In één jaar 85 millioen kg haring geconsumeerd INDIA en JUNI 1948 Picard hoopt in Juli af te dalen Een luguber plan Woestijnen en poolstreken worden door atoomenergie bewoonbaar Mossel- en Oesterkweekers maakten een goed 1946 KUNST IN DE RECHTZAAL Schepen spoedig door atoomkracht voortbewogen Voedsel en deviezen uit het water Belangrijke bron voor voedsel voorziening ts het IJsselmeet IN de afgeloopen jaren is ons wel zeer duidelijk gebleken, welk een belangrijke bron het water, hetzij de zee. het IJsselmcer of de kanalen en rivieren, kan zijn voor de voedselvoorziening, terwijl de thans moge. lijk geworden export van visch de voor ons land zoo noodige deviezen opleveren. Wanneer wij nu globaal de resul- ,ten van de visscherfl in het jaar 946 gaan beschouwen dan blijkt, At dc totale aanvoer, wat de hoe- eelheid betreft, niet ver beneden et gemiddelde van voor den oorlog gebleven. De opbrengst van de !sch was echter viermaal zoo groot Ls voor den oorlog! Het belangrijkste was natuurlijk zeevisscherij met een aanvoer van in millioen kg, welke bijna 60 mil ieu gulden opbracht, bovenaan staat de aloude hartng- ruinetvisscherij met een aanvoer in 100 millioen kg, welke 32 mil ten gulden opbracht. L)-.t is een grootere aanvoer dan de laatste twintig jaren werd be- •ikt, ofschoon in 1946 slechts 160 gzers aan de visscherij deelnamen 250 voor den oorlog. Hieruit wel, dat de zee. nadat de vis- ,J gedurende vijf jaren niet kon ien uitgeoefend, thans een zeer „vloedlgen viscfcstand heeft, 'oor den oorlog werd er in Neder- zelf. gemiddeld ongeveer 35mil- kg per jaar geconsumeerd, ter- •r 50 millioen werd geëxporteerd. Tiet vorig jaar was de vraag naar rrvhe, gerookte en gemarineerde :«ring zóó groot, dat in ons land niet linder dan 85 millioen kilo haring geconsumeerd, dat is dus b\jna maal zoovee! als voor den oorlog, e uitvoer van haring bedroeg daar- nor slechts ruim een vierde deel van oor den oorlog, doch bracht des- idunks ongeveer de helft meer aan •vlezen op! ERSCHE ZEEVISCH. De aanvoer van versche zeevisch raa het vorig jaar bijna even groot s voor den oorlog, nl. veertig mll- oen kilo. Ook hiervan werd slechts einig uitgevoerd, zoodat het bln- mlandsch verbruik van versche zee- ech ln 1946 iets grooter was dan >or den oorlog. In tegenstelling tot voor den oor- werd het grootste deel van de rsche nee visch aangevoerd door eine visschersvaartuigen. Immers vloot der groote stoomtrawlers an IJmuiden is zeer gehavend uit tn oorlog gekomen. Van ruim 90 ■oote trawlers ls ongeveer de helft •rloren gegaan. Een deel ls zwaar tschadlgd en moet nog gerepareerd orden, zoodat in 1946 slechts 35 iwlere aan de visscherij konden «Inemen, welke 15 millioen kilo rsche zeevisch en 10 millioen kilo rsche haring aanvoerden, welke te- mum 10 millioen gulden besomden. Een belangrijke bron voor de voed- Jvoorzlenlng is het IJsselmeer, aarvan de paling de hoofdzaak Is. uim drie en een half millioen kilo llr.g werd er aangevoerd ter waar van ruim 5 millioen grilden. Deze ding werd geheel door het blnnen- nd opgenomen. DKTWATERVISSCHERIJ. Van de zoetwate rvisscherij ls niet kend, hoeveel er is aangevoerd. De ivoer van zoetwatervisch bedroeg lim 'n half millioen kilo, ter waar van ruim 700.000.De zoet- lierviascherij heeft de gevolgen n de verbeterde voedselpositie het ondervonden, doordat de vraag ar zoetwatervisch in het binnen- U snel daalde. Ken ander product, waarnaar de het vorig jaar snel afnam, wa rt de mosselen. Mosselen en zoet- atervlsch werden voor den oorlog Nederland weinig gegeten. In de kloRsjaren des te meer! Thans Is s mosselvisscherij weer, evenals »r den oorlog op den uitvoer naar flpië en Frankrijk aangewezen. Of- hoon het gedurende de oorlogsja- n niet mogelijk was de Zeeuwsche losselperceelen behoorlijk schoon te tuden. is men er het vorig jaar in slaagd de