 2 en bij een gelijk spel het cijfer 8. Elke week loven wij voor de beste oplosser een prijs uit van ƒ10.—; b(j meer dere goede oplossingen beslist het lot. Correspondentie kan hierover niet ge voerd worden. Inzendingen moeten uiterlijk Zaterdagmorgen 12 uur as. in ons bezit zijn: Langestraat 15'. Alkmaar Onze eerste opgave gaat over de wedstrijden: AIKMAARSE BOYS—HILVERSUM H R C—ALCMARIA VICTRIX DE RANDERS—VRONE H S V—W S V '30 (Invullen cijfer 1 thuisclub wint; cijfer 2 - bezoekende club wint; cijfer 3 gelijk spel. INZENDER: Naam Straat:

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1946 | | pagina 1