De Vrije Alkmaarder Slechts onderteekening van oorspronkelijk accoord BOSMAN WINNAAR NA UITERST ZWARE TOCHT GROOTE BRAND IN DANCING Snerpende koude en slecht ijs voor velen te zwaar Honderden uitvallers Hevige strijd tusschen vorst en dooi Maandag 10 Februari 1947 Dagblad voor Alkmaar en omgeving Uitgave N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o. Re<L en Adm. Achterdam 20, teL 2274 Adv. Langestraat 15, tel. 3971, Alkmaar Dir. Th. W.Reynderi - Hoofdred. G. E. de Winter 3e Jaargang 306 - 274 STANDPUNT DER REPUBLIKEINSCHE REGEERING Houding der Nederlandsche nog niet bepaald regeering ffi' DE republikeinsche regeering heeft een communiqué uitgege ven, waarin het kabinet tot uitdrukking brengt, dat het stand- fjunt van de republikeinsche regeering wordt gehandhaafd en de ndonesische delegatie slechts toestemming is verleend tot onder teekening van het accoord van Linggadjatie (zoóals vastgesteld na de republikeinsche kabinetszitting van 13 Januari), dat geheel gebaseerd is op de schriftelijk vastgestelde artikelen van de overeenkomst alsmede op de toevoegingen, vervat in de minuten en de officieele correspondentie tusschen de beide delegaties. De Indonesische delegatie heeft de opdracht gekregen de Nederlandsche delegatie hiervan in kennis te stellen. De Nederlandsche regeering is tot nu toe niet officieel inge licht over dit communiqué door de Commissie-Generaal. In ver band hiermede neemt de regeering een afwachtende houding aan en zal zij, zoodra haar het standpunt van de regeering van de republiek bekend is. een nader te volgen gedragslijn bepalen. WEINIG GEVECHTS- ACTIYITEIT Naar aanleiding van het bericht van „United Press", dat „de Commissie- Generaal bij Sjahrir zou hebben aan gedrongen op een coöperatieve regee ring met Nederlanders, daar de laat- sten zich anders verplicht zouden ge voelen het binnenland, te zuiveren", heeft de woordvoerder van de Com- missie-GeneraaJ verklaard, dat boven staand bericht van allen grond ontbloot js, daar geen dergelijk voorstel is ge daan. De Nederlandsche militaire woord voerder te Batavia heeft over den mili tairen toestand o.m. het volgende mee- gedeeld: In den Oostelijken sector van Medan stuitte een Nederlandsche pa trouille Zaterdagochtend op een gewa pende bende, welke, met achterlating van eenige dooden, van Nederlandsch gebied werd verdreven. Te Batavia heeft een avondpatrouille 16 verdachte personen gearresteerd. Te Soerabaja heeft de bevolking van een kampong aan de grens van de démar- catielijn verzocht zich op Nederlandsch gebied te mogen vestigen. Bij de in dit communiqué vermelde acties viel aan Nederlandsche zijde één doode, terwyl een militair werd gewond. E.V.C. VOOR FUSIE MET N.V.V. Zooals te verwachten was, Is het fusie-rapport op de laatste congreszit ting van de E.V.C. met groote meer derheid van stemmen aangenomen. Van de 518 afgevaardigden stemden 490 voor en 28 tegen. J£tkt£tlat" C.C.D.-ambtenaren Op deze pagina vindt U een 1 bericht, waarin vermeld staat, dat C.C.D.-ambtenaren een ver tegenwoordiger van Kwatta verboden, de beloofde choco laderepen aan de Elfsteden- tochtrijders uit te reiken. Tegen het verstrekken van een kop cacao hadden ze geen bezwaar. Medeburgers van Nederland, ijs mutsen, petten en oorkleppen af voor deze steunpilaren van ons ambtenarencorps. Wat verbeeldt zoo'n Kwatta-meneer zich wel om, zoomaar zonder een bonbonbon in oatvangst te nemen, chocoladeree- pen aan schaatsenrijders uit te dee- len? Het is een schandaal, en wij kunnen niet dankbaar genoeg zijn, dat er nog ambtenaren in ons land rondloopen, die weten wat geoor loofd is en wat niet. Eén ding is ontzettend jammer. Zelfs deze dis tributie-maniakken hebben niet ten volle aan de verlokkingen van de vrije consumptie weerstand kunnen bieden en hebben toegestaan, dat er zoo maar, net als vroeger, kop pen chocolademelk werden uitge deeld. Laten wij hen daar echter niet te hard om vallen, zelfs het beste paard struikelt wel eens. Het publiek was kwaad. Hetgeen wel was te verklaren, maar in geen geval goed te keuren. De menschen hebben zoo weinig begrip voor de problemen des C.C.D.-ambtenaars, bij wie het begrip bonloos dezelfde uitwerking heeft als het rood bij een stier. Zij worden er compleet dol van. Dat komt waarschijnlijk door het feit, dat zff reeds bij hun geboorte met de distributie t« ma ken hebben gehad en met een uiterst klein rantsoentje hersens ge noegen moesten nemen. Laat mij ernstig worden. Deze regelen zijn natuurlijk niet gericht aan het adres van de goedwillende en hardwerkende ambtenaren. Ze zijn bedoeld voor die menscften, die voor ieder ambt te naar zijn en daarom ambtenaar zijn geworden. Zij weten niet van wederopbouw, zij zeggen: „Wee den opbouw". DU1TSCHLAND: Waarschijnlijk 100 dooden te Spandau In den afgeloopen nacht is een groote brand uitgebroken in een danslokaal te Spandau bij Berlijn. Ongeveer 300 400 personen bevonden zich in de ge legenheid toen de brand uitbrak. Vol gens de laatste berichten zijn 80 men schen, meerendeels Duitschers, in de vlammen omgekomen. Onder het puin vond men ook vier lijken van naar men vermoedt Britsche soldaten. Velen wer den, toen zij zich door den eenigen uit gang van de zaal trachten te worstelen, onder den voet geloopen. Men ver moedt, dat het aantal dooden tot hon derd zal stijgen, aangezien velen neg in levensgevaar verkeeren. Têfexl «ML. In de Amerikaansche zóne van Duitschland zal binnenkort een wet van kracht worden, volgens welke slacht offers van Nazi-vervolging schadeloos stelling voor de geleden verlie zen zullen ontvangen. In de labo ratoria van de universiteit van Colum- bia is een nieuw geneesmiddel ontdekt, bacitracine genaamd, dat ongeveer de zelfde eigenschappen bezit als penicil line. Van de zijde der Fransche poli tie wordt vernomen, dat dieven zich WEERBERICHT Geldig tot Maandagavond: Vorst en dooi Hier en daar nevel of mist, overi gens zwaar bewolkt met opklarin gen. Plaatselijk eenigen neerslag, voornamelijk in het Zuiden van het land. Later weer wat toenemenden wind uit Oostelijke richtingen. In het Noorden van het land strenge tot matige vorst. In het Zuiden van het land temperatuur om het vries punt en op het midden van den dag op sommige plaatsen eenige graden beneden nul. toegang hebben verschaft tot het labo ratorium van professor Jeffe Tanner, een Amerikaansche scheikundige in Frankrijk. Tanner is in 1940 begonnen met het onderzoek naar oorzaak en genezing van kanker. Naar zijn zeggen was hij reeds ver gevorderd bij het onderzoek naar de genezing van de ziekte. Nauwkeurige beschrijvingen van ongeveer 1500 proeven en een reeks reageerbuisjes zijn verdwenen. Voor het eerst ging een gedeelte der route van den Elfstedentocht over het IJsseimeer, al. tusschen Kindeloopea cn Workum. Te Hindeloopen begeven de rijders zich op het IJsseimeer. Elfstedentocht J>ij dertien graden vorst (Speciale reportage). Jan Bosman, een 29 jarige timmerman uit Breukelen, is Zaterdag winnaar geworden van den negenden Elfstedentocht, een tocht, d'.e tot de aller- zwaarsten