Eresaluut aan de doden
ERELIJST der gevallenen
België
Holland
Twee jaar Bevrijding
Het weer vandaag
4e Jaargang No. 924
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1915 i.o. Redactie - Achtcrdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. RM«-
derstraat hoek Oudegmcht tel. 3971
Alkmaar.
maarder
DAGBLAD VOOS ALKMAAR BN OMGEVING
Zaterdag 3 Mei 1947
Directeur:
TH. W. REYNDER&
Hoofdredacteur:
E. DE WINTER
>ERS
'TER
HET kan niet anders of onze gedachten gaan deze dag "uit naar
hen, die in de jaren van de bezetting zijn gevallen voor de vrij
heid. De stille helden, die stierven voor het vuurpeloton: Zij allen
hebben vrijwillig de cijns voor onae vrijheid betaald. zy hebben dat
gedaan in de verwachting van een betere wereld, die vrede zou
brengen voor véle generaties. Z\j hebben gedacht aan "hun kinderen,
die in vrijheid moesten kunnen ademhalen, vrij van angst, vry van
zorg, vrij van knechting van mensenwaarde. En toen de vuurlopen
reeds op hen waren gericht, hebben zy nog luidkeels hun vertrou
wen in de'overwinning uitgeschreeuwd.
WIJ denken ook aan.de vele dapperen, die zijn gevallen bij de uit
oefening van hun plicht op de vele slagvelden, die de laatste oorlog
heeft gekend die onder zyn gegaan op verre zeeën of hun laatste
plicht-vervulden vliegend boven vijandelijk land. Ook zij hebben hun
offer gebracht voor de vrijheid van ons volk; voor de vernietiging
van een allen bedreigende tyrannie.
OPNIEUW zullen wij deze dag moeten bedenken, dat wij ten over
staan van deze doden een grote plicht te vervullen hebben. Wij
hebben wéér te mak^- de idealen waarvoor zij hebben gestreden.
Als wij thans tekort .s.nieten, zal onze schuld dubbel zo groot zyn
Dan zullen de geesten der gevallenen aantreden en ons verwijten
de zaak te hebben verraden, waarvoor zfl vielen.
OP ONS rust de plicht hun werk te voltooien. Daarnaast echter
hebben wij de taak op onbekrompen .wijze de nabestaanden van de
gevallenen te verzorgen. Zij mogen ^niet met een fooi worden afge
scheept, noch minder worden overgeleverd aan de publieke liefda
digheid. De achtergebleven gezinnenmoeten door de gemeenschap
ir. staat worden gegteld het leven onder dezelfde omstandigheden
voort te zetten. De kinderen moeten weten, dajt het gehele Neder
landse volk hen tot vader wil zijn.
STRAKS zullen de vlaggen neigen. Zal dof trbmgeroffel over de-
dodenakkers klinken. Zullen de doden onder diepe stilte worden her
dacht. En dan zullen wij opnieuw weten: hun dood betekent voor
ons levenDEWT*
Boekenactie opgedra
gen aan prinsesjes
De Washington Post meldt, dat vier
Washingtonse kinderen, die vier scho
len vertegenwoordigden, ceri boeken
actie voor Nederland aan de vier
Prinsesjes hebben opgedragen. Elk
kind bood hun op de verjaardag van
Prinses Juliana op de Nederlandse
ambassade een boek met opdracht
«aan.
Er zijn door de Netherlands-Ameri-
ca Foundation reeds meer dan 2.000
Ramadier en de
communisten
Naar na een kabinetszitting van he
denmorgen bekend werd, zou de Fran
1 se Premier, Ramadier, overwegen de
communistische ministers demission-
nalr te beschouwen en over te gaan
tot een hervorming van zijn kabinet,
indien de communisten niet voor het
regëringsprogram ten aanzien der lo
nen en pryzen stemmen.
Het herstel van cacao
cultuur in Sumatra
Als - symbool- van het herstel van
de Surinaamse cacaocultuur, die eens
mer dan 200 plantages omvatte, heeft
gouverneur Brons Woensdag j.L in
de gouvernementstüin een kleine ca-
caoboom overgeplant, welke door
-Professor Gerold Stahl in het land
bouwkundig proefstation is ge-
kweet. Deze boom Is op instigatie
van de Surinaamse cmmlssle voor
sociale en economische research en
met steun van de planter Thomas
Waller, lid van de staten, ontwikeld.
uit e envarieteit, welke Immuun is
voor ziekten en afkomstig is van Tri-
nidad.