productie weer flink op ""■ren, zoodat men slechts 10 ir GRAY. kapitein van de +*artin Behrman" weigert zijn SS" 4 haven van Tandjong Ie betredenzolang er zich ytwepende Nederlandse macht word bevindt. De oorzaak van hCo,nll'J:t Hgt in het feit, dat de v*Tlands-Indische regering van ukf de goederen, die het ■P ie Cheribon laadde, het eigen- toeren van Nederlandse en Buitenlandse ondernemer*. millioen kilo onder den vooroorlog- schen aanvoer van ruim 40 millioen kilo bleef. Er werd ongeveer 20 mil lioen. kg geëxporteerd, zoodat er in het binnenland meer is verkocht dan voor den oorlog, heteeen vooral te danken is aan de ln de oorlogsjaren sterk vergroote productie van mos- selconserven. 20 MILLIOEN OESTERS VERKOCHT. Evenals de mosselkweekers kun nen ook de oesterkweekers over 1946 tevreden z|jn. Er werden byna 20 millioen oesters verkocht, waarvan er 8 millioen werden uitgevoerd. De totale geproduceerde opbrengst be droeg ruim 3 millioen gulden. Een aantal andere visscherjjpro- ducten, garnalen, wulken, kreeften, enz. brachten het vorig jaar onge veer 6 millioen gulden op, zoodat de totale opbrengst van de visscherij in 1946 bjjna 75 millioen gulden bedroeg en de uitvoer ruim 20 millioen gulden. 1946 was dus voor de visscherij. zooals te verwachten was. een bevre digend jaar. wat zal dit jaar de vlsscherjj ons brengen? In het algemeen kunnen wtj zeggen, dat de vangsten, nu er weer riüm een jaar lang is gevischt, geringer zullen worden. Het aantal zeevisscher8vaartulgen neemt echter weer toe, doordat verschillende sche pen weer zijn teruggevonden en ge repareerd kunnen worden. Ofschoon de trawlvloot niet veel meer dan de helft van het vooroorlogsche aantal schepen zal kunnen bereiken en de haringvloot met een verlies van on geveer 60 loggers zal gaan werken, kan men wel aannemen, dat de aan voer dit jaar niet achter zal blQven bjj het vorig jaar. Een vraag blijft natuurlijk welke de gevolgen van de strenge vorst zullen blijken te zijn. In het bijzonder de zoetwatervisschers, de oester- en mosselkweekers vragen zich dit met angst af. Momenteel is hiervan nog weinig te zeggen. Een sterri't naar Lissabon „De Auto", het officieel orgaan der K.N.A.C., maakt melding van een internationalen sterrit naar Lis. sabon. Welke wordt georganiseerd door de Portugeesche Automobiel- Club. Het is een minder zware en inspannende editie van den vermaar den voor-oorlogschen Sterrit naar Monte Carlo, zoowel vanwege de kortere routes als in verbaiuf met het gunstiger jaargetijde, waarin de rit wordt gehouden, nl. begin Mei. Startplaatsen zijn Barcelona, Bern, Brussel, Lissabon, Londen, Madrid, Monte Carlo, Parijs, Oporto en Se. villa, en deze zijn zóó gekozen, dat zij het mogelijk maken alle deelne mers vrijwel denzelfden afstand te laten afleggen, nl. ongeveer 2300 tot 2400 km., uit dien hoofde is Am sterdam niet in aanmerking geko men als startplaats Klasseanents. Sroeven in den geest van die, welke e Ralley van Monte Carlo besloten zullen eventueel de prijswinnaars moeten aanwijzen. door Wickham Sleed Op 20 Februari verbaasde Minis ter-president A-ttlee het Lager, huis, het Britsche volk en vele an. dere regeeringen en volken, doordat hh de stellige bedoeling van de Brit sche Regeering aankondigde, om de macht in India niet later dan Juni 1948 over te dragen in verantwoorde, lijke Indische handen. Deze aankondiging was het onder werp van een gespannen gedachten- wisseling in de Britsche pers en in beide Hulzen van het Parlement, en is dat nog steeds. Het doel er van was kennelijk om de leiders van de voornaamste bevolkingsgroepen van India er toe te brengen zich te ver- eenigen bij het op3tellen van een grondwet voor India, zoodat de En- gelschen de macht zouden kunnen overdragen aan een centrale regee ring van een vereenigd India op een grondwettelijke basis. Men hoopte