DONKER
ROTTERDAM
Dr. Van Ledden Hulsebosch
(feofjfjteij (filL
HET SNEEUWKLOKJE KOMT
TELEVISIE IN ONS LAND NOG
TOEKOMSTMUZIEK
„VAMUU4J^p'Ulel',
MET
door
HERINNERINGEN
VAN EEN RECHERCHEUR
VAN POLITIE
ZIJN EERSTE ZAAK
Hoe lang is het alweer niet gele
den, dat ik „Geoffrey GW" voor het
eerst ontmoette?
Het was bij een vischkraampje op
de Binnenrotte. Hij at een gemari
neerde har»ng en ik een zakje met
Satates frites. Het was al laat op
en avond en er was niet veel drukte
meer op straat. Hij droeg een zwarte
Garibaldihoed in de wandeling een
„kaasdoppie" genaamd en hij had
een kort geknipte peper en zoutkleu
rige snor. Ik zou nauwelijks op hem
gelet hebben, als ik niet plotseling
zachtjes naast me had hooren zeg
gen
Seg Jen, een stille
Dat was niet tegen mij bedoeld.
Jen wr een klein, miezerig manne
tje. m- groote „sjok" op en zijn
maat" Denoef de me met te vertellen,
dat zijn wieg in Groot-Mokum ge
staan had. Zij lieten met de rapheid
en gulzigheid van twee zeehonden
§emarineerde haringen met uitjes
oor het keelgat giyden en keken on-
derwyi met vreesachtige oogjes naar
den man met den zwarten bolhoed,
die -"h"n haakjes geen en
kele 'tl'" hen nam. Zy smoes
den weer mcc elkaar, waarvan ik
maar één woord verstond: „de
kuierlatten". Jen liet een gulden rin
kelen op het kraampje en zy verdwe
nen zoo snel »n het donker van den
avond, alsof om een klassiek voor
beeld te gebruiken zich de aarde
voor hen had geopend. De „stille"
keek hen niet eens na
""oen ik den volgenden ochtend in
m'n kwaliteit van politie-verslagge-
ver op een van de bureaux kwam,
zag ik juist een kleine optocht de
trap afkomen. Voorop de man uit
Groot Mokum en zyn maat, achter
hen „de stille".
Dit was m'n eerste kennismaking
met „Geoffrey Gill".
Er zyn laren voorbygegaan.
.Geoffrey Gill" is van peper- en
zoutkleurig grijs geworden. Hy heeft
het hart van Rotterdam kapot zien
gooien door de Duitschers en vele
sloppen en stegen, waarin zich snel
ler dan de wind de mare verspreidde,
als hy in aantocht was, bestaan niet
meer. „Donker Rotterdam" is een
legende geworden.
Zat hy een dezer dagen daaraan
te denken, toen hy half in de scha
duw zat uit te kijken over de
sneeuwvlakten van Rotterdam? Het
was een van die dagen, dat er in het
politierapport niet veel te lezen
stond.
.Morgen..." zei ik.
öggezei Geoffrey.
Tk strekte m'n beenen uit naast de
zijne en keek ook door het raam
naar buiten.
ffrey beet op het mondstuk
va z'n -pijp, -blies eens in het roer.
Ik had nog een staartje tabak.
Pijp stoppen?"
Nou, dat sla ik niet af," zei
Geoffrey.
We slaken er beiden den brand ln
en bliezen blauwe rookwolken naar
hm beslagen raam.
„Het is tegenwoordig de dood ln
den pot," begon ik. „Hoe Is het met
jullie. Nog wat te doen?"
Geoffrey keek me aan. Hy kneep
één oog dicht en terwyi een nauw
verholen glimlachje om z'n gryze
snor speelde, zei hy:
„Is dat een vischje om een kabel
jauw te vangen?"
O nee zei tk. „want dan zou
ik minstens een enterhaak mee
moeten brengen
„Als je dat maar weet!" zei
Geoffrey.
We gingen verder met rooken en
raar de sneeuw kijken, doch aange
zien dit spoedig begon te vervelen,
startte ik opnieuw:
Vertel eens wat
„Wat?"
Hoe lang ben je nu al by de
politie?"
„Dertig jaar."
Ik heb wel eens hooren vertel
len. dat voor een politieman de eer
ste cn de laatste zaak het belang-
rykst zijn. Is dat zoo?"
