JOODSCHE KINDEREN
DEVEEZENROOF door
Vee-smokkel naar België
Aangrijpend relaas over probleem:
Vele duizenden aan ellende ten prooi
Allerlei voor de Jeugd
De schone lei
Van Oud Nieuw maken
Het lengen
der dagen
Waarom 's avonds sneller
dan 's ochtends
NI
ENORME WINSTEN UIT NACHTELIJK MISDRIJF
WE bevinden ons op korten af
stand van de Nederlandsch-Bel
gische grens. Het kan in het gebied
•der drassige helde- en weilanden
rond Weert ztjn of aan de grillig ge
vormde grenslijn by Baarle-Nassau;
misschien ook ln de verlaten kleipol-
ders van Zeeuwscb-Vlaanderen.
Het is ^en donkere, maanlooze
avond. Een zware vrachtauto stopt
argens aan een landweggetje. Zes
koeien worden uitgelaten neen,
niet het lichte vee der zandgronden,
maar het puikje van ons zwart
bonte Friesch-Hollandsche ras en als
de dieren konden praten, dun souden
ze u zeggen, dat hun laatsVe verblijf
plaats, Rotterdam, Den Bosch of
Purmerend was. Daar zf/n de vee
markten, weet ge!
Nu ziet ge dónkere ge.'/talten nade
ren, gekleed ln zwarte trainingspak
ken, geschoeid met lichte gymnas
tiekpantoffels. Zeer sportief. Spor
tiefErg practls ch! Sommigen
dragen een korten stok met aan
belde kanten een tjze/en pen. Vijftien
mannen telt ge.
Het convooi st^t zich op. De
„▼oorloopers" nemen den kop met
een oud koetje, d/m de rest; één man
houdt het koptCyuw, een tweede loopt
achter het b *est. De tocht gaat
dwars door tvjuw- en weilanden. Zoo
noodig wor jen afrasteringen door
geknipt. Nf/uwelijks merkbaar wordt
telkens hr/t signaal „veilig" doorge
geven.
Maar de tegenstander slaapt niet.
In eerx greppel, honderd meter ver
der. '/ggen ln schaapsvachten gehul
de gestalten, gewapende mannen in
UD/form. De voorhoede passeert de
kjommlezen. De ambtenaren kennen
'het trucje met 't oude voorloopertje.
Maar nu nadert het convooi zelf
„Halt, rijksambtenaar!" klinkt het
als een pistoolschot. In het convooi
boort ge een gesmoord vloeken en
•oogenblikkeiyk laten de geleiders de
.koelen van voren los. Achter elk
beest komt een man in actie, om
klemt met een hand de koeienstaart
en prikt met de ander het puntige
stokje ln de billen van het wild rea-
geerend dier, die aan 't rennen slaat,
zijn staart-aaniiangsel meesleurend.
De ambtenaren openen na hun
sommatie een levendig vuur uit hun
pistolen met het doel de drijvers zoo
bevreesd te maken, dat zjj de dieren
loslaten. Van de zes koeien ver
dwijnen er vier ln volle vaart naar
<j:e Belgische grens, met hun drijvers
in sportcostuum. Twee dieren dwa
len alleen rond en worden „aange
slagen", zooals de term aan de grens
luidt. In het rapport heet dit ..Inbe
slagname óp onbekenden".
ryiT ls dan wat sinds October 1945
aan onze zuidelijke grens een
georganiseerd grootbedrijf werd: de
clandestiene uitvoer van vee; eerst
paarden, later rundvee en thans bei
de. Men meene echter niet, dat de
velddienst eiken nacht 30 pet. van 't
te smokkelen vee ln beslag neemt.
Want reeds tien minuten na het
avontuur met de kommiezen stijgen
in het Zuiden llchtpatronen op het
sein voor de volgende drijvers om
terug te keeren. De ochtend onthult
echter in vele gevallen versche spo
ren tot over de grens; het bewijs, dat
dien nacht een troep „over" is ge
gaan.
We laten nu de romantiek van het
smokkelbedrijf voor wat ze is en ver
diepen ons in de financiëele zijde van
het geval.
