De Geer voor het Bijzonder Hof
Proteststaking te Hamburg
Begroting staatsmijnen
goedgekeurd
Oud-minister als getuigen
Demonstratie tegen
voedselschaarste
Ordelijk verloop
Voute weer in de gevangenis
4e Jaargang No 929
utlgave N.V. Nooulhoiianj^e Pers
1945 l.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudogracht, tel.
3971 - Alkmaar.
kmarnrdef
DAGBLAD VOOS ALKMAAB IN OMGIVINQ
Zaterdag 10 Mei 1947
Directeur*
TH W. RinrNDERA
Hoofdredacteur»
Q. E. DB WINTER
Gerbrandy wenst zich niet uit te laten over
de redenen van het vertrek
Ook verdachte zwijgt
Op 13 lytei 1940 vertrok Jhr. t>. J. de Geer, toenmaals voorzitter van
de ministerraad, met de overige ministers uit' Nederland naar Londen om
aldaar een Nederlands regeringscentrum te vormen voor de voortzetting
van de oorlog. Op 3 September 1940 trad de Geer af als mfciister en als
voorzitter van de ministerraad. Hg kreeg van de "minister van koloniën van
het nieuwe kabinet de opdracht zich naar Nederlands Indiê te begeven
teneinde daar eea studie te maken van de toestand. Op 5 November ver
trok de Geer voor de uitvoering van de regeringsopdracht naar Portugal
nadat hg te kennen had gegeven langs deze weg naar Nederlands-Indië
te zullen reizen.
In strijd met zijn instructies heeft Jhr. de Geer zich in het begin van
Februari 1941 vanuit Portugal, via Berlijn naar Nederland begeven. In
April 1942 publiceerde hij een brochure, getiteld „Synthese in de oorlog"
waarin hij aandrong op overleg met Duitsland en beëindiging van de
oorlog der geallieerde mogendhedeh tegen dat land.
Wegens het niet uitvoeren van de gegeven regeringsopdracht en het
publiceren van bovenvermelde brochure had de oud-minister zich Vrijdag
voor het bijzonder gerechtshof te Amsterdam te verantwoorden.
Reeds in de vroege ochtend had
den zich vele belangstellenden bij de
ingang van het gerechtshof verza
meld. Tegen half tien begon de pu
blieke •tribune zich te vullen. Met
uitzondering van mr, Harinxma thoe
Sloten, Nederlands ambassadeur te
Brusse}, zijn alle getuigen, 10 in ge
tal, aanwezig. Om 2 minuten voor
tien komt de Geer binnen.
De Geer wordt op eigen verzoek
niet door een verdediger bijgestaan.
Gerbrandy
De ondervraging der getuigen
werpt geen nieuw licht op de geschie-
KORT maar krachtig
Het Internationaal Tribunaal
te Tokio, dat o.a. Tojo berecht, be
schikt nog slechts over papier voor
een week en zal misschien zijn werk
zaamheden moeten onderbreken tot
de ontvangst van nieuwe papder-
„voorraad.
Zeven leden van de Deense
„Broendum"-bende, die met de Ges
tapo samengewerkt heeft en verant
woordelijk zou zijn voor tientallen
moorden, zijn terechtgesteld.
Voor het eerst sedert tien da
gen werden de straten in de markt-
wijken van Londen weer geveegd,
na beëindiging van de staking van
een duizendtal employés van de rei
nigingsdienst naar aanleiding van
de promotie van een der agenten
van de marktpolitie.
In. een bioscoop te Rome zijn
van het balcon af strooibiljetten in
de zaal verspreid, waarin lof werd
gebracht aan het regiem van Mus-
solini.
David JBen Goerion, de voor
zitter van het bestuur van het
Joods-bureau, is te New-York aan
gekomen voor besprekingen met
Joodse leiders ten aanzien van bij
woning der vergaderingen van de
VJ4. over de Palestijnse kwestie.
Op Zondag en Maandag aam
staande zullen experts uit tien lan
den, onder andere Nederland, zich
to Parijs gaan meten om het „we
reldkampioenschap haar-stijl".
Tussen 3 en 6 Juni zal te
Praag "en internationaal journalis-
tancongres gehouden worden, aldus
meldde Radio-Praag. Deelneming
wordt verwacht uit Oostenrijk, Au
stralië, de Verenigde Staten, Groot-
Brittannië. Frankrijk, Noorwegen,
België, Polen, Zweden, Denemarken,
Hongarije, Palestina, Zuid-Afrika,
Egypte, Perzië en Venezuela.
