Tokayer, plasrïi m dictatuur Franco-comedie in Spanje Einde der week algemene staking in Frankrijk Roemeense boeren protesteren tegen optreden der regering KORT KORT maar krachtig Binnenland Binnenland Teleurstellend antwoord op nota Knap stuk werk voor civiele procedure Republiek eist bezette gebieden terug 4e Jaargang No 955 Uitgave N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.g. Redactie Achterdam 20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid derstraat hoek Oudegracht teL 3971 Alkmaar. kmaardei .DAGBLAD VOO» ALKMAAR EN OMGEVING Dinsdag 10 Juni 1947 Directeur: TH. W. REYNDERS Hoofdredacteur: G. E. DE WINTER gUITENLAND j De algemeen-secretaris van het Wcreldverbond van Vakverenigingen, Louis Saillant, heeft aan de algemene raad, die op het ogenblik te Praag vergadert, medegedeeld, dat de Duitse vakverenigingen ongeveer 6 millioen leden telt Ook in Japan groeit de vakbeweging snel en had daar reeds vorig jaar Augustus 4 millioen leden. Het verbond acht het noodzakelijk, dat er zo spoedig mogelijk een conferentie van Aziatische vakverenigingen worden gehouden. De eerste spreker in het debat was de Voorlndlsche afgevaardigde Dange, die wees op de ernstige toestand in Indonesië en erop aandrong, dat het verbond een duidelflk standpunt In deze kwestie zou aannemen. De vakverenigingen in Indonesië, Iran, Voor-Indië en China hebben een harde strijd te voeren tegen de reactie, aldus Dange. De Sowjet gedele geerde verklaarde, dat de vakverenigingen in de V.S., Griekenland en Perzlë door de reactie worden aangevallen en dat de werkeloosheid In de V.S., Italië en Griekenland toeneemt. De zitting van de algemene raad duurt voort. T\e leiders van de vakverenigingen der gas- en electriciteitsbedrijven ln Frankrijk hebben aan de regering medegedeeld, dat de compromisvoor stellen met betrekking tot de lonen onaanvaardbaar zjjn. Een bevredi gende oplossing van de regering wordt uiterlijk Zondag a.s. te midder nacht tegemoet gezien. Reeds wordt sinds gisterenavond in een vijftigtal electriciteitsbedrijven niet meer ge werkt. Waarnemers zijn van mening dat er aan het eind van deze week practisch een algemene staking in Frankrijk zal zjjn. De spoorwegsta king gaat voort. De regering heeft een waarschuwing gericht tot dege nen, die het verkeer van door de re gering op dj weg gebrachte bussen en vrachtauto's zouden willen stag neren, zoals te Cherbourg geprobeerd ls. Hiermede worden hoofdzakelijk passagiers van en naar de schepen, die op Amerika varen, getranspor teerd. Het vervoer van voedsel ge schiedt nog steeds per spoor. yondag 6 Juli a.s. zal Franco's op- volgingswet, welke Spanje tot nominaal koninkrijk maakt, aan een volksreferendum worden onderwor pen. Dit is de eerste maal sedert Franco in October 1936 te Burgos aan de macht kwam, dat Kij het Spaanse volk raadpleegt. Volgens de tekst van de wet blijft Franco staats hoofd doch na zijn dood of bij zijn onbekwaamheid zal 'n regentschaps- raad een lid van de Spaanse konink lijke familie als zijn opvolger aan wijzen. Alle personen boven de 21 jaar zijn verplicht op 6 Juli hun stem uit te brengen. Het uitbrengen der stemmen zal in het openbaar Ge schieden. D |e Roemeense boerenpartij heeft 'n communiqué uitgegeven, waar- maar krachtig Buitenland Twee Engelse politieagenten zijn ln Palestina verdwenen. De Engelsen dreigen met represaillemaatregelen wanneer zij niet ongedeerd terugke ren. De internationale socialistische conferentie te Zurich is geëindigd. De conferentie eiste o.a. een alge mene amnestie in Griekenland. James B. Aleander, leidend func tionaris van de speciale commissie van de V.N. voor Palestina, is met 33 ambtenaren van het secretariaat der V.N. op het vliegveld Lydda aan gekomen. In het zelfc'ï vliegtuig reisde Mosje Shertock, de leider van het kantoor te Washington van het Joods Bureau. Te Winnipeg is overleden