Op bezoek bij de „man achter het loketje"
Interessante krachtmetingen,
veel spanning
Zo is een postkantoor
Een interessant, levendig en
uitstekend georganiseerd
bedrijf
Onze eerste en onze laatste indruk Is: er wordt hier hard gewerkt En: er
wordt verbazend knap gewerkt, want een modern postkantoor is een Ingewik
keld stukje apparatuur, waarin iedere post bezet is door een specialist in zijn
vak, een man of een vrouw, die slechts na een grondige training voor zijn of
haar taak bekwaam kon worden. Je zou een postkantoor kunnen vergelijken
met een grote schakelkast van het electrische net: van buiten ziet het er heel
gewoontjes uit, maar als de electriclënzo'n ding eens openmaakt, waar je
bij bent, dan sta je Hchtelijk verdwaasd te staren naar een wirwar van
draadjes en windsels en klemmetjes. Je zegt natuurlijk heel goochem: o ja,
o juist, wanneer hij aan het uitleggen gaat, maar je bent na afloop bh] dat
je het niet terug behoeft te vertellen.
Hier is het veel te klein
Wij dachten herhaaldelijk aan zo'n
tchakelkastje toen de heer C. C. An-
driessen, adjunct-commies-instructeur
bij de P.T.T. ons leidde door het
postkantoor van Alkmaar, dat wij ils
operatiebasis hadden uitgekozen om
onze nieuwsgierigheid te bevredigen,
tyat de heer Adriessen ons niet hoefde
te vertellen, omdat het ons direct op-
Viel, was, dat dit kantoor veel en
veel te klein is. Om een voorbeeld
te noemen: de boekhouder, de chef
van de expeditie, de loonadministra-
teur, zij zitten broederlijk bijeen, de
bureaux tegen elkander bij het raam
geschoven, slechts een nauwe door
gang scheidt hen aan de ene zijde
van het domein der lokettisten, aan
<fe andere van de niet minder la
waaiige telegraafafdeling, waar de
ganse dag het Hugestoestel en de
teletype razen. Zes stappen verder en
je bent temidden van een doolhof van
hoge triëerkasten
van door grote
stempel- en munt-
sorteermachines,
geflankeerde tafels
\J' in een onwaar-
schijnlijk kleine
l I ruimte weggestuwd
J I en ondertussen ben
I I je gepasseerd: het
ouderdomsrentelo
ket, het grote-post-
zendingenloket, het
stootloket zegeis,
het spaarbankloket
de le-g.»telefoonkamer (dat is de
wijdse naam voor het hokje waann
twee ijverige dames met de rug naar
je toegekeerd zitten), het bureel-res-
eort, het ..aangetekend" loket en nog
zo het één en ander. Bij elke stap
ook ontdekte je nieuwe gezichten aan
tafeltjes, in hoekjes en gaatjes weg
gemoffeld, alsof het er de mensen hier
om te doen was, verstoppertje te
spelen. Maar zo is het niet: ze schrij
ven en tellen en rekenen alsof eik
ogenblik hun leven er mee gemoeid
kon zijn. Zij hebben geen tijd om zich
af te laten leiden door het heencn
weer gevlieg van zich haastig door
de gangetjes en langs de hoekjes
heen wringende collega's; geen tijd om
een moment aandacht te besteden aan
de reporter, die zich tenslotte hier
voelt als een vis in het water, daar
al dit rumoerig druk en ingespannen
gedoe als twee droppels water lijkt
op het nerveus werken van een
kranten-redactie.
De virtuoos van de
triëerkast
Maar laten wij meteen wijzen op
één groot verschil: de mensen hier
eev tAATsre-
kEvOjnG van/
OS POST
Her PoSTKAA/TöoR Heer=T
CHARMANTe, ZECeLVEZWOPttRS/
weten oneindig veel meer dan de ge
wiekste journalist, die zich Slechts op
zijn glibberig levenspad staande weet
te houden met behulp van zijn noti
ties. Die in staat zou zijn zich drie
maal achter elkander in zijn eigen
telefoonnummer te vergissen en zich
dan nog niet voor de omstanders
schaamt als zijn notitieboekje er bj
te pas moet komen. Neen, wat het
geheugen betreft kan geen van ons
het opnemen tegen de eenvoudigste
werker van het postkantoor.
