De Vrije Alkmaarder
Stalin accoord met Bevin's
verklaring
„LINGGADJATI"
een schaduw voor ons volk
taterdog 25 Januari 1947
FPIIIIIPTAII
Dagblad voor Alkmaar en omgeving
Uitgave JÏ.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o.
Red. en Adm. Achterdam 20, teL 2274
Adv. Langestraat 15, tel. 3971, Alkmaar
Dir. Th. W. Reynders - Hoofdrad. G. E. de Winter
3e jaargang 306 - 261
ENGELAND - RUSLAND
„Het is nu duidelijk, dat U en ik betzelfde
standpunt innemen*'
OPENHARTIGE
VERKLARING
Stalin heeft de verzekering van
Be vin, dat het Britsch-Rus-
jische bondgenootschap nog steeds
van kracht is, geaccepteerd. De tekst
van de gewisselde telegrammen is
ook gepubliceerd.
Bevin verklaart in zijn boodschap
Stalin van 18 Januari o.m.: „Ik ben
voldaan over de vriendschappelijke
itvangst, die veldmaarschalk Montgo-
iery in Moskou is bereid. Wij zijn
enwel verontrust over de toespeling,
U gemaakt heeft over het Britsch-
,jvjet-Russische bondgenootschap en
ie Britsch-Russische samenwerking na
oorlog, die in Londen zouden kun-
ien worden beschouwd als „in de
icht" te hangen, daar men zou kunnen
lenken, dat zij door de organisatie der
Jct. Naties als niet van kracht zijnde
kouden kunnen worden beschouwd. In
feen artikel van de „Prawda" wordt de
ze meening, die ik geenszins deel, op
de meest misleidende wijze aan mij
[persoonlijk toegeschreven."
Stalin antwoordfle daarop Donder
dag j.I.: „Ik moet bekennen, dat Uw
;yerk!aring, dat Groot-Brittannië aan
uniemand en niets verbonden is, behalve
aan zijn verplichtingen voortspruitend
uit het Handvest, mij niet heelemaal
[duidelijk was. Het komt mij voor, dat
een dergelijke verklaring zonder nade
ren uitleg door tegenstanders van de
Britsch-Russische vriendschap kan wor.
den misbruikt. Hoe men het ook be
schouwt, het bestaan van een Britsch-
Russisch verdrag legt onzen landen ver
plichtingen op. Op 17 September 1946
.verklaarde ik tegenover Alexander
Werth (Britsch correspondent in Mos-
.■itakaUjAt'
Al Capone
Al Capone maakt aanstalten het
tjjdelyke inet hot eeuwige te ver
wisselen. U zult waarschynlyk zeg- i
gen: „Er zyn beteren gegaan".
Oogenschijnlyk hebt u daar volko-
men gelyk in, maar een man, die
zyn brood aan de publiciteit moet
verdienen, zal het niet met u eens
zyn. Al Capone en zyn trawanten
brachten hot is een beetje cru
om het zoo neer te Bchryven
met het dooden van hun uitver- 1
korenen wat leven in de brouwe-
rjj. En daar moet én de krant én
de radio 'ttoch maar van hebben.
Waar kwam vroeger, voor den oor
log, het nieuws vandaan, als het
komkommertijd wast Uit Amerika,
uit Chicago. Daar was ieder oogen-
blik iets aan de hand en dat iets
was dan altyd aardige stof voor
een krant, weet u. Onze verslag
gevers zyn al bly als zy met het
pausseeren van het bericht, dat
winkelier Jansen zyn lucifers een
halve cent per pak te duur heeft
verkocht, een neuslengte op hun
collega's voorliggen. In Chicago is
of liever gezegd was dat an-
dc.s. Voor een enkelen moord
kreeg je daar geen reporter uit zyn
bed, alB ze voor een schietpartij,
waarbij twee dooden waren geval
len, wakker werden gebeld, trok
ken ze kankerend hun sokken aan;
warm liepen ze pas als de inwo
ners van de 723ste straat door een
bandietenleger volkomen waren uit
geroeid.