H'mja", gaf Geoffrey
schoorvoetend toe.
„Aangezien je laatste zaak voorloo-
pig nog wel niet je laatste zal zijn,
zou Ik je willen vragen: wat was je
eerste
Geoffrey kneep zyn oogen dicht
tot smalle spleetjes en zei:
„O, dat was wel grappig
Wacht!" viel ik hem in de rede.
„even potlood en papier pakken..."
De verraderlijke centimeter
„Ik was pas by de politie en ik
had eigenlyk nog niet eens m'n be
voegdheid, toen ik op een avond van
een verjaarsfeestje naar huls terug
keerde. Ik wandel zoo door een
straat in het Westen den naam
weet ik me niet precies meer te her
inneren tot ik op eens hoor roe
pen: „Houdt den dief!! Houdt den
diefTegelykertyd zie ik
iemand weghollen en uit een klein
winkeltje een oude vrouw de straat
opkomen. Ik hol den persoon ach
terna en een paar straten verder
kryg ik hem te pakken. Het was
een flinke stevige kerel, mEiar in
dien tyd stond ik ook m'n mannetje.
Hy spartelde even tegen, doch toen
hy merkte, dat ik hem in kracht de
baas was, gaf hy zich over, Tege-
ïykertijd begon hg vurig z'n onschuld
te betuigen, doch hy kon nog zoo
praten als Brugman, hy moest
met me mee. Wy gingen eerst langs
het winkeltje, waar het spel was be
gonnen. Aan de vrouw vroeg Ik om
met me mee te gaan en met ons
drieën gingen we naar het dichtst
nabyzrjnde politiebureau. Tegen den
dienstdoenden inspecteur vertelde de
oude vrouw, wat er was gebeurd.
Ze zat in haar kamertje achter
den winkel, waarin ze het licht al
uit had gedaan, doch waarvan de
deur nog open was. Op eens hoort
ze gestommel in den winkel. Ze kijkt
door het raampje en ziet een man
voorovergebogen over de toonbank,
ln de lade scharrelen. Ze rent naar
voren en tegelykertyd neemt de kerel
de beenen. Die kerel zou dan myn
arrestant moeten zyn, doch hy houdt
by hoog en bij laag vol. dat hij het
niet is geweest. Nu kon ik wel be
weren. dat ik hem weg had zien loo-
pen, doch zijn neen was even goed
als myn ja. De vrouw kon hem niet
herkennen, want daarvoor was het
te donker geweest in het winkeltje.
Ik zag den Inspecteur aarzelen en
m'n eerste prooi dreigde me te ont
snappen, toen ik op eens zag. dat
de man Iets om z'n hals had. Ik
greep er naar en Ik hield een centi
meter je weet wel: zoo Iets wat
de vrouwen gebruiken by het naaien
in m'n hand. Wat was er ge
beurd? Toen de kerel in het winkel
tje kwam, zat de oude vrouw juist
te naaien. Ze was met haar centi
meter in de hand naar voren gerend
en in haar opwinding had ze nog
juist kans gezien den kerel het ding
om den hals te gooien. Hy probeer
de er nog wel tusschen uit te knijpen,
maar nu hadden we de getuigenis
van de oude vrouw er bij en dat was
voldoende om hem achter slot en
grendel te zetten. Later bleek, dat
ik een goede vangst had gedaan,
want de kerel was 'n Belg. die al
heel wat op z'n kerfstok had en al
menig -jaartje in de gevangenis had
opgeknapt.
„En dat was dan", zei Geoffrey.
„mijn eerste zaak. waar ik nog altijd
een beetje trotsch op ben al kan ik
niet ontkennen, dat Ik er wel een
klein beetje geluk bij heb gehad
Met allerlei bootjes en vaartuigen helpt de politie de bewoners van het
Engelse stadje Bath, die de ergste overstroming sinds mensenheugenis te
verduren hebben. Levensmiddelen en drinkwater worden op deze wijze
aangevoerd door de straten, waarvan in sommige het water meer dan een
meter hoog staat Per politie-brandmelder, die ook al bijna onder het water
is verdwenen, wordt het contact met hep hoofdbureau onderhouden.
De vermaarde criminoloog 70 {aar
De in binnen, en buitenland vermaarde chemicus en criminoloog, dr.