Bij de tricerkasten, hoge kasten
tnet tientallen vakjes, waarin de uit
gaande brieven op de plaatsnamen
gesorteerd worden, waren wij getuige
van enige ongelooflijke staaltjes van
een geheugenvirtuoos. TDnze begelei
der klampte hem aan: Vertelt U eens
Is het U wel eens overkomen
lezer, dat U een paar centen,
een dubbeltje of een kwartje te
veel terugkreeg aan één der lo
ketjes? Laat, als U dit eens
overkomt, dit kleingeld dan
niet achteloos in Uw zak glij
den, denkende: Och, het gaat
toch van het Rijk af en ik be
taal al genoeg belasting. Be
denk, dat al dit kleingeld en
het loopt soms op tot aanzien
lijke bedragen! bijgepast
moeten worden uit de beurs
van de ambtenaar die zich in
derhaast vergiste. En ook hij
is belastingplichtig!!
waar ligt Ried met een d? Bij fra-
neker kwam het bliksemsnelle ant
woord. En waar Rimburg? Bij
Woubach in Limburg. Achtenberg?
Amersfoort. Afferden? één bij
Gennep, één bij Nijmegen. Opeinde?
Bij Veenwoude. En Opende? Bij
Stadskanaal. Enzovoorts, enzovoorts,
in een sneltreinvaart. Van de stort
vloed van gevraagde plaatsnamen
kwam er ons één bekend voor een
kennis draagt toevallig die naam
Noem eens de „acht zaligheden'
opzegt de examinator. Een
O.c. A^DRieSSeN
ADJUNCT COMMieS
isi6TR.vcreuR. Qt.t.
twintigtal van de onwaarschijnlijkste
plaatsnamen roffelt van 's mans lip
pen als een serie kogels uit een mi
trailleur en elk schot is raak (Dat kan
men tenminste gevoegelijk aannemen,
want de examinator staat instemmend
met het hoofd te knikken). Zo'n klei
ne tweeduizend plaatsnamen kent de
man aan de triëerkast, de kaart van
ons land heeft geen enkel geheim voor
hem; het kleinste gehucht, elke vlek
weet hij ogenblikkelijk thuis te bren
gen: die bij Zutphen, dat bij Maa
tricht, gene bij Koevorden of Culem-
borg. En te bedenken, dat op elk
postkantoor in Nederland, groot of
klein, één of meer van zulke geheu
genvirtuozen rondlopen! Want het
sorteren der brieven moet snel ge
schieden. Er is geen tijd om een
boek of notitie te raadplegen!
Zo worden de recreten
gedrild
Maar onder dit roffelvuur van vraag
en antwoord valt het ons in, dat de
vragensteller minstens evenveel in zijn
mars moet hebben als de man die
met een glimlach de antwoorden op-
ratelt. Later merken we. dat deze in
structeur niet alleen een landkaart,
maar behalve dat eigenlijk nog een
heel postbedrijf in zijn hoofd heeft
zitten. We merken het wanneer hij
één van zijn jongste leerlingen onder
schot neemt: vertel me eens dit van
de waardekaarten, dat van de fra»<-
keermachines, dat van de antwoord-
Een van onze vrienden vertelde ons eens onomwonden hoe hij
over een postkantoor dacht. „Het is het saaiste gebouw in onze
saaie .samenleving", zei hij. „Het riekt er naar postzegelgum en
vermolmde kastjes, naar centrale verwarming en stoffige mummies.
Bloemen zij er absoluut taboe. Er zitten mensen met saaie gezich
ten achter de loketjes en er staan onafzienbare rijen van mensen
met saaie gezichten. Er wordt veel gehoest, maar nooit gelachen.