In deze journalistieke bedrijvig
heid komt nu door het verdwij
nen van de hoofdvertegenwoordi
gers der onderwereld ook in Ame
rika leeljjk de klad en dat vindt
natuurlijk eveneens zyn weerslag in
ons werk. Wat zyn politie en pers
nn eigenlijk zonder banditismef
Niets. Wy hebben ons nu zoo lang
zamerhand wel genoeg bemoeid met
zuivering, berechting, Uno en
atoombom. Wy snakken naar hot
geratel der mitrailleurs in de stra
ten dor Amerikaansche steden. En
daarom zal iedere krantenman
straks een traan plengen aan het
gra* van den grooten Al Capone,
die door zyn koene rake misdaden
,dr journalisten bevend van op-
1 winding naar de telefooncellen deed
snellen en ze in staat stelde de ko
lommen nieuws met een grooten N.
neer te acht"ven. En daarom, Al
jongen het is misschien een beet
je voorbarig, maar ik wil voor geen
geld, dat een ander me voor is
„Heb dank en rust zacht'
Criticaster
kou), dat de Sovjet-Unie door een ver
drag van wederzijdsche hulpverleening
tegen Duitsche agressie met Groot-
Brittannië is verbonden, hetgeen be-
teekent, dat zij verplichtingen heeft je
gens Groot-Brittannië, de verplichtin
gen voortspruitende uit het Handvest
buiten beschouwing gelaten. Uw bood
schap en de verklaring der Britsche
regeering verduidelijken het geval ech
ter volkomen. Het is nu duidelijk, dat U
en ik hetzelfde standpunt ten aanzien
van het Britsch-Russische verdrag in
nemen. Wat betreft de uitbreiding van
het Britsch-Russisch verdrag, waarop
de Britsche regeeringsverklaring spe
ciaal doelt, moet ik zeggen, dat, indien
men dit ernstig wil opvatten, het al
lereerst noodzakelijk is het te wijzigen,
zoodat het geen bepaalde uitzonderin
gen bevat, die het verdrag kunnen ver
zwakken."
Bevin heeft den Britschen ambassa
deur in Moskou verzocht, Stalin dank
te zeggen „voor zijn zeer openhartige
en nuttige verklaring".
DE GERUCHTEN OM
VAN MOOK
Zijn aftreden in de nabije
toekomst waarschijnlijk
In welingelichte kringen te Den Haag
wijst men in verband met het Aneta-
telegram van gisteren, dat een aftre
den van Dr. Van Mook tegenspreekt
erop, dat de nadrulTin dit telegram wel
moet vallen op het woord „thans".
Voor het huidige oogenbllk is een
heengaan van lt.-gouverneur-generaal,
zoo is in deze kringen de meening, niet
te verwachten, maar men onderstreept
nog eens, dat met de mogelijkheid van
zulk een heengaan in de nabije toe
komst rekening moet worden gehouden.
Reeds sedert geruimen tijd koestert,
naar algemeen bekend, is. dr. Van Mook
het verlangen van zijn functie te wor
den ontheven op een daartoe geschikt
tijdstip.
Dat tijdstip achtte de regeering eeni-
ge maanden geleden nog niet gekomen.
Zou evenwel de lt.-gouverneur thans
een desbetreffend verzoek indienen
dit is, naar men ons verzekerde, nog
niet geschied dan zou de regeering
tegen een aftreden van den landvoogd
nu geen bezwaar meer maken.
Omtrent een datum van eventueel
aftreden is daarom uit den aard der
zaak op dit oogenblik nog niets te zeg
gen.
Het zou echter in de lijn liggen, dat
de lt.-gouverneur-generaal niet heen
gaat, voordat de conferentiie te Pon-
tianak medio Februari zal zijn gehou
den, welke den voorbereidenden arbeid
van de bepaling van den status der
verschillende Indonesische gebiedsdee-
len zal afronden.
OVEREENSTEMMING
IN BATAVIA
Officieel wordt medegedeeld,
dat er gistermiddag bij de be
sprekingen tusschen de Neder-
landsche en Indonesische dele
gaties overeenstemming is be
reikt ten aanzien van de militaire
maatregelen die genomen moe
ten worden om den toestand
te verbeteren.
Dinsdag a.s. zullen de dele
gaties opnieuw bijeenkomen.