De hertog en hertogin van
Windsor zijn op 10 Mei met de
„Queen Elisabeth" uit New York
naar Engeland vertrokken.
Het verblijf van Vittorio Mus-
solini, de zoon van de voormalige
Italiaanse dictator, in Argentinië is
thans door een uitspraak van de
rechter van instructie gelegaliseerd.
Er zal alleen een boete geheven
worden wegens clandestiene immi
gratie.
Als gevolg van de staking bfj
een papierfabriek en stagnatie in
het vervoer per schuit moeten de
Franse dag- en weekbladen en pe
riodieken met ingang, van 10 Mei
het papierverbruik met vijftien pro
cent beperken.
Vijftienhonderd arbeiders van
de metaalfabrick te Dives-sur-Mer
in Frankrijk zijn in staking gegaan.
Zy eisea een productie-premie vah
tien franc jfer uur.
denis van de Geer's vertrek naar Ne
derland. Ook het ontslag als minis
ter blijft in het duister aangezien
prof Gerbrandy zich niet over de re
denen hiervan wenst uit te laten.
Men heeft de indruk dat Gerbran
dy, die steeds lang aarzelt alvorens
te antwoorden, niet gaarne interne
dingen uit de diplomatieke sfeer ln
het openbaar behandeld ziet
Gerbrandy twijfelt overigens niet
aan de vaderlandsliefde van de Geer
„in subjectieve zin".
Weiter
Ook de oud-minister van koloniën
Ch. L J. M. Weiter laat geen nieuwe
geluiden horen evenmin als zijn col
lega van onderwijs G. Bolkestein.
Beiden keuren de Geer's vertrek
naar Nederland af.
Bij de ondervraging van de Geer
blijkt al dadelijk dat deze niet bereid
is op vragen van het hof te ant
woorden.
HiJ meende, dat hij alle te stellen
vragen in zijn pleidooi van morgen
kon beantwoorden.
„Ik acht het efficiënter" zo zeide
hij, „morgen te spreken. Als ik nu
uw vragen beantwoord zal ik morgen
in herhaling moeten treden".
Pres.: „U kunt aan het hof over
laten te beoordelen wat efficiënter is"
De nieuwe Franse
ministers
Het Franse kabinet heeft drie so
cialisten en twee leden der MRP
(vooruitstrevende katholieken)be
noemd om de vacatures te vervul
len na de uitsluiting der communis
ten uit de regering.
De volgende namen worden ge
geven:
Daniël Mayer (soc.): Arbeid;
Eugbne Thomas (soc.): Post en Te
legrafie;
Robert Prigent (MRP): Volksge
zondheid en bevolking;
Paul Bechard (soc.): Nationale Ver
dediging;
Jean le Tourneau: Wederopbouw
(le Tournea blijft tevens min. van
handel).
Het kabinet, besliste verder, vdat
de taak van de voormalige commu
nistische vioe-premler Maurice Tho-
rez zal worden overgenomen door
Pierre Henri Teitgen (MRP), die
al vice-president was.
Nieuwe
medewerker
Het is de redactie een genoe
gen de lezers de medewerking
te kunnen aankondigen van de
bekende Belgische econoom
Dr. André Luwcl.
Regelmatig zult V .voortaan
van deze vooruitstrevende vak"
man artikelen over de na-oor-
logse ontwikkelingsgang bjj on
ze Zuiderburen aantreffen.
Vandaag treft U zijn eerste
artikel aan over de stand der
Belgische industrie.
Verd.: „Ik heb in het proces-ver-
baal alle vragen beantwoord, die u
mij nu gtelt. Ik heb de verklaring
ondertekend. Ik bevestig deze ver
klaring bij deze".
Pres.: „Het gebruik is. dat de
verdachte de vragen, die het hof stelt,
beantwoordt ook als zij ln het pro
ces-verbaal reeds gegeven zijn".
Verd.: „Ik wil op alle cincrete vra
gen antwoord geven".
Pres.: „Ik vraag u bevestiging van
de ten Jaste legging. Dat is een con
crete vraag".
Verd»: „De tenlastelegging is een
commentaar op concrete feiten, meer
niet".
Andere getuigen verklaren dat de
Geer's terugkomst in Nederland een
slechte invloed op het Nederlandse
volk had en keuren ook daarom
de Geer's houding af.
