LAND M HOUT EN LUCIFERS
Buitenland j
Paus spoort aan tot opbouw
van de vrede
Stakingen in Belgie en Frankrijk
De Chinesen willen vrede
KORT maar krachtig
Buitenland
Binnenland]
Regeringsverklaring over
de „nota"
Aanvaarding betekent ver
mindering troepen
Actie in Amsterdamse
metaalnijverheid
KORT
4e Jaargang No. 947
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 l.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Dinsdag 3 Juni 1947
Directeur;
flfL W. REfNDERS
Hoofdrede® teurJ
O. El DB WINTER
In een radiorede, die drie kwartier duurde heeft de paus zich tot de
gehele wereld gericht en de mensen aangespoord mee te werken aan de
opbouw van de vrede. De wonden door de oorlog geslagen, aldus de
paus, zyn nog niet geheeld maar integendeel dieper geworden. Het jaar
1947 is reeds half voorbij en nog steeds ztfn er overweldigende proble
men ter oplossing overgebleven. Een orde van recht en vrede moet gesteld
worden in de plaats van onenigheid en geweld. Het opbouwen van de
algemene veiligheid moet geschieden op morele zowel als materiële basis.
Het is nog niet te laat om door gezamenlijke krachtsinspanning een
dragelijke wereld te scheppen.
De verlaging van het broodrant
soen van 250 tot 150 gram per dag
ls voor de bakkersbedienden te Pa
rijs aanleiding geweest om het werk
neer te leggen. Zij hebben zich voor
genomen gedurende de eerst volgende
48 uur geen brood by de klanten af
te leveren. De bakkersbedienden
staan niet alleen om te staken, ook
op de Renaultfabrieken gaat de slow-
down staking, die reeds een week
aan de gang is, rustig verder. In het
Noorden van Frankrijk beginnen de
bankbedienden weer onrustig te wor
den. Verder hebben ook vele arbei
ders ln de petroleumindustrie van
daag het werk neergelegd. Als de
ministers nu ook nog willen staken
kan het in Frankryk een gezellige
boel worden.
Brood
België volgt het voorbeeld van zyn
Zuiderburen. Stakingen beginnen ook
daar tot de meest gewone dingen te
behoren. Vandaag zagen duizenden
Brusselaars zich genoodzaakt zich te
voet naar hun werk te begeven. Vol
gens de plannen had het personeel
van tram en busdiensten het werk
neergelegd. Ook in enkele andere
grote plaatsen stonden de tram en
bussen werkloos. Het personeel van
deze diensten eisthoger loon. In
dien zij voor het einde van de week
geen voldoening krygen zal de sta
king in alle provincies worden voort
gezet. Alleen de taxi's maken van
de gelegenheid gebruik om goede za
ken te doen.
Vrede in China?
De politieke Volksraad, het hoogste
vertegenwoordigend lichaam van het
Chinese volk, heeft een voorstel om
vredesonderhandelingen met de Chi
nese communisten te hervatten, aan
vaard. Er werd by de regering op
aangedrongen ernstige pogingen in
het werk te stellen het probleem met
politieke middelen op te lossen. De
raad heeft de communisten verzocht
onmiddeliyk afgevaardigden naar
Nanking te zenden opdat de vredes
onderhandelingen ten spoedigste zou
den hervat kunnen worden. De raad
heeft er tevens by hen op aange
drongen hun vroegere voorwaarden
voor de hervatting te laten varen.
Het Britse militaire bestuur heeft
de tekst gepubliceerd van de Brits
Amerikaanse overeenkomst betref
fende Duitsland. De economische
raad zal uit ongeveer 54 leden be
staan en worden samengesteld op
basis van de laatste verkiezingen in
beide zones. De leden worden geko
zen door de provinciale regeringen en
wel voor elke 75000 inwoners een lid.
De economische raad staat onder toe
zicht van een twee partyencommissie
èn zal boven alle geldende Duitse
wetsbepalingen staan. Zyn uitspraak
is voor alle rechtbanken bindend. De
raad is bevoegd verordeningen uit te
vaardigen Inzake productie, toewij
zing en distributie van goederen en
grondstoffen enz.