Als je eens een uur en drie kwartier nadat je door de draaideur bin
nen kwam op één na de voorste voor het loketje bent, merk je, dat
de meneer die nu geholpen wordt, de saaiste van allemaal is. Hij
vraagt twintig keer naar de dingen, die hem al dertig keer verteld
zijn. Als hij klaar is staat hij nog minutenlang onhandig met zijn
portefeuille-te scharrelen om de rest van zijn geld weer op te bergen
en denkt er niet aan om één stap opzij te gaan. Ben je eindelijk reli
aan de beurt, dan word je tien tegen één naar een ander loketje
verwezen. Na nog een klein half uurtje wachten gaat het schuifje
net voor je neus dicht. „Morgen terugkomen".
De zienswijze van onze vriend vindt hier en daar misschien enige
instemming. Maar wij zagen het postkantoor eens van een ander,
kant: Wij zijn op bezoek geweest bij „de man achter het loketje".
Hierbij onze indrukken.
coupon enz. enz. Zo worden hier de
recruten gedrild: geld noch moeite
bespaart het bedrijf om degelijke
bruikbare vakmensen te kweken. Van
October tot April hebben de heer An-
driessen zijn collega voor de tele
graaf de heer Erkens, hier dertig
leerlingen opgeleid. In zes maanden
tijds waren zij klaar om hun werk te
verrichten, ergens in het grote geheel.
Er gaat hier voor
millioenen door
Om van dit grote geheel een schets
te geven, zouden we misschien het
beste kunnen beginnen met de loket
tisten. Dit toch zijn de mensen, die tn
regelrecht contact staan met het dui
zendkoppig publiek van elke dag, zij
verwerken een stroom van telegram
men, al dan niet aangetekende stuk
ken, grote en kleine poststukken,
postwissels en belastingstortingen en
uitbetalingen enz. enz.
Terloops één voorbeeld; in de loop
van een willekeurige maand werden
in Alkmaar 4600 girostortingen ver
werkt, tezamen voor een bedrag van
f 2.319.992,26; in diezelfde maand
uitbetaald 2012 stuks ten bedrage van
f 1.060.853,07 Dat is ruwweg, al
leen voor de giro, een omzet van zo'n
honderdduizend gulden per dag!
De afrekeningsstaten, die de.Jgj^
tisten bijhouden gaan elke dag naar
de boekhouder, die druk werk heeft
met het vervaardigen van de eindba-
lans het saldo aan geld blijft voor
lopig bij de lokettist, de totale afre-
keningsstaat komt in de directeurska
mer terecht
In het hartje van stad
en ressort
Die directeurskamer is het hart, mei
alleen van het postkantoor Alkmaar,
maar van het gehele ressort, dat be
staat uit 33 kantoren, hulpkantoren
en stations. Deze 33 zijn rekenplichtig
aan Alkmaar, d.w.z. dat de gelden
elke dag hier verantwoord worden:
het bureel-ressort verwerkt ze tot to-
de,
KUN$TE.naaR
8'j
talen en met eigen afreken nigsstaten
worden ze weer overgelegd aan het
hoofdbureau in Den Haag.
Maar bovendien fungeert Alkmaar
als reservoir bijv. voor de kantoren
Schagen, Beverwijk, ijmuiden, Bergen
en Den Helder, die hun „overtollige
gelden (alles boven het maxinvim
wat ze in hun kas mogen houden)
naar hier spuien en Van de directeurs
kamer komen ze terecht op de Ne
derlandse Bank. Zo'n transport is al
tijd bewaakt dit ter waarschuwing
aan adspirant Al Caponetjes.
De ziel van het bedrijf
De directeur, de heer W. Greveünk,
wordt bij ai dit controlerend werk ge
assisteerd door zijn plaatsvervangend
referendaris, de heer D. Mets. De
heer Mets voelde er niet veel voor,
om zich op een plaatje te laten zetten.
Aangezien onze tekenaar van alle
kanten aan zijn jasje getrokken werd
om dit toch vooral te doen, heeft hij
hem niet over durven slaan.
