VER VAN HOLLAND TUSSCHEN
DE IJSBERGEN
'RinSCHE
•STATEN
Radar is een prachtige uitvinding,
schrijft "Jan P. Strijbos
ONZE HULP AAN ENGELAND
EEN H0LLEB0LLEGIJS IN
FRANKRIJK
DE „WILLEM BARENDSZ"
KOERST IN DE ZUIDPOOL
\^/ij varen met de „Willem Barendsz", terwijl ik dit schrijf, tusscben een
los ijsveld met ontelbare groote ijsbergen. Gevaar is er niet, want
Wij hebben een radar-installatie, waarmede wij eiken ijsberg kunnen peilen.
Wanneer je thans op het radarschema kijkt, zie je een sterrenhemel met niets
dan kleine flikkerende stipjes: allemaal ijsbergen! Op 15 December kwamen
wij in het eigenlijke vanggebied aan en zagen toen onzen eersten grooten
Ijsberg en twee dagen daarna kwam de eerste walvisch aan boord. Dat gaf
een geweldige deining, zooals te begrijpen is. Maar nu wij er al meer dan
180 gevangen hebben, is het nieuwtje er wel een beetje af. Sinds eergisteren
zijn wij weer aan het varen geslagen. Er staat een hooge „sweir, met ge^
weldige rollers, de wind is vrij krachtig (7 a 8), maar werkelijk koud is het
niet. Jullie in Holland hebt het in December en Januari veel kouder gehad
dan wij tot nu toe. Meestal is de temperatuur zoo om het vriespunt, ook
het water is ongeveer nul graden, soms valt er wat sneeuw en vaak hadden
wij mist en nevei met slecht zicht. Maar of het dik van de mist is, of pikke.
donker, onze radar maakt alles wat zich boven water bevindt, zichtbaar. Dat
Is voor den walvischvaarder toch maar een prachtige uitvinding!
MANNEN MET
BAARDEN
ginds wij weer varende zijn, nadat wij
ruim drie weken stil lagen, heb
ben wij geen waivisschen meer aan
boord gehad. Wij gaan nu naar een
ander vanggebied, achter den ijsgor-
del, dien wij nu trachten te passee-
ren. Deze ijsgordel zal ongeveer 500
mijl breed zijn. Maar niemand kan
dat precies zeggen, want elk jaar zijn
de ijstoestanden weer anders. Daar
achter dat ijs zullen wij weer meer
zon krijgen en minder nevel en mist,
waarschijnlijk ook een veel kalmere
Zee en minder wind. Wij weten niet
.precies waar wij uithangen, want wij
varen op een z.g. „Geheim bestek"
en alleen de leiding (de expeditielei
der Jespersen, de kapitein en de stuur
lui) weet de positie. Alles gaat even
geheimzinnig. Er gaan aan boord
steeds geruchten rond, maar niemand
weet het ware. Het is 'n soort spook
schip en nu wij druk aan het vangen
zijn en volop in bedrijf en het heele
dek een groot slagveld is geworden,
spreken onze jongens van het „bloed
en blubberschip". De fabriek beneden,
waar de traan bereid wordt en waar
het snikheet is en zoo vet als spek
en waar een ondragelijke sfeer hangt,
heet in den regel „Klein Dachau".
Het is een ongelooflijke boel aan
dek. Je kunt er geen been meer ver
zetten en alles is bedekt met een dik
ke laag traan, vet, smeerlapperij, blub
ber en bloed. Onder onze zeelaarzen
hebben wij ijzeren punten en wij
staan dus op scherp. Aan alle kanten
moet je uitkijken, want anders krijg
je een zijdje spek, een halve kop of
een borstvin van 1500 kg op je nek!
Stukken spek van 25 meter lang
hangen hoog in de takels en zwaaien
dcci de lucht, overal zijn kabels ge
spannen, winches ratelen dag en
nacht en de beenzagen denderen door
bergen been van v^le meters hoog,
BRIEF PER TANKER
Jan P. Strijbos beschrijft ons in
nevenstaand artikel eenige interes
sante belevenissen aan boord an
de ..Willem Barendsz". Hij gaf deze
bijdrage mee met de tankboot.
die vorige week uit het Zuidpoolge
bied in ons land arriveerde.
overal zwaaien vlijmscherpe flesmes-
sen. Het leven aan boord bevalt mij
goed en ik begin al een beetje zee
man te worden. Onder elkaar hebben
wij veel pret en plezier. Wij halen al
lerlei gijntjes uit en wij zijn weer al
lemaal kleine jongens met dolle stre
ken geworden.