Munitie-ontploffing
eist minstens
2 doden
Opnieuw heeft een ontploffing
slachtoffers geëist: op de Provin
ciale weg QuatrebrasLeusden on
der de gemeente Maarn is Vrijdag
middag omstreeks 3 uur een bom
van 1000 kg ontploft die vervoerd
werd naar de Leusderhelde om daar
vernietigd te worden.
De ontploffing eiste twee doden.
Een derde militair wordt nog ver
mist.
Op weg naar school. Wegens gebrek aan lokaliteit heeft een school te
Anna Paulowna haar Intrek moeten nemen ln de wachtkamers van het
stationsgebouw. De leerlingen op het perron op weg naar het „school
lokaal". ZU *ijn de enigen, die geen perronkaartje behoeven.
Eerste kamer:
Pensioen regeling binnenkort gereed
Bij de voortzetting van de behan
deling van de begroting van de staats
mijnen in Limburg voor 1947 hebben
meerdere sprekers het woord gevoerd
en gepleit vor betere sociale toestan
den voor de mijnwerkera
De heer Kramer (P.v.d.A.) wees
er o.a. op, dat dè arbeidstijd voor de
Vrijdag precies op het middaguur verlieten honderdduizenden ar
beiders en employés te Hamburg hun fabrieken, werkplaatsen, kan
toren, winkels e.d., voor het honden van een symbolische staking
ln -protest tegen de voedselschaarste. Dit ls de eerste algemene
staking te Hamburg sedert Nazi-bewind en oorlog.
De militaire autoriteiten hebben
de Britse manschappen aangeraden
zich niet in het centrum van de
stad te vertonen. Men verwachtte
geen ongeregeldheden. De vakver
enigingsleiders hebben gewaar
schuwd de orde te bewaren. Gaa-
en electriciteltsbedrijf en voedael-
voorzieningsbe drijven, evenals de
nieuwsdiensten, waren van de sta
king uitgezonderd.
Van de Duitsers, die voor het mi
litair bestuur werken, staakten
sommigen wel, doch anderen niet
De telefonisten op het hoofdkwar
tier van het militair bestuur ver
klaarden, dat zij geen stakingsbevel
ontvangen hadden en bleven op hun
post
De staking maakt onderwerp van
bespreking uit op een bijeenkomst
van het militair bestuur.
De radio staakt
De staf van het radio-station
Hamburg nam aan de staking deeL
Alle uitzendingen, met uitzondering
van het nieuwsbulletin, vervielen. Te
vier uur werd een verslag van de
protest-demonstratie uitgezonden.
Talrijke optochten
Er hebben talrijke optochten
plaats gehad, waaraan soms enige
tientallen soms verscheidene duizen
den arbeiders hebben deelgenomen.
Banieren en plakkaten werden mee
gevoerd. De opschriften bevatten
verzoeken om voedsel.
Nabij het Centraalstation zijn
naar schatting 60.000 mensen bij
een geweest om te luisteren naar
een rede van Adolf Kummernuss, de
voorzitter van het stedelijk verbond
van vakverenigingen.
De voornaamste optocht bestond
volgens de Britse Nieuwsdienst ln
de Duitse zóne uit meer dan 120.000
man. Volgens vakbondsleiders is dit
Kabinetsvorming
Japan
De vier grote partijen in Japan
(socialisten, liberalen, democraten
en ooöper&tleven) zijn tot overeen
stemming gekomen omtrent de vor
ming van een coalitie-regering.
de grootste demonstratie, die Ham
burg ooit gezien heeft
Kummernuss spreekt
Kummernuss verklaarde ln zijn
rede, dat Hamburg en de Ruhr-
streek onmiddellijk tot nood-gebie-
den verklaard moeten worden. ZQ
beschikken niet over de middelen
om in eigen behoeften te voorzien.
Verder moet de landbouw-admlnl-
stratle ln samenwerking met de
vakbonden met spoed alle voorra
den ln Hamburg en de omstreken
Inspecteren en het opgeslagen voed
sel moet onder de bevolking ver
deeld worden.
De vakverenigingen moeten daar
bij contróle oefenen.