ONZE EISCHEN
Aanvullend memorandum
overhandigd
Gisteren is aan de plaatsvervangende
ministers van buitenlandsche zaken van
de groote vier te Londen een aanvul
lend memorandum van de Nederland-
sche regeering overhandigd met betrek
king tot de vaststelling van de toekom
stige Nederiandsch-Duitsche grens en
aanverwante problemen.
fn deze aanvulling worden de eischen
ten aanzien van de grenscorrecties nog
eens uitvoerig behandeld.
Men wijst er op, dat de door Neder
land voorgestelde grenswijzigingen
overeenstemmen met de historische
ontwikkeling der grens en dat men
slechts die veranderingen nastreeft, die
hetzij strekken tot rectificatie van
vroeger begane fouten, hetzij vereischt
worden door de nieuw in het spel ge
brachte factoren.
BENOEMINGEN IN DEN
HOOGEN RAAD
o
Naar wy vernemen zyn de volgende
personen benoemd tot raadsheeron in
den Hoogen Raad der Nederlanden:
mr. H. F. F. Dubois, directeur van
's ryks belastingen en domeinen, te
's Gravenhagej prof. mr. M. P. Vrij,
Hooglcera'ar iu do rechtsgeleerdheid te
Goningen; mr. T. Y. Boltjcs, raadsheer
in het gerechtshof te Amsterdam; mr.
F. J. de Jong, rechter in de rechtbank
te 's Gravenhage.
Maandag 27 Januari a.s. zal het pre
cies een eeuw geleden zyn, dat Doris
Rykers in Den Helder het levenslicht
aanschouwde De Fransche politie
heeft Augusta Mela, den „Fran«chen
Al Capone" en Louis Pujol, die Don
derdag uit de gevangenis te Beziers
Zuid-F ra nkryk) waren ontsnapt, in
een oud Duitsch blokhuis bij Agde aan
do Middellandsche Zee, ongeveer 25
kilometer van Bezier, weer gearres
teerd. Beiden waren uitgeput van hon
ger en vermoeidheid en wendden geen
poging aan om te ontvluchten, toen
de met een tommygun gewapende gen
darme het blokhuis binnenkwam Als
gevolg van een onderzoek na den
moord op de jeugdige Ilda Tanzi, die
contact had met de Neo-fascistische
kringen in het gebied van Milaan is
een dertigtal personen gearresteerd en
NIEUW RECORD VAN
VAN DE POL
Tjjdens den stryd om het biljart-
kampioenschap hoofdklasse 45'2 ves
tigde de Rotterdammer Van de Pol te
gen Metz met een gemiddelde van
133.33 een nieuw Nederlandsch record
voor het hoogste gemiddelde in een
partij. Het oude Nederlandsche record
stond eveneens op zyn naam met 80,
gevestigd in Augustus 1944. In dit
toui .ooi stelt Sweering wel zeer te
leur. De stond is na den tweeden dag
als volgt;
1, Van der Pol 4 gew part., alg.
gem. 37.21; 2. Van Vliet 3 gew,. part.
algT gem. 40.00; 3. Jacobs 3 gew. part.,
alg, gem. 37.50; 4. Do Leeuw 3 gew.
part., alg. gem. 32.31; 5. De Ruyter 2
gew. part., alg. gem. 29.35; 6. Kobus 2
gew. part., alg. gem. 29.17; 7. Swee
ring 1 gew. part., alg. gem. 15.12
RUMOER ROND
SPAANSCH SCHIP
Het 3000 ton metende Spaansche
schip „Marjoso", dat met een la
ding ijzererts. in de haven van Ir-
lem (Engeland) is aangekomen eu
dat aanloiding-was tot protestceren
vfcn plaatselyko vakvereenigingen,
(„De Marjos" hoeft hier do eerste
fascistische vlag sedort 1939 ge
bracht") zal toch worden gelost.
Een woordvoerder van een vakvor-
«yiyging verklaarde, dat hot Jbe-
staan van lederen Engclschman
nauw verbonden is met de produc
tie en dat ,ter stimuleering hiervan,
alle politieke overwegingen op zy
zullen worden gezet.