en geloofde, dat men door een termijn te stellen voor deze overdracht, mo reel en druk zou uitoefenen op de Hin. doesche Congrespartij en de Moham- medaansche Liga om hun twisten ter zyde te stellen en gezamenlijk de ver. antwoordelijkheld te aanvaarden voor het tert stand brengen van de vrijheid van India. Vele bestrijders van het besluit van de Britsche Regeering hebben het een ..gokje" genoemd. Dwingende argu menten er voor en er tegen zijn ont wikkeld door staatslieden me* er varing in de ingewikkelde problemen van het bestuur van India. Die vraag stukken hebben betrekking op het welzijn van omstreeks 400.000.000 menschen, die verscheidene honder den groote en kleine staten bewonen, dozijnen talen spreken, verdeeld zijn over vele godsdiensten, en maat schappelijke onderscheidingen (zoo als het kastenstelsel) die nergens an ders ter wereld voorkomen, in acht nemen. Al deze vraagstukken worden nog moeilijker gemaakt en zelfs in de schaduw gesteld door het vraag stuk om te voorzien ln het onderhoud van de bevolking, die met 10.000.000 per jaar toeneemt en een toeneming, welke dreigt grooter te worden dan die van de opbrengstoapaciteit van den bodem. Als ik aan „India" denk, derik ik tevens aan deze dingen. Ik zie niet alleen maar de voornaamst® Hindoe, volgelingen ^van Pan dit Nehru en Ma- hatma Gandhi in de Congrespart ij of de volgelingen van Jinnah, den lei der van de Mohammedaanse he Liga, hoe belangrijk de 270.000.000 Hindoes en de 90.000.000 Mohammedanen van India op politiek gebied ook mogen zijn. Ik tracht India als één geheel te zien en de Britsche politiek te beoor- deelen met betrekking tot haar moge. lijke gevolgen voor de behoeften van de massa's van India. Omstreeks drie jaar geleden noo- digde men mij uit om als leider op te treden van een reeks per radio naar India uitgezonden discussies tus- schen vooraanstaande Britsche auto. riteiten over de toepassing op India van de „vier vrijheden", welke Presi dent Rooeevelt opstelde: vrijheid van angst vrijheid van gebrek, vryheid van meeningsuiting en ge loofsvrijheid. Deze discussies gingen uit van de veronderstelling, dat India politieke onafhankelijkheid wilde be reiken. De kwestie hoe en wanneer het die bereiken zou werd niet be sproken en de vooraanstaande per sonen. die deel namen aan de discus sies. richtten zich op de toekomst. Toen ik deze discussies in mijn hoe. danigheid als leider samenvatte zeide ik, dat ik dacht, dat het resultaat er van terecht een hoopvoller kijk was geweest op do mogelijke toekomst van India, dan zij hadden gehad toen zij begonnen mits de Indiërs ondanks hun godsdienstige verschil len zouden samenwerken in het belang van hun land Dit voorbehoud geeft een bijzonder belang aan het ..gokje" waarmee de Britsche Regeering nu bezig is. Europeesche menschen van dezen tijd neigen er toe de politiek voor. namelijk te beschouwen in het licht van materieele belangen. Sommige Europeesche partijen bezien het men- schelijk leven kennelijk op materi eele wijze. Om dezen reden zien veel Europeanen het feit voorbij, dat de menschen in India in belangrijke mate door geestelijke overwegingen worden beïnvloed. Dit feit verklaart, waarom in India menschen als Ma- hatma Gandhi, aan wien men de hoedanigheid van een heilige toe schrijft. een zoo sterken greep heb ben op de volksverbeelding. Hieruit volgt echter, dat de leiders van de Indische partijen minder bereid kun- nen zijn om toe te geven op punten, waaraan geestelijke of godsdienstige overwegingen vastzitten, dan mis schien op meer materieele punten. Daarom is het mogelijk, dat dcT tegen stellingen tusschen de verschillende bevolkingsgroepen voortgang van India naar vrijheid en eenheid zouden belemmeren. Ik zeg niet. dat deze belemmeringen onoverkomelijk zijn. Ik zeg alleen, dat zij reëel zijn en dat elk voorwend, sel, dat zij