Herinnering aan onze bevrijding. „Wir gehen fahren Maar niet tegen
Engelandr Op de boten, welke aanvankelijk besterad waren om de Duitse
soldaten naar Engeland te brengen, werden zy in Juni 1945 uit Den Hel
der in krijgsgevangenschap naar Duitsland vervoerd.
Het is voor ons nageslacht van ge
schiedkundig belang, wanneer het kan
beschikken over zo volledig mogelijke
gegevens van de strijd, waarin dui
zenden Nederlanders tijdens de be
zetting tegen de overweldiger van ons
land het leven hebben gelaten. Het
Rijksinstituut voor Oorlogsdocumen
tatie heeft zich o.a. tot taak gesteld,
een erelijst sanien te stellen, waarop
He namen en bijzonderheden voorko
men van allo in de strijd gevallen Ne
derlanders, dio weerstand hebben ge
boden .aan de Duitse overheersing en
daarbij persoonlijk risico niet» hebben
geschuwd.
Dertig duizend
Ons land heeft door de oorlog 265.00&
mensen verloren, Waarvan 30.000 per
sonen in aanmerking komen voor
plaatsing op de Nederlandse erelijst.
Maar al te «aak zijn het die Neder
landers geweest, die tot het beste
deel der natie behoorden en wier ini
tiatief, durf, organisatievermogen en
bovenal karaktervolle geest ons land
thans bij de wederopbouw eigenlijk
niet kan missen.
Vergelijking
Hoewel het verlies van 265.000 zie
len percentsgewijs op onze bevolking
niet onherstelbaar lijkt, brengt voor
al 'een vergelijking met de totale ver
liezen van de geallieerden, de ernst
ervan onder het oog.
Met een bevolking, die ongeveer
14 maal die van' Nederland Is, is het
aantal Amerikaanse -gevallenen
400.000. Voor Groot-Brittaüinlë is het
500:000 (incl. de dominions en de
60.000 bij bombardementen omgeko-,
men burgers) en, voor zover de Rus
sen het hebben kunnen nagaan, heeft
de Sovjet Unie op een bevolking van
ongeveer 180 millloen zielen er 7 mil-
lioen verloren.
De Nederlandse
verliezen
In Nederland gefusilleerde 'vader
landers: 2.000.
Gestorven in Vught en Amersfoort
4.000
Gesneuveld of vermist van de K.N.
L. incL verliezen tijdens de Meidagen
1940: 4.000
K. M. verloor eveneens 4.000 man.
Omgekomen van de 16.000 z.g. poli
tieke gevangenen: 11.000
Niet teruggekomen van de 120.000
gedeporteerde Joodse Nederlanders:
114.000 (95%)
380.000 man zijn in Duitsland te
werkgesteld: niet teruggekeerd
34.000.
Slachtoffer van de bombardemen
ten in Nederland werden: 22.000.
Aan ondervoeding gestorven: 25.000
Gedood in Japanse internerings
kampen: 22.000
Tenslotte zjjn er de 90.000 vermis
ten uit al deze groepen, naar wfFhet
Rode Kruis nog steeds zoekt
ÓNZE tweede interlandwedstrijd
tegen «ie Belgen staat niet zo in het
middelpunt van «Ie belangstelling'als
«lle op Ce raasdag 1947. In de pers
S heerst een merkwaardige stilte, crl-
tlek op de samenstelling van ons
team wordt practisch niet gehoord
en «le samenstelling van de Belgische
ploeg bleef evenals de vorige'keer tot
de laatste Hagen onbekend. Is 't óm
dat er gelijktijdig met deze interland
wedstrijd een volledig en uiterst be
langrijk competitie-programma wordt
afgewerkt of komt het «loor het te
leurstellende spel ,in Amsterdam, dat
de animo en belangstelling zo uiter-
mate gering is?
/Hetzelfde elftal.
Ons elftal heeft slechts één enkele
wijziging ondergaan en dan nog een
wijziging, die zozeer in da ljjn der
verwachtingen lag, dat niemand er
zich -over verwonderd zal hebben. La-
kenberg de gehele sportpers was
het* op dit punt eens moest ver
vangen worden, want hoezeer de Nij-
megenaar ook zwoegde, hij slaagde
er niet in de indruk te vestigen, dat
hij voor de tweede maal een echte
rechtsbuiten aan de kant zou kunnen
laten staan. Dragers opstelling was
ook al geen verrassing: de Amster
dammer heeft tenslotte ervaring en
ernstige concurrenten waren er niet
op de kust. Werkelijk goede buiten
spelers hebben we niet veel!