De Griekse regering is opnieuw bg-
eengekomen om de vorderingen te
bestuderen die gemaakt zijn sedert 't
grote offensief tegen de guerillatroe-
pen begon. De regering zit in zak en
as. De vooruitzichten zyn dan ook
somber. Aan de Noordelijke grenzen
concentreren de troepen zich en naar
het officiële regeringscommuniqué
meldt is er sprake van een openlgke
agressie der buurstaten. Vrywilligers
uit Joegoslavië en Bulgarye zyn in
grote getale samengestroomd om de
guerillatroepen te versterken. Slechts
het stationneren van Engels-Ameri
kaanse troepen langs de Griekse
Noora^rens '-*n verhinderen, dat de
guerilla's steeds van verse troepen
en materiaal worden voorzien, aldus
de Griekse regering.
Te New Delhi is de conferentie
begonnen tussen Lord Moundbatten
en de Voorindisohe leiders.
De ex-Hongaarse president, Nagy
heeft geweigerd voor een rechtbank
te verschynen. De leider der Hon
gaarse communisten had hem telefo
nisch verzocht hiervoor naar Honga-
rye terug te keren.
Marshall heeft verklaard, dat
Amerika zal voortgaan hulp te ver
lenen aan Italië. Hy wenste de nieu
we regering veel succes.
Het proces tegen maarschalk
Grazianl, Mussolini's vroegere opper
bevelhebber, is wegens ziekte van de
beschuldigde uitgesteld.
25 Duitsers zullen uit Zuid-Afri-
ka worden gezet op advies van de
deportatie commissie.
Te Praag is de conferentie van
het wereldverbond van vakvereni
gingen begonnen met een byeen-
komst van het presidium.
Van officiële zgde wordt tegen-
Drukte in de scheepsbouw. B(j de Nederlandse Scheeps- en Dok Mg.
te Amsterdam zjjn alle werven bezet met ln aanbouw zynde schepen.
gesproken dat Attlee binnenkort
naar Amerika zou gaan om bespre
kingen met Truman te voeren.
Rusland heeft critiek geleverd op
de militaire plannen van Zweden.
Bidault heeft een scherp protest
gezonden aan de Egyptische regering
tegen de „medeplichtigheid dezer re
gering" by de ontsnapping van Abd
el Krim.
Sanstroem, de Zweedse rechter,
ls tot voorzitter gekozen van de Pa
lestina commissie der V.N.
Men verwacht dat Amerika ook
aan Perzië dollars zal verstrekken.
De onderhandelingen hierover duren
nog voort.
U/dj, Capen
Het weekblad „De Linie" is het
nieuwe Polen niet byzonder gunstig
gezind. Het geeft daarvan week na
week blijk. Zover het blad zakel^e
argumenten naar voren weet eite
brengen, kan geen mens daar be
zwaar tegen hebben. Het wordt ech
ter bedenkeiyk, als het met verhalen
komt, die nogal fabuleus klinken.
In het ladtste nummer dist „De
Linie" het volgende schoons op:
„Onlangs hebben de Poolse Bis
schoppen een herderlgke brief het
licht doen zien, waarin het verder-
feiyke alcoholisme scherp wordt
veroordeeld. De Poolse correspon
dent van de Engelse Catholic Times
meldt, dat statistische gegevens
aantoonden dat deze brief noch
overbodig, noch overdreven was.
Het Socialistische dagblad Robotnik
bericht, naar aanleiding van een
enquête, dat in de provincie Lublin
meer dan 80% der kinderen tussen
7 en 15 jaar gebruik maakt van
alcohol en ongeveer 30% er werke-
hjk aan verslaafd is. In een kliniek
te Warschau zyn achttienjarige
jongens en meisjes onder behande
ling die aan delirium ïyden. Vele
scholen zyn gesloten en de leer
krachten, die mede dit euvel had
den kunnen voorkomen en bestry-
den, zyn gedlvongen hun beroep
vaarwel te zeggen."
Het is werkelyk griezelig dat al
coholisme onder de kinderen. Acht
van de tien kinderen, die regelmatig
alcohol nutligen, waarvan 30% tot
de verslaafden behoort.
Polen echter ligt ver en wat meer
zegt achter het befaamde z.g. stalen
gordyn. En het zou teveel verlangd
zyn van „De Linie" als het blad ten
opzichte van de Oost-Europese lan
den objectiviteit zou nastreven. Laat
men een volgend maal met zakelyker
argumenten werken!
ZWEDEN leverancier van hout en lucifers werd in de laatste
decennia getypeerd in twee figuren: de oude sympathieke
en sportieve koning Gustaaf en de socialistische minister
president Per Albin Hansson.Vorige jaar is de laatste ,ter-
wyi hy op een Zondagmorgen op de tram stond te wachten,
plotseling te Stockholm overleden. In alle geledingen van
het Zweedse volk heerste rouw en verslagenheid. Maar het
door hem en Brauting begonnen werk ging verder.
Politiek evenwicht
IN Zweden treffen wy dezelfde
merkwaardige situatie aan ,als in
Noorwegen. Ook hier beschikken de
sociaal-democraten juist over de
helft van het aantal zetels in het
parlement, n.1. 115 van de 230. De
oppositie bestaat uit 4 partyen,
waaronder 15 communisten. Tydens
de tweede wereldoorlog had Zwe
den een nationale regering, uit alle
partyen behalve de communisten
samengesteld. In 1945 werd deze
coalitie regering afgelost door een
zuiver socialistisch kabinet, dat
ging werken op de basis van een
welomschreven program. De laat
ste verkiezingen brachten de socia
listen slechts een gering verlies,
doch de kleine parlementsmeerder-
heid ging verloren. Er bleef echter
een geheel socialistische regerings
ploeg, die het uiteraard niet ge
makkelijk heeft bij het tot stand
brengen van principieel-structurele
hervormingen. Ondanks vele tegen
slagen werkt het kabinet dapper en
consequent verder.
De defensie
ALS alle Scandinavische landen
ls ook Zweden zeer pacifistisch
Aan leger en vloot werd voor 1940
slechts een betrekkehjk klein deel
van de staatsuitgaven besteed. De
wereldoorlog dwong tot een andere
koers. De defensie-begroting liep
op tot een jaariyks bedrag van 950
millioen kronen. Onmiddeliyk na de
oorlog werd begonnen deze post
omlaag te brengen. Thans be
draagt deze nog 800 millioen kro
nen en er zal ook verder nog dras
tisch worden bezuinigd. De vryko-
mende credieten zullen geheel voor
sociale doeleinden worden besteed.
Belastingperikelen
IN Zweden beschikt de staat
over inkomsten uit verschillende
monopolies, zoals die van tabak,
alcoholica, bier en limonades. Men
overweegt een dergeiyk monopolie
voor benzine. Deze monopolies le
veren de Zweedse staat belangryke
baten op.
Daarnaast is er een belangryke
vermogensheffing ingesteld om
mede de sociale maatregelen te fi
nancieren. Tegen deze fiscale ont
werpen bestaat veel weerstand. Het
liedje, dat overal wordt gezongen.
Wie veel heeft, heeft weinig te mis
sen. Men wentelt de lasten 't liefst
af op de minst draagkrachtigen.
Recente gebeurtenissen in ons ei
gen land spreken in deze een dui-
deiyke taal.
De Zweedse regering laat zich
echter niet uit het veld slaan. On
danks het geschreeuw der kapitaal
bezitters natuuriyke zowel
als rechtspersonen zet zy haar
politiek rustig door. Tevens stelt
zy belangryke groepen van mlnst-
draagkrachtigen vry van inkom
stenbelasting. Ook hiertegen wordt
van burgeriyke zyde hevig lawaai
gemaakt.
De economische situatie
DE Zwëedse regering streeft
sterk in de richting van een orde
ning van het economische leven. Zy
is daarby in een hevig debat ge
wikkeld met de oppositie over de
aanwending van de buitenlandse
fondsen en de invoermaatregelen.
Tot voor kort was de invoer in
Zweden geheel vry. Het gevolg
was, dat vele onnutte dingen het
land binnenkwamen en de deviezen
voorraad angstwekkend slonk.
Toen greep de regering in en
nam een aantal maatregelen, die
niet bizonder populair waren. De
invoer wordt thans geheel gecon
troleerd en gebeurt op basis van
een urgentieprogram.
Er werd een stortvloed van ver-
wyten op de regering afgevuurd.