Ook staking te
Hannover
In navolging van de te Hamburg
genomen beslissing tot het houden
van een symbolische algemene sta
king als protest tegen de voedsel-
hood hebben thans ook de arbeiders
te Hannover besloten een dergelijke
proteststaking te houden.
mijnwerkera eigenlijk nlet/lcht, doch
9)4 uur per dag bedraagt. Het zou
van zeer groot belang zffh voor de
aantrekking van arbeidskrachten, In
dien er thans reeds voorbereidingen
voor een verkorting van de -arbeids
dag werden getroffen, aldus preker.
Ten aanzien van de socialisatie det
particuliere mijnen merkt spreker op
dat de commissie ter bestudering van
dit vraagstuk niet de nodige spoed
betracht Het is ook voor de eigena
ren van belang te weten of ze al of
niet weer ln het bezit en gebruik
van hun eigendommen komen.
De heer Hermans (CPN) vraagt of
men terug wil naar het Joagsystcem
van vroeger. Spr, verzoekt de minis
ter de tekorten in de ziekenkassen
van het algemeen mijnwerkersfonds
welke tijdens de bezetting ontstaan
zijn, van overheidswege aan te vul
len. Sociale hervormingen zullen
veel onrust kunnen wegnemen en de
productie opvoeren.
Bü de beantwoording van de vra
gen door minister Huysmans, wees
deze erop dat nog vele aangelegen
heden in studie zijn. De toegezegde
pensioenregeling, waarop de arbei
ders reeds zo lang wachten, zou
spoedig gereed komen.
Tenslotte wordt de begroting z.h.8.
goedgekeurd.
Truman's program
goekgekeurd
Het Amerikaanse huis van afge
vaardigden heeft het program' van
president Traman voor financiële
steun aan Griekenland en Turkije
met 297 tegen 107 stemmen goedge
keurd. Een amendement om het be
drag van de financiële steun tot 200
millloen dollar te verlagen werd ver
worpen evenals een amendement om
het GrieksTurks probleem aan de
V. N. voor te leggen.
De staking bij een gistfabriek
te „Parijs ia geëindigd.
Nieuwe behandeling van zijn zaak op 6 Juni a.s-
E. J. VOÜTE, oud-burgemeester van Amsterdam, tegen wie de
procurcurw-fiscaal bij het BUtonder Gerechtshof te Amsterdam
ntr, N. J. G. Sikkel, twee weken geleden een gevangenisstraf eiste van
zes jaar, maar die sinds 5 October van verleden jaar op vrije voeten Is
geweest, ts Vrijdagmorgen op last van het Hof ter terechtzitting ge
vangen genomen en overgebracht naar het huis van bewaring.
Het Hof, dat bij monde van presi
dent prof. J. A. van Hamel Vrijdag
morgen sententie zou wijzen .heeft het
onderzoek nog niet volledig geacht en
gelastte, dat het zal worden hervat Op
6 Juni a.s., des morgens te 990 uur, zal
de heer Voute opnieuw voor het Bij
zonder Hof terecht staan, waarbij de
procureur-fiscaal nieuwe ftetuigen
naar voren zal brengen, die naar ge
hoopt wordt licht zullen kunnen wer
pen op de houding van verdachte als
burgemeester, hoofd der politie en/of
regeringscommissaris ten aanzien van
het deelnemen der politie-ambtenaren
aan de Jodenvervolgingen en de raz
zia's voor de arbeidsinzet en ten aan
zien van een tiental agenten van de
Amsterdamse politie, die bij de Duit
se Sicherheitspollzei werden gedeta
cheerd onder Voute's bewind. Voorts
achtte het Hof meer klaarheid nood
zakelijk in de kwestie van de eed
van trouw ,dle de heer Voute al
thans volgens een brief van Rost van
Tonningen zou hebben afgelegd.
„Gelet qp de ernstige beswaren,
die tegen verdachte zUn gerezen."
aldns besloot president Van Hamel
„beveelt hetHof de gevangenne
ming van verdachte ten einde hem
de mogelijkheid fit vluchten en
die tot verduisteren van bewijs
stukken te ontnemen en gelast, dat
hU zal worden Ingesloten in het
huis van bewaring".
De zitting werd. daarop gesloten.