Opnieuw: „Modern Voetbal"
De rest van ons elftal is gehand
haafd en dat betekent, dat de Tech
nische Commissie voortbouwt op wat
*nen tegenwoordig pleegt aan te dui
den met „Modern Voetbal", het sys
teem met den stopperspll, waarin 't
„magische vierkant" wie heeft die
fraaie, uitdrukking toch ontdekt?.
zo'n uiterst voorname rol schijnt te
spelen, móet men enige toonaange
vende sportbladen geloven. Of het
systeem van ons nationale elftal nu
werkelijk voor modern kan worden
versleten, zouden we niet graag be
weren. Het stopperspil-systeem of W-
formatie wordt reeds zoyele jaren al
dan niet op de juiste manier op onze
voetbalvelden ^oegepast, dat men
toch geenszins van modern kan spre
ken, tomeer omdat er in het vader
land van het voetbal, Groot Brittan-
nië, moeilik één club zal zijn'te vin
den, die het befaamde systeem niet
reeds èen tiental jaren toepast.
Neen, wé geloven niet, dat by de
Technische Commissie het idee voor
gezeten heeft door een „nieuwigheid-
je" ons voetbal uit de put te helpen.
Het was veeleer een aanpassen aan
de aard van het spel tijdens de club-
wedstrijden, een opgeven "van de po
ging. om tegen de stroom op te roei
en, die de Engelse invloed sedert tien
tallen jaren omvillekeurig op het
Europese voetbal Is gaan uitoefenen!
Dat men daarnaast het opvoeren
van He -technische vaardigheid van
de speler primair stelt, is niet alleen
logisch, maar méér dan noodzakelijk,
want wie op onze voetbalvelden we
kelijks zijn ogen de kost geeft, komt
onvermijdelijk tot de ontdekking, dat
het er met het technisch kunnen
droevig voorstaat. Dfc omschakeling
naar het „moderne" voetbal Was een
onvermijdelijkheid en het feit, dat ons
nationale elftal om met Karei
Lotsy te spreken: de beste propagan
dist voor de voetbalsport zich ln
1947 van .een bepaald systeem, van
tactiek gaat bedienen, is een bewijs,
dat dit en het begrip techniék onver
brekelijk zijn.
„Het magische vierkant"
In een van onze toonaangevend:»
sportbladen werd de overwinning op
Faas-Maandag verdiend genoemd,
omdat het „magische Vierkant" bij
ons beter functionneerde dan bU on
ze Zuiderburen. Letterlijk betekent
dit „magische vierkant" een tover-
vierkant. Een foverviorkant, dat ge
vormd wordt door de beide binnen-
spelers en de belde kanthalves.
Het is een* ieder zo langzamerhand
bekend, dat het S.S.S. een bepaalde
opdracht heeft voor alle veldspelérs:
backs dekken de vleugels van de te-
BELGIE
Thlrifayt
Debuck Anoul
Pannaye
Daenen Vercammen Declcyn j
Aernoudts
Puttacrt Coppens
Lambe rechts
Drfigcr
Wllkes Stroker
Van Bun
Roozen Möring Kraak
v. d. Linden
Rijvers de Vroet
Bergman
HOLLAND
genpartij, halfspelers de blnnenspe-
lers, de teruggetrokken spil schaduwt
de middenvoor. De belde binnenspe-
lers tenslotte zorgen voor de beken
de W in de voorhoede, doordat zij
achter de voorhoede opereren. Met
de kanthalves dienen zij dus het mld-
denvèld te beheersen, een opdracht
die van alle vier spelers een onbe
perkt uithoudingsvermogen vraagt!
We zouden echter niet graag bewe
ren, dat het tovervierkant beslist
over nederlaag of overwinning. Het
mag een zeer belangrijke taak heb
ben, in het moderne voetbal gaat het
o.i. echter voor een groot deel om de
intelligentie van de speler. Het Is niet
alleen een stomweg uitvoeren van 'n
bepaalde opdracht, zoals velen den
ken! Het steeds wisselende spelbecld
stelt de spelers voor andere proble-
vlerkant, dat overigens kenmerkend
is voor het S.S.S. We denken hier
slechts aan Rijvers, die op de meest
vreemde-plaatsen opduikt!