De jongste foto van de Engelsche
Buckingham Palace te Londen. De
de beide prinsessen, zullen op 1
vertrekken voor hun reis
Koninklijke familie, opgenomen in
Koning en de Koningin, vergezeld van
Februari met het slagschip „Vanguard"
door de Unie van Zuid-Afrika
is to Vercclli een drukkcry ontdekt die
den laatsten tijd alle fascistische pro
paganda drukte. De eigenares van de
drukkcry is een beruchte fasciste, die
by de bevrijding werd gearresteerd,
doch door amnestie weer vry kwam jfc
De Amsterdamsche politie heeft ge>
arresteerd en naar Haarlem overge
bracht mevr. M. G. Deze heeft zich
schuldig gemaakt aan de ontvoeing
van baar eigen zevenjarig kind, dat
aan de zorgen van Haarlemsche
pleegouders was toevertrouwd, nadat
de moeder uit de ouderlyke macht was
ontzet. De ouders zijn namelijk ge
scheiden en de vader bevindt zich we
gens een persoonlijk delict in gevan
genschap in Fraukryk.
Gebruik makend van de goedgeloo-
vigheid van een onderwijzer, heeft de
moeder het kind van school weten weg
te halen en het meegenomen naar Am
sterdam, waar zy het drie maanden
verborgen heeft gehouden. Men heeft
beiden thans opgespoord en de moeder
zal zich wegens ontvoering moeten
verantwoorden. Het staat nu vast
dat de biscuit- en toffeefabrieken van
Van Melle niet meer te Breskens zul
len herrijzen, doch te Rotterdam znllen
worden herbouwd. :jc De aanspraken
van Joego-Slavië op de Oostenryksehe
provincies Karinthie en Stiermarken
hebben in politieke kringen te Weenen
geen opschudding verwekt. Men is er
van overtuigd, dat de eisch, die als
onrechtvaardig en ongegrond wordt be.
schouwd, geen kans heeft te worden
ingewilligd. De Nederlandsche ge
zant te Gent, baron K. G. W. van
Wassenaar, is overleden. In geheel
Lahore kwamen gisteravond Moham'
medanen by'een in de moskeeën, waar
zy een protestresolutie aannamen te
gen de arrestatie van zeven van hun
leiders door de politie. Drie leidende
directeuren van het groote Berlynsche
concern Siemens, S$h]ickert en Hqlske
zyn geschorst. De volgende maand
zal Heinrich Tillessen, die beschuldigd
wordt van den moord in 1921 gepleegd
op den Duitschen vice-kanselier Mat-
thias Erzbergcr, voor het Hooge Ge
rechtshof in Oonstanz terecht staan.
Het Britsche Lagerhuis heeft be.
sloten de financieele hulp aan het
eiland Malta van 100 millioen tot 300
millioen gulden te verhoogen. Een
bijzonder volksgerechtshof in Tsjecho-
Slowakye heeft 3 Gestapo-agenten, on.
der wie een vrouw, tot den strop ver
oordeeld.
Dr. FEUILIETAU DE BRUIJN
Handelingen
en straibaar
van Commissie-Generaal onwettig
■y^oor de NoordhoJlandsche bijeen-
komst van het Nationaal Comité
„Handhaving Rijkseenheid", welke
gehouden werd in „De Nieuwe So
ciëteit" te Worm er veer, be
stond een flinke belangstelling. De
heer K. Zwolsman wees er in
zijn openingswoord op, dat deze sa
menkomst niet uitging van een be-
bepaalde politieke groep. „Ook de
spreker behoort tot geen enkele
politieke partij in ons land", aldus
de voorzitter.
Dr. W. K. H. Feumetau de
Bruyn, daarna het woord verkrijgen,
de, bleek een goed Indië-kenner te zijn
en trok eenige malen scherp van leer
tegen de regeering en de handeling van
de Commissie-Generaal in Indië. „Nie
mand, de Indiërs en wij in Holland
niet, zal aan de noodlottige gevolgen
van de onderteekening van het accoord
te Linggadjati ontkomen. Bij de lands-
regeenng heerscht momenteel", aldus
spreker, „ook een paniekstemming".
Zoo objectief mogelijk besprak hij
daarna eerst het voorstemmen van de
R-K. fractie voor dit accoord. Vele
Katholieken in den lande zijn er tegen,
maar doordat de Kamerfractie niet in
staat is tot oordeelen over de Indische
zaken, werd voorgestemd. Dr. Feuille-
tau de Bruyn noemde dit een ernstige
fout. De belangrijkste dingen over Ling-
gadjati kwamen na het vóór stemmen
aan het licht en de z.g. geheime notu
len zullen nog meer opzienbarende fou
ten aan het licht brengen, als zij vol
komen gepubliceerd worden. Er wordt
gegoocheld met woorden. Men houdt
zich aan de 17 artikelen, maar deze
worden zeer verschillend uitgelegd. Op
het niet juist begrijpen van deze arti
kelen door de Indiërs mag niet gespe
culeerd worden, riep spreker uit. Een
Hollander heeft ook in Indië altijd een
gegeven woord gestand gedaan en
dat moet zoo blijven. Het tegendeel wil
spreker aan Engeland overlaten. Het
vertrouwen van den Indiër moet ge
wekt worden, iets wat spreker in zijn
Indischen tijcLook steeds gedaan heeft,
hetgeen hij met eenige voorbeelden toe
lichtte.
Soekarno
Met wie is de overeenkomst ge
sloten en wie is Soekarno? vroeg
spreker. Slechts 30 van het In
dische leger is hem trouw. De
Indische bevolking wordt thans ge
terroriseerd. Vrijheid van vrees
brengt de Republiek absoluut niet.
De overeenkomst van Linggadjati
is gesloten met deze Republiek en
niet met de bevolking. In de ver
taling van de overeenkomst is iels
weggelaten, volgens spreker. Het
niet publiceeren van de notulen
noemde hij glibberig als alles in
deze materie. Gelukkig werd er
toch reeds iets bekend.
Bij een bespreking van de positie van
de Kroon, stelde hij vast, dat de Ko
ningin niets meer is dan „opzichter"
van Soekarno. Er is gesold met de
Kroon. De Republiek kan de orde niet
handhaven en reeds thans vinden we
in Indië een gangsterwezen met moor
den en branden. Er heerscht een groote
chaos. De handhaving van rust en
vrede is alleen aan Nederland.
Russische invloed
Bij een bespreking van de politieke
gevolgen in Indië zelf wees hij er op,
dat het teekenen van de overeenkomst
gevaar liep en dat daarom bij decreet
van Soekarno het aantal leden van de
K.N.I.P. moeSt worden uitgebreid met
180, van 233 op 413, zetels. Deze nieu
we leden zijn uit uiterst linksche groe
pen afkomstig en waren noodig om het
teekenen te doen slagen. Verschillende
der oude leden bleken tegenstanders.
Spreker schreef deze geste toe
aan den grooten invloed van Rus
land. Duidelyk teekent het zich af,
dat het gaat om den stryd tus
schen de Sovjet en de Mohamme
danen. Soekarno en Sjahrir zijn
altijd communistisch georiënteerd
geweest. De teekening van Ling
gadjati beteekent de verniétiging
van al het Westersche leven in In
dië. De beslissing wordt genomen
door benden en hun leiders. Veel
ellende en bloed zal het brengen
over de bevolking.
Alle generaals zijn het er over
.eens, dat met een strijd van 6 we-
WEERBERICHT
Geldig tot Zaterdagavond
Veranderlijke wind
Toenemende bewolking met later
plaatselijk eenige sneeuw en ver-
nnderlyken wind. In de kuststreek J
tydelyk temperatuur om het
vriespunt, overigens lichte vorst.
ken Nederland volkomen de baas
kan zyn in Indië en alle terroris
ten aldaar verdwenen zyn. De be
sluiten van de Commissie-Generaal
zijn volkomen onwettig en haar
handelingen ten nadeele van den
Staat zyn strafbaar, waarover
spoedig wel nadere mededeelingen
zullen volgen als de Regeering
werkeloos blijft.