Uiterlijk rustig wandelde de heer
Voute naast een parketwacht de zaal
uit
De stand der
Belgische Industrie
DE industriële productie van Bel
gië heeft stch sedert de bevrijding
van het grondgebied zeer snel we
ten te herstellen. Dit ls aan twee
belangrijke factoren te danken:
enerzijds het feit dat, door de snelle
opmars der legers, de industrieën
niet de grote schade hebben opge
lopen die men had gevreesd (ook de
kolenmijnen bleven in goede staat)
terwijl andorzijds de haven van Ant
werpen ook onbeschadigd was en
dus onmiddellijk als invoerhaven
van grondstoffen kon. worden ge
bruikt. Deze gunstige omstandighe
den heeft men dan ook^sdeltlk ten
nutte kunnen xen.
ER was echter e»... probleem, dat
zich ais het nooidproblcen. stelde
n.1. het nijpend gebrek aan steen
kolen. Dit moest eerst een gunstige
oplossing krggen.Alles werd <ian
ook dadelijk ln het werk gesteld
om een maximum aan steenkool op
brengst te bereiken. Daar Vele mijn
arbeiders, bij &et vlnde der bezet
ting, de steenkoolmijnen verlieten,
aangezien vele personen ei aiecnts
tijdelijk een werkkring hadden ge
zocht uit vrees voor tewerkstelling
ln Duitsland, w$rd het gebrek aan
werkkrachten ln deze bedrijlstak
bijzonder nijpend. Hogere lonen en
betere werkvoorwaarden werden aan
de mijnarbeiders aangeboden. Het
aanbod van Belgische arbeidskrach
ten bleef echter totaal ontoereikend,
zodat beroep moest worden gedaan
op vreemde arbeidskrachten en
krijgsgevangenen. Aldus zyn iu
op een totaal mijnarbeiders van on
geveer 160.000 man, 36.000 krijgs
gevangenen en 25.000 andere vreem-
delingen ln de Belgische mijnen
werkzaam. Zoveel mogelijk wordt
getracht vreemde arbeiders (vooral
Italianen) aan te trekken ten einde
de binnen kort vrij te laten krijgs
gevangenen af te Iojw»
GEDUKtNbij verschillende maan
den bleef alle belangstelling gecon
centreerd rond de zogenaamde „ko-
lenslag". Alhoewel de cijfers der
Vóór-oorlogse kolenproductle niet
konden worden bereikt, dan toch
heeft men in België in 1946 meer
dan 22 millloen ton kunnen uitdel
ven, hetgeen 80% der vóór-oor logst
productie betekent.
Deze zich in gunstige zin ontwik
kelende kolenproductlo heeft de op
bloei der andere nijverheidstakken
mogelijk gemaakt. De productie van
electrische energie is op dit ogen
blik aanmerkelijk hoger dan het cij
fer van voor de oorlog. Hetze"ds
geldt voor de gasbevoorradlng. In
de ijzer- en staaiproductie kon de
productie tot 70 80% van het pro-
ductlepell van 1937 worden opge
voerd en dit niettegenstaande da
moeilijkheden van ertsbevoorrading.
Do verwerking van non-ferro me
talen herstelde zich tamelijk goed
en kon volgend percentage van het
vóór-oorlogs peil bereiken: koper
84, zink 50, lood 88, tin 84. Op te
merken valt dat ln alle nijverheids
takken er nog steeds een tekort aan
geschóolde werkkrachten la
ONGETWIJFELD ia het de tex
tielnijverheid die zich het snelst en
volledigst heeft hersteld. Een paar
welsprekende cijfers. In Januari 1.L
was de productie der weverijen, ln
procenten van 1938 uitgedrukt, ais.
volgt: katoen 133; vlas 144; wol
160; jute 85. Om bijna de gehele lfya
heeft het productiecijfer het vóór
oorlogse overschreden. Deze gunsti
ge productl.everhoudlng heeft de ra-
gering dan ook toegelaten van 1
December 1946 af de voiied)°e vrij
heid Inzake binnenlandse handel ln
textielproducten ln te voeren.
Ook de overige nijverheid heeft
een snelle vooruitgang geboekt.
Voocai ook het transportwezen. Zo
bijv. bereikte het aantal vervoerd#
ton-kilometers per einde 1947 reeds
95% van het aantal ln 1928.
Zo zien wij dat bijna alle takken
der Belgische Industrie hun vóór
oorlogs peil hebben bereikt. De ver
dere ontwikkeling zal grotendeels
afhangen van een verdor gunstigs
oplossing van het „kolcnproblèem".
Dr. André LuweL
Het weer vandaag
WARM
In het zuiden van het land vrii
warm weer In het noorden kaïs
op onweersbuien .Wind u- 00*1*—jka
rlichtlngen.