Voetbal-wederopbouw
Men moet de strUd in Antwerpen
zien ln het kader van de voetbal-wc-
deropbouvv, een opbouw, waarbij de
T.C. naar moderne middelen heeft ge
grepen. Een verheugend feit ia het,
dat de eerste proefneming een geluk
kige is geweest en we de tweede
daarom met wat meer vertrouwen te
gemoet kunnen zien.
In dit verband Is de uitslag van on
ze vierde wedstrijd tegen de Beigen
minder gewichtig, al hopen voctbal-
lend Nederland en wij natuurlijk op
een zege van de Oranje-Elf. Een
nieuwe overwinning zou bovendien 'n
morele steuh zyn op de zware tocht,
die leidt naar een vooroorlogs spel
peil en de herovering van de plaats
waarop wfl in die dagen recht had
den I
VANDAAG twee jaren geleden werd
üe capitulatie van de duitsers in het
nog bezette westelijk deel van ons
land, eèn feit. Er kwam daarmede
een einde aan een wel zeer angstige
tyd voor de hier wonende millioenen-
bevolking. De terreur van de duitsers
was zo mogelijk nooit zo hevig
geweest, als in de laatste maanden
van de bezetting. De nog bezette
provincies waren overgeleverd aan
een vrcseiyke hongersnood, die de
mensen in lange stoeten het land
ln deden trekken op zoek naar voed
sel. Hele streken waren door de vy-
and onder water gezet. De mannen
werden by tienduizenden wegge
sleept, slavenarbeid wachtte hen. Het
was een der somberste tydperken
van de vaderlandse geschiedenis.
MAAR-eindeiyk was de lang verbel
de bevrydingsdag aangebroken. Ne
derland herademde en danste van uit
gelaten vreugde. Nu zou het goed
worden. Nu zouden alle gedurende de
bezetting gekoesterde verlangens ln
vervulling gaan. Een tot eenheid ge
groeid volk zou de zaken op groot
scheepse wyze aanpakken. Een nieuw
Nederland was geboren. Althans zo'
-scheen het
Wel waren' er de waarschuwingen en
ervaringen van hen, die in het Zui
den reeds meer dan acht maanden
het genoegen van de vryheid hadden
mogen smaken en tot het besef wa
ren gekomen, dat de toestand aller
minst, optimistisch moest worden be
oordeeld. Spreciaal de ervaringen met
het autoritaire Militair Gezag stem
den tot waakzaamheid. In dit M.G.
was een flink brok anti-democrati
sche ondernemersmentaliteit ver
enigd. Het werkt nu, twee jaren na
de bevrydlng, nog na.
ONDER de oppervlakkige vreugde
ging een ontzettende ontreddering,
verarming en verwarring schulL Een
ogenblik sche het of met het optreden
van het kabinet Schermerhorn alles
toch nog ln goede tianen.gekanali
seerd zou worden. De start was goed.
De regeringsploeg beschikte over een
goodwill, als nog nooit een kabinet
in ons land had bezeten. Maar de
moeiiykhcden, veroorzaakt door de
funikende omstandigheden en een
hand over hand toenemende reactie,
waren zo groot, dat van alle schone
plannen uit de klassieke programma-
rede van Schermerhorn maar weinig
terecht kwam.
BLJ de verkiezingen van 1946 bleek
tot schrik.van velen, dat er ondanks
doorbraakpoginen van de party van
het democratisch-sociallsme in de
politieke verhoudingen van ons land
niet zo byster veel was veranderd.
Slechts de communisten waren In
staat een procentueel belangrijke
winst in de wacht te slepen. In hoe
verre hier van oorlogswinst sprake Is,
zal de toekomst moeten leren. Gevolg
echter was, dat het zeer vooruitstre
vende kabinet van Schermerhorn op
gevolgd werd door de getemperd pro
gressieve formatie van Beel. Het
had heel wat voeten ln de aarde eer
dit kabinet was geformeerd. Toch
mag men de regeerkracht er van niet
onderschatten, gefundeerd als het is
in de zeer ruimoK.V.P.—P.v.d.A.-
meerderheid.