gerekend kon worden. Hij legde dezen Frieschen monsterrit af in 10 uur en 32 minuten. Tweede was Klaas 'Schipper uit Steenwijkerwold, die met een halve minuut achterstand binnenkwam. De jonge Fries J. Nauta uit Wartena eindigde met tien minuten achterstand cp de derde plaats. Zelden zal deze grootsche ijsmaratohon door het Friesehe land zcoveel van de rijders hebben gevergd als ditmaal het geval was. Een snerpende Oosten wind gierde over de witte vlakten, terwijl bovendien de toestand van ijs op vele plaatsen buitengewoon slecht was. Zij, die dezen tocht volbrachten, ver richtten een prestatie, die met gulden letters in de annalen van de Neder landsche schaatsen rij derswereld geboekstaafd zal worden Slechs 36 vhn de 283 wedstrijdrijders volbrachten den tocht binnen den vast- gestelden tijd. SCHIPPER EERVOLLE TWEEDE Zaterdagmorgen was de elfstedentocht dan toch werkelijkheid geworden Van drie keer afstel kwam dus geen afstel! We zeiden het reeds: deze ne gende Friesehe monsterrit zal als een der zwaarste schaatstochten worden ge boekstaafd, zoo niet als de allerzwaar ste. Hoewel de deelneming ditmaal niet zoo groot was, heerschte er in de groo te kolenhal aan den Sneekertrekweg een groote bedrijvigheid. Daar stonden zij, die dappere kerels, die het waag den den strijd aan te binden tegen den ijzigen Oostenwind, die het kwik in den thermometer tot 13 graden onder nul had doen dalen. Met glimmende, vast beraden gezichten, sommigen uitge dost als ware Eskimo's, anderen weer in hun colbertje, met als dekking pa pier of zeemleer stonden zij te trappe len in den vroegen morgen, wachtend op het startsein, dat om 5.31 uur werd gegeven. In het door maanlicht beschenen sneeuwlandschap ontwikkelde zich een heftige hardloopwedstrijd naar de Zwette, waar de" schaatsen werden on dergebonden. Eenige minuten later hoorde men nog slechts het wegsterven der laatste schaatsstreken. De negende elfstedentocht was begonnen l Snelle start TlTet den wind in den -ug ging het ln hoog tempo op Sneek af, waar wij. dank zij de snelle wagen van één on zer Friesehe collega's ruimschoots den tijd hadden hier de eersten op te wachten. Dit waren o a. Lou Geveke, Bosman, Wijnia en Muller. In IJlst passeerde Geveke precies een uur na den start als eerste de controle, direct De Elfstedentocht J. J. Bosman nit Breukelen werd winnaar In den tijd van 10 uur 36 m'ü.lien. Tweede werd Klaas Schipper uit Steenwijkerwold- Rcchis: Bosman; links: Schipper, gevolgd door Abe de Vries uit Giet hoorn. Via IJlst ging het over het Slo- termeer naar het dorpje Sloten. Op vallend was daar de prachtige baanaf- zetiing, door middel van groene lam pen, terwijl de wakken en gevaarlijke bekistingen door roode lampen waren aangegeven. Om 7,14 uur stormden de eerste rijders op de controlepost tan Sloten aan. Het was dezelfde kopgroep, die we in IJlst' hadden gezien. De be langstelling was hier niet groot. En terwijl deze ijsreuzen hun barren tocht voortzetten, reed onze wagen in snelle vaart riaar Gaaeterland, waar het in de afgeloopen week zoo had gesneeuwd, dat de wagen soms geheel verscholen ging tusschen twee hooge sneeuwmu- ren. Bij het dorpje Warus stopten wij en voor het eerst zagen we nu de rij ders in het open veld in actie. Terwijl wij met den ijskouden wind in ons ge zicht op een brug wachtten, naderde een kopgroep van zes man. Tot onze verbazing waren er nieuwe gezichten bij deze koploopers. Daar op het Hee- germeer en Fluusen was, bij het aan breken van den dag. de groote strijd om de hegomonie