li
Tien miiiioen boete voor prijsovertredingen
Dorpskruidenier werd grossier in
onderduikers
Krommenieër politie had spookauto al lang
in de gaten
DE VOORNAAMSTE REGELS VAN DE NIEUWE SPELLING
mm
hm h
rsa-fifés J
a aua
X
TEGEN DE ZWARTE HANDEL
HET PUBLIEK DIENT MEE TE WERKEN
De gezamenlijke tuchtrechters
yoor de prijzen .hebben het in het
afgelopen jaar zeer druk gehad. Tal
rijk bleken de overtredingen te zijn.
Niet minder dan 10.674.473,85 werd
aan boete opgelegd. Daarvan werd
t 2251.601,36 gevormd door z.g.
schikkingen, d.i. een voorstel tot be-
taimg van een bepaald bedrag zon
der dat de zaak door het openbaar
ge.echt behandeld is.
Het arrondisse inent Haarlem,
.waartoe ook het commando Zaan
streek behoort, had hierin een aan-,
deel van 1.309.220 gulden. Dit is
twaalf procent van het totaal be
ding- aan boetes.
-iet wonderlijke in deze zaak is,
da. de medewerking van het pü=
bnek niet groot is, terwijl ditzelfde
publiek toch de dupe is van het
eventueel te veel betaalde., In dit
zelfde bedrag zou men ook kunnen
zien de strijd, die de prijsbeheer-
eiiigsarabtenaren voeren tegen de
.winkeliers, die zich aan prijsop
drijving schuldig maken.
1-e negentien tuchtrechters voor
d<- .nijzen, die Nederland heelt, heb-
bt 83.554 gevallen van 'prijsop-
ing behandeld.
v bijkomende straffen, zoals
eiu.iing van het bedrijf, verbod, van
,Un oefening van beroep en publi-
Cu 'ie van het vonnis, zijn door de
luchtrechters herhaaldelijk gehan
teerd.
.ij 12 gevallen werd sluiting van
Ik bedrijf als bijkomende straf op-
gc.cgd, 28 maal werd overgegaan
Jto iiet verbieden van het beroep. De
[Verbeurdverklaring van in beslag
genomen goederen werd 746 maal
(toegepast. Zes keer werd het vonnis
Openbaar gemaakt, terwijl in acht
ge, allen het aanvullend bedrag be
taald werd.
Wij schreven reeds dat het aantal
k) hten, dat in 1946 door het pu
bliek ingebracht werd, niet groot
.was. In vergelijking met het aantal
berechte prijsovertredingen n.1.
83.554, zijn 23.000 klachten binnen
gekomen. Voor Haarlem was dit
Oantal 1317, waarvan Zaandam er
229 kreeg.
Hieruit blijkt dus, dat men nog
te veel aan de speurderskwali-
tciten .van de opsperingsambte-
naar overlaat voor het achter
halen van prijsovertredingen.
Een volledige naleving der
voorschriften is ieders belang,
zodat het de gewoonste zaak
van de wereld is, dat het pu
bliek hieraan zijn volle mede-
.Jtakeltjej'
Een decoratie
Winston Churchill is Zaterdag
in Parijs door Ramadier gedeco
reerd met de Franse, militaire
medaille. Dit is de hoogste Fran
se militaire onderscheiding en
wordt toegekend voor heldhaftig
gedrag. Winston heeft deze on
derscheiding stellig verdiend,
want we mogen dan al critielï
hebben op zijn na-oorlogse meri
tes, tijdens de bezetting was hij
voor ons het lichtende voorbeeld
in de strijd voor, de vrijheid.
Churchill zal blij zijn met deze
onderscheiding, want naast de
eer, die men met een dergelijke
decoratie oogst, zijn er ook nog
enkele niet te onderschatten ma
teriële voordelen aan verbonden.
Irj de eerste plaats is daar het
pensioen van 200 francs per jaar,
dat de Britse staatsman zeker
niet onwelgevallig zal zijn. Per
slot van rekening is het een dure
tijd, vooral als je zo het een en
ander wil aanschaffen.
Als U dacht, dat het met die
200 francs was afgelopen dan
hebt U hét glad mis. Er komt nog
een toelage bij van 200 francs per
jaar voor de aankoop van tabaks
artikelen. Nou, wat zegt U daar
van? Churchill zal zijn plezier
niet op kunnen. Wij weten allen,
dat hij het werkwoord roken in
alle mogelijke tijden kan vervoe
gen. In de toekomst zal hij dat
nog beter kunnen, want een rook-
centje van negen spie per week
zet aardig zoden aan de dijk. De
angst van zijn aanhangers, dat
Churchill na dit vdordeeltje, wel
eens last van nicotine-vergifti-
ging zou kunnen krijgen, lijkt ons
overdreven.
Het laatste privilege doet de
deur dicht. De Franse militaire
medaille-dragers moeten, als zij
in beschonken toestand op straat
worden aangetroffen, op kosten
van de president van de repu
bliek in een taxi naar huis wor
den gebracht. Mijn vulpen wei
gert hierop commentaar te geven.
Zij wil mij alleen toestaan deze
twee woorden neer te schrijven:
,.Nou moe."
Criticaster
werking verleent. Bezwaren
kunnen ook bU de burgerlijke
prijzencommissies worden inge
diend.
Conclusie
Het gegeven cijfermateriaal heeft
natuurlijk maar een betrekkelijke
waarde, aangezien het aantal door
de tuchtrechters behandelde zaken
slechts een gedeelte van het werke
lijk begane aantal prijsovertredingen
weergeeft.
Het boete-bedrag toont de om
vang van de strijd, die door de be
trokken overheidsinstanties tegen
de prijsopdrijving en het daaruit
voortvloeiende inflatie-gevaar wordt
gevoerd. Het bedrag, dat bij de ge
constateerde overtredingen onrecht
matig is verdiend, komt hierbij ook
enigermate (tot uiting. De cijfers ge
ven in ieder geval een globale in
druk van hetgeen er op de zwarte
markt te koop is. Deze cijfers die
nen evenwel als waarschuwing voor
GOED NIEUWS VOOR
DE ROKERS
De Zweedse dokter Bcrtil van
Aiim heeft oen onderzoek ingesteld
naar de invloed van het roken op
het hart. Hot resultaat van de on
derzoekingen was frappant. De con
clusies moesten luiden, dat het hart
zich van hot roken van zyn bezit
ter niets aantrekt en rustig door
gaat met kloppen. Zware rokers
heeft dokter Ahm onderzocht, oa.
een zakenman van 67 jaar, dia ge
durende 50 jaar dertig sigaren per
dag had gerookt en een 49-jarige
onderwijzeres, die 30 sigaretten in
hetzelfde tijdsbestek opdampte.
Hun hart mankeerde niets. De
Zweedse arts liet ook lichte en
niet-rokers een tijdlang kettingro-
ken. Zij werden alleen wat slap en
bleek. Hun hart klopte gewoon
door.
ieder rechtgeaard Nederlander. Mo
gen zij een stimulans zijn voor de
gezamenlijke strijd tegen de prijs
opdrijving, of duidelijker gezegd,
tegen de aantasting van de toch al
geringe koopkracht van een groot
deel van onze bevolking.
Twaalf jaar geëist tegen J. Slooten
te Rustenburg
JACOB SLOOTEN was tot JM0 een
eerzaam, hoewel enigszins aan
lager wal geraakt kruidenier in ons
kleine dorpje Rustenburg. De krui
denierspolitiek, die h|j voerde, bracht
hem regelrecht naar de ondergang,
daar hij in Duitse krijgsdienst trad.
Mochten de Duitsers deze oorlog ge
wonnen hebben, misschien dat wq
eenmaal de naam „Jacob Slooten"
in vlammende letters tegen de Ger
maanse hemel zagen afsteken als
zünde groothandelaar in kruideniers
waren, doch het lot was ons gunstig
en zo zat Slooten Donderdagmorgen
in het bankje, waar reeds zavelen
plaats namen in het gebouw van het
Bijzonder Grechtshof te Amsterdam.
Jacob Slooten verliet, ondanks
financiële hulp van dorpsgenoten, de
winkel in Rustenburg, zegde de
kleinhandel vaarwel en werd gros
sier in onderduikers. Hij nam dienst
bij de Vrijwillige Hulppolitie, trok
in bij zijn schoonvader in Groot-
Schermer en werd in 1943 te Zaan
dam gesignaleerd als bewaker van
Gemeentehuis, Gewestelijk Arbeids
bureau en Distributiegebouw. Hjj
vertrok vandaar naar Alkmaar en
vervolgens naar Schalkhaar.
„Ik kon er niet tussen uit, edel
achtbare!" zei Slooten benepen.
Hij kwam steeds hoger en werd
lid van de arbeidscontróledienst, een
deftig woord voor jacht op onderdui
kers. En hij ging op jacht in de om
trek van Groot-Schermer en kwam
met buit in Obdam aan.
Als getuige werd gehoord H. J.
Kolenbrander, opperwachtmeester
der marechaussee te Alkmaar, die
mededeelde, dat Slooten een gevaar
lijk man was geweest. Th. J. P.
Borsti opperwachtmeseter der rijks
politie te Obdam, zag kans de ge
arresteerde onderduikers te bevrij
den. Maar Borst's vrouw en kinde
ren waren, daar deze getuige na-
tuurlijk onderdook, lange tijd vast
gehouden. Eenmaal was Slooten ook
van Alkmaar naar Amersfoort ge
reisd om een transport onderduikers
te begeleiden. Nee, Jac. Slooten had
beter kruidenier kunnen blijven,
want de procureur-fiscaal eiste 12
jaar gevangenisstraf.
De uitspraak werd op 22 Mei be
paald.
PHILIPS NAAR WEST-
DUITSLAND
Naar aanleiding van berichten, die
in de Nederlandse pers circuleren om
trent fabricageplannen van de N.V.
Philips In Aken werd ons op onze
vraag medegedeeld, dat productie van
bepaalde artikelen in de loop van 1947
aldaar en elders in West-Duitsland te
gemoet kan worden gezien.
Thans is het laatste grote contin
gent Japannezen, bestaande uit on
geveer 2300 man en afkomstig van
Java en Sumatra, aan boord van de
„Kumano Maru" van Tandjong-
Priok naar Japan vertrokken.
Schacht is veroordeeld tot acht jaar
werkkamp. Men acht deze straf op
de datum van zijn eerste arrestatie
te zijn ingegaan. Hij heeft er dus
reeds twee jaar op zitten. Als hij vrij
komt zal hij als arbeider in zijn on
derhoud moeten voorzien, aangezien
hij uitgesloten is van het bankbedrijf
en zijn vermogen op 10.000 mark na
verbeurd is verklaard. Op Coney
Island, het bekende Amerikaanse'
vermaak centrum, zijn vijf gebouwen
door brand verwoest. Een zwarte
rookmassa steeg op en verspreidde
zich kilometers ver. Ongeveer22
personen, voornamelijk brandweer
lieden, moesten zich onder medische
behandeling stellen. Schacht zal
in hoger beroep gaan. HM de
Koningin heeft gratie verleend aan
D. E. Buter en de tegen hem uitge
sproken doodstraf gewijzigd in le
venslange gevangenisstraf. De
eerste internationale uitwisseling van
amateur-toneelgezelschappen staat
voor de deur: „The Highbury LIttlt
Theatre" te Birmingham komt ori
bezoek bij „De Plankeniers" ti
Naarden. Deze club gaat deze zomej-
omgekeerd naar Engeland. Dé
politie te Rome doet nasporingen
betreffende een geheimzinnige grijze
auto, die daar fascistisch propa
gandamateriaal verspreidt.
D* goaoooterftad Tan lampen heeft verboden het Bitten en
liegen ia geselschap Tan Iemand Tan de andere kunne op
dijken, bermen of onderkanten. Dit Terbod geldt elleon
niet Toor personen, die met elkaar gehuwd atjn of bloed
of aaoTerwanteehep kunoon aantonen.
- Oortwi
3Ujf rustig z tikej\ f i'K_keb
broer trouwboely? bj*"me
CLANDESTIENE SLACHTPARTIJ
Ijverig speuren, veertien arrestanten
Krommenie. De clandestiene slach
terij, die de vorige week ontdekt
werd in deze gemeente, is nog om
vangrijker gebleken, dan de politie,
die er reeds geruime tijd kennis
van had, dat er iets aan de hand
was, vermoedde. Sinds vorige week
Woensdag, toen de slagers betrapt
werden, op het moment dat zij het
vlees in een taxi zouden laden, heeft
de politie o.l.v. den heer J. den Boef,
niet minder dan veertienpersonen
gearresteerd.
Ondèr hen bevonden zich slagers
uit verschillende Zaangemeenten,
die te goeder naam en faam bekend
staan. Twaalf man werden op trans
port gesteld naar Haarlem. De be
trokkenen zijn:
Slachters: P. G. en C. J. v. Z. te
Wormerveer; H. v. E. en J. P. te
Krommenie en J. J. v. M. te Wormer.
G. W. te Wormer was de vervoer
der. De afnemers waren: M. S. te
Zaandijk; A. K. en F. K. te Koog
aan de Zaan en C. F., P. Th. Z. en
S. K. te Wormerveer. J. A. V. te
Purmerend die gelegenheid tot slach
ten had gegeven en zijn medeplich
tige B. H. te Wormer werden na
verhoor weer op vrije voeten ge
steld.
Het verloop
Vorige week Woensdag werd een
auto aangehouden, waarmee al eer
der clandestien vlees werd vervoerd
en kon de slachter gearresteerd
worden. Te zijnen huizir werd een
partij vlees en vet aangetroffen. De
plaats waar de koe geslacht was
leek-meer op een mestvaalt dan op
iets anders, zodat met alle eisen be
treffende de volksgezondhid en hy
giëne is gespot Ook het vervoer in
vuile jute en papieren zakken was
niet smaakvol te noemen.
Enige uren na'de eerste arrestatie,
werden nog enige deelgenoten in het
complot veilig opgeborgen in het
bureau van politie. Die Woensdag
hadden de heren twee koeien ge
slacht. Het grootste gedeeltè van
het vlees werd achterhaald en daar
bij bleek, dat in de Zaanstreek di
verse afnemers, merendeels slagers
waren. Ook in Amsterdam hadden
de heren hun klanten.
Bij één der afnemer-slagers werd
een behoorlijke partij vlees, onder
de vloer van zijn woning aangetrof
fen, wat, na keuring aan het abat
toir te Zaandam, voor menselijke
consumptie werd afgekeurd. Het
bewijsmateriaal stapelde zich zoda
nig tegen de 14 arrestanten op, dat
voor hen maar één uitweg bestond,
n.1. volledig bekennen. Hetgeen dan
ook prompt geschieddéT Hierbij
kwam tevens vast te staan, dat enige
der verdachten zich reeds langer aan
dergelijke praktijken hadden schul
dig gemaakt.
Als slachtplaats werd o.a. gebruikt
een vuile schuur, een kelder, een
veestal of een stuk grasland. De
heren van het .complot gingen zeer
omzichtig te werk en lieten niets
na. om de politie en justitie uit han
den te blijven, maar zoals altijd,
werd er een fout gemaakt, waardoor
het balletje aan het rollen kwam.
Wellicht zijn ze zelfs te- omzichtig
te werk gegaan. In Koog a. d. Zaan
vertelden de kinderen hun ouders
tenminste, dat ze de „Spookauto"
weer gezien hadden. Wanneer die
kwam aanrijden en stopte bij de
afnemer, dan werd eerst heel om
zichtig gekeken, of de kust veilig
OP VERZOEK VAN ONZE LEZERS
I. KLINKERS OP HET EIND VAN EEN
OP HET EIND
LETTERGREEP.
Bo-ter, maar goo chelen- goo-chem
Ka-ter
Bu-ren
He-ren
Dns: op het eind van een lettergreep één
Uitgezonderd: de o voor
ontgoochelen enz.
ch, voorb.: goochelaar;
II. KLINKERS OP HET EIND VAN EEN
WOORD.
twee, dan ook tweede; tweetal ;nz.
Dus op het eind van een woord één
Haar twee ee, en ook de woorden, die men daar
van ban maken.
Bijv.zee, dan ook zeeleeuw, zeehond en*.
III. OVER DE CH.
iMen schrijft de CH alleen als men de CH hoort.
Dus: cchool, schuit, schaap, schol enz.
Dus: mens, vis, vlees, trots enz.
Ultz: Bi) lsch wordt de eh wel geachrevook al
hoort men de ch niet.
Voorb.: economisch, electrlsch, Russisch, Indische.
DE N MAG VERVALLEN IN DE SPELLING
1 Oude spelling Is geoorloofd.
2 Spelling „Marchant" is geoorloofd
3 Nieuwe spelling is gewenst
v
D.w.z.: geen N. Dus: De baas ontslaande ontrouwe knecht
Dus: De jager doodt de leeuw
Dus: Geef mü deze jas en die mantel aan.
Opm.: In staande uitdrukkingen blijft de N.
D.w.z.: als men de n .ook duidelijk hoort; voorb.: in koeien bloede;
met voorbedachten rade; met dien verstande.
IV. DE N-KWESTIE IN: DE; DIE; DEZE; WIE; MIJNE enx.
DE N BLIJFT GEHANDHAAFD IN DE TAAL t
Zoals:
1 In Teg. Tijd; Verleden Tijd eo*.
Voorb.: Gisteren verkleedden de dames zich voor het bal.
2 Voltooid deelwoord, als bljvoegelljk naamwoord gebruikt:
Voorb.: Ingebonden boaken; de verloren wedstrijd.
3 Stoffelijke bfjvoegelljbe naamwoorden:
Voorb.: 'n gouden ring; 'n houten klomp; 'n stalen veei.
V. DE AARDRIJKSKUNDIGE NAMEN.
Aardrijkskundige namen van Nederland en Belgli volgen de oude spelling: *s Hertogenboach; Hoogeveen; Heerenveen-, Waterloo. Ook In samenstellingen
als het geheel een aardrijkskundige naam vormt: Woordhollandach Kanaal; Keulache Vaart. Maar niet: samenstellingen als het geheel geen aardrijks
kundige naam vormt: Noordhollandse Opm.: Namen van straten, lanen, pleinen enz. worden niet als aardrijkskundige naam beschouwd.
Aardrijkskundige namen buiten Nederland en België volgen de nieuwe spelling: Wenen, Chinese Zee; Keulse dom.
was. „Ja", hoorden de kleuters dan
zeggen, waarna een der passagier»
met razende snelheid een meer of
minder groot pakket in dé winkel
werkte. Van een behoorlijke afle
vering was geen sprake. Daarvoor
ontbrak de tijd. De brenger snelde
veelal terug naar de wachtende
auto, die dan met grote snelheid ver
dween. Zo vlot ging dit alles, dat de
wagen meestal al reed, voordat de
passagier gezeten was, hetgeen om
standers wel eens de schrik op het
lijf gejaagd heeft
Beproeft Uw Combinatie
vermogen
Ter afwisseling geven wij nu ba
onze schaakrubriek eens enige pro
blemen. Om het combinatievermo
gen te scherpen kunnen zij van gro<-
te waarde zijn.
Hier völgt probleem één.
Wat doet gij in dit géval?
■Ml
Wit geeft Mat in 2 zetten
De oplossing vindt U in de vol
gende schaakrubriek.
BUNKERS Dl.
LUCHT IN
En waterleiding
ging mee
Ransdorp. De beide bunkers, die
nog steeds op de weg van Rnusdorp
naar Schellingwoudo stonden, zyn
gisteren tot groot gerief van liet
verkeer, door de genio opgeruimd.
De bewoners van Ransdorp en Ho-
lysloot werden eclit^r dc dupe, want
een buia van de waterleiding sprong
mee, zoodat do^e dorpen nu van
water zyn verstoken. Men hoopt
echter hedenavond do leiding te
hebben hersteld.
Loket-Logica
Wie goed doet, goed ontmoet. Maar.
dat zegfr die bakker in Oosthuizeg,
die wit-hoet by myn houton bouwsoi
aanklppt wegens aangedaan onrecht,
.niet. na. De bcsto man kookt van ver
ontwaardiging en niet hclcipaal zondei
reden. Leest, volk van deze lage lan
den, wat onze modebroeder is over
komen. En ergens in do wydo uitge
strektheid van onzo nu bloeiende
Beemstcr is iemand, die zich tczelfder-
tyd in- een stil hoekje stiekum moet
gaan schamen.
De bakker in Oosthuizen kreeg drie
weken geleden van het Distributiekan
toor 4X85 rantsoenen brood teveel
toegewezen. Dat waa oon ambtenaren-
fout van vier balen meel. De bakker
had kunnen zwjjgen en die meevaller
kunnen incasseren. Geen haan zou er
n8ar hebben gekraaid. Maar de man
met sloof en buis was eerlijk en belde
meteen het kantoor in do Bcemster.
Daardoor kon dó fout worden hersteld.
Dezelfde bakker moes Maandug bon
nen inleveren voor dertien balen meel
"(13X85 rantsoenen oftewel 1105 bon
netjes). Laat daar nu precies 1 bon
netje (zegge en schrijve één rantsoen
tje) bij zijn dat ongeldig was. Leiden
in last achter het loket. Maar geen
nood. Een collega, die de bonnen voor
onze bakker naar de verre Buurt
bracht, had wel gcldigo bonnetjes bjj
zich, zodat dat eene verlopen dinge
tje kon worden omgewisseld. Iedere
goede ambtenaar zou als dienaar des
volks hierin hebben toegestemd. Maai
deze Bcemster distributie-ambtenaar
deed dat n i e t. En do cerlyke bakkot
in Oosthuizen, de man die dio vier ba
len meel niet verzweeg, heeft nn zfl»
opplakvellen teruggekregen en moofc
om dat eene onnozele bonnetje op een
andere dag. een s p e c 1 a 1 o reis naar
Midden-Bcomster maken om de zaak
in het reine te brengen
Is het wonder dat-io woest is!
En zouden wo zo'n ambtenaar zul
ke bureaucratische streken niet kun
nen afleren! By voorbeeld door heoa
by wijze van rancune op te dragen
dio vier balen meel op z'n nek tn
nemen en van Oosthuizen naar Mid-
dèn-Beemstcr to dragen. Liefst op een
snikhete dag als vandaag