De Belgische franc, die zwart het
dubbele .van den gewonen koers op
brengt, ls de sleutel van de smokke
larij, niet alleen van vee, maar ook
van gerst, rogge, vlaslint, lijnzaad,
benzine en smeerolie.
Neem aan, dat ge een veehande
laar. zijt en niet tot de bona-fide-le-
den van dit gilde behoort Ge koopt
ln Holland een koe voor 800.een
prima gebruiksdier. Naar België ge
smokkeld brengt het beest u 15.000
francs Oj^ Dat ia 900 gulden tegen
den normalen ko^rs. Maar ge zijt
met fraude begonnen en gaat er mee
ioor. Zwart brengen deze francs u
1800 gulden op. De rekensom is dus:
Inkoop 800.Verkoop 1800.
Onkosten 200.—. Winst 800.— of
honderd procent.
Er komt geen bedrijfseconomie of
prijscalculatie bij te pas. „Zjuust". 'n
beetje handigheid, wat connecties
langs de .streep" en in België; ver
der loopt de zaak.
Meen echter niet, dat zich voor
een ieder schoone perpectieven ope
nen. Het is een gesloten be
roep! Ge komt er niet tusschen.
Kleine smokkelaars hebben het ge
probeerd. 't Ging niet; ze mochten
een paar honderd francs per nacht
verdienen als veedrijvers voor de
groote bazen.
Meneer X ls veehandelaar in Ne-
dei tand, meneer Y. heefthetzelfde
beroep ln België. Misschien zijn X. en
Y. wel één en dezelfde persoon,
koopt op de Hollandsche markten
prima gebruiksvee of laat het koo-
pen. Hij laat het tot bij de grens
brengen, en 's nachts gaat het over
Op alle mogelijke manieren. In Essen
zijn dit voorjaar militaire auto's met
vee, bij achtervolging door de douane,
een huls binnen geredep. Er zijn
koeien uit een Roode Kruis-auto ge
tuimeld, toen deze in volle vaart naar
de grens snelde. Meneer Y. ontvangt
of laat ontvangen en zorgt dat het
vee al dan niet gedekt door ge
leide biljetten verder België in
gaat en verkocht wordt.
De «Belgische veestapel wordt er
door verbeterd, omdat ons vee beter
is.
DE „VUURLINIE
IN October-November 1945 werd ln
Nederland het systeem der regi
stratie, dat uit den bezettingstijd
stamde, losgelaten. Vervoerbewijzen
en geleidebiljetten vervielen daarme
de. Pas in Februari 1946 stelde het
ministerie v^a Financiën een strook
van 2500 meter langs de grens in,
waarin het vervoer en houden van
vee werd onderworpen. In Mei 1946
kondigde het bedrijfschap voor vee
en vleesch haar grensverordening af
en stelde een grensstrook van 5500
meter de „eerste linie landzijde"
in, die op vele punten echter 2500
meter breed is. In deze strook moet al
het rundvee van oormerken voorzien
en in de bedrijfsadministratie ver
antwoord zijn. Vervoer mag slechts
plaats hebben op geleidebiljetten en
het betreden van de grensstrook
moet langs vaste posten geschieden.
Het duurde tot September 1946 eer
dit complex van maatregelen eem-
germate begon te functionneeren.
Het bedrijf van meneer X. en me
neer Y. werkte echter door. Men kan
van smokkelaars zeggen wat men
ff
Sinds October 1945 zijn naar
schatting 10.000 runderen en 4000
paarden over de zuidelijke grens
van Nederland naar België ver-
dicenen. En dat, terxoijl Nederland
jaarlijks 25.000 ton vleesch en vele
Canadeesche en Iersche paarden
moet importeeren,
wil. lui zijn ze niet. De strook van
5500 meter, als barrière bedoeld,
bleek in het donker een open deur te
zijn. In sraokkelaarstaa) heet het de
„vuurlinie". Buiten deze linie was 't
veevervoer Immers vrij en het nach
telijk geronk der veeauto's werd voor
de grensbewoners even gewoon als
dat der vliegtuigen, die hun drop
pings boven Nederland uitvoerden.