met opzet door het Brit sche bestuur van India bevorderd zouden zijn, óf op slechte inlichtingen óf op kwaadwilligheid berust. Zonder het te willen zijn de Britsche be stuursambtenaren misschien tot op zekere hoogte verantwoordelijk voor het vergrooten van de groepstegen. stellingen tusschen de-Hindoes en de Mohammedanen, omdat zij zoo hun best doen om godsdienstig en tegen- standers te verhinderen de verkie zingen in India te vergiftigen. Zij hebben een groepekiesrecht inge voerd, waardoor de Hindoekiezers op Hindoe-candidaten kunnen stemmen en de Mohammedanen op Mohamme- daansche candidaten. Zij voorzagen niet. dat op die wijze de tegenstellin gen tusschen de bevolkingsgroepen of tusschen de verschillende gods diensten verergerd zouden kunnen worden. Een zeer vooraanstaand Indiër (Sir Ramaswami Mudaliar, die nu voor zitter is van den Eoonomischen en Socialen Raad van de Vereenigde Na ties) gaf drie jaar geleden in een radioredevoering uiting aan zijn over tuiging dat met de politieke vrijheid onder een grondwet voor India de strijd tusschen de bevolkingsgroepen minder scherp zou worden, zelfs als het waarschijnlijk was, dat de eischen van de bevolkingsgroepen met kracht naar voren zouden worden gebracht, terwnl men een grondwet voor India opstelde. Elke bevolkingsgroep, rede. neerde hij, zou zoo sterk mogelijke waarborgen voor zich zelf vragen, maar toch zouden zij allen geneigd zijn om als Indërs samen te werken als de periode van sjacheren en on derhandelen voorbij zou zijn. Dit is misschien een optimistische kjjk op de zaak. Als Europeaan laat ik m|j daar niet over uil. Als Sir Ramaswami Mudaliar gelijk heeft, kan het huidige ..gokle" van de Brit. sche Regeering misschien slagen. Als het zou mislukken kan de sombere voorspelling van de bestrijders er van gerechtvaardigd zijn. Hoe men daar over ook kan twijfelen, er kan geen twijfel zijn aan de oprechtheid zoowel van de Regeering als van haar be strijders in den wensch, dat India als één geheel vrijheid en onafhankelijk heid moge verkrijgen, onverschillig of eenige toekomstige regeering van India den voorkeur geeft aan het lid- maatschap van het Britsche Gemee- nebest van Naties of aan volledige onafhankelijkheid in vriendschappe lijke samenwerking daarmee. Gedurende meer dan een eeuw heb ben de bekwaamste Britsche ambte naren In India uitgezien naar den dag, dat het Britsche bestuur zoover zou kunnen komen, dat het de macht over India aan Indische handen zou kunnen toevertrouwen. Het voor naamste vorschilpunt tusschen de Britsche Regeering en haar bestrij ders gaat over de kwestie of de ter mijn van Juni 1948, die nu voor de overdacht is vastgesteld al dan niet voorbarig is. WICKHAM STEED. De kunstschilder Rouault, van wien men hier een ,fier. rette" ziet afge beeld, ts zoals wij reeds vroeger meld- den. in een zeer merkwaardig pro ces gexcikkeld. Hij eist namelijk alle niet gesigneerde schilderijen terug, die hij jaren ge leden reeds volgens een contract aan den Parijsen kunst handelaar VoUard had geleverd. Hij maakt hierbij aan spraak op het on- r>ervreemdbaar au teursrecht, dat er ondanks het con tract en ondariks de levering toch nog bestaat. Dit proces, dat waar schijnlijk een pre cedent zal schep pen, wordt met spanning gevólgd, zowel door kunst handelaren als door kunstschil ders. Mocht Rou ault het ook in hoger beroep win nen, dan zullen waarschijnlijk meer schilders op het idee komen, dat zij nog iets aan hun doéken willen veranderen. Interdepartementale commissie geestelijke volksgezondheid Bjj beschikking van de minister» van Soc. Zaken, van Binnenl Zaken? van Onderwjjs, Kunsten en Weten* schappen, van Justitie en van Oorv log is ingesteld een interdepartemen tale commissie v. geestelijke volk»* gezondseid. die de coördinatie van alle aangelegenheden met bétrek king tot de geestelijke volksgezond heid zal bevorderen en do minster» van Soc. Zaken, van Binnenl. Zaken» van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen. van Justitie en van Oor log op verzoek of eigener bewe;; :<2 ter zake van advies zal dienen lil deze commissie z|jn benoemd: als lid en voorzitter: dr. C. van den Berg, dlr.-geoi. van do Volksgezondheid Aan deze commissie Ts toegévocgt} als secretaris: J. Meulblok, hoofd- commies b|j de afd Volksgezondheid van het Dep. van Sociale Zaken. Do luisteraars dienen er rekeiiliiK mede te houden, dat Indien de uitzendlncea om 9.45 beginnen, eerst over belde zen ders 5 minuten Nlenws In het kort zal worden gegeven en daarna over Hilver sum II 3 minuten Waterstanden. Het gewone programma zal hierdoor dan b\) den aanvang eenlgsztns moeten worden gewijzigd. In het stadhuis te Enschede is ln het bijzijn van talrijke medici. Inspecteur der .volksgezondheid en vertegenwoordiger» van ziekenfondsen uit Twenthe cn deg Goldcrschen Achterhoek het gemeentelij* laboratorium voor pathologische anntorf mie en bacteriologie, dat gevestigd Is IA het slachthuis te Enschede, geopend. Met diepzee-onderzoekers op stap: In de vroege ochtenduren r|jden wfj met Prof. Cosyns naar het plaatsje Court St. Etienne, waar w|j den stalen kogel ln oogenschouw zullen nemen; waarmede Prof. Picard en Prof. Cosyns dezen zomer de droom van Jules Verne zullen verwezenlijken door tot 4000 meter onder den zeespiegel af te dalen. Court St. Etienne ls een gehucht, dat ongeveer 25 k.m. van Brussel ligt. Onderweg hebben w|J nog even gelegenheid den befaamden professor enkele vragen te stellen, die nu wel niet zoo veel betrekking hebben op z|]n diepzee-onderzoek, doch die ons niettemin zeer Interesseeren. ken. „Evenveel Röntgenfoto's zfjn genomen om de zwakke plekken ln ae huid van de kogel op te zoeken", zegt h|j ons, om dan enkele bijzon derheden te vertellen. De dikte van de wand ls 10 cm en na gepolijst te z|jn zal deze nog 9 cm bedragen. De stalen kogel, die van nikkel-chroom ls vervaardigd, weegt niet minder dan 10.000 kg. De twee helften zul len los op elkaar liggen daar de groote druk van het water het vast schroeven overbodig maakt. De afdaling zal waarschijnlijk niet eerder geschieden dan In Juli van dit jaar. Dit zal gebeuren ten Zuiden van de Ivoorkust in de Golf van Nieuw Gulnea. Voor dat de eigenlijke afdaling plaats vindt zullen de belde geleerden tot op slechts geringe aiepte duiken. Bij een tweede proef zal de stalen bol tot 4 km dalen zon der bemanning. Wanneer denkt U, professor, dat de atoomenergie voor indu- strieele doeleinden gebruikt kan wor den? De geleerde glimlacht en ant woordt: „De atoomenergie ls sedert 1943 reeds bedwongen. In Amerika bevinden zich reeds verscheidene fa brieken, die door atoomenergie wor den gedreven. Ook ln Frankrijk zal men binnenkort overgaan tot ae op richting van twee productie-centrales van deze energie en van drie fabrie ken, die haar zullen benutten. De ontwikkeling is trouwens reeds zoo ver voortgeschreden,, dat te voorzien ia, dat binnen twee of drie jaar de vliegtuigen door atoomkracht zullen worden voortgedreven. Aanvankelijk zal hun snelheid geringer z|jn dan die van schroef-vliegtulgen. doch hiertegenover zal staan, dat zU zwaardere lasten zullen kunnen transporteeren, omdat geen verbran- dingszuursrtof voor de motoren be hoeft te worden meegenomen. Vooral ln de Poolstreken en ln woestijnen, dus plaatsen waar geen steenkool aanwezig Is, zal de atoom energie ln de toekomst een belang rijke rol gaan spelen. Deze gebieden zullen hierdoor namel|jk bewoonbaar worden. Verwacht mag worden, dat de atoomkracht op den dnnr de steen koolenergie geheel zal verdringen. In de Belgische Congo Is tenminste vol doende nranium aanwezig om de geheele wereldbehoefte aan steenkool te dekken". -- En hoe staat het met de bestu