C. J. van Ledden Hulsebosch, die op 9 Maart 1902 voor het eerst voor
het voetlicht trad als getuige.dcskundige in eefCgeruchtmakende Alk.
maarsche strafzaak, vierde Maandag j.l. zijn "lOsten verjaardag.
„Op dien dag", verklaarde hij in een bespreking met de pers, ,jsal Ik
voor niemand te spreken zijn. Ik wil mijn verjaardag in alle rust vieren."
waarby een hoeveelheid wol, voldoen,
de voor 20.000 uniformen, in vlam
men opging, geen sabotagewerk was,
maar het gevolg van broeiing in de
wol.
„En de Duitschers geloofden dat",
zei hy lachend. „Ze wisten blykbaar
niet, dat wol nooit kan broeien."
Ryk zyn ook de ervaringen van dr.
van Ledden_Hulsebosch met het her
kennen van cadavers uit massagra
ven. Talryke malen heeft hy hierby
goed werk kunnen verrichten en met
groote waardeering liet hy zich uit
over de „Roode Kruis Kampimoeder",
mevr. van Overeem, wier Illegale
werk ln en Duiten de kampen in zoo
belangryke mate de Nederlandsche
zaak neeft gesteund.
„Thans ga ik er niet meer op uit",
zeide de speurder. „Ik kan niet na
laten toch iets te doen, maar neem
alleen opdrachten aan, die ik thuis
kan uitvoeren. Onderzoek van docu
menten, handschriftvervalschingen,
onderzoek van bloedsporen, met deze
dingen kan ik my nog wel bezighou
den, maar heen en weer reizen is my
een beetje te vermoedend."
Dr. van Ledden Hulsebosch ls ge
durende 9 jaar voorzitter geweest van
de „Academie Internationale Criml-
nalistique" en heeft ln die functie de
congressen te Weenen en Lauzanne
gepresideerd.
8
Ir
j*—v*.
'4? 'V
V,
r
Uit zyn aan belevenissen ryk ver
leden vertelt dr. van Ledden Hulse-
bosch en het is hem aan te zien, dat
hy geen grooter triomfen kent, dan
den misdadiger vinden in een go^m-
Sliceerde strafzaak. Veel is er in het
iboratorium van den criminoloog,
dat voor leeken bijkans onbegrypelyk
is. Een bloedspatje op een overjas
wordt byvoorbeeld onmiddeliyk her
kend als een aanwyzing tot gepleeg-
den doodslag. Waarom? Kan het niet
door een gewone snee in den vinger
veroorzaakt zyn? Zeker niet, want
een spatje met een doorsnede van
0,075 mm. ontstaat alleen wanneer
de bloedhaarvaten by heftige kneu
zingen stukspringen.
Ook tydens de bezetting heeft dr.
Hulsebosch opsporingswerk gedaan.
Met een voldaan lachje vertelt hy,
hoe het hem by herhaling gelukt is
de Duitschers om den tuin te lelden
en te voorkomen, dat goede vader
landers hun ln de handen vielen.
BROEIENDE WOL
Zoo heeft hy den Duitschers kunnen
wijsmaken, dat de brand ln Weesp,
EINDELIJK open weer! In dezen
tijd van het jaar bloeien de sneeuto.
klokjes gewoonlijk volop en ook zul.
len zij niet lang meer op zich laten
wachten. Sneeuwklokjes zijn aller
aardigste bolgewasjes, die zelfs in het
kleinste tuintje geplant kunnen wor.
den. Doch daarvoor is het nu niet de
goede tijd. Eerst komenden herfst
kunnen ze geplant worden.
Wisf u hoe het sneeuwklokje eigen,
lijk aan zijn naam is gekomen T Luis.
ter dan maar: toen God alles ge.
schapen had, gras, bloemen en plan
ten, maakte Hij ook de sneeuw en zei:
de kleur moet ge u zelf maar zoeken,
gij dekt toch alles toe. De sneeuw
ging naar het gras en zei: geef mij
uw groene kleur. Maar het gras wei.
gerde. Toen ging ze naar de bloemen,
de roos, het vlooitje, de zonnebloem
en de stokroos, doch niemand wilde
zijn kleur afstaan. Zoo kwam ze ten
einde raad bfj het sneeuwklokje. In
dien mij niemand een kleur geeft, zal
het mij gaan als de wind, die dikwijls
alleen maar zoo boos is omdat men
hem niet ziet. Het nederige sneeuw-
klokje kreeg medelijden en sprak:
wanneer ge mijn kleur tottt hebben,
kunt ge haar nemen. Zoo kreeg de
sneeuw haar witte kleur. Zij werd da
vijandin van alle bloemen, behalva
van het sneeuwklokje.
pjU het planten en verplanten ty.
dens de wintermaanden geheel
heeft stilgelegen, komt men allicht in
de verleiding, daar thans zoo spoedig
mogelijk mee te beginnen. De plant,
tijd is inderdaad aangebroken, doch
men mag niet planten of de vorst
moet geheel uit den grond zijn, ter.
wijl het overtollige water weggezakt
moet zijn. Daarop dient men dus te
wachten. Doch zoodra de ideale toe.
stand bereikt is, moet zoo spoedig
mogelijk met het planten en verplan.
ten worden begonnen.
Planten en verplantenNatuurlijk
f* het niet de bedoeling alle gewassen
in den tuin te verzetten, doch allicht
zijn er bepaalde planten, die ons »n
den afgefoopen zomer niet hebben
voldaan, terwijl bepaalde kleur.com.
blnaties minder geslaagd waren.
Daarvoor kunnen dan nu andere vos.
te planten worden aangeschaft, ter.
wijl nieuwe kleurplekken kunnen
worden gemaakt.
JN kleine tuintjes maakt men dik.
wijls een groote fout: men wil op
een klein hoekje alle mogelijke soor
ten planten. Dat ia verkeerd, doch
wel begrijpelijk. Zelfs in een kleinen
stadsborder bereikt men de mooiste
resultaten, door steeds een drie. tot
vijftal planten van één soort en één
kleur, bij elkaar te zetten. Wanneer
alles door elkaar heen wordt ge-
plant maakt men een onrustig geheel,
waardoor op den duur de liefhebberij
voor den tuin verloren gaat.
Zeehavengelden met 150 verhoogd
In de afgeloopen maanden zijn in
de gemengde NederlandschBelgi
sche Commissie inzake havenaange
legenheden ingesteld, de uitbreiding
van de desbetreffende, ln 1939 tus
schen Nederland, België en Frankryk
gesloten overeenkomst, besprekingen
gevoerd, ten doel hebbende de over
brugging van de verschillen tusschen
de tarieven van het zeehavengeld ln
de gToote Nederlandsche havens en
de soortgeiyke tarieven in de haven
van Antwerpen. Deze besprekingen
hebben tot resultaat gehad, dat tus
schen de Belgische en de Nederland
sche delegaties voorlooplg overeen
stemming ls bereikt omtrent een
verhooging van de voornaamste ta
rieven van het Amsterdamsche en
het Rotterdamsche zeehavengeld met
ongeveer 150 een zelfde verhoo
ging als Antwerpen tot heden op zyn
vooroorlogsch tarief heeft toegepast.
Een voostel in dien zin door het Col
lege van B. en W. te Rotterdam ls
gistermiddag door den Raad goedge
keurd.
Techniek ontwikkelt zich snel
Scheen het vóór den oorlog, dat
ook wy, Nederlanders, binnen afzien-
baren tyd onze televisieuitzendingen
zouden krygen, thans zyn we er ver
der van verwyderd dan ongeveer tien
jaar geleden. Het is achteraf bekeken
maar gelukkig, dat wy toen nog geen
dure zendinrlchtkigen gebouwd heb
ben. In den oorlog zouden deze toch
niet gebruikt zyn en de geheele ap
paratuur (ontvangtoestel Incluis) zou
thans verouderd zyn.
Zoo had men ln Engeland reeds
voor den oorlog televisieuitzendingen
van redeiyk goed gehalte, maar zoo
dra de oorlog uitbrak, hield men hler-
mec\e, als zynde overbodige luxe, op.
De radiotechniek is tydens den oor
log belangryk ontwikkeld, doch voor
namelijk op radar en ander gebied.
Toch ls ook de televisie niet stil
biyven staan en de zenders in Enge
land, die thans weer geregeld uitzen
den, zyn elgeniyk als verouderd te
beschouwen.
Hoe werkt televisie?
Op het scherm van eer. televisie
toestel ontstaat een beeld op de vol
gende wiize: In een kathodestraalbuls
wordt door een z.g. electronenkanon
een straal electronen (dit zyn
uiterst kleine deeltjes electrictteli)
met groote snelheid tegen een scherm
geschoten. Door dit electronenbom-
bardement wordt een lichtend puntje
veroorzaak en dit ls zichtbaar aan
den buitenkant van het scherm. Er
wordt nu op niet nader te beschry-
ven wyze voor gezorgd, dat deze
straal op het scherm snel van links
naar rechts beweegt, nog sneller te
rug gaat naar links en nu een regel
lager opnieuw van links naar rechts
gaat, enz. Regel voor regel wordt zoo
beschreven. Onderwyi werkt de zen
der vla het ontvangtoestel zoodanig
op de straal in. dat haar intensiteit
verandert. Als gevolg daarvan ont
staan op het scherm de lichte en
donkere plekken, welke tezamen het
beeld opleveren. Het lichtpuntje
biyft n.1. even nawerken. Welk een
fantastische snelheid de straal bezit,
kan men nagaan uit het feit, dat ln
1 seconde 25 beelden ontstaan.
Nu zal ook een leek gemakkeiyk
begrijpen, dat het beeld scherper is,
naar gelang men het aantal regels
of beeldiynen verhoogt.
De oude zenders hadden 405 beeld
iynen, doch tegenwoordig is dit be
langryk hooger. De nieuwe zenders
krygen er ongeveer 1000. Ook door
andere verbeteringen, zoowel aan
de zender- als aan ae ontvanger-zy 1e,
wordt de kwaliteit van het beeld op
gevoerd.
Er zijn thans in Engeland onge
veer 50.000 bezittere van televisie
ontvangtoestellen. Nu zal men allicht
vragen: Kunnen wy hier in Neder
land niet de Engelsche televisie-uit
zendingen opvangen? Helaas, dit
gaat niet. Deze uitzendingen veroor
zaken n.1. zooveel storingen op an
dere naburige golven, dat men ze ln
aetherland verbannen heeft naar een
betrekkelHk onbewoond gebied, n.1.
naar de ultra korte golven: ongeveer
7 m. Het nadeel van deze golven la
echter, dat men ze slechts tot op een
wat grooteren afstand kan opvangen,
dan aaar, waar men den zender nog
kan zien. Ultra korte golven buigen
n.1. vrywel niet om de aarde heen,
doch gaan ongeveer rechtlijnig van
den zender af.
Eén zender in ons land niet genoeg
Het gebied, dat door een televisie
station wordt bestreken, is dan ook
slechts klein en om een groot land
met televisie-uitzendingen te bestrij
ken, zyn heel wat zenders noodlg.
Ofschoon in Engeland de vooroorlog-
sche zenders thans weer werken,
overweegt men den bouw van nieu
we moderne zenders in Birmlngham,
Manchester, Newcastle. Glasgow en
Edimburgh. Ook voor ons land zou
men met één zender niet kunnen vol
staan. Overigens is in dit -opzicht de
situatie voor ons dichtbevolkte land
met z(jn kleine oppervlakte nog vry
gunstig. Weliswaar is het een nadeel,
aat wy geen hooge bergen hebben,
waar wy de zenders op kunnen
plaatsen. Hoe hooger toch de zend-
antenne ls opgesteld, hoe grooter de
reikwydte wordt. Men heeft zelfs in
Amerika onlangs proeven gedaan
met het overdragen van een uitzen
ding naar een vliegtuig, dat ditzelfde
weer opnieuw uitzond. Men kon
daardoor een veel grooter gebied be
strijken. maar de kosten werden dan
ook wel zeer groot.
Het merkwaardige ls, dat soms d®
uitzendingen van Londen ontvangen
kunnen worden op plaatsen, waar
men ze in het geheel niet zou ver
wachten. Zoo hoeft men de Londen,
sche televisiezenders kunnen opvan
gen op een vuurtoren langs de Bel.
gische kust.
Dat ook wy ln de toekomst onze
televisie-uitzendingen zullen krygen,
ls zeker. Maar het kan nog heel wat
laren duren, voor dat de moe.iyk-
heden, die vooral op organisatorisch
en financieel gebied liggen, overwon,
nen zullen zyn. Deze uitzendingen
zyn nl. zeer kostbaar en het aantal
bezitters van ontvangers is In den
aanvang nog gering.
Overigens stelle men zich ook niet
te veel van televisie, of video-ont.
vangst voor. Van de gewone of audlo
omroepultzendingen kan men zeer
goed genieten, terwijl men leest of
schryft of andere bezigheden ver.
richt, maar by het volgen van de
videouitzendingen kan men niet •*-
ïyktydig Iets anders doen. De er.
varing leert dan ook, dat men alleen
de Interessante uitzendingen volgt.
Wh hebben reeds het een en ander
verteld over de tegenwoordige situa
tie op televisiegebied in Engeland.
Hoe is nu de situatie ln Amerika?
Ook daar kunnen de gelukkige be
zitters van vooroorlogsche video-
ontvangers, althans in de dicht be
volkte gedeelten van het land. genie
ten van de uitzendingen. Men kan
er thans geen televisieontvangers
koopen, doch men verwacht wel, dat
dit spoedig het geval zal zijn en dan
tegen prijzen, die binnen Ieders be
reik zullen liggen, n.1. 150 200 dol
lar. Verschillende firma's, als b.v. de
R.CA., hebben in hun laboratoria
reeds kleuren-televlsieontvangn h
ontworpen en hiermede demonstra
ties genouden De persvertegenwoor
digers waren hierover enthousiast.
Men werkt met de kleuren rood,
geel en blauw. Natuuriyk moet men
hiervoor niet alleen speciale ontvan-
fers, doch ook speciale zenders heb-
en. De R.C.A. zoowel als het f'
schrift „Radio News" verwacht i
ook. dat het nog wel 5 jaren zal
ren, voor men zoover is. dat men
deze speciale toestellen onder het be
reik van het publiek kan brengen.
Verder staat Hollywood afwijzend
tegenover 't vervaardigen van films
voor uitzendingen, omdat men hier
van een vermindering van het bios
coopbezoek vreest. Echter wjjzan
anderen erop, dat lndertyd de gra-
mofoonlndustrie 'n zelfde Rtandpunt
Innam, doch dit later heeft gewy-
zigd.
van hooveol oconnmta^h halanf* !«-
televisieindustrie ln de toekomst zal
worden, blijkt uit de verwachting
van sommigen, dat er ln Amerika
binnen 5 Jaar meer dan 2 millloen
menschen hierin werkzaam zullen
zyn.
Filmvoorstelling ten bate van
Stichting 1940—1915.
Door de belangelooze medewerking
van de M.P.E.A. en de directie van
het theater „Cinema Roval" te Am
sterdam wordt 12 April een nacht
voorstelling gegeven van de film
„Good Bye mr. Chips". D® voorstel
ling vindt plaats ln bovengenoemd
theater en vangt aan om 12 uur.
Voorverkoop aan het theater van
3 April ar. De baten komen ten
goede aan de Stichting Herstellings
oorden voor Oud-Illegale Werkers.
over het maken van een
Een kleine mas
cotte, zoo'n koddig
figuurtje, dat
iedereen grappig
vindt wel, we
maken er
even 'n paar.
Het benoodigde materiaal be
staat uit papiertouw, wat stof-
restjes, een beetje kapok.
De werkwijze is zeer eenvou
dig en behoeft geen nadere be
schrijving. Onze teekenares
maakt het even duidelijk met
een paar schetsjes.
Van een lapje stof vormen we
een ei-vormig kopje, dat we
opvullen vooral stijf!/) met
kapok, waarna we de opening
ir
dichtnaaien. De haren zijn
weer van uitgeplozen papier-
touw, het gezichtje wordt ge
schilderd. De grondfiguurtjes
zijn altjjd hetzelfde, de aan
kleeding brengt de variatie.
Voor elke gelegenheid een
grappig poppetje. Een sierlijk
danseresje, een paardrijdstertje
in bruin en geel; fel groen en
fel rood voor het Tircler meieje,
wit jurkje en rood dasje voor
de tenniskam
pioene. Met wat
handigheid ev fan
tasie verkrijgen we
de noodige varia
ties.
Veel geluk r.iet
Uw mascotte'