Op 25 November 1946 toen de
veeslag dus een jaar had geduurd
kwam het algeheel verbod van vee-
vervoer naar Zuidelijk Nederland be
neden de Waal af en tevens in dit
gebied- een verbod van veevervoer
van zonsonder- tot -opgang. Daar
mee werd aan de smokkelaars een
zware slag toegebracht. De markten
van Noordelijk Nederland zijn daar
door afgesneden en men kan ln het
donker niet langer vee bij de grens
Klaar zetten.
En toch is hiermee het euvel niet
verholpen. Een handelaar in Brabant
kan b.v. met (vee naar de markt ln
Rotterdam gaan. Als hij'de beesten
niet kan verkoopen. dan moet hy ze
weer mee naar huis terug nemen.
Daarvoor is een ontheffing van het
verbod van 25 November noodig.
En als een knoeier zich deze heeft
verschaft, dan gaat hy met een la
ding „kapstokkon" naar Rotterdam,
kan ze niet kwyt en keert rustig te
rug. Dat de „kapstokken" in een dag
veranderd zijn in prima gebruiksvee,
dat is een andere kwestie.
Aan deze parasitaire handelingen
moet een einde worden gemaakt. Ge
brek aan deviezen belemmert den
door den oorlog getroffen landbou
wer zyn bedrijf weer op te bouwen
Maar een jaar lang vliegen deze de
viezen letterlijk de grens over. En
steeds verder werkt de funeste in
vloed door. De arbeiders van den
landbouwer verdwynen; by meneer
X is met wandelen en uitkyken meer
te verdienen.
Men handhave streng de ln No
vember afgekondigde bepalingen en
verleene geen ontheffing aan be
roepsknoeiers. die in Nederland voor
ontzaglijke bedragen stelen.
Goedmaken Twaalf Duit-
sche krijgsgevangenen ln Londen
zijn onlangs begonnen met het aan
dragen van steenen voor den her-
bouw van de Parish church te St.
Leonards on-Sea, die de Luftwaffe
gedurende de blitz door bommen
verwoestte. Hiermede trachtten de
Duitschers goed te maken wat zy
door bomaanvallen zinloos vernie
tigden. Zy werken vrijwillig acht uur
per dag, zonder loon te ontvangen.
Wanneer de bouwmaterialen verza
meld zijn zal onder leiding van twee
architecten de kerk weer opgetrok
ken worden.
Congres van de jeugd Alya
In Duitschland leven nog 24.000
Joodsehe kinderen en In Hongarije
verhongeren 15.000 Joodsche weezen
ea halfweezen. In 1940 woonden er
nog een mlllioen Joodsche kinderen
ln Polen, thans nog eenige honderden
TsjechoslowakUe had er eertyds
16.000, nu nog 600 en Weenen heeft
er nog 259 van de 17.000.
Somber en aangrypend ls het re
laas van dr Nathan Morris. Zijn re
feraat over het opvoedingsprobleem,
gehouden op het Jeugd-Allja congres
Bazel, waar de wereldorganisatie
voor emigratie van Joodsche Kinderen
naar Palestina thans vergadert, werd
door de gedelegeerden met ontroe
ring beluisterd. HH maakt een ver
moeiden indruk aJs hy in sobere,
maar gevoelige woorden vertelt van
zyn reis, maandenlang, door Europa,
om de toestanden le bestudeeren
waarin de Joodsche Jeugd thans ver
keert. Hy spreekt ook over Neder,
land en het doet "goed hem den lof te
hooren roepen over ons kleine land.
Hy roemt de Joodsche kindertehui
zen hier te lande, ln Hilversum, Bus.
sum, Gouda Santpoort, Bilthoven en
's-Gravelana, opleidingsinstituten van
de Jeugd-Aiya wereldorganisatie,
waar de vriendelijke sfeer van fami.
liaire huiselijkheid hem overal ge
troffen had. Dan sleept Morris ons
mee langs de kusten van de Noord»
Zee, door het Westen van ons we
relddeel naar al de landen van de
Joodsche ellende. Polen, Hongarije.
Tsjecho-slowakijc, Duitschland... Hg
teekent kinderen, die deze hel veria
ten en in de landen waar ze komen,
simpel vragen of daar niet gebedeld
wordt. Ze kunnen het niet begrijpen
als deze vraag negatief beantwoord
wordt en vragen dan nog eens ver
wonderd: „Maar hoe kan men dan
leven?"