Deze echter antwoordde: „wy
hebben eens willen nagaan hoe het
op economisch gebied verloopt, als
men de ongebreidelde vryheid laat
heersen. Men ziet nu wel, dat het
dan mislukt... dus gaan wy aan
plan-economie doen en wy hopen,
dat iedereen de les zal hebben be
grepen!"
Lonen en prijzen
HOE is in Zweden de verhouding
tussen pryzen en lonen? Dreigt er
inderdaad inflatie, zoals sommigen
willen doen geloven? Wy geloven
het niet!
Zweden kent, ook al is het niet
in oorlog geweest, distributie van
vele artikelen. De rantsoenen ech
ter zyn vrij hoog, zodat de distri
butie niet knellend is. Schoenen en
textiel zyn niet gedistribueerd en
voldoende verkrijgbaar. Er bestaat
in dit land een straffe loon- en
prysbeheersing. Dank zy de activi
teit van de vakverenigingen wer
den niettemin de lonen verhoogd
en de sociale positie van de arbei
ders verbeterd.
Zo kent Zweden vele moeilijkhe
den. Voor ons, die de economische
ontwrichting van West-Europa da
gelijks aan den ïyve ondergaan is
dit schone land echter een paradys
op aarde. Tevens bewyst Zweden,
dat er een eigen economische- en
sociale politiek mogeiyk is tussen
Moskou en Washington. DEWL
De raad van ministers heeft zich in zyn vergadering van 2 Juni be
raden over de situatie ln Indonesië, zo deelt do regeringsvoorlichtings
dienst mede:
Instemmend met de op 27 Mei j.L aan de Republikeinse delegatie
overhandigde nota van de commissie-generaal, is de raad van oordeel,
dat de daarin vervatte denkbeelden ca voorstellen een loyale altvoering
van de overeenkomst van LJnggadjati inhouden en op die grond ook voor
de Republikeinse regering aanvaardbaar zyn.
Wordt de nota, geiyk in redeiykheid verwacht mag worden, door de
Republikeinse regering aanvaard, en vervolgens in gezameniyk overleg
met alle partyen uitgevoerd, dan ls naar het oordeel van de raad do
grondslag gelegd voor een vermindering van de sterkte der Nederland
se krijgsmacht ln Indonesië op voet van wederkerigheid en zal daartoe
dus kunnen worden overgegaan.
Mocht het antwoord van de Republikeinse regering onverhoopt onbe
vredigend zyn dan ziet de Nederlandse regering, in overeenstemming van
het gevoelen van de commissie-generaal, in voortzetting der tot ver
gevoerde onderhandelingen geen heil, en zal zy overeenkomstig haar ver-
antwoordeiykheid op andere wyze naar een oplossing van de thans ln
Indonesië bestaande onhoudbare toestand streven.
Ook dan zal het program van Linggadjatl onverkort richtsnoer
biyven van het regeringsbeleid.
Actie van metaalarbeiders
In Amsterdam is het onder de me
taalarbeiders tot een actie gekomen.
Maandagmiddag kwamen zy in grote
getale op twee plaatsen byeen. Aan
het einde van beide vergaderingen
werd een nota aangenomen, welke
inmiddels aan de minister van So
ciale Zaken is verzonden. De verga
derde metaalarbeiders verklaren, dat
zy de actie van de E.V.C. steunen,
die deze organisatie voert voor:
verhoging van het minimumloon met
10% en een evenredige verhoging van
het maximumloon; vacantietoeslag
van 50% van het uurinkomen over de
gehele duur der vacantie, nog dit
jaar ingaande; verhoogde uitkering
by ziekte en ongeval, zy dringen er
by de minister op aan, dat deze
eisen binnen de kortst mogeiyke tyd
worden ingewilligd.
De vergaderde metaalarbeiders
stellen zich op het standpunt, dat
„wil het huidige peil van de produc
tie gehandhaafd biyven en zo mo-
geiyk nog worden opgevoerd, als
een der eerste voorwaarden moet
worden beschouwd, dat met de ar
beiders ernstig rekening wordt ge
houden".
Overval op bakkerij
Zaterdagnacht hebben drie gemas
kerde personen, die met een revolver
waren gewapend een overval ge
pleegd op een bakkery te Delft. De
bakkersknecht werd met een vuur
wapen bedreigd. Toen deze knecht
echter luidkeels begon te schreeuwen
maakten de indringers toch geen ge
bruik van hun wapen, maar sloegen
hem met een eind hout neer. Daar
na sloeg het edele drietal, zonder iets
mede te nemen op de vlucht. Nog de
zelfde nacht werden de drie mannen
echter op aanwyzing van een nacht
waker door de Delftse politie inge
rekend.
Man doodgebleven
In het passagebureau van de KLM
te Amsterdam is plotseling een ze
ven en zestig jarige heer uit Brus
sel doodgebleven. Hy bleek een hart
verlamming te hebben gekregen.
Een geiyk lot trof een ongeveer
zeventigjarige vrouw, die in de Lin-
naeusstraat plotseling in elkaar zak
te en dood naar een der ziekenhuizen
moest worden vervoerd. Haar Identi
teit kon nog niet worden vastgesteld.
Electrisch naar Eindhoven
De her-electrificatle van het baan
vak Rotterdam naar Eindhoven is
thans gereed gekomen. Dinsdag zal
er een proefrit worden gehouden.
Slaagt deze, dan zal het reizigers
verkeer voortaan rechtstreeks zon
der overstappen te Utrecht kunnen
plaats vinden. Er zal een twee uur-
dienst worden gereden.
Verplichte vrije dag
musici
Het na de bevrydlng geschorste
besluit, regelende de wekehjkse vrye
dag voor musici is weer van kracht
geworden. Er zal een scherpe con
trole worden uitgeoefend op de na
leving ervan. Als regel zal de Maan
dag voor vrye dag zyn bestemd. On
dernemers, die hiertegen ernstige be
zwaren menen te kunnen inbrengen,
kunnen zich wenden tot de directeur-
generaal van de Arbeid.
Torpedobootjager naar
Indonesië
De torpedobootjager „Tjerk Hld-
des" is van Amsterdam naar Indo
nesië vertrokken. De „Tjerk Hiddëk"
is een zusterschip van de „Jan van
Galen" en werd in 1942 in Engeland
gebouwd.
Uit Indonesië
De sterkte ve de Nederlandse
troepen op Java en Sumatra be
draagt thans naar Aneta verneemt
89.178 man.
Over de neergestorte Mustang by
Medan kan nog worden gemeld, dat
het vliegtuig in een vrille is geraakt
en daardoor afgegleden. De o*n 'co.
men piloot is reeds ter aarde bc. :ld.
Generaal Spoor op inspectiereis
door Sumatra heeft een bezoek ge
bracht aan Palembang. Hy verbleef
o.a. enige tyd in het militair hospi
taal.
Aan de Un> ^rsiteit van Indonesië
zqn herbenoen.a de hoogleraren prof,
dr. A. Siegenbeek en prof. Mr. E.
M. Uhlenbeck.
Het Philips concern heeft te Soe-
rabaja een fabriek voor kleine ra
diotoestellen geopend.
maar krachtig
Binnenland
Gisteren zyn vier Nederlanders in
een jeep van Apeldoorn vertrokken
voor een reis rond de wereld.
Prins Bernhard is erelid geworden
van 't studentencorps der Vrye Uni
versiteit te Amsterdam.
Het Byzonder Gerechtshof te Gro
ningen heeft de doodstraf geëist te
gen de 27-jarige opperwachtmeester
der staatspolitie, Faber.
De Delftse fecstweek ter gelegen
heid van het 700 jarig bestaan van
Delft is in volle gang. Zaterdag slui
ting.
De K&the Kollwitz tentoonstelling
in de Lakenhal te Leiden is wegens
de grote belangstelling verlengd tot
Zondag 8 Juni.
Ook het derde kindje van de drie
ling, die in de nacht van Zaterdag
24 op Zondag 25 Mei te Groningen
werd geboren, is overleden. De toe
stand van de moeder is bevredigend
te noemen.
Het weer vandaag
Tot zeer hoge waarden oplopende
temperatuur. Zonnig weer. In het
zuiden en oosten van het land in do
namiddag kans op enkele verspreid®
onweersbuien. Meest zwakke wind
tussen oost en zuid. Langs de kust
invallen van koelere zeewind.