begonnen! De nieuwe leiders Bosman, Schipper, Van der Duim, Schueler en de gebroeders Wij nia dienden zich aan. In deze volgorde passeerden zij ook Stavoren. In Hinde loopen was de contróle in een café. Een hoogst zenuwachtige burgemeester verstrekte hier de stempeltjes, maar de manier, waarop hij dat deed, was blijkbaar veel te langzaam naar de zin van de rijders, getuige de weinig vleiende woorden, die den eersten bur ger van dit Friesehe stadje werden toegediend.' De volgorde van aankomst was hier: Bosman, J. Wijnia, Schipper. Schueler en Van der Duijm. Voort ging het weer, op weg naar Workum. waar nog steeds dezelfde vijf op kop lagen. Op weg naar Bolsward ontmoetten de rijders een traject van zeer slecht ijs Langs den weg kon men daar den strijd over een afstand van zes kilo meter uitstekend volgen, daar de baan langs den rijweg liep. Meter voor me ter zagen we hier eerst Van den Duijm en daarna Schueler afzakken. Jaap Wijnia kon het tempo ook niet meer volgen. Twee man rPwee man lagen dus toen aan den kop: de blozende timmerman Bos man uit Breukelen en Klaas Schipper uit Steenwijkerwold, een surrogaat- Fries, zooals onze chauffeur het in zijn leuk Leeuwardensch dialect opmerkte Nog een keer zouden deze helden van (Jen dag worden ingehaald. Dat gebeur de in Parraga. Het ijs was hier n.1. vol komen onberijdbaar. Voor de twee lei ders hadden de bewoners hier een handkar klaar staan. Bosman en Schip per werden in de kar geheschen en on der groot lawaai zette de stoet zich in beweging. Voor Schueler en Van der Duijm was echter geen kar aanwezig. Deze rijders werden daarom maar ieder op een fiets gezet .waardoor de beide koploopers spoedig gepasseerd werden. Zeer terecht werd daarna door de wed strijdleiding de hulp van het publiek verboden. Het kleine fietstochtje baatte Schueler en Van der Duijm echter niet. Al gauw vielen zij terug, en toen dan ook Bolsward was bereikt, bleek dat Bosman en Schipper eenige minuten voorsprong hadden genomen. Met vier minuten achterstand kwam een groepje van vier man binnen, onder wien Abe de Vries en de jeugdige Jan Nauta. Bij Bolsward deed zich een incident voor. Urk volkomen geïsoleerd De strijd tusschen de warmere en koude lucht over West-Europa is weer herleefd. De grens tusschen dooi en vorst, die dagen lang over midden Frankrijk was gelegen, verplaatste iich in Noordelijke richting onder invloed van een nieuwe activiteit van de Oceaandepressie ten Zuid-Westen van Ierland. Aanvankelijk drong de war mere lucht slechts in de hoogere ni- veaux door, tengevolge waarvan het Zaterdagavond in het Zuiden van het land ging regenen bij temperaturen van meerdere graden onder het vries punt. Op sommige plaatsen vormde zich een centimeter dikke ijslaag op de wegen. Zondag drong de warmere lucht ook in de onderste niveaux in Noordelijke richting door. Zondagmiddag dooide het in het Zuiden van het land op vele plaats. In de Noordelijke provincies hield de vorst echter onverminderd aan. De temperatuurtegenstellingcn waren zeer groot. Gisterenmiddag meldde het vliegveld Beek -F 4 en op denzelfden tijd het vliegveld Eelde 8. Hoewel een nieuwe storing zich via Spanje naar de Rivièra beweegt, waarbij opnieuw warme lucht naar het Noorden wordt gevoerd, neemt de kracht van den stroom van koude Russische lucht via Noord-Duitschland ook toe. In ver band daarmede zal de overgangszöne tusschen vorst en dooi aanvankelijk in onze naaste omgeving blijven liggen. Er zullen dus groote temperatuurtegen- stellingen tusschen het Noorden en het