Palestina is redding
Ook Akiba Levinsky heeft het
woord gevoerd op dit congres, dat
onder leiding staat van mevrouw
Chajim Weizmann. Hij houdt zyn
toespraak in "het Jiddisj en sober
maar indrukwekkend is ook zyn re
feraat. Er zyn kinderen die in zeven
jaar geen onderwys hebben gehad en
ten prooi zijn aan vervuiling en ver.
wildering. Geen scholen, geen hulzen
en byna geen eten. En emigratie is
bykans uitgesloten. „Palestina is de
eenige uitweg om deze kinderen
van den volkomen ondergang te red
den. Maar elk uur dat gewacht
wordt, is het uur van een vernietigd
leven".
Zeker, wy hebben kinderen gezien
in Bergen Belsen, die al spelende
struikelden over de lijken. Kinderen
die zittend moesten sterven, omdat er
geen plaats was om te liggen. Maar
toen was er oorlog; toen werd Europa
gegeeseld door beulen. Thans ls er
toch vrede
Kolendistributie
Dat de nachtkolentrein dicht
bij het station van Tilburg een
oogenblik moest stoppen, is niets
bijzonders. De machinist wachtte
rustig, tot het sein veilig stond en
zette zyn ijzeren paard weer in
beweging. Wie schetst echter de
verbazing van het personeel op 't
station, toen men merkte, dat de
trem was afgehaakt. Vergezeld
van eenige politiemannen ging
men op de baan een eindweegs
terug. Op de plaats van het op
onthoud was alles in rep en roer.
Deze plaats, die in de buurt van
een woonwagenkamp lag, was het
tooneel geworden van „kolenslag
1947". De politie voelde echter
niet voor dit opbouwende tooneel
en arresteerde een aantal „kolen
sjouwers". Ook een kar. met ko
len volgeladen, werd in beslag
genomen. De machinist, die Intus-
schen met zyn sleep was terug-
gestoomd. smaakte het genoegen
voor de tweede maal. maar nu
volledig, Tilburg binnen te stoo-
men. zoodat de baan weer vry
was, voordat andere treinen moes
ten passeeren.
Onze komkommerteelt
Op een onlangs te Delft gehouden
lezing heeft de heer G. W. Beuhder,
hoofd van de Economische Afdeeling
van de directie van den Tuinbouw.
over de vooruitzichten van de kom
kommerteelt eenige mededeelingen
gedaan. Velen, zoo betoogde hy. zijn
van meening, dat we voor de eerst
komende jaren rekening moeten hou
den met een blijvende vermindering
van onze buitenlandsche afzetmoge-
ïykheden door het wegvallen van het
Duitsche afzetgebied. Hun politiek 13
er derhalve op gericht de teeltbe-
perkende maatregelen te handhaven
en eerder tot inkrimping dan tot
uitbreiding van de teelt van bepaal
de cultures over te gaan. Eenigszms
kortzichtig is dit echter wel. Toege
geven moet worden, dat de vooruit
zichten tot voor kort somber waren,
gezien de houding van de bezettings
autoriteiten in Duitschland Maar er
zal daar weer een geordende, econo
mische samenleving moeten ont
staan waar men behoefte heeft aan
tuinbouwproducten.
Van deze buitenlandsche afnemers
was Duitschland verreweg de groot
ste. In de periode 1034'43 bedroeg
de totale veilingaanvoer van kas- en
pla^glaskomkommers 51000 ton,
waarvan geëxporteerd werden 32000
ton. Duitschland alleen nam hiervan
31000 ton af. De totale export be
droeg dus ruim 62 pCt. van den vei
lingaanvoer, welke export practisch
uitsluitend op Duitschland was ge
richt. Wanneer wij het Duitsche af
zetgebied als verloren moeten be
schouwen. bet eekent dit vror onze
komkommerteelt een geweldige slag.
evenals voor onzen geheelen tuin
bouw.
JL
TIET was toch echt bedriegen, iets
wat hy nog nooit had gedaan. Nu
werd de Oudejaarsavond écht feest!
Kwartetten, ganzenborden, waarby
Dick steeds ln de put zat en .er toch
weer uit kwam, en dan het prachtige
verhaal van de Sneeuwkoningin.
Om half twaalf vroeg Moeder:
„Zullen we maar een broodje eten?"
In de voorkamer brandden overal de
kaarsen en de tafel zag er zo aanlok-
kelyk uit.
Vyf minuten voor 12 stond Vader
op. ,,'t Jaar is byna om, een nieuw
begint! In 't oude deden we allemaal
wel fouten, we waren wel eens onge
duldig en bromden en dachten wel
eens eerst aan ons plezier inplaats
van aan onze plicht, die altyd vóór
gaat, is 't niet Dick?
Nu beginnen we dit jaar allemaal
met een schone lel, net zo schoon ais
mijn le.tje vanavond was! Laten we
er voor- zorgen, dat het heel, heel
lang schoon blijft kinderen en denkt
erom, het geluk komt alleen als we
eerst met vreugde onze arbeid ver
richten. Daarom, met het begin van
't Nieuwe Jaar, veel geluk jullie
allen!"
De grote halklok begon te slaan,
ln Vaders behandelkamer kwam ook
de zilveren stem van de pendule
waarschuwen, dat er weer een jaar
verstreken was en in de verte liet
nu ook de torenklok plechtig twaalf
slagen horen. Net toen Vader Dick
even tegen zich aantrok werd er ge
beld. Allen schrokken op. Vader liep
Een oude jurk opknappen
HEEFT men een oude jurk, waarvan de mouwen ver
sleten zyn en welke onder de armen stuk is, dan
kan men die weer aardig opknappen met een restje stof
in een afstekende kleur. Een aardig kraagje, een cein
tuur, een paar mouwen en verder dit aparte lyntje in
voor- en achterpand geven een erg leuk effect.
Practische wenken voor tricotv er stellen
VOORAL ln dezen tyd, nu een huisnaaister èn moei-
lyk te krijgen, èn erg „duur" is, moeten we
zelf „door" het verstelwerk komen. Wanneer we tricot
verstellen, moeten we een rond stuk inzetten. Een
kruis in een broek b.v. in denzelfden vorm als een
bovenbroek. Ook wanneer hemden en onderjurken
onder de armen versleten zyn, moeten we rond verstel
len Wanneer we het met de machine doen, moeten we
een extra fyne naald gebruiken. We stikken het stuk
in, waarna we de naad 2 3 maal doorstikken en direct
naast het laatste stiksel afknippen. Van rafelen is nu geen sprake.
Een aardig kinderjurkje uit een
rok of oude jurk
DIT jurkje met korte mouwtjes voor een meisje
van 4 h 5 jaar. kan men maken uit een
damesrokje. Uit het onderste deel der rok het
voor- en achterpand, dan schiet er boven nog net
genoeg over voor de korte» mouwtjes. Een paar
stiksels van voren, een kraagje in een afstekende
kleur, en we hebben een mooie Zondagsche jurk
voor Zus Heeft men een oude jurk. dan kan het
ook met lange mouwtjes gemaakt worden.
Verschil tusschen
zonnedag en sterredag
DE kortste dag, 21 December, ligt
al weer ver achter ons. De dagen
lengen. Weldra zullen we dat des
avonds al kunnen merken, maar des
ochtends.»....? Neen. des ochtends
wil het nog niet vlotten. Voonoopig
Kunnen wy van winst des morgens
nog niet veel bemerken.
Ziehier de tyden van zonsopkomst
en zonsondergang voor het midden
van het land (in de thans gexdende
M.E.T.):
op onder
21 Dec8 53 16 22
26 Dec8.52 16.28
31 Dec 8.51 16.34
5 Jan8.50 16.39
10 Jan. 8.49 16.44
15 Jan8.47 16.52
Men ziet de groote verschillen
op 15 Jan. Is er 's avonds al een half
uur winst; 's morgens bedraagt de
winst echter nog slechts 6 minuten!
Wat is de oorzaak van dit merk
waardige verschynael
De zaak is betrekkelyk eenvoudig.