INMIDDELS was echter do bat&u-»
van het na-oorlogse Nederland opge-
maakt en bleek, dat wy er erger aan
toe waren, dan wy zelfs met een
reëel pessimisme hadden durven ho
pen. De ontzettend zware taak op do
schouders van regering en volk ge
legd werd nogf verzwaard door de
ontwikkeling van de toestand M In
donesië. Toch kan men niet anders
zeggen, dan dat de mannen van Bcel
de zaak met moed hebben aangepakt.
En wat belangrijker is dat z\j
niet geringe resultaten hebben ge
boekt. Wy verwyien slechts naar het
accoord van Linggadjati; naar de
socialiserende belastingmaatregelen
van minister Lleftinck; naar de ver
beterde ouderdomszorg door Dreea
tot stand gebracht. Het zyn alles by
elkander zeker zaken van zeer om
vattende importantie.
TOCH zyn de moeiiykheden voor ons
volk nog ontzettend groot De zwar
te handel ontwricht de normale eco
nomische verhoudingen en onttrekt
duizenden Jonge - en oude mei —m
aan het productieproces; onze devie-
zenpositle is desolaat, wie dit nog
niet wist zal er sedert de nota van
minister Lleftinck wel van doordron
gen zyn; de militaire uitzending naar
Indoneéië verslindt ongetelde rallli-
oenen; de geest tn leger en vloot ia
verontrustend rcactlonnair; do be
rechting van politieke delinquenten
verhit de gemoederen; de wederop
bouw is geworden tot een ergernis
voor de oorlogsslachtoffers. En zo
zouden wy door kunnen gaan. wy
staan nog voor een berg moeiiykhe
den. Maar en dat mag wel eens
duldeiyk worden gezegd wy móé
ten er doorheen.
MET aile ernst en Kracht die in ons
is zullen wy de zaken hebben aan te
pakken. In sterke mate aangewezen
op onszelf, zpllen wy de handen uit
de mouwen hebben te steken. Kanke
ren kan in sommige omstandigheden
gezond ei geestbevrydend zyn, noeste
arbeid is ln alle gevallen beter, wy
hebben ons te realiseren, dat wy *r
door kunnen kpmen, als wy willen en
geloven. Geloven in cigen_ krachtge
loven niet minder in een Betere maat'
schappeiyke orde, die ook voor ons
land een schone toekomst kan bren
gen.
ALS wy de dingen zo zien, dan kun
nen wy ondanks alle donker aan
de maatachappeiyke-, economische-
en poli ti Ce hemel toch gematigd
optimistisch zyn. Vele moeiiykheden
staan oi.< nog te wachten. Wy zul»,
len de toekomst waariyk niet cadean
krygen. Maar met volharding zullen
wy slagen. Als wy%twee jaren na de
bevrydlng de rekening opmaken, dan
treffen wy daarop licht en donker
aan. Maar goéd.beschouwd overheerst
toch Tiet licht. Laten wy met geloof ln
de toekomst verder trekken.
DEWJ
Burgemeester van
den Haag benoemd
Burgemeester van den haag benoemd
By Kon. Besluit van 1 Mei no. 12
is met ingang van 1 Juni 1947 be
noemd tot burgemeester van Den
Haag, Mr. W. A. J. Visser, thans
burgemeester van Zeist.
Slag in de woestijn
De politie van Cairo heeft zich we
ten meester te maken van een party
verdovende middelen ter waarde van
ongeveer een millioen gulden. Men
had een inlichting ontvangen, dat
een Bedouinen-karava&n zou pogen
met een lading haschlsch door de
woesty* van Seuz naar Cairo te trek
ken. Een groep politiemannen be
trok hierop de wacht langs de wocs-
tynwog. Na twee dagen wachten ver
scheen de kamelen-karavaan en de
politiemannen omsingelden de smok-
kclaarsbende. De Bedouinen, negen ln
getal, verschansten zich achter zand
heuvels en openden het vuur. Na een
uur was hun ammunitie echter op en
moesten zy zich overgeven.
Aan de Lezers
In verband roet de Nationale feest-
«iag zullen onze kranten Maandag
a.s. niet verschijnen.
Mr. W. A. J. VU is btuo. fot
burgemeester van 'a-Gravenhage.
KRACHTIGE WIND
Krachtige in het Noorden van het
land tydeiyk harde wind tussen
Noord en Oost. Meest zwaar be
wolkt met vooral aanvankelUk regen.
Vry koud.