Zuiden voorkomen. VRACHTAUTO ONDER HET IJS Urk is momenteel alleen telefonisch bereikbaar. De postbout, welke Vrij dagmiddag om 12 uur van Urk vertrok om te trachien het op circa 20 k.m. af stand gelegen dorp Emmeloord te be- Ambtenaren van den C.C.D. beletten n.1. hier een vertegenwoordiger van de Kwatta-fabrieken chocoladereepen aan den rijders uit te deelen. In Harlingen bedroeg de voor sprong van Bosman en Schipper zes minuten op Nauta. Tusschen H&rlingen en Franeker was het Us tyeer zeer slecht Hier dreigde dan ook de voorsprong van de beide reders verloren te gaan, toen Schipper kwam te vallen. Hg bloedde hevig aan de kin, zoodat zijn kïeeren geheel met bloed wer den bedekt. Bosman wachtte, tot zijn metgezel verbonden was en toen gingen zij weer gezamenlijk verder. Ondanks hun oponthoud bleven zg stevig aan den kop. Met acht minuten achterstand kwam Nauta binnen. Deze jongeman was toen in het gezelschap van zijn broer, die noch aan den wedstrijd noch aan den tocht deelnam. Dit was niet geheel ln orde met dezen Frieschen knaap, die zich door- zijn broer liet trekken. Op de Zulderhoekstervaart kon den wij ongeveer drie kilometer met Bosman en Schipper meerijden. Het ijs was ook. hier zeer slecht. Bosman liep hier ongeveer 200 me ter kop, tegen Schipper 100 meter. Bij Vrouwbuurstermolen moesten de rijders weer een stuk loopen, maar de mededeeling, dat dit 2'/2 k.m. was, bleek overdreven, want in wer kelijkheid was dit nauwelijks een kilometer. Het publiek fungeerde hier als windvanger. Toen de rijders eenmaal Dokkum hadden bereikt, was het grootste leed geleden. Van Dokkum tot Leeu warden had men n.1. den wind weer in den rug. In behoorlijk tempo ging het toen op het einddoel af. Het zou echter geen eindsprint worden tusschen de rijders. Want op plm. 500 meter voor de finish kwam Schipper wederom te vallen, gelukkig weer niet ernstig maar het gevolg was, dat Bosman thans alleen op de eindstreep afging en onder da verend gejuich van circa 8000 toe schouwers wellicht den grootsten triomph van zijn leven behaalde! Schipper werd met plm. 50 meter achterstand tweede. Bij de huldiging deelde Bosman sportlef zijn lauwerkrans met zijn rivaal, die direct na aankomst zijn overwinnaar hartelijk gelukwensch- te met diens overwinning. Dat wa ren sportieve momenten, dezen grooten monsterrit waardig! De volledige uitslag was: 1. J. Bos man, Breukelen om 10.00 uur, 2. KI. Schippers, Steenwijkerwolde om 10.00.30 uur, 3. J. Nauta, Wartena, om 16.16 uur, 4. J. Wijnia, Edens om 10.21.30 uur, 5. J. W. van Hoorn, Ter Aar om 10.21.30 uur, 0. W. Wijnia, Edens om 10.30 uur, 7. H. J. Vermeu len, Ter Aar om 10.34 uur, 8. A. Ver- doeven, Dussen (N-Br.) om 16.35 uur, 9. A. S. de Vries, Giethoorn om 16.36 uur. 10 K. Lefferlsma, Slobbegat om reiken, is hierin na een worsteling van 19 uur geslaagd. Toen was het echter afgeloopen en was zoowel de boot als de bemanning aan het eind van hun krachten. De boot kan niet meer terug, daar stuurinrichting, roer en machine defect zijn. Het kanaal is thans tot den bodem bevroren, maar door de uitstekende schotsen onbegaanbaar voor schaats- rijders en voetgangers. In Emmeloord bevinden zich vele Urkervisschers. die uit alle Noordzeehavens op weg zijn naar Urk om den jaarlijkschen biddag voor de visscherij, welke sinds eeuwen op den tweeden Woensdag in Februari wordt gehouden, te vieren. Een ge deelte heeft getracht per vrachtauto via Lemmer Urk te bereiken. Deze poging is echter jammerlijk mislukt, daar op ongeveer 13 k.m. afstand van