Gij denkt, dat de Aarde in 24
uren om haar as draait? Gy vergist
U De duur van die omwenteling is
slechts 23 uren, 56 min. en 4 sec
Dus rond 4 minuten korter, dan gij
zoudt denken. Wanneer we zoo
nauwkeurig mogelijk het oogenblik
waarnemen, waarop een ster, in zijn
schijnbaren dagelykschen omloop
om de Aarde (welke omloop ln wer
kelijkheid door de aswenteling van
de Aarde wordt veroorzaakt) een be
paalde denkbeeldige lijn van den
hemel passeert, zullen wy zien, dat
den volgenden avond deze gebeurte
nis zich 23 uur. 56 min. en 4 sec.
later, dus op onze horloges 4 minuten
vroeger herhaalt.
Vier minuten later.
- De zon komt echter pas na 24 uur
weer op dezelfde lijn te staan. De
oorzaak hiervan is eenvoudig. De
aarde draait niet alleen om haar as,
maar beweegt zich ook ln een jaar
tyds in een Byna cirkelvormige baan
om de zon. Van de aarde uit gezien,
beteekent dit, dat de zon in een jaar
tyds den geheelen sterrenhemel door
loopt en dus iederen dag iets ten
achter blyft by de sterren m hun
schijnbare dagelijksche beweging om
de aarde. Het i3 gemakkelijk uit te
rekenen, dat dit verschil dagelijks
gemiddeld vier minuten moet bedra
gen Anders uitgedrukt: na een volle
wenteling om haar as te hebben vol
bracht. moet de aarde gemiddeld nog
rond 4 minuten doordraaien, om de
zon weer in hetzelfde punt, b.v. het
Zuiden te zien. Vandaar dat de zon
nedag gemiddeld 4 minuten langer
is dan de sterredag en dus gemiddeld
snel naar de voordeur. Waar zou
Dick nu kruipen?"
Ineens stond Vader weer in de ka
mer. „Dick kom eens mee! Wat ls er
voor boodschap geweest van vrouw
Bol?" Dick boog beschaamd bet
hoofd en barstte in tranec uit. „Och
Paps, wees niet boos het leltjs
moest toch schoonblyven? Kerst
avond was ook al bedorven!"
„Je weet niet wat Je gedaan hebt,
jongen." Haastig nam Vader een en
ander uit de apotheek en borg het
ln zyn tasch. „Er la geen plezier,
Dick, als we niet eerst onze plicht
doen, ik zei 't zoeven al! Wat als nu
door Jouw schuld «en mens niet meer
beter wordt? Wie »s er nog meer
geweest?"
„Harmsen." zei Dick wanhopig.
„Die ook? Lieve tyd!"
Gauw deed Vader nog een flesje ln
zyn tas. „Haai mhn fiets, kyk de
banden na." zei hy kort. „haal de
jouwe ook. jy gaat naar Harmsen en
brengt dit drankje vast. direct In
nemen, een paplepel, staat er op!
Daar wacht Je tot lk kom als Ik bij
Bol klaar ben!"
MA een paar minuten was Vader
de ene kant uit en Dick de an
dere. Het was gaan vriezen, de weg
was glad. Gelukkig was er maan «1
kende D.ck elk paadje op zijn
duimpje Vreemd, zo middernacht op
Oudejaar hier moederziel alleen te
fietsen. Het was zeker heel ernstig,
anders had Vader hem niet vooruit
gestuurd. Nu besefte htt wel wat hy
fedaan had Een vreselijke tocht was
et voor hem. Elndeiyk zag hy 't
licht van Harmsen.
Op zyn kloppen werd hy direct
opengedaan. De vrouw keek verwon,
derd, maar was te bezorgd voor haar
zieke kind, dan dat ze vroeg waarom
Dick zo laat op pad was. De medi-
cyn werd gegeven en nu moest Dick
wachten en nad htt tyd genoeg om
na té denken, slaap had hy niet meer!
Plicht gaat voor, Ja, dat was by Va
der altyd zo nooit was hem .ets te
veel en altyd was hy vrolijk «n opge
wekt, al moest hy er zelfs 's nachts
vaak uit. En nu had hy gemaakt,
dat Vader Iets deed wat deze ver.
schrtkkelflk vond. Het wachten leek
wel eindeloos te duren, maar eindelyk
kwam Vader toch en na tien minuten
waren ze op de terugweg. Er werd
niet gesproken, maar thuis, waar
alleen Moeder nog wachtte met war
me melk zei Vaaer: „Dick. kök me
aan! Gelukkig zyn deze patiënten
nog te redden, maar 't had ook an
ders kunnen lopen. De weet wel. dat
je niet geheel begreep wat je deed.