deering der atoomenergie in België T Samenwerking met Nederland „Binnenkort zal een „Centre d'Etudes" worden opgericht Men hoopt dan Ook de beschikking te krijgen over de benoodigde hoeveel heden radium. Ik geloof niet, dat de Nederlandsche geleerden er over be schikken, doch dan zullen w|j met hen samenwerken. Dit geldt overi gens voor alle buitenlandsche geleer den, want w|j zfln van plan het resultaat van onze proefnemingen niet geheim te houden. Dit nieuwe organisme wordt door den staat gesubsidieerd". Naar professor Cosyns verder mededeelde, zullen ook do schepen binnenkort door atoomkracht voort bewogen worden. De ruimte, die do steenkool thans Inneemt, zal dan benut kunnen worden voor het ver voer van goederen. In een **erdere toekomst, aldus de heer Cosyns zal het mogelijk z|jn, dat vliegtuigen tot een hoogte vari- eerend van 1000 tot 2000 km stij gen, op deze hoogte hun richting be palen, hun atoomenergie-motor uit schakelen en dan gelijk de maan een satelliet van de aarde worden In minder dan twee uur zal het vlieg tuig de wereld rond zijn. Dergelijke reizen zullen natuurlijk slechts voor groote afstanden geschikt zijn. Veel is er met aan te zien Wij zijn Intusschen aangeko men te Court St. Etienne en eenlee minuten later bevinden wij ons ln de grootste constructiewerkplaats cn ijzergieterij die België kent. W|j begeven ons naar het heilig dom waar de stalen bol staat opge steld. Veel ls er niet aan te zien. Stelt U zich een ronden kogel voor bestaande uit twee halve op elkaar geplaatste bollen met een middellijn van 2 meter. Door middel van krHtlHnen ls de bol ln 140 vlakken verdeeld. Profes sor Cosyns ziet onze vragende blik* Geen contact met „buito.' De bol staat overigens "n v»eo enkele verbinding met het zeeopper vlak. Een speciaal voor dit doel tn België gebouwd marinevaartuig zal de Dol te water laten. Zoowel het schip als de kogel zijn uitgerust een geluidsapparaat van de zooals deze in duik booten wordt brulkt voor het opsporen van scne- pen. Door middel van deze appara^ ten zal men elkaar kunnen seinen. Na de stijging zal men eveneens in verbinding kunnen treden met 't schip door midael van een ultra-kortegoif- zender. In den bol zullen twee patrtj ten van onbreekbaar glas, ter van 15 cm en met een diameter van 10 cm worden aangebracht, terwijl hh verder zal zijn uitgerust met 4 schijnwerpers, waarvan er steeds twee tegelijk zullen branden. Er zul len foto's en films worden gemaakt en er is tevens een installatie voor *t maken van moment-opnamen .aan boord". En wat verwacht U op den zee bodem to vinden? „Daarvan hebben wij noz geen idee. W|j weten echter zeker, dat wU op deze diepte leven zuilen aantref fen", antwoordt de heer Cosvns. De beide onderzoekers zullen 12 uur onder water blijven. Door middel van twee schroeven zal de bol zich over den zeebodem kunnen voort bewegen. „B|| het Nederiandsch-Indische hoofdbestuur van de P.T.T. is een regeling Ln voorbereiding, waarbij iedere soldaat In de tropen per maand twintig post bladen kan koopen, 2% cent per stuk, die on gefrankeerd verzonden zullen mogen worden. In Nederland zullen deze postbiaden onbeperkt ver krijgbaar z||n voor 8V2 cent en ook ongefrankeerd verzonden kunnen worden. Voor brieven moet ook daar volledig worden gefrankeerd.Deze maatregelen worden genomen om het laadgewicht van de militaire post, die veelal het met de K.L.M. gecontracteerde gewicht verre overschrijdt, te heiwerken." Wij ontleenen deze zinnen uit een officfeelen dienstbrief en w|j moeten dus wel aannemen, dat dit lugubere plan Inderdaad op stapel staat. Mo. menteel is het zoo. dat de militair niets heeft te betalen tot 20 gram, terwnl voor aan militairen gerichte brieven uit Nederland het binnen- landsch tarief, 10 cent. geldt. En hoe wordt het nu? WtJ kunnen of miniatuur-episteltjes schrijven en