De heer Mets, verzekerde men ons,
is de ziel van het bedrijf. Wij kregen
een minutieuze schildering van zi|ti
W. M GXtvBUVK
oinsx-reuR^
veelomvattende taak, maar wij wen
sen het hierbij te laten om hem niet
meer in verlegenheid te brengen.
Slechts maken wij het publiek er ou
attent, dat hij het >s. die Uw wacht
tijd naar believen kan verkorten: van
tijd tot tijd spied hij naar de druk'e
aan de andere kant van het kippen
gaas en wanneer de noodzaak zulks
gebiedt, klinkt zijn commando: stoot
loket zus of zo openen I en dan vloeit
ogenblikkelijk een deel der wachtenden
af naar het „andere" loketje.
De Telegraaf
Een druk gedoe is het rond de tele.
graaf-afdeling. Alle telegrammen ,<5ie
worden opgegeven, worden per tele
type of Huges toestel doorgeseind
naar Amsterdam; vandaar vliegen ze
langs de draden naar de plaats van
de bestemming. Twee jongens zitten
te wachten op de binnenkomende tele
grammen en expresse brieven zo
dra zij een prooi kunnen bemachtigen
snellen zij hiermede de stad in. In
de telegram-telefoonkamer rinkelt de
hele dag door de telefoon: van de
zestig kantoren uit de omgeving wor
de de telegrammen eerst in het ge
sproken woord overgegeven aan Alk
maar en waarheen de talrijke tele
grammen van hier worden doorgebeld.
Er is de Indonesië-cel, één van de
weinige in Noord-Holland waar
van een druk gebruik gemaakt wordt
en dankbaar! er is... er zijn
Onze voeibalverwachting
Wordt Alcmaria kampioen?
Zo interessant als In District II de strijd om de bovenste plaats ver
loopt, zo grondig is in het eerste district door de grote voorsprong van
Ajax in dit opzicht elke spanning verdwenen. Onderaan is de situatie voor
den neutralen toeschouwer echter veel aantrekkelijker, want niet minder
dan zes clubs z(jn betrokken bfi het hevige gevecht om de onderste plaats
te ontlopen, die momenteel door ADO en Sparta gedeeld wordt, terwijl
Emma er relatief nog even slechter voor staat. Vyf wedstrijden zfjn deze
keer van belang cn men behoeft slechts de ranglijst te bezien ora een in
zicht te krygen van het gedrang: nummer drie en vier, Feyenoord en H.
DVS, hebben slechts drie verliespunten minder dan ADO en Sparta! Er
kan dus nog van alles gebeuren en we wagen ons deze keer maar niet aan
voorspellingen
Nepiunus - Volenwijekers
Aller ogen zjjn ongetwijfeld op de
ze belangrijke strijd gericht, want
beide ploegen hebben momenteel de
minste verliespunten. In Amsterdam
won Neptunus indertijd op verrassen
de wijze met 43 van een Volewij-
ckersteam, dat zich grondig liet over
bluffen door het opzienbarende „Nep-
tunus-systeem". We vermoeden, dat
het deze keer niet zover zal komen!
Haarlem zal het meest gebaat zijn
bg een geiyk spel, want de roodbroe-
ken zullen zich door DHC niet laten
verrassen. Veel moeiiyker heeft o.i.
Blauw Wit het in Den Haag tegen
HBS en het zou ons geenszins ver
wonderen, wanner de ploeg van Wil-
ders en Bergman met een nederlaag
terugkwam. ExcelsiorStormvogels
is voor de onderste plaats, wat Nep
tunusVolewyckers voor de boven
ste is. De winnaar zal vermoedelijk
het noodlot weten te ontlopen en we
hebben in Kraak's club even meer
vertrouwen d&ü in de door -spelers-
pech achtervolgde Rotterdammers.
Oe HESR C.GRoeis/
■zoe OVM/^SACE 'MAV«
De Boys ontvangen Ken-
nemers.