Maar laat dit een les zyn, dat je nu
en later goed weet, dat je alleen
maar genieten kunt van je vrye tfjd
als je werkeiyk klaar bent met je
werk!"
Dick sloeg zyn armen om Vader
heen. „Ik zal proberen mijn lei goed
schoon te houden, Vader!" ze. h(J
zacht.
R. v. R. -
4 minuten langer duurt dan een as-
omwenteling. Vandaar de gemiddel
de dagduur van 24 uur.
Wy spreken hier opzettelijk tel
kens van gemiddeld. Want de zonne
dag de tyd, die de zon noodig
heeft om van precies Zuid weer naar
precies Zuid te komen ls niet al
tyd even lang. En dat heeft weer een
eenvoudige oorzaak. De aarde loopt
n.1. niet altyd even snel ln haar baan
om de zon; met name loopt zö in het
hartje van onzen winter sneller dan
in het midden van den zomer En een
ieder zal nu begrypen, dat, als de
aarde wat sneller loopt, de zon wat
meer achter zal raken by de sterren
en dus de zonnedag iets langer zal
moeten duren.
De zonnedag.
Om dezen tyd van het jaar be
draagt de lengte van den zonnedag
ongeveer 24 uur een halve minuut.
Een halve minuut lijkt niet veel,
maar dit verschil hoopt zich van dag
tot dag op.
Zoo staat op 25 Dec. de zon om
12 uur precies in het Zuiden, dat Ls
dus volgens den thans galdenden
M.E.T. te 12.40 uur. Op 1 Jan. is dit
echter reeds 4 minuten later gewor
den. op 15 Jan. 10 minuten later.
We geven hier nog eens het nauw
keurige tydstip, waarop de zon pre
cies ln het Zuiden staat:
21 December 12.38
25 December 12.40
1 Januari 12.44
15 Januari 12.50
Een leder kan zich hiervan gemak
kelijk overtuigen, als hij over een
goedloopende klok of horloge be
schikt en de zon zoo vriendeiyk ls
zich omstreeks het middaguur te la
ten bewonderen. Men kam dan zien,
hoe de zon iederen dag ongeveer een
halve minuut later het Zuidpunt be
reikt, iederen dag iets meer achter-
raakt. D.W.Z.: in dit deel van het
jaar. Na half Februari gaat het al
weer den anderen kant uit.
En hiermee is nu het vraagstuk
van het lengen der dagen 's avonds
en het maar-niet-wlllen-lengen des
morgens volledig opgelost. Op 21
Dec staat de zon om 12.38 ln het
Zuiden, op 15 Jan. om 12.50, dus 12
minuten later. Dit' Is het ware mid
den van den dag. Wanneer nu de dag
ln dit tijdsverloop in het geheel niet
was gelengd, zou, door deze ver
plaatsing van het midden van den
dag de zon 12 minuten later onder
gaan. maar ook 12 minuten later
opkomen. We zouden dus reeds zóó
's avonds 12 minuten winnen, maar
's morgens 12 minuten verliezen.
Nu lengen de dagen van 21 Dec. tot
15 Jan. 36 minuten; hiervan komt
18 minuten aan den avond ten goede
en 18 mimi ten aan den ochtend Dus
moet de zon 18 12 minuten later
ondergaan oftewel een half uur. en
1812 minuten vroeger opkomen,
oftewel 6 minuten!
En dit klopt precies met de wer
kelijkheid Hiermede is dan een raad
sel. waarmede leder onzer ln aanra
king komt, op eenvoudige wyze
opgelost. VAN DEN BERGH.
BROMMENDE TOLLEN
heid «ff De Waarheidln Duitschland
spelen meisjes met bromtollen, die
van handgranaten zijn gemaakt.
Wie weet, wat er gebeurt, als er ooit
weer een Duitsch leger komt; mis
schien wordt er dan wel geoefend
met handgranaten, die von bromtol
len z\jn gemaakt