ontvangen voor hetzelfde geld of be talen voor een normalen brief (voor den militair kost een 20 grams brief dan 70 cent!) Laten wtj ons nu eens even ver diepen in net nog zeer nabije ver leden: September 1946. De dienst plichtigen moesten toen naar Indo nesië vertrekken en de animo voor deze reis was b|j velen zoo gering, dat z|j ernstige onderduikplannen koesterden. Zóo veel adspirant-on- derduikers waren er, dat verschillen de hooggeplaatste personen voor de microfono verschenen om 't hen nog af te raden, om zorgen weg te rede neeren, om beloften te doen en om op eenige voordeelige kanten van de zaak te wijzen. W|j hebben enkelen van deze spre kers beluisterd en w|j hebben meer. malen o.a. van den Chef van den Generalen Staf, generaal Kruis, de zelfde belofte gehoord. „WtJ zullen al het mogelijke doen om het contact met den vertrekken, den militair en diegenen, die hem lief en dierbaar z|jn, te handhaven". WH lezen hier een groote verscheidenheid van maand-, dag. en weekbladen. In vele daarvan hebben w|j stukjes aan getroffen over de soldaten in Indo nesië en ln een groot aantal van die pennevruchten Werd, terecht, ge we- zen op den grooten moreelen en zede. lijken steun, die een uitgebreide cor respondentie den militair ln den vreemde geeft. POSTBLAADJES ZEGGEN NIETS! En wat gebeurt cr, als de ln voor bereiding zijnde maatregel door zou gaan? Het behoeft geen betoog, dat er op postblaadjes van contact geen sprake meer ls. Die dingen z|jn vol doende om tc vertellen, dat men nog leeft, dat het nog alttjd warm ls. maar dat men het leven wel denkt te houden Als men de geliefde dan ver- teld heeft, dat ze nog steeds lief ls. is het postblaadje wel zoo ongeveer vol Wat een redelijk mensch <mder contact verstaat !s iets anders; dat la een gedachtenwlasellng van ten minste een paar kantjes behoorlijk papier. En wederom beiiw^t "t geea betoog, dat het echte contact du» duur contact voor velen onbetaaL, baar contact wordt W|j verwach ten, dat het niet zoo ver komt VV|J verwachten, dat het verschil tus schen woorden en daden van al dl» radiosprekers niet zoo groot bl|jkt te zijn, als wfl uit de nieuwe regeling zouden moeten opmaken. W|j ver-, wachten, dat alle bladen, die het be lang van de correspondentie ingezien hebben, hun stem verheffên om op de consequenties van dit onheilzam» Slan te wHzen. WIJ weten, da» de sol- aten ontzettend veel schrflven en dat er steeds meer soldaten komen. WU weten, dat een K.L.M.-tofsteJ geen onbeperkt laadvermogen heeft. Maar wU weten ook, dat de invoering van de postblaadjes voor een groep militairen, de groep zedelijk wankel- moedigen, een duw ln de verkeerd» richting zal bcteckenen. En ook we ten wig. dat daden, die met beloften in strQd z|jn, niet ten gunste zullen werken op de rUpende politieke meen nlng van de jonge lichtingen. Neen. lezer, wH overdrijven niet. als wp zeggen, dat we het een luguber plan vinden, dat lugubere gevolgen kan hebben! W|j zUn ln het bezit gekomen van den volledigen tekst van de t>»«sag» ln de rede van den Franschen minis ter van Buitenlandsche Zaken Hl* dault, waar deze spreekt over poll* tleke onderhandelingen, o.a. met Ne derland. Waar deze tekst afw^kt van die, waarover wQ eerder de be schikking hadden, geven wU n ie ron der de volledige vertaling van de des betreffende piassage: „Elk van de clausules van net JPransch-Britsche verdrag w «an leder van onze groote bondgenoten aangeboden, teneinde te onderzoeken of men deze clausules den voorkeuE geeft boven die, welke ons thans aan hen verbinden. De deur ls dus voor hen geopend en de regeering heeft de deur eveneens geopend voor >r.z» Belgische en Nederlandsche geall'ner- den. gezien de economische en pntttSPj ke onderhandelingen, en tevens voor onze bondk'000ten, Tsjccho-Slowa* kUe en Polen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 3