kmaardef
DE REGERING VERDEDIGT
Dr. van Mook
EEN EIGEN BEDRIJF- EEN BETERE KRANT
Beroemde piloten worden
gekeurd
Ernstig protest tegen Gerbrandy's rede
Spelen met handgranaten
Alcmaria op bezoek bij Zaandijk
Lastige wedstrijd voor Kinheim
4 Januari 1945
Van Dijk zal niet meer vliegen
„De Gouden Slang"
GELEIDELIJK KOUDER.
Langzaam verder dalende tempera
tuur; matige, tijdelijk krachtige wind
tussen Zuid en Oost. Overdrijvende
wolkenvelden. Geen neerslag van be
tekenis.
ZATERDAG 4 JANUARI 1947.
"h JAAiOANG Mo. sj-afc
Directeur: Th. W, ReQnders Jr.
Hoofdredacteur: G. E. de Winter.
DAGBLAD VOOK ALKMAAR EN OMGEVING
UITGAVE: N.V. NOORDHOLLANDSE FEP.S 1945 LO.
BedaetU *a Adm.i Aehterdan 20. teL Z274.Advertestle-afd.t Lansestraat IS. tel J97L
Uit gezaghebbende bron wordt
vernomen, dat de Nederlandse "le
gercommandant, Lt-Generaal S. H.
Spoor, voornemens is met zün eigen'
Mitcheltoestel B 35 in de tweede
helft van de volgende week in an
derhalve dag naar Nederland te
vliegen voor besprekingen met den
minister-president, dr- Beel
MAAR aanleiding van de radiorede, Donderdagavond uitgesproken door prof.
dr. P. S. Gerbrandy, in zijn kwaliteit van voorzitter van het Nationaal
Comité „Handhaving der Kljkseenheld", wordt van officiële zijde het volgende
opgemerkt:
„Het is een vanzelfsprekend en grondwettelijk gewaarborgd goed recht van
lederen Nederlander, ook van prof. Gerbrandy, om in het openbaar vrij zijn me
ning uit te spreken over het beleid der regering. Het is van de andere kant een
even goed recht der regering om haar beleid niet tegenover leder, die zich als
voorvechter van een andere beschouwingswijze opwerpt, doch slechts In de daar
toe grondwettelijk aangewezen, door het volk gekozen colleges te verdedigen.
Gerbrandy benoemde
Dr. van Mook
Zij heeft dit gedaan». ZIJ heeft
haar be'.eid in de volksvertegen
woordiging toegelicht en ongevraagd
heeft deze zich In grote meerderheid
achter haar voornemens geschaard. De
regering gaat nu voort met de arbeid
aan di uitwerking der overeenkomst op
de thans gelegde basis, en om. aan de
voorbereiding van. de ronde tafel con
ferentie, terwijl uiteindelijk de konink
lijks belofte van 7 December 1942 ook
ln een voorstel tot "grondwetswijziging
zal worden gegoten.
Protest.
De regering meent echter wel ern
stig protest te moeten aantekenen
tegen de denigrerende wijze, waarop
prof. Gerbrandy heeft gemeend den
met zoveel volharding aan zijn zware
taak arbeidenden luitenant gonvernenr-
generaal, dr. van Mook, te moeten
aanvaljen. Wanneer het waar ls, wat
prof. Gerbrandy 'meedeelt over
voorgeschiedenis der koninklijke rede
van 7 December 1942, wanneer hij dus
reeds in die tijd wist, wat hij thans
meent over dr. van Mook te moeten
zeggen, dan mag de vraag worden ge
steld, waarom juist hi), destijds mi
nister-president, dienzelfden dr, van
Mook, dien bij achtereenvolgens tot
minister van koloniën, tot luitenant
gouverneur-generaal en wederom
minister van koloniën voor benoeming
voordroeg nog verscheidene jaren na
dat de gebeurtenissen plaats hadden,
waarmee hij thans zjjn oordeel tracht
te staven, als minister handhaafde-
Sterker nog: waarom hij hem inr Octo-
ber 1944 behalve minister van koloniën
tegelijkertijd tot luitènant-gouverneur-
generaal voordroeg, dr' van Mook dus
meer machtsvolkomenheid schonk dan
ooit een minister van koloniën of een
gourverneur-geaeraal bezat en zich
ten behoeve van Dr^ van Mook
een figuur veroorloofde, die hij
zelf naderhand als een „staatkundig
monstrum" kwalificeerde. Bovendien
vraagt de regering zi«.h af waarom prof.
Gerbrandy de toelichting in zijn radio
rede gegeven op de koninklijke rede van
7 December 1942 en die hiT*zelf blijk
baar van grote betekenis acht voor een
juist begrip van deze rede, aan de Sta-
ten-Generaa] heeft onthouden toen hij
In een radiorede, uitgesproken op
Donderdagavond j.1. heeft Prof.
Gerbrandy „Linggadjati" aange
vallen en namens het comité
„Handhaving der Rijkseenheid" af
gekeurd. In deze rede deed prof.
Gerbrandy enkele uitspraken over
Dr. van Mook, waartegen de re
gering een scherp protest laat
horen, dat wij volledig hebben op
genomen.
Er viel over ie praten
De Romeinse politie heeft gisteren een
voorgenomen razzia op de zwarte marlet
te Rome afgelast, nadat een delegatie van
zwarte handelaren op het hoofdbureau
waren komen praten De handelaren zel
den hun waren niet te kunnen verkopen
ln verband met de anti-zwartehandel-
campagne ZIJ beloofden daarom, tegen
redelijke prijzen te zullen verkopen, in
dien de politie haar voorgenomen actie
niet ten uitvoer zal brengen
Ten gevolge van deze tijdelijke over
eenkomst zullen de burgers van Rome
heden hun mager rantsoen kunnen aan
vullen zonder het vel over de oren ge
haald te krijgen en de politie zal een
oogje toedoen
Naar het Republikeinse Persbu
reau Antara meldt, zal het KNIP
(voorlopig Republikeins departe
ment) waarschijnlijk op 27 dezer te
Soera ka rta in plenaire zitting bijeen
komen.
Heil Hitier
Op de leuning van de beklaagden
bank, waarin de drie-en-twintig
nationaal-socialistische doktoren,
die berecht worden onder beschul
diging van het uitvoeren van sa
distische experimenten, tijdens de
zittingen van het tribunaal moeten
plaats nemen, zag mengistermor
gen geschreven staan: ,,Heil Hitier.
Er lebt noch". Daaronder waren
een galg getekend en een trap en
kon men lezen: „O.k. ich komme".
Een Amerikaanse bewaker heeft
geconstateerd, dat de hoofdbe-
schuldigde, Karl Brandt, Hitiers
voormalige lijfarts, met een ^pot
lood op de leuning schreef Tijdens
een pauze inspecteerde hij de leu
ning en ontdekte hij deze „ont
boezeming".
deze in een nota op de hoogte stelde
van de hoofdpunten van het regerings
beleid lt Londen.
Tenslotte zij meegedeeld, dat de rege
ring in de nadere toelichting van prof.
Gerbrandy_geen aanJeiding vindt om
haar overtuiging, dat zij niets ongrond
wettelijk voorstelde noch in strijd han
delde met de bedoeling der koninklijke
rede, te herzien.
Vrijdagmiddag werden de bewoners van
de noodwoningen op de Kopselen Hof,
nabij de Berg- en Dalse weg te Nijmegen
opgeschrikt door een harde klap Drie
kinderen waren daar aan het spelen ge
weest met granaten, welke zij zelf ter
plaatse ln de grond verstopt hadden De
12-jarige Gerard Rutten had met e°n
schokbuis van een granaat tegen een steen
geslagen, waardoor het projectiel ont
plofte De Jongen werd een hand afgesla
gen en hij kreeg zulke zware verwondin
gen, dat voor zijn leven wordt gevreesd
Zijn 7-Jarlge broertje Jan Rutten. en zijn
U-Jarige vriend Leo Jansen werden min
of meer zwaar gewond Allen zijn naar
het Canisiusziekenhuis overgebracht
Op de plaats waar de ontploffing ge
beurde hadden de gealliëerden ln de oor
log twee grote munitiedepots Deze zijn
opgeruimd maar hier en daar blijken nog
granaten verstrooid te liggen
ONZE lezers weten het reeds: wij
hebben op het ogenblik nog met
grote moeilijkheden te kampen De
worden gezet en gedraaid, is na het
tegenwerking, die wij ondervinden
K. en W. nie: minder gewerden.
Tog steedr verschijnen onze kran-
j dc druk' ij waar onze kranten
ijpen t den .ninister van O.,
t te laat og nteeds is het aantal
z ->uti i )t c de tec! nische
0' ondi r a e ank. 'dighed^. niet
t onzr Ie- rs ei adverteerders
\t irging sneden p I. Ook is he
mt lijk n._t r ear pagina's te ver-
sch., .en, hoewel wij daaron recht
hebl an
ons ondanks alles trouw blijven is
het beste bewijs dat onze bladen
niet meer gemist kunnen worden in
Noord-Holland.
HET IS DAN OOK MET GROTE
VOLDOENING DAT WIJ ONZE
LEZERS ER VAN IN KENNIS
STELLEN, DAT WIJ WELDRA IN
EIGEN BEDRIJF DE VERZORGING
VAN ONZfl BLADEN ZELF TER
HAND ZULLEN NEMEN.
BINNENKORT "LLLEN ONZE
KRANTEN II. HEI DOVEN AFGE
HEELDE GEBOUW E^TAGEN
WOEDEN JNDEV.GL^-iuCUT
IN ue „ede, die i. d-. Koningin
op Oudejaarsavond via raciïo tot
het Nederlandse volk richtte, zeide
H.M. o a.:
„Thans wend ik mij tot de oud-
strijders in het binnenlands verzet.
Laat U niet ontmoedigen en wan
neer gij het doel waarvoor gij hebt
gestreden nog veraf ziet. Het komt
er thans op aan, dat datgene, waar
voor gij in het verzet pal hebt ge-
saan in en door het gehele Neder
landse volk wordt verwezenlijkt en
het is daarom noodzakelijk, dat gij
ook nu nog, ieder op zijn plaats, de
idealen gekoesterd in Uw strijd,
blijft uitdragen."
Wi.' zullen, als oud-illegale bladen,
onze laak, die wij in bezettingstijd
begonnen, blijven voortzetten.
Ons doel :s niet winst te maken
om deze in le zakken van aandeel
houders (9 loen verdwijnen. De
winsten, t ic ns bedrijf maakt ko
men tên goe. aan het culturele le
ven ook in Ut/ woonplaats, ook aan
Uw vereniging.
Ndast le materiële ~p':ou\ van
ons vadcrianc meet k het cultu
rele leven worden hersteld er ver
nieuwd. Meer ar.n ooit is het i 'eze
na oorlogse periode nodig dat
aan vordt gewerkt.
Da~ r.an meewerken is een der
belangrijkste taken die wij onr; heb-
gen gesteld.
Alw. Forward kan zich veilig stellen
Zondag as wordt het piogramma van
15 December gespeeld en daar toen nog
verschillende wedstrijden doorgang heb
ben gevonden, xör bijv Kennemers,
Alkmaarse Boys en Hollandia weer
vrij
In de eerste klasse
zal Ajax haar voorsprong kunnen ver
groten door RFC niet zo te onderschat
ten als Feijenoord Zondag j 1 deed In
Rotterdam vechten de roodwitten met
VSV voor de allerlaatste kans. O.i. heeft
Feijenoord al geen kans meer en zal
VSV er voor >rgen dat morgen defi
nitief alle hoop der Overmaassers ver
dwenen is Sparta—Emma, een wed
strijd tussen tw<- clubs, die nog wel
een paar puntjes gebruiken kunnen
Ook bij t Gooi—EDO is de uitclub
nog in ernstig gevaar De Hilversum
mers genieten het voorrecht van een
ongekend rustig seizoen
In district II zal het HFC terrein te
klein blijken om de talrijke liefhebbers
voor Haarlem—Neptunus te herbergen
Winnen de roodbroeken, dan mengen
ze zich weer volop in de strijd Een
nederlaag brengt ze echter lelijk ach
terop het zal dan de vraag zijn of
ze er nog „bij kunnen"
Vollewijckers en Blauw Wit gaan
beiden op bezoek bij een moeilijke
tegenstander op eigen terrein
De Noorderlingen moeten Excelsior
bekampen en Blauwwit gaat naar DOS
Het zal ons meevallen als beiden daar
zonder kleerscheuren vandaan komen
Stormvoges—Xerxes kan revanche
voor Kraak ca opleveren
De tweede klassera
In 2A slechts twee wedstrijden West
Frisia ontvangt Spartaan en kan door
te winnen zichzelf en de Boys een
handje helpen Het komt ons voor, dat
dit lang niet tot de onmogelijkheden
behoort, w nt West Frisia verdedigt
haar laatste snippertje kans
WFCRCH zou op het oog een
Zaanse overwinning moeten worden,
doch RCH is de laatste tijd goed op
dreef en het zou ons niets verbazen,
als de blauwzwarten WFC een lelijke
kool gingen stoven
In B winnen Volendam, Velsen en
KFC ven resp HBC, ZVV en SDW
Watergr-meer en TOG zullen tegen
OSV en DWV meer moeite ondervin
den om tot een dergelijk resultaat te
komen
De derde klassera
3B ziet dus, als het doorgaat, weder
om de twee hoogstgeplaatste ploegen
voor zeer lastige obstakels geplaatst
Kinheim moet in de Zaansreek VVZ
bestrijden en QSC gaat naar Purme
rend Daar kan niet anders dan punten
verlies uit voortkomen DEM ontvangt
DTS en gezien het goede resultaat van
DEM tegen QSC geloven we niet, dat
de punten uit Beverwijk zullen ver
dwijnen In Hoorn krijgt ALW Forward
bezoek van de hekkesluiter NEA Een
overwinning betekent voor Forward
algehele veiligheid en voor NEA vrij
wel zeker degradatiewedstrijden Het
zal dus spannen, maar w' hebben ge
noeg vertrouwen ln de Horinezen, om
e ongerust over de uitslag te zijn
In D is ZaandijkAlcmaria voor de
weede maal vastgesteld Wat we toen
reeds schreven geldt ook nu: Het zal
een zeer - zware gang voor de withem
den worden, om daar in de Zaanse klei
te winnen
Schagen—APGS biedt Alcmaria mis
schien een kleine verrassing, want de
geelzwarte Schagenaars zijn de laatste
tijd geducht aan et „ophalen" De
A'damse derby tussen WMS en O VVO
wordt na de nede.Iaag van O WO
tegen Zaandijk nu misschien een WMS
zege
De vierde klassers
In 4 B een volledig programma vvW
gaat naar SEW en zal zich door de
hekkesluiters niet laten verrassen,
temeer daar ze nog zijde kan spinnen
bij de uitslag van de ontmoeting tus
*5en t zee harer ernstigste concurrenten
St George en Monnikendam Terrein
voordeel kon de Spierdijkers hier nog
wel eens de over-nnn'ng bezorgen
Ook de verd randidaat Purrrrerend,
staat voor een lastig dilemma
EVC mag dan ge kans meer heb
ben het is en blijft een lastig karwei
om in Edam te winnen West Friezen
houdt de Rijp er onder en Andijk zal
er goed aan doen Sijbekarspel een
puntje afhanlg te maken Of het luk
ken zal?
I 4C kan Vrone huar aitwedstrijd
tegen CSV winnen en aldus revanche
nemen, mits de Pancrassers er van het
begin tot hst einde opzitten Assendelf
zal door een zege op Uitgeest wat dich
ter bij de leidws komen en tegelijk
o »rta. Uitgeest in f buurt van
Alkmaar en USVU houde..
Helpt Arnhem
U kunt de opbouw van Arnhem
helpen bespoedigen en tegelijker
tijd één der waardevolle prijzen
winnen, die het Ned. Herv. Diaco-
nessenhnis ter beschikking stelt:
Elders in dit blad vindt U hier
over nadere gegevens.
Wij willen vandaag een ogenblik
stil zijn en terugblikken naar de
4de Januari 1945. toen vijf levens
werden afgesneden door het
moordend lood van den bezetter.
"t Was in de donkerste dagen
der bezetting: fel was het verzet
tegen alle maatregelen, welke
getroffen werden
Ook Westfriesland deelde inde
strijd voor vrijheid en recht maar
de tol die betaald moest worden
was hoog.
De Illegaliteit, de na de bevrij
ding zo weinig gewaardeerd ls
deed prachtig werk. met Inzet
van zijn beste krachten Weini
gen die het begrepen en ervan
doordrongen waren.
Maar de 4de Januari 1948 werd
het ons allen duidelijk en leefden
we diep mee, met vijf man
nen. welke voor de vrijheid vsn
hun vaderland werden neerge
veld.
Er ging een schok door stad en
land. Een zwarte, sluier hing over
Hoorn Dit feit mogen wij ntm-
méf vergeten en vooral op een
dag als deze gaén wij ln stille
eerbied naar de plaats, die ons
aan dit leed. maar ook aan de
overwinning herinnert.
't Is- uw en enze plicht die
daad der opoffering ln hoge ere
te houden-
Hoogoventournooi
begonnen
De wedstrijdleiding van het Hoog-
ovenschaaktournooideelt ons nïcdc,
dat op het laatste moment dc Tsjechi
sche meester C Kottnaner ook heeft in
geschreven
Door de deelname van deze bekenden
meester, die o a het Stauntonlournooi
te Groningen „onveilig" maakte en den
Belg O'Kelly de Galway. krijgt het
tournooi toch nog een internationaal
tintje
De wedstrijden z(jn hedenmiddag om
kwart over vier begonnen
Grepen uit het
Radioprogramma
ZONDAG S JANUARI
Hilversum I: 8, 13. 19,30, 22 nieuws. 8,15
hoogmis 10,30 prot kerkdienst 12,15 :n
't Boeckhuys, 12,30 lunchconcert. 14.00
huisconcert uit Kareol. 16,30 ziekenlof,
19,48 sporipraatje. 20,15 Aida, opera
van Verdi, 22,30 Driekoningen progr
23,00 orkest zonder naam, 23,30 slot-
accoörd
Hilversum II: 8, 13, 18, 20. 23 nieuws,
,30 voor het platteland 9,30 Men
vraagt en wij draaien, 12,00 canta'.e,
13,15 tango- en rumba-orkest, 15,20
filrapraatje, 16,40 en 18,15 sport, 19,00
Radiolympus, 20,15 omroeporkest, 22,30
The Skymasiers, 23,15 Nachtflonkerin
gen
MAANDAG 6 JANUARI
Hilversum I: 7, 8, 13, 19. 20. 22 nieuws,
8,30 morgenconcert, 10,30 morgendienst.
12,00 marinierskapel, 15,15 Radio Phil
Sextet. 18,10 sport, 20,03 kerkkoor. 21,00
Declamatorium, 23,00 symphonische
werken
Hilversum II: 7, 8, 13. 18. 20, 23 nieuws.
1,15 operettemuziek, 9,50 arbeidsvitami
nen, 11,15 kamerorkest, 13,15 Renova-
septet, 15,00 Bonbonnière. 18,15 staf-
muziek, 20,05 Radioscöop, 21,55 Disco
Promenade Concert 23,15 Dutch Swing
College
CVERT VAN DIJK, de bekende K. L. M.-piloot, is afgekeurd voor de vlleg-
dienst. Hij zal ln K-L„M-dienst blijven-
Fvert van Dijk, die op 23 Mei 1893 te Delft werd geboren, werd 22 December
1921 gebrevetteerd. Hij trad op 1 Mei 1925 in dienst bij de K. L. M.
Lang vóór de tweede wereldoorlog was hij reeds een der luchtmillionnairs der
K. L. M. en gezagvoerder op de Indië-route.
Over Van Dijk zijn vele „sterke" ver
halen in omloop, waarvan sommige in
enkele boeken over de luchtvaart zijn
/astgelegd. Wereldvermaardheid kreeg
hij. toen hij door Charles E Kingsford
FEUILLETON
Apotheek
,.De politiedie zal wel direct
komen, Gastonhet is bekend ge
worden wat je gedaan hebtmet
Marcel
Hij lachte, maar zijn lachen was een
grijns.
„Je bent krankzinnig; het is immer»
bewezen, dat Marcel zelfmoord heeft
gepleegd".
Toen zweepte de verschrikking haar
op en de wurgende angst.
„De waarheid is bekend!" Ze gilde
de woorden bijna uit. „Ik zelfik
was niet bij mijn verstandin
mijn vertwijfeling over je ontrouw
waarvan ik vandaag het bewijs heb
gekregenJa, Gaston, ik ben hei
die Je verraden heeft
„Ellendeling! JIJ...... JU-
„Sla me, mishandel memaar
stoot me niet van je af", huilde ze.
„Zonder jou kan ik niet leven! Dood
me liever Kom, laten we samen
vluchten! We zijn nu Immers aan el
kaar vastgeketend. zijn eikaars gelij
ken in misdaad en schuld' We hooren
bij elkaarik laat je niet meer
los
Schril ging de bel van de voordeur,
als een scheur door de avondstilte van
het huis; toen klonken buiten luide
stemmen.
„In 's hemelsnaam. Gastonhet
is te laatze komenhoor je
hel niet. Gastoner blijft ons
niets anders over dan de vlucht
kom nukom nu
Maar h!j bleef onbewegelijk staan, de
hand krampachtig om het snijwerk van
een stoelrug gekromd.
Vlucht? Alle havens, alle stations
zouden immers ln het oog worden ge
houden telefoon, telegraaf en radio
zouden zijn misdaad tot aan de uiter
ste hoeken der aarde uitbazuinen en
de arm der gerechtigheid zou tot het
afgelegenste plekje reiken tot het
oerwoud en de woestijn, gesteld dat hij
die nog bereiken kon.
Yvette was naar de deur gevlogen
die naar de gang voerde, had de sleu
tel ln het slot omgedraaid en luisterde,
met het oor tegen de kier gedrukt
„GastonGastonhet ls te
laatte laat!" Haar stem brak
terwijl ze het zei.
Op dat ogenblik werd de kruk van
de deur ojnlaaggedrukt en een krach
tige vuist rammelde eraan.
„Opendoen..in naam der Wet!"
Op hetzelfde moment verscheen de
forse gestalte van een agent in de
balcondeur. Door de achterdeur van
het huis had hij de weg er heen ge
vonden.
„Gaston Brunetik arresteer u
ln naam der Wet!"
En toen het harde, droge metaalge-
klik van handboeien, die dichtknip-
ten
Zacht ging de deur open. Een ln een
donker kleed gehulde vrouwengestalte
gleed in gebroken houding en met
slepende voetstappen de woonkamer
binnen. (Wordt vervolgd)
Sm'th als tweede piloot uitgekozen, met
de VH—USU, „Southein Cross", een
3-motorIge Fokker F VII, op 24 Juni
1930 van Port Marnock in Ierland naar
het vliegveld Harbor Grace op New
Foundland vloog. Dit was toen de
tweede vlucht van een vliegtuig van
Europa uit naar Amerika. De eerste
maal, dat het van Europa uit gelukte,
op 12 April 1928, waren het Hühnefeld,
Köh] en Fitzmaurice. die de tocht met
3ucces ondernamen. Evert van Dijk
kreeg vele onderscheidingen voor bij
zondere vluchten.
De nestor van de K.L.M-piloten,
G. J Geysendorfer, geboren 1 April
1892 te Slledrecht, ls herkeurd, even
als de piloot Smitslaar. Beide wer-
den goedgekeurd. De uitslag der keu
ring van Geysendorffer was zelfs
beter dan die van de laatste keer.
Geysendorffer ls eveneens een wereld
vermaard K.L.M.-piloot, die o a. In 1927
met dei heer Van Lear Black in een
Fokker F VII A, de H N A D P. de
eerste retourvlucht Amsterdam—Batavia
uitvoerde, ln 1933 met de ..Panderjager"
een bijzondere postvlucht naar Neder-
lands-Indië maakte en in October 1934
met Asjes deelnam aan de Melbourne-
race.