De Vrije Alkmaarder
K.L.M.-TOESTEL BIJ KOPENHAGEN
j NEERGESTORT
22 Dooden, o. w. Geyssendorffer,
Zaandammer P. Engel, prins Gustav
uit Zweden en filmster Grace Moore
Bartoes door Alkmaarsche
P.R.A. gearresteerd
NOG ZES VLIEGTUIGRAMPEN
^oandag 27 Januari 1947
Dagblad voor Alkmaar en omgeving
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o.
Red, en Adm. Achterdam 20, tcL 2274
Adv. Langestraat 15, tel. 3971, Alkmaar
Dir. Th. W. Reynders - Hoofdred. G. E. de Winter
3e jaargang 306 - 262
VERSCHRIKKELIJKE RAMP
T)e K.L.M. is wederom door een zworen ramp getroffen. Het
lijntoestel Ph-TCR, met als gezagvoerder Geysendorffer, is, na
dat het gestart was van het vliegveld Kastrup bij Kopenhagen en
zich op weg zou begeven naar Stockholm op het vliegveld neer
gestort. Bij het neerkomen op den grond is het toestel geëxplo
deerd. Her vatte onmiddellijk vlam. Alle inzittenden - 6 leden der
bemanning en 16 passagiers kwamen om het leven. De be
manning bestond uit: len piloot Geysendorffer, 2en piloot Riet
man, len telegrafist Pijnenburg, 2en telegrafist Brandenburg,
tnecano Bommel en steward Hoek.
Onder de passagiers bevond zich één Hollander, nl. de heer
P. Engel uit Zaandam, directeur van N.V. Dekker's Houthandel te
Zaandam. Ook prins Gustav Adolf uit Zweden, die van een
bezoek aan Soestdijk terugkeerde, behoort tot de slachtoffers.
Twee zangeressen hebben eveneens het leven bij dezen rampi
toelaten. Het zijn de Amerikaansche zangeres Grace Moore en
de Deensche vocaliste Gerda Neuman.
1938 reeds 11.904 vlieguren gemaakt.
HEVIGE ONTPLOFFING
GEHOORD
J£EN ooggetuige vertelde, dat toeu
het toestel de lucht inging het
(normaal steeg met een hoek van 60
/graden. Op een gegeven moment zag
deze ooggetuige, dat do piloot zijn
^toestel recht trok, maar op een hoogte
van 100 meter maakte het een draaien,
de beweging, raakte den grond met den
linkervleugel en draaide een slag om.
Op hetzelfde oogenblik werd een hevi-
ige ontploffing gehoord en stond de
1 machine in lichterlaaie. Alle leden
van de bemanning en ook de passa
giers moeten onmiddellijk zijn gedood
in verband met het feit, dat de per.
sonen, die dadelijk naar de plek des
onheils waren gegaan om hulp te ver-
leenen, de inzittenden op hun plaat
sen vonden. De brandweer van het
'vliegveld rukte onmiddellijk uit en ook
de brandweer en een reddingsbrigade
uit Kopenhagen bereikten het vlieg
veld een tiental minuten later. Men
kon helaas niets meer doen dan het
hevige vuur blusschen.
j De namen der andere slachtoffers
zijn de volgende:
Graaf 8teenbock, adjudant van prins
Gustav Adolf van Zweden. De bege
leiders van Grace Moore, de heeren
;Peltier en Malbeck; de Denen Jens
Dennow, Hans Thomsen, mevr. Fehr-
mann, Brix, Granth en Mackeprang,
de panjaard Izgrierde, de Fransche
jongen Sorbon en de Zweed Tuvhagen.
Vier van de 16 passagiers waren op
Schiphol ingestapt, de twaalf anderen
waren te Köpenhagen aan boord ge.
komen. Drie passagiers hadden in het
vliegtuig te Amsterdam plaats geno
men met bestemming Kopenhagen en
waren op Kastrup uitgestapt.
Voor den start op Kastrup is de
machine nagekeken en alles was in
orde bevonden. Er zijn nog geen resul
taten bekend van het officieele onder,
zoek.
Geyssendorffer de
oudste piloot
Met Geyssendorffer is een van de
knapste piloten van Nederland heen
gegaan. Hij was de oudste gezagvoer
der bij de K.L.M. en had op 1 Januari
Hg behoorde tot de luchtmillionairs
van de K.L.M.
Geyssendorffer was In April 1892
te Siiedrecht geboren. Hij kwam in
1919 bg de luchtvaartafdeeling te
Soesterberg. Op 4 September van dat
jaar werd hg gebrevetteerd. Hij was
de eerste Nederlander, die een brevet
als verkeersvlieger behaalde. Als" sei.
geant-vlieger trad hij op 1 Maart 1921
dertczamen met den heer Hofstra in
dienst der K.L.M. Beiden waren de
eerste Nedejrland^phe vliegers in dienst
der maatschappij. In 1927 volbracht hij
met den Fokker F-7a H-NADP. ge-
huurd door Hen Amerikaan, Van Lear
Black, de eerste retourvlucht Amster
damBatavia.
Geyssendorffer heeft met Van Lear
Black rond een groot deel van de we.
reld gevlogen. Van 1 Januari 1929
tot begin 1931 was hij in dienst van
den Amerika^nschen. millionnair. Na
diens dood trad Geyssendorffer op
nieuw in dienst van de K.L.M. In 1933
maakte hij met den Panderjager een
bijzondere postvlucht naar Neder-
landsch-Indië en tijdens de Melbourne
race was hij gezagvoerder 'van den
Panderjager..
De overige bemanning
De 2de piloot Gerrit Jan Rietman
werd op 27 April 1918 geboren en volg
de rijksopleiding voor vliegtuigbe
stuurder. Op 1 November 1940 kwam
hij in dienst der K.L.M. en stond be.
kend als een bekwaam bestuurder. De
heer Rietman was ongehuwd.
De le telegrafist Simon Martinus
Antonius Pijnenburg werd op 18 April
1915 geboren en kwam op 1 Februari
1946 in dienst der K.L.M. De heer Pij
nenburg, die -een uitstekend vakman
was, was ongehuwd.
Do 2e telegrafist, Willem Branden
burg, werd op-28 Augustus 1920 gebo
ren. Hij had de opleiding voor radio-
telegrafist gevolgd en was stuurman
3e rang. Hij trad op 15 Febrnari 1946
bij de K.L.M. in dienst. De heer Bran
denburg, die onder zijn collega's als
oen bekwaam telegrafist bekend stond,
was ongehuwd.
De werktuigkundige Willem Anto-
nie Bommel werd op 28 Juli 1924 ge.
boren. Hij had diploma ambachtsschool
en luchtvaart technische school, waar
na hij de opleiding aan het K.L.M.-In-
ternaat te Soesterberg volgde. Na een
De bemanning die bij dezen ramp om het leven kwam. Boven v.Ln.r.:
de gezagvoerder G. J. Geijssendorfer; de 2de piloot G. J. Rietman en
de 1ste telegrafist S. N. A. Peijnenburg. Onder v.l.n.r.: W. Branden
burg, 2de telegrafist; W. A. van Bommel, boordwerktuigkundige en
de steward H. Hoek.
HET VERONGELUKTE
uitstekend examen trad hg op 31 De
cember 1945 in dienst van de K.L.M.
Ook de heer Bommel was ongehuwd.
De steward Hugo Hoek werd op 27
December 1917 geboren. Na de lessen
aan de hotelvakschool te hebben ge
volgd, werkte hg bij verschillende ho.
tels in binnen- en buitenland. Hg trad
op 1 November 1946 in dienst der
K.L.M. De heer Hoek, die onder zijn
collega's zeer bemind was, was ge
huwd en had drie kinderen.
PRINS GUSTAV ADOLF
WAS GELIEFD
De dood van Prins Gustav Adolf is
een harde slag voor het Zweedsche
volk. Zijn schuwheid ten spijt was hg
zeer geliefd. Sommigen beschouwden
hem als den volgenden koning van
Zweden. De vader van Prir Gustav,
de kroonprins, is ziekelijk en zoo nu
en dan hebben geruchten de ronde ge
daan, dat hij afstand zon doen ten
gunste van zijn zoon voor het geval,
dat de koning zou komen te overig
den.
IN MEMORIAM
P. ENGEL
Als eenige Nederlander is bij het
vliegongeluk te Kopenhagen de
Zaandammer P. Engel omgekomen,
sinds 1921 mede-directeur der N.V.
Dekkers Houthandel.
Niet door geboorte en afkomst
bereikte de heer Engel de belang
rijke positie in den Zaanschen
houthandel. Bijzondere eigenschap
pen van hoofd en hart deden hem
snel stijgen op den maatschappelij-
ken ladder.
Niet in het minst door zijn nuch
ter zakeninzicht, dat hem na den
vorigen wereldbrand de mogelijk
heden deed zien, van de veranderde
situatie in den houthandel, wist hij
de N.V. Dekkers Houthandel in de
twintiger jaren onder de kleinere
importzaken een belangrijke plaats
te doen bezetten.
Aan dit inzicht paarde hfj een
groote mate van doorzettingsvermo
gen, welke eigenschappen ook in
andere dan houthandelskringen ge
waardeerd werden. Vele jaren be
zette de heer Engel, die den 57-jari-
gen leeftijd bereikte, een belang
rijke plaats in den raad- van commis
sarissen der Nutsspaarbank te
Zaandam, terwijl ook in den ouden
Zaanschen Houtbond zijn woord ge
waardeerd werd. Daarnaast be
kleedde de overledene, die geboor
tig is uit Koog aan de Zaan, en
reeds op 15-jarigen leeftijd bij de
Houthandel der fa. Dekker in dienst
trad, een vooraanstaande positie in
tal van andere vereenigingen en cor
poraties. Het feit, dat de Duitschers
de N.V. Dekkers Houthandel tot
Wehrmachtslager gemaakt hadden,
was oorzaak, dat de heer Engel in
1945 kennis maakte met den Politie-
ken Opsporingsdienst. Een serieus
onderzoek leidde er echter toe, dat
de Procureur-Fiscaal den directeur
buiten vervolging stelde.
Nog Zondagmorgen om 10 uur
was de heer Engel ten kantore der
N.V. Dekkers Houthandel te Zaan
dam, teneinde eenige bescheiden te
halen voor zijn Zweedschen han
delsreis, die hem zoo noodlottig zou
worden.
„Gevs", zooels hg algemeen werd
genoemd door zijn collega's, bezat ver
schillende onderscheidingen, o.a. het
onderscheidingsteeken voor 12% ja
rigen dienst bij de K.L.M.
Zeer kort geleden werd Geyssendorf
fer bg een herkeuring goedgekeurd,
hg was de oudste piloot bg de K.L.M.
Het toeval wilde, dat Geyssendorf.
fer op het laatste moment de plaats
als gezagvoerder van de PH-TRC van
piloot Steinbeck heeft overgenomen.
Deze laatste stond ni. op de officieele
indeelingslijst voor 3e vlucht van gis
termiddag naar 8tockholm als piloot
ingeschreven. Steinbeck had echter nog
onkele dagen vacantie tegoed, zoodat
besloten werd, dat Geyssendorffer hem
voor deze vlucht zon vervangen.
Prins Gustav Adolf werd geïdenti
ficeerd door een metalen discus, dien
hg om de hals droeg. In geheel Dene
marken hangen vandaag de vlaggen
halfstok ten teeken van rouw over de
22 inzittenden. De Zweedsche radio
gaf gisteravond alleen treurmuziek,
zulks in flagrante tegenstelling met
onze Hoüan&sche radio, die er na een
minuut stilte weer lustig op los
speelde.
Pensioenregeling door
„Hembrug"-personeel
afgewezen
Nadat op 10 Januari het personeel,
werkzaam aan de Hembrug, in verband
met het door de directie zonder voor
afgaande bespreking met het perso
neel invoeren van een pensioenrege
ling, den arbeid voor koften tgd had
neergelegd, heeft de Unie van Over
heidspersoneel zoowel met den minis
ter van oorlog als met de directie
van de Hembrug geconfereerd.
In de conferentie met den minister
heeft deze bewindsman aan de Unie
verklaard, er voorstander van te zgn,
dat het personeel van de Hembrug in
de Rykspensioenregeling zal worden
opgenomen. Zaterdag j.1. waren meer
dan 600 leden van de bg de Unie aan
gesloten bonden in de groote zaal van
Krasnapolsky te Amsterdam bgeea,
waar verslag van de conferenties werd
uitgebracht.
Met algemeene stemmen werd beslo
ten de door de directie voorgestelde re
geling niet te aanvaarden en de pre
miebetaling te blijven weigeren.
De populaire filmster Grace Moore,
bekend vooral door de film „One
night of k>ve". Haar Iiedies „Love
me for ever" en „Chiribiribïn" kende
de heele
Sinds Juli 1946 ondergedoken
RECHERCHEURS van de P.R.A. te
Alkmaar zijn er Zaterdagavond in
geslaagd den humorist Bartoes, die in
den bezettingstijd deel uitmaakte van
Paul de Ruijter's Zondagmiddagcabaret,
in Amsterdam te arresteeren.
Bartoes, wiens eigenlijke naam Al-
bertus Johannes Wijsma is, die in Juli
1946 uit het kamp aan de Levantkade
te Amsterdam was ontsnapt en sinds
dien spoorloos was verdwenen, fietste
Zaterdagavond rustig langs de Keizers
gracht, toen hij door de FU?.A.-recher-
cheurs werd gesommeerd af te stap
pen. Eindelijk had men den gladden
vogel te pakken. Reeds lang was men
hem op het spoor en eenige weken ge
leden had men een inval gedaan in het
perceel Leliegracht 22, bewoond door
de familie De Jgng. Dat men hier aan
het goede adres was bleek wel uit het
feit, dat Bardoes juist bij deze familie
vandaan kwam en op weg was naar
zijn vaste onderduikadres „Maison Ti-
ny" aan de Marnixstraat, waar hij
woonde onder den naam van Visser.
Men heeft den humorist, die 44 jaar
oud is, weer veilig opgeborgen.
LEVERING MESTVARKENS
Bij levering aan een erkend bedrijf
moeten de contractanten van mestvar-
kens de contracten overleggen. De er
kende bedrijven mogen geen slachtvar-
kens zonder contracten overnemne.
NOODLOTTIG WEEKEINDE
Ook in Engeland een Dakota na
den start neergestort
■pEN tamp, die ontstellende overeen
komst vertoont met dien van het
K.L.M.-vliegtuig bij Kopenhagen, ge
schiedde Zaterdagmiddag op het vlieg
veld Croydon bij Locden. Een Dakota,
met bestemming Zuid-Afnka, maakte
bij het loskomen van den grond abnor
male bewegingen en viel neer op een
Tsjechische Dakota, die voor revisie op
het vliegveld stond. Terwijl vrienden en
verwanten nog maar juist vaarwel had
den gezegd, vonden zoo twaalf men-
schen in bet brandende wrak een ver-
schrikkelijken dood. Elf passagiers
overleefden den ramp. Tot de slacht
offers behoor en een echtpaar met hun
twee kinderen (resp. 5 maanden en 2%
jaar oud), alsmede drie missiezusters,
die naar Nyasaland zouden gaaan. Be
stuurder was kapitein Ted Spencer,
eigenaar van de luchttaxi-maatschappij
te Victoria Falls in Rhodesia.
George Wright, lid der bemanning,
vertelde, dat een van de zusters haar
leven voor het zijne had opgeofferd.
„Ik had veel moeite de deur voor in de
EEN TEEKENING VAN GRUWELIJKE ACTUALITEIT
machine open te krijgen", aldus zelde
hij, „en toen me dat gelukt was wilde
ik een der zusters probeeren te helpen
om te ontsnappen. Zij duwde mij ech
ter door de deur naar buiten en toen ik
achterom keek zag ik haar in brand
staan".
Het was trouwens in alle opzichten
een catastrophaal weekeinde voor de
luchtvaar^ want over heel de werelt
stortten machines neer. Zoo vloog bij
Hongkong in China een Dakota tegen
den Duivelspiek te pletter. Vier per
sonen, onder wie een vrouw, zijn bij
dezen ramp omgekomen. De gouden
staven en munten ter* waarde van 1
millioen pond sterling, die het vliegtuig
vervoerde, lagen verstrooid wijd en zijd
op den grond.
Voorts wordt een vliegtuig van de
Chineesche luchtvaartmaatschappij ver
mist, terwijl 100 km. ten Zuiden van
Hamburg een Amerikaansch legervlieg
tuig tegen een hoogspanningskabel
vloog en daarna uitbrandde. De piloot
werd gedood. Een Mosquito verging in
Engeland op 3 km. afstand van North
Allerton. Twee personen kwamen hier
bij om het leven.
Het vliegtuig van de Colombian Na
tional Airways, dat sinds Woensdag
was vermist, en dat 17 passagiers ver
voerde, is thans door twee Amerikaan
sche vliegers gevonden. Men vreest dat
alle inzittenden om het leven zijn ge
komen.
Margarine inplaats
van boter
In de periode var 2 tot en met 15
Februari zal voor personen van 5 jaar
en ouder uitsluitend margarine en geen
boter beschikbaar worden gesteld.
Vermoedelijk zal deze vervanging
van het voor de A-B-en C-groep ge
bruikelijk geworden veertien-daagsche
boterrantsoen niet behoeven te worden
herhaald.
DIENSTPLICHT
Binnenkort zal *de Minister van Oor-0
log bepalen welke Ingeschrevenen van
de lichting 1945 tot buitengewoon
diensplichtigen worden bestemd. Be
doelde personen zullen op 1 Maart
1947 buiten tegenwoordigheid bij de
landmacht worden ingelijfd, omdat zij
geen eerste oefening behoeven te ver
vullen.
WEERBERICHT
Geldig tot Maandagavond.
Toenemende bewolking
Krachtige, aan de Waddenkusi
nu en dan harde tot stormachtige
wind tusschen Noord en Oost. Toe
nemende bewolking met later
sneeuw. Matige tot strenge vorst.