Veertien gespeeld, vier gewonnen,
één gelijk-, negen verloren, negen
punten. Zo ziet het ïystje van de
Boys en Kcnncmers eruit. Met Spar
taan zullen belde ploegen het uit
moeten vechten, wie deze keer de zo
merse degradatle-wedstryden ont
loopt, waarvoor ongetw-yfeld hard ge
werkt zal wordenWie het wint We
zouden het niet zo durven zeggen,
want speciaal de Boys spelen erg
wisselvallig. Het zal niet ver van een
geiyk spel af zyn.
AFC zal het in Amsterdam met het
na de vorst zo teleurstellende WFC
wel bolwerken en dat kan betekenen,
dat „The Reds" de achterstand op
Zeeburgia geheel inlopen. Zeeburgia
zal het in de Zaan tegen ZFC heel
moeiiyk hebben! RCH en Westfrisia
zyn ln de overige wedstrijden favo
riet.
In de andere 2e klasse zal de si
tuatie wel weinig veranderen. Zowel
KFC als Volendam hebben het niet
zo erg moeilijk. HBC kan wellicht
de onderste plaats verlaten indien van
Velsen gewonnen wordt en ZW de
lastige uitwedstryd tegen OSV ver
liest.
Een kans voor Succes
Evenals ln district I is ook in de
onderste regionen van 3 A de toe
stand buitengewoon ingewikkeld.
Nummer 4 en nummer 10 van de
rangiyst, resp. Halfweg en Succes,
verschillen slechts twee verliespun
ten. Zo ls het geen wonder, dat de
Wlerlngers een kans hebben de laat
ste plaats te verlaten, wanneer de
uitwedstryd tegen De Meer wordt ge
wonnen. De leiders, KW, Helder en
zovele afdelingen, waarvan het werk
zo interessant is, dat men er nog ko
lommen over zou kunnen vullen.
Wij zagen hier alles behalve
één ding. Dat éne ding wordt aan
niemand getoond. Dat is de kluis,
waarin soms kapitalen liggen. Al
was Uw verslaggever slechts ge
wapend met een potlood, men
heeft het er niet op gewaagd
hem zelfs maar een blik te gun
nen op dit heiligdom.
En zo hebben wij afscheid geno
men, op dit punt teleurgesteld, maar
overigens in alle andere opzichten
Wordt niet kregel, gij, die
U haastte om nog net op tijd
te komen wanneer klokslag
drie er een loketje sluit. De
man die het dicht deed. heeft
nog geen vrijaf. Hij moet nog
uren tellen, rekenen, zich haas
ten, voor hij zijn afrekenings-
staat klaar heeft, voor hij naar
huis kan gaan!
bevredigd, omdat wij hier eerst het
wezen van een bedrijf hadden leren
kennen, dat een onmisbare plaats in
onze samenleving inneemt, waarmee
een ieder bijna dagelijks te mak<m
heeft en., dat welhaast dooi een
ieder achteloos voorbijgegaan wordt.
Wie „de mar. achter het loketje"
in zijn werk ziet, kan slechts bewon
dering hebben voor dit gigantische
organisch gegroeide, levendige en
prima functionerende bedrijf maar
zijp bewondering kan niet slechts de
directie of de andeileidende func
tionarissen geiden - zij gaat terecht
ook uit naar de „doodgewone" man
achter de triëerkast of morsesleutel,
achter de triëerkast of inorscsleutel,
foonapparaat naar de man ook, die
zich elke morgen en middag binnen
kort misschien ook weer 's avonds
weer of géén weer - met pakken
brieven van het kantoor spoedt om te
zorgen dat u uw post op tijd ln de
brievenbus krijgt.
wac.rreN^ePuLOHi
Hdo. .HETt'
Germaan zullen hun thuiswedstrijden
wel in winst omzetten.
De grote stryd: QSC
Kinheim
Dc leiders in S B, Kinheim en QSC
ontmoeten elkander In Wormerveer,
de wedstryd van de dag. Thuis won
Kinheim met veel moeite met 21 en
uit alles Is nadien gebleken, dat de
krachten elkander weinig ontlopen.