Economische belangen
Gedocumenteerd wees spreker ook
op de groote economische voordeelen
voor ons land by het behoud van In-
die. 1 a 1% millioen measchen vinden
werk daar en in Nederland zeif. Ook
de Indische bevolking heeft daarvan
de voordeelen. De welvaart van Java
is gebracht door de Westersche cul
tuur. De Javaan mist zelf den econo-
mischen aanleg. Ook nu nog. In de
buitengewesten is het iets anders ge
steld, al was het weer Nederland dat
de cultuur op het huidige peil heeft
gebracht. Beide volken hebben bij eco-v
nomische samenwerking belang.
Ook de economische verhoudingen
van in. en export tegenover het bui
tenland werden onder oogen gezien.
350.000 Nederlanders, waaronder
100.000 N.8.B.'ers in do kampen doen t
nog niets, ons land is leeg geroofd, de
handelsvloot weg en nu Indië verloren.
Export is niet meer van belang en de
viezen zyn er niet te verkrygen.
Vroeg of laat zullen alle Nederlanders
nog minder op hun bord krygen, stelde
de spreker vast. Linggadjati is een
schaduw voor ons geheele volk.
De voorstanders van Linggadjati
spreken over uitbuiting der Indiërs.
Spreker wyst op de Max Havelaar en
na het verschijnen van dit werk is het
wel heel anders gegaan. Zelf heeft hij
gestreden in den Volksraad voor een
betere welvaart van den Indiër on do-
ze was er reeds voor den oorlogr Bij
de komst van de Republiek staan de
oude verkeerde toestanden weer voor
do deur.
In iedere beschaving komt een
keerpunt door den stryd tusschen
kapitaal en arheid. Komt er geen
oplossing dan staat tyrannie te
wachten .Voorbeeld Duitschland
Hitier. Pas in den oorlog, by zyn
komst in Holland, maakte dr. de
Bruyn kennis met den klassenstrijd.
Hy zag deze onder de studenten
reeds. Indië kent dezen sffcyd niet.
De illegaliteit kende deze ook niet.
Een bewys, dat het zonder kan, als
men maar elkanders verlangens er
kent. Een bepaalde party stond
spreker niet voor. Alleen noemde
hy zich als echte Nederlander na
tionalist. Iets wat ieder Nederlan
der in zich draagt, wat zal biy-
ken als de bittere nood komt. Dan
zal dit voor de redding van het
schip van Staat erkend worden,
om der wille van de Rykseenheid.
Vragen
Tydcns de pauze bleek een zeer groot
aantal schriftelijke vragen ingeleverd
te zyn. Al deze vragen werden vlot
door den spreker beantwoord. Daarbij
kreeg dr. de Bruyn gelegenheid hulde
te brengen an onze jongens in Indië
voor hun houding tegenover de bevol
king, die in ellende verkeert. Maar
juist door het aanschouwen van deze
ellende kon het wel eens zyn, dat de
jongens niet lijdzaam blyven en zelf
gaan ingrypen. Als goede Hollanders
verdragen zy geen terreur, ook niet
over de gewone menschen in Indië.
De Hollandsche jongens zyn bescher
mers, de Engelschen zyn dit niet. De rol
van Engeland noemde spreker niet
fraai. Dat land heeft belang by een
chaos in Indië, want het zit zelf aan
lager wal. De Republiek wordt in de
kaart gespeeld. Engeland vreest een
groote RykseenheicT ~Van Nederland.
Hard wordt er gevochten in sommige
deelen, volgens berichten die spr. zelf
ontvangen had, maar de Regeering
zwijgt en de verlieslysten blyven nit.
Toch komen gevechten voor met 27
dooden aan onze zijde, maar achthon
derd an de andere zyde. De Konink
lijke rede van 7 Dec. 1942 hndTgeens.
zins de bedoeling om het Rijk uiteen
te doen scheuren. Het Indische volk
kan geen zelfstandigheid hebben.
Slechts één op de 2500 inlanders is
academisch gevormd en 4 4 5 met
H.B.S. opleiding. Sjarhir is geen Chris
ten en mist ook ied£?è invloed op de
Javanen. Het aantal terroristen schat
te spreker op 2 h 3% van de bovolking
en er zyn slechts 2 millioen voorstan
ders van de Republiek. Indië staat
voor een groote crisis, tenzy Linga-
djati ongedaan gemaakt wordt.
Met het zingen van het Volkslied
werd dc bijeenkomst gesloten.