Fred. M. Gee, concert-impressario, geboor tig uit Wales, die o.a. madame Galli- curci en Giovanni Martinelli in Ca nada geintroduceerd heeft. Te Bretteville in Normandië heeft de Zweedse minister van sociale za ken. Moeller, een geschenk van vier honderd pasklare huizen aan Frank rijk overgedragen. Te Lund in Zweden is het eerste philosophische congres na de oorlog, georganiseerd door het internatio naal instituut voor philosophie van de Sorbonne, geopend. Ook Neder landse afgevaardigden zijn aanwezig. Te Parijs zijn vier chauffeurs ge arresteerd, die betrapt werden op het eisen van buitensporig hoge prijzen. Hun auto's werden in beslag geno men. in „ten overstaan van de publieke opinie van de wereld" ten scherpste wordt geprotesteerd tegen het op treden der Roemeense regering, die zich staande houdt door de dictatuur van een minderheid, welke voortgaat het land communistisch te maken te gen de uitdrukkelijke uitspraak van de volkswil in. Het communiqué ver langt toepassing van artikel 3 van het vredesverdrag en nr.koming van de bepalingen van Potsdam, Jalta, en Moskou. In felle woorde wordt protest aangetekend tegen de arres taties, die zonder ophouden doorgang vinden en tegen de terreurmethoden en vervolgingen van de regering. Te Londen worden de gebeurtenis sen in de Balkan, waarvan de Hon gaarse kwestie een der duidelijkste uitingen is, met grote aandacht en bezorgdheid gevolgd. Officieel is thans bevestigd, dat de Britse gezant te Bern in de eerste dagen van de Hongaarse crisis een onderhoud had met de Hongaarse gezant in Zwitser land, Gordon, die liever aftrad dan naar Boedapest terug te keren. De Hongaarse socialistische minister van industrie, die eveneens in Zwitserland vertoeft, heeft te Zurich voor de Hongaarse kolonie verklaard, dat vele samenzweerders tegen de repu bliek tot de onmidOlijke omgeving van Nagy behoorden. Op het ogen blik, aldus deze minister, is het in Hongarije volkomen rustig. Op het circuit van Zandvoort werden nationale motorraces gehouden, welke georganiseerd waren door de ILN.M.V.C. Draayer op Norton, winnaar van de 500 cc klasse Internationaal en Fijma op Rudge, winnaar van de 250 cc klasse internationaal, in actie op het circuit. RECTIFICATIE Door een fout ter zetterij is onder de beide artikelen in de no's van Vrij dag en Zaterdag onder het opschrift „Waarheen gaat de wereld" het on derschrift weggevallen en opgenomen onder de rubriek „Wij lazen" van Maandag. Voor de goede orde plaatsen wg dit onderschrift nogmaals: (De hoofdredactie van onze bladen zou gaarne adhaesiebetuigingen ont vangen van hen, die met deze sum mier uitgewerkte gedachten instem men. Wellicht bestaat er dan een mogelijkheid deze gedachten geza menlijk nader uit te werken. Brie ven te richten aan de hoofdredactie onder motto: „waarheen gaat de we reld".) „DEMONEN EILAND" Aan het einde van Juni a.s. zal ons huidige stripverhaal Deraonenelland"' In druk verschenen. Het wordt een keurig boekje van 32 pa gina's ln het formaat 19'/2 x 27. De prijs ls buitengewoon laag gehouden en bedraagt SLECHTS VIJFTIG CENTS. Wij vertrouwen, dat de lezers deze uitgave met vreugde zul len begroeten. Men kan het boekje reeds thans bestellen en wel per briefkaart aan de admi nistratie van ons blad. Men haaste zich, wan de oplage is beperkt Boven Vlissingen heeft men op 1 Juni luchtspiegelingen gezien. Boerderijen, bomen en een hele stad hingen in de lucht. De wegen in de Neder-Betuwe zullen deze zomer worden voorzien van een nieuw wegdek. In verband met de Franse spoor wegstaking rijdt de trein Amster- dam-Partfs niet verder dan Brussel. Ook de verbinding met Basel is ver broken. Generaal Wei-Li-Huang, van de opperste Chinese legerleiding, maakt een reis door Europa. Donderdag is hjj in ons land aangekomen. Htf heeft o.a. Arnhem bezocht. Donderdag a.s. zal in de bonnen- lijst wederom een bon voor een el voor alle leeftijdsgroepen