Ik heb reeds vele foto's gemaakt en
films en hoop met rijke buit weer
thuis te komen. Kans dat wij ergens
aan land kunnen gaan is er niet en
ik heb dat plan dan ook allang uit
mijn hoofd gezet. Er liggen hier in
die onbegrijpelijke groote zee maar
heel weinig eilanden. Het dichtst bij-
zijnde eiland passeerden wij op 400
mijl. Dat was het Bouvet-eiland. Nu
zijn wij al ver zuidelijk daarvan en
naar schatting zitten wij nu zoo on
geveer op de 62ste zuiderbreedte
graad.
Wij zien ook veel levende waivis
schen en deze vind ik het allermooist.
Dat is de Humj&ck, een kleine soort,
die niet langer wordt dan 16 meter.
Wij vangen voornamelijk Bluewhales
en Finwhales (Blauwe- en Gewone
vinvisch). Er zijn knapen bij van 90
en 100 ton. Dat is geen risschersla-
tijn. Het is ongelooflijk prachtig zoo'n
walvisch: een ideale stroomlijn,
schoon van vorm en lijn, efficiënt en
doelmatig gebouwd en dan de kolos
sale afmetingen. Ik geef dezen brief
mede aan den tanker, die einde Ja
nuari hier komt om olie te brengen
en traan te halen en die ons in het
einde van Februari weer gaat verla
ten en zoo in de eerste week van
April weer in het vaderland arriveert. -
Wij komen zes weken daarna. Dat zal
zoo tegen* 20 Mei zijn. Dan kan ik
nog net wat meepikken van het laat
ste deeltje van de lente
Sinds ons vertrek uit Kaapstad
heb ik mijn baard laten staan. Ik zie
er nu uit als een boekanier uit de ze
ventiende eeuw. Een ongunstiger fa
cie zag je nimmer. Ook de anderen
üeten hun baard staan. Je lacht je
slap om al die baardmannetjes. Ver
der ben ik zoo gezond als een visch.
Wij zien hier veel vogels, zes soor
ten albatrossen, 24 soorten stormvo
gels en tot nu toe slechts één soort
pinquin. Ook zien wij af en toe een
school orka's, roofwalvisschen van
ongeveer 9 10 meter lang.
Van de glotschers en de barriè
re van het uitgestrekte vaste*
land van het Zuid-continent
breken voortdurend groote fls-
massa's af. Deze vormen de
groote ijsbergen, welke de wal
vischvaarder, die de Antarcti
sche watoren doorkruist, tel
kens ontmoet. Hier een bijzon
der wonderlik gevormde ijs
berg. Een tafeljjsberg van on
geveer 65 meter boog. In de
breedte en lengterichting- waren
tunnels ontstaan met hooge
spitsbogen en met zware steun,
beeren. Hot geheel leek tref
fend op een kolossale en uitge-
bombardeerde kathedraal.
p Foto Jmn P. Strijbos
Politierechter t p*-
Piefstallen in de
bedrijven
Vacantie in de
gevangenis
Een der arbeiders van de Ned. Dok
en Scheepsbouwmaatschappij zal zich
zijn vacantie, die hem komenden zomer
te wachten staat, wel even anders heb
ben voorgesteld, dan de wijze waarop
Deze zotte wereld
rt/vc
Generaal Arthur, de Amerikaan-
sche bewindvoerder over Japan,
heeft aan de Japansche industrie
opdracht gegeven 160 millioen yards
katoen (1 yard is 91 cm) te leveren
voor export. De ruwe katoen komt
uit Amerika en zoo gebruikt dit
land zijn overwonnen tegenstander
om zijn katoen goedkoop te verwer
ken en aan de markt te brengen. De
stoffen zullen voor 40 pCt. worden
uitgevoerd naar Indonesië, d.w.z.
worden verkocht aan de Indonesi
sche Republiek, die uiteraard met
Indische producten betalen moet. De
rest van de productie gaat hoofd
zakelijk naar Achter-Indië en som
mige deelerf»van China, echter niet
naar Britsch-Indië. Deze laatste
markt schijnt nog voor de Engel-
sche textiel-industrie gereserveerd
te blijven. Door tekort aan arbeiders
en aan kolen kunnen de Engelsche
spinnerijen echter niet voldoende
garens leveren en daarom wordt nu
van Engelsche zyde de Dultsche
textiel-industrie ingeschakeld. On
langs zijn dan ook in een Duitsche
haven 5000 balen Egyptisch katoen
aangekomen, die in de Britsche zóne
versponnen zullen worden. Het
grootste deel gaat vervolgens naar
Engeland voor de vervaardiging van
weefsels. Dit is op het oogenblik de
eenige mogelijkheid voor Engeland
om textiel te kunnen exporteeren
naar de Dominions en do Koloniën»
Maar de Duitsche textielnijverheid
is op die manier voorloopig weer
onder de pannen.
Zoo zijn de verslagen As-mogend-
heden geworden tot verlengstukken
van het economisch apparaat van de
groote overwinnaars en dat de
kleine Europeesche overwinnaars,
ergo ook Nederland, daardoor in de
verdrukking komen, schijnt al heel
weing gewicht in de schaal te leg
gen. (De „Pers-Unie").
hij haar thans moet doorbrengen. De
Amsterdammer J. W, was betrapt bij
diefstal van een stalen buis van ander
halve meter en een spiraal ten nadeel»
van genoemde maatschappij. Verdachte
wilde van deze materialen een sche
merlamp maken.
Vrijdagmiddag stond hij ook voor
den politierechter en daarbij zei een
der employé'# van de DokmaatschappU
dat de arbeiders dikwijls tot diefstallen
komen omdat zU meenen te kort t« ver
dienen. De directie geeft wel eens goe
deren tegen zeer lagen prijs aan de ar-
belders, maar dat schijnt nog niet vol
doende te zün om de diefstallen te
voorkomen.
Verdaehte had al eerder gestolen en
om hem weer in het rechte spoor te
brengen, elschte de Officier acht dagen
gevangenisstraf. De politierechter ver
oordeelde den Amsterdammer tot seven
dagen gevangenisstraf, die hij echter
tijdens zijn vacantledagen moet uitzit
ten.
^ls de wind met felle vlagen over zee en duinen raast,
Als de wind het brullend water door gebroken dijken blaast,
Als het land en dorp verdrinken, als een polder wordt tot meer,
Dón komt Hollands kracht naar boven, dan komt Holland In 't geweer!
Alt in 't vreemde land het water dorp en steden overspoelt,
Als de wind zijn wilde woede op de bange menschen koelt.
Dan wordt Holland opgeroepen, werken kerels dag en nacht,
Klinkt het „Luctor et Emergo", dón blijkt Hollands groote kracht!
JAN HOTTENTOT.
ZESDE WERELDJAMBOREE
gEN nieuwe Hollebollegjjs is ontdekt. Tweeduizend schapen, tweeduisend
varkens en tweeduizend runderen zün niets voor hem. Negen flesschen
drank als U het zich voor kunt stellen elk zoo groot als de Elf feitoren
ta Parijs, acht-en-tachtlg.duizend potten jam en zooveel koeken als Klein
Duimpje noodig zou hebben om den weg van Parijs naar Moiseon te bekrul-
melen, heeft hij noodig. U raadt het al bi) het noemen van het plaatsje
Moissou, Die Hollebollegtys 1947 heet Jamboree...
ilFFELBRUG WORDT
HERSTELD
Als uien met den trein Le Havro
verlaat met als einddoel Parjjs, komt
men er langs. Op zeven kilometer af
stand van do stations Bourniere en
Bosny ligt Moiseon. Met dezen trein
zullen duizenden en duizenden aanko
men in Augustus, als de groote padvin-
dersbycenkomst daar wordt gehouden.
En niet alleen buiten het kamp, maar
ook op het kamp ziet mon zich voor
enorme problemen gesteld: oen kleine
Jamboree-trein zal er loopen, een
vliegtuig zal aanwezig zyn, steeds go-
reed, maar daarnaast hoopt de com
missie observatieballons te hebben, die
boven het kamp zullen zweven, terwijl
een duikboot en een klein oorlogsschip
de Seine zullen opvaren tot aan het
plaatsje zelf.
Tien bakkersconvooien van het le
ger, elk bestaande uit negen rydende
ovens en een rydende bakkcry zullon
voor het brood zorgen, dat de padvin
ders daar gaan nuttigen. En er zal een
arena zijn, plaats biedend aan 10.000
personen.
Geheel Frankryk werkt mede de
Jamboree tot een daverend succes te
maken. De Spoorwegen byvoorbeeld
hobben besloten de boroemdo Eiffel.
brug, dio ia 1944 door de Duitschers
werd vernield, nog voor den zomer van
dit jaar voor het verkeer te openen.
Oorospronkolyk zou deze eerst in
1948 klaar zijn.
ai kast
Wijlen
Een NoordhoIIandsch Dagblad be
vatte dezer dagen het volgende op
zienbarende bericht:
„In de kathedraalkerk te Utrecht
waren gisteravond 2000 man
schappen vereend, allen behoo.
rende tot de 2e divisie, die naar
Indië zal vertrekken. Voor dit
officieele afscheid bestond ook
van regeeringszijde groote be
langstelling. Na de kerkelijke
plechtigheid volgde de teraarde
bestelling op het R.K. kerkhof.
Aan de geopende groeve werd
niet gesproken".
De tweeduizend mannen in battle-
dress zullen elkaar daags daarop ver
moedelijk vreemd hebben aangekeken.
Zij waren begraven en al, lagen vol
gens de krant onder de groene zoo
den, en waarden dus kennelijk als
schimmen over de aarde rond, schim
men, die ondertusschen lustig een pi
raatje rookten, de stengun hanteerden
en Maieische woorden leerden.
Het komt meer voor dat door zet
fouten of anderszins personen, die
blaken van gezondheid, officieel naar
het doodenrijk verhuizen of omge
keerd overleden personen ambtelijk
tot het leven worden gewekt. Bekend
is bijv. de pijnlijke nauwgezetheid
waarmee de distributiedienst te Haar
lem te werk ging. Deze dienst richt
te een schrijven aan wijlen J. G. van
Schaik, houdende de volgende mede
deeling:
„Naar aanleiding van Uw over
lijden noodig ik U uit U Zater
dag tusschen 8-11 uur aan het
Distributiekantoor, Zijlstraat 70,
loket 16 b te vervoegen met me-
debrenging van dezen oproep en
Textielkaart en bon no. 42 van
de Tabakskaart".
Wij behoeven echter niet zoo ver
van huis te gaan. Ook onze eigen
streek maakt kennis met (zacht uit
gedrukt) ambtelijke blunders. De heer
J. Nicolai te Edam kan daarvan mee
praten. Die ontving dezer dagen per
soonlijk van het ministerie van Oor
log een brief. Het adres luidde (met
kinderhand geschreven): „Aan de er
ven van wijlen den heer J. Nicolai".
En in den brief deelde het ministerie
mede, dat wegens het overlijden van
den heer Nicolai aan zijn weduw.'
pensioen werd uitgekeerd. Zij kon
reeds over het vastgestelde bedrag
beschikken
De heer Nicolai heeft op liet raaJ-
huis 'n officieel bewijs gehaald, waar
uit blijkt dat hij gelukkig nog in het
land der levenden is. Daarna heeft hij
de stukken retour gezonden.
Waarschijnlijk had ik Katrij.1 stil.
letjes „weduwe" gelaten en het mi
nisterie leelijk laten bloeden voor zoo'n
enormiteit. Dat lijkt me de eenige ma
nier om uit hoofden en kamers vn.i
sommige ambtenaren het muffe spin
rag te verwijderen
Twaalf wagons eten
De afstand van het station naar
ljet kamp bedraagt nog zo ven kilome
ter. Do menschen laton zworvon lang»
de wogen 1 DoFranachman dacht er
niet aan. Tweehonderd autobussen zul-
len voor do reizigers klaar staan en ia
convcoi gaat het naar hot kamp.
Maar niet alleen zullen de hezoe*
kers gemakkelyk reizen, ook de le«
vensmiddelentransporten zyn op gron
dige wyze georganiseerd. Gedurende
de Jamboree zullen namelyk lederen
nacht twaalf wagons, golnden met le
vensmiddelen, to Rosny aankomen en
voor de reveille worden afgeleverd aan
den fouragomeestor.
En waar wy van de krant jaloers op
zijn, dat is het Jamboree-dagblad, dat
in één klap 50 k 60.000 abonnées telt
en in een formaat van ongeveer acht
pagina's iederon dag zal verschijnen.
„Jamboree Franco" zal do grootste
oplage hebben van de kortstondige
verkennersdagbladcn. Hot zal dagelijks
verschynen tydens den gchoelen duur
van do Jamboree en twee of drie da
gen te voren en erna. net formaat is
do helft van een gewone krant. Het
bestaat uit 8 pagina's. Iedereen, ook
hy, die niet naar do Jamboree kan ko
men, zal zich tevoren erop kunnen
abonneeren. Do krant zal gedeeltelijk
in het Fransch, gedeeltelijk in het En.
gclsch verschijnen, maar bepaalde be
langrijke reportages worden ook in an
dere talon gedrukt.
Om het laatste nieuws zoo spoedig
mogelijk naar Parijs te brengen, waar
do krant gedrukt wordt op een groot»
drukkerij en om vervolgens het noodi.
ge transport van het gedrukte blad
naar Moisson te kunnen verzorgen,
zal men noodzakelijkerwijs gebruik
moeten maken van telefoonlijnen,
auto's over den autoweg van „1'Ouest"
of zoonoodig een vliegtuig.
Collegae, succes!
„SUkittje.s"
Zwarte bollen
Qe Engelsche douane heeft
langs de Oostkust van Enge
land talrijke Hollandsche jach-
ten in be^jag genomen, waar
mee bloembollen naar Groot-
Brittannië werden gesmokkeld
in rui! voor sigaretten en an
dere artikelen. Millioenen bol
len zijn zoo reeds clandestien
verhandeld.
Als stekeltjësvisscher zie je iets
in zoo'n bericht en daarom heb ik
onmiddellijk de stoute Amerikaan-
sche schoenen aangetrokken en
heb een van die bloembollenbolle-
boozen geïnterviewd. Ik moet zeg
gen, hij ontving mij allerhartelijkst
in zijn woning, die hij den zeer
toepasselijken naam „Bollenvreug-
de" had gegeven. Hij zag er niet
erg gezond uit. Het wit van zijn
oogen was geel van de zwarte
Engelsche sigaretten.
M'n eerste vraag was natuurlijk
of hij eenige perspectieven in deze
nieuwe wijze van handeldrijven
zag.
„Dat zal de toekomst moeten
leeren," luidde het voorzichtige
antwoord. „Het is en blijft een vrij
riskant beroep. Het is inderdaad
de letterüjkste manier van handel
drijven. Den laatsten keer, dat ik
overstak kreeg ik een paar stort-
zeetjes overboord en even later
zag ik m'n handel drijven. Voor
dit risico kan men zich niet ver
zekeren, heeft m'n makelaar mij
verzekerd. Een ander gevaar is na
tuurlijk de jacht op onze jachten
door ambtenaren, die groen van
nijd worden ais ze iets zwarts
ruiken. Ik vraag mij wel eens be
zorgd af of wij ons tegen deze
paria's der maatschappij kunnen
handhaven. De perspectieven zijn
dus nog erg onzeker."
„Is men in Engeland nogal te
vreden over deze leveranties?",
zoo luidde m'n tweede vraag.
„Dat gaat best. Klachten hebben
we practisch niet gehad. Het is
eigenlijk wel gek, maar als je
„zwarte" bollen in den grond
stopt, dan geven zc met een glas
hard gezicht even mooie bloemen
als wanneer je „de witte" langs
den meer gebruikelijken weg be.
graaft."
„Hebt U verstand van het vak?",1
wilde ik nog weten. Deze vraag
was tegen het zecre been.
„Allicht," zei hij ecnigszins kort- I
af. „Ik heb jarenlang in zwarte
Bols gehandeld cn nou doe ik het
in zwarte bollen."
Ik nam afscheid met dc stille
hoop in m'n hart, dat ook deze
knaap binnenkort zijn brieven zal
beginnen met Veenhuizcn, Augus
tus 1947.
Criticaster