QSC heeft terreinvoordeel, hetgeen
mogeiyk de doorslag geeft. VVZ heeft
het niet gem&kkeiyk in de uitwed
stryd tegen Terrasvogels, maar de
wetenschap, dat er gewonnen moet
worden, kon de Santpoorters wel eens
noodlottig worden. Purmersteyn wint.
van Alw. Forward, DEM van NEA en
de uitslag van RapiditasDTS zal
niet ver van een geiyk spel liggen.
Zal Bcvcrwyk winnen?
Voor Beverwyk wordt het zo lang
zaam aan tyd! Mogeiyk biedt de
thulswedstryd tegen Z. meeuwen de
gelegenheid ASVK in te lopen, wel
ke ploeg in Aalsmeer wel niet aan
bod zal komen. IW heeft een moei-
ïyke uitwedstryd tegen Rlpperda, een
wedstryd, die de Landsmeerders wel
eens op puntenverlies kon komen te
staan, waarvan Schoten zal profite
ren, die ln Amsterdam van WA
wint. De Amsterdamse derby RKVVA
Meteoor ls voor de gasten.
Alcmaria kampioen?
Alcmaria kan kampioen worden-.,
maar hy Is het nog niet. Hollandla
zelf niet buiten gevaar ls ei
geweldig op gebrand juist de wed
stryd tegen de wlthemdcn te winnen
en het zou ons eeriyk gezegd niet
verwonderen, Indien dit de a.s. ln
ieder geval! kampioenen op bet
verlies van één of twee punten kwam
te staan.
Indien APGS en Zaandyk hun wed
stryden tegen resp. ADO en WMS
zouden verliezen, zouden de Alkmaar-
ders zelfs by een nederlaag kampioen
zyn. Waarschyniyk ïykt ons dit niet!
O VVO wint van HRC en Schagen ls
deze keer belangstellend toeschou
wer.
BKC—Texel
In het Noorderkwartier zyn alle
ogen gericht op de grote stryd ln de
Polder: BKC—TexeL Ongctwyfeld
starten do Polderse geel-zwarten met
de beste kansen, maar Texel vecht
zo ongeveer voor de laatste kans en
dat zal voor BKC een reden sQn om
extra op te passen! Een spannende
wedstryd wacht de voetballiefheb
bers en we hebben het Idee, dat v<H
len zich zullen opmaken dit evene
ment mee te maken.
Wieringerwaard heeft deze keer de
plicht de buurtclubs een dienst te be
wijzen, waarvoor in Medcmbllk van
MFC gewonnen moet jvorden. De
mogeiykhcid is er! JVC heeft overi
gens weinig kans dc laatste plaats te
verlaten, want het zal ln Hoogwoud
wel op een flinke nederlaag uit
draaien. Oudcsluis kunnen wy in
Schoorl ook al* weinig hoop geven,
terwyi N. Niedorp een kansje heeft
tegen Watervogels. De Hcldersen zyn
de kluts kwyt en... 't is nodig, zwart
jes!
Alkmaarse derby
De AlkmaarHC 4e klassers zullen
hun krachten meten In een ontmoe
ting, die vooral voor de groen-wltten
van groot belang is. Het fraaie re
sultaat van J.L Zondag tegen WSV
zal voor de Westerwegbewoners een
stimulans zyn nogmaals het beste
beentje voor te zetten!
Vrone en HSV kunnen de Alkmaar»
ders van dienst zyn door van de U!t-
gecster clubs te winnen, iets waar
we hen zeker toe ln staat achten. Het
feit echter, dat er Iets gebeuren moet
kon voor de „slachtoffers" wel een*
aanleiding zyn fel van zich af te by-
ten. De beide andere wedstryden zijn
belden van zeer groot belang voor d*
bovenste plaats. CSV zal Vitesse het
leven zuur genoeg maken. Weer een
gciyk spel, CSV? WSV vecht na d*
onverwachte nederlaag voor de laat
ste kans, die weer volop aanwezig i*
Indien van Assendelft gewonnen
wordt Toch geloven we niet, dat het
zover zal komen.