Urk de auto door het^js zakte. De inzittenden wisten zich tijdig in veiligheid te bren gen. Nadat het ongeval op Urk bekend geworden was, vertrok onmiddellijk een reddingsbrigade. Toen deze op de plaats van het ongeval aankwam was de vrachtwagen reeds geheel onder het ijs verdwenen. De hoop, dat uit Lem mer brandstoffen zouden worden aan gevoerd, om te voorzien in den nij penden nood, is door dit ongeval in rook vervlogen. Ook op Ameland begint de toestand nijpend te worden. Steenkool is vrijwel niet meer aanwezig, terwijl ook ver scheidene levensmiddelen niet meer voorradig zijn. Jongen bij Zand voort doodgereden Chauffeur gearresteerd Zaterdagavond vonden enkele voor bijgangers op de Zandvoortschelaan, even buiten de bebouwde kom van de gemeente Zandvoort, aan den kant van den weg den 9-jarigen Kees Boogaard liggen. Onmiddellijk waarschuwden zij den G.G.D., die het knaapje per zie kenauto naar de Maria Stichting te Haarlem overdacht. In het ziekenhuis werd geconstateerd, dat het knaapje een schedelbasisfractuur had opgeloo- 'pen, aan" de gevolgen waarvan hij iri den loop van den nacht is overleden. De Zandvoortsche politie stelde onmid- dellyk een onderzoek in en het bleek, dat een Amsterdamsche binnenhuis architect, die met een auto dezen weg had bereden, sterken drank had ge bruikt. Ook zijn drie medereizigers wa ren niet „brandschoon". De politie heeft den man gearresteerd. De binnenhuis architect, die chauffeerde, en zijn mede-passagiers verklaarden, dat zij, toen de wagen omstreeks zes uur de plaats, waar het ongeluk gebeurd is, passeerde, wel een klap hadden ge hoord, maar verder niets hadden opge merkt, hoewel de richtingaanwijzer van den wagen totaal vernield bleek te zijn. De politie zet hte onderzoek voort. 16.44 uur. De bekende Noordhollan der C Jongert werd twintigste. De toerrijders £eer veel toerrijders moesten den strijd staken. Van de plm. 1500 uit Leeuwarde gestarte rijders be reikten maar 180 het einddoel. Hon derden hadden den strijd moeten staken, doordat zij niet opgewassen waren tegen de ontzettend groote moeilijkheden van dezen tocht Ge lukkig bleek uit het rapport van de E.H.B.O., dat zich geen ernstige ge vallen van bevriezing hadden voor gedaan. Zaterdagavond deden aan vankelijk alarmeerende geruchten de ronde, maar later bleek, dat deze ongegrond waren. Gebleken is ech ter, dat diverse toerrijders op onge oorloofde wijze den tocht hebben volbracht, daar zij zich onderweg per auto of eenig ander vervoermiddel hebben laten vervoeren. Neen, dan hebben wij meer respect voor die rijders, die laat in den avond nog wilden vertrekken uit Bartlehiem, maar daar werden tegengehouden door de wedstrijdcommissie, omdat het niet meer verantwoord was on der de toen bestaande weersom standigheden verder te gaan. Bij de winnaars '"Poen wij na afloop Bosman en Schip- per even apart kregen en hen vroe gen wat zij het zwaarste gedeelte ad- den gevonden, antwoordden zij, dat het stuk bij Franeker, dat Lankum heet, wel het moeilijkst was. Volgens Bos man waren beide rijders aan elkaar ge waagd, zij hadden om beurten den kop genomen. Van Schipper vernamen wij nog, dat hij 36 jaar is en als landbouwer werk zaam is ln de ontginningen bij Steen wijkerwold. Hij is afkomstig uit Dron- rijp in Friesland. Toen Bosman ver trokken was. om zijn twee verstijfde beenen te laten behandelen zei Schip per: .Als ik vlak bij de finish niet was gevallen, had ik het nog niet geweten, wie gewonnen zou hebben

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1