worden aangewezen. Ingaande 16 Juni zullen de pro vinciale voedselcommissarissen de veehouders wekelijks belasten met een verplichte levering van vee. Afgezien van de reeds aangekon digde invoering van twee vleesloze dagen is een regeling in voorberei ding tot sterke vermindering van het vleesverbruik in hotels, restaurants e.d. inrichtingen. Gistermorgen is te Amsterdam de 62-jarige bouwkundige V. van zjjn fiets gevallen en daarbij onder een passerende auto terecht gekomen. V. was op slag dood. WIE het over Hongarije heeft, denkt aan heerlijke Tokayer en pikante goelasch; denkt aan Boedapest bij avond, als dui zenden lichtjes de Donau in toverglans zetten. Hongarije het land van sprookjesprinsessen en sprankelende operette mu ziek; van de zigeuners en de czardas, is ten prooi aan een zware politieke crisis. Juist echter om de achtergrond van deze crisis kan het voor Europa tot een waarschuwing zijn. Geheel eigen historie DIT Donauland heeft een geheel eigen historie. Nauw verwant aan de Finnen, zijn de Hongaren nóch Germanen, nóch Slaven. Reeds in de Middeleeuwen speelde Honga rije een belangrijke rol. Gewoon lijk bèschouwt men Engeland als de oudste parlementaire democra tie. Toch kende Hongarije reeds veel eerder een parlement, dat de macht van de vorst beperkte. Niettemin was Hongarije stellig geen volksstaat. In de volksver tegenwoordiging toch speelden de groot-grondbezitters een over heersende rol. Zo is het tot in de contemporaine geschiedenis ge bleven. Het Hongaarse volk was een „Herrenvolk", gelijk het Pruisische. Daarnaast heeft het minderheden probleem steeds het Hongaarse politieke leven bepaald. Zachtzin nig zijn de Hongaren bij de rege ling daarvan nooit opgetreden. In de dubbel-monarchie was de Hongaarse invloed zeer groot. Was de invloed van de volksmas sa aan de andere kant ook in Hongarije zeer gering. De crisis van 1918 IN 1918 na het einde van de eerste wereldoorlog viel het rijk uiteen. Hongarije werd een repu bliek. Korte tijd kende het land een communistisch bewind onder leiding van Bela Kun, dat niet veel succes kon oogsten en dan ook spoedig ineenstortte. Bela Kun vestigde zich in de schaduw van het Kremlin. De monarchistische, burgerlijke oligarchie van het groot-grond- bezit kreeg het roer in handen en stevende regelrecht naar een fas cistische dictatuur. Admiraal Hor- thy werd als regent van dit koninkrijk zonder koning lei der van deze dictatuur. In de as thuis. Een ogenblik dacht men zelfs aan een personele unie, met Italië onder leiding van Victor Emmanuel. Na de tweede wereldoorlog HONGARIJE werd door de Sow- jet-legers bevrijd en dat impliceer de tevens, dat de fascistische in vloed moest plaats maken voor een Russisch-communistische. Weliswaar is de aanhang van de Hongaarse communisten gering. doch zij voelen zich in hun positie gesterkt door de aanwezigheid der Russen. Hongarije heeft een coalitie-rege ring, waarin formeel de partij van de Kleine Boeren de leiding heeft. Belangrijke agrarische hervor mingen werden tot stand ge bracht. Het groot-grondbezit werd gelikwideerd. Samenzwering of propaganda? ENIGE maanden geleden werd de wereld verrast door de medede ling, dat er in Hongarije een com plet was ontdekt tegen het huidi ge regiem. Het zou de bedoeling zijn geweest de fascistische dicta tuur te herstellen. De samenzwe ring zou gekomen zijn uit de boe zem der Kleine Boeren-party. Er volgden arrestaties en veroorde lingen. Thans is deze zaak in een nieu we fase getreden, door het aftre den van premier Ferenex Nagy, die mede zou hebben samenge spannen zijn eigen bewind ten val te brengen. En zoals Kun naar 't Oosten vluchtte, ging Nagy op de vlucht naar het Westen. Dat reeds geeft te denken en kan veel dui delijk maken. Hoe het zij, Hongarije zit volop in de crisis. Dat de invloed van Mos kou niet geheel afwezig is, zou men ook kunnen afleiden uit de zeer duidelijke stappen van Ame rika. De toekomst van de wereld is ge legen in een vrije federatieve unie van vrije volkeren. Aan een dic tatuur van Moskou of Washing ton hebben de volkeren minder dan ooit behoefte. Dit moge eens in ronde woorden worden gezegd. Daarvoor riskeren wij gaarne een boze brief van zekere vrienden. DEWI ZONDAGAVOND jl. is het antwoord van de Republikeinse regering op de nota van de Commissie Generaal aan de secretaris van deze commissie aangeboden. Het stuk werd onmiddellijk aan dr. van Mook doorgezonden. De regering bestudeert thans ernstig het Republi keinse antwoord. Ondertussen kan wel worden vatsgesteld, dat de eerste indruk in Den Haag teleurstellend genoemd kan worden. De nota zou een knap stuk werk kunnen worden genoemd, wanneer het een civiele procedure gold. Hier gaat het echter over het verder uitwerking van een overeenkomst op voet van een constructief staats manschap. Dat stelt geheel andere eisen. Het gegeven antwoord ver wijdert zich in feite naar letter en geeft van het accoord van Lingga- djati. Blijkbaar wil de Republiek 'n overheersende plaats in Inde- -«» innemen. Maar dit kan slechts ten koste van de andere delen, die zich zelf willen zijn als gelijkberechtigde partners in een te stichten Indonesische federatie. De nota bevat een zekere miskenning van de regeling van het accoord van Linggadjati ten aanzien van de periode, die moet voor afgaan aan de inwerkingtreding van de federatie. In haar nota van 27 Mei jl. heeft de Nederlandse regering aange drongen op grote spoed, mede omdat zij het haar internationale plicht acht de economie van Indonesië weer op een ordelijke basis ten behoeve van de wereld op gang te brengen. Het Republikeinse ant woord 'm de Nota zou de suggestie kunnen wettigen, dat de Repu bliek streeri naar een vertraging van de uitvoering van Linggadjati en dat zij daarbij de schuld van dit getreuzel op rekening van de Nederlanders zou willen schuiven. Einde der vijandelijkheden IN haar anwoord geeft de Indone sische delegatie haar spijt te kennen over het voortduren van de vijande lijkheden en de blokkade, de voortdu rende overschrijding van de demarca tielijnen, rustverstoring door seperatis- tische bewegingen in de door Neder land bezette gebieden enz. Zij is van oordeel, dat hierdoor twijfel ontstaat omtrent de bedoelingen van de Neder landers en dat daardoor de oplossing psychologisch minder gemakkelijk te vinden zal zijn. Gerbrandy boekt succes! VOLGENS waarnemers zou er in de Republikeinse gebieden vrede en wel vaart heersen. In de door de Neder landers bezette gebieden, aldus het Re publikeinse antwoord, zou een tekort heersen aan waarborgen voor de ont plooiing van de democratische rechten. Het trage verloop van de besprekin gen wordt door de Republikeinen ge weten aan de controversen in Neder land ten aanzien van de te volgen Indonesië-politiek. Ons wordt verder verweten, dat wij niet voldoende oog hebben voor de nieuwe orde, die in Indonesië staat te worden geboren. Interim-regering aanvaard DE Republiek is bereid de voorge stelde interim-regering te aanvaar den. Minstens de helft der zetels in deze regering zou echter aan de Re publiek moeten komen. In een groot aantal punten poogt de Republikein se delegatie de gedachte van deze interim-regering te concretiseren. Militaire wensen TEN aanzien van de militaire voor stellen in de Nota maakt de Repu bliek de volgende wensen kenba." demilitairisering van de demarcatie- gebieden en overdracht van de be waking van de zónes aan de politie van beide partyen; terugtrekking van de legereenheden van beide partyen van de demarca- tieiynen naar de garnizoensplaatsen; geleideiyke vervanging van het Ne derlandse leger door het Republi keinse; onmiddeliyke vermindering v. d. le- gersterkte van beide partyen op grond van artikel 16 van de over eenkomst van Linggadjati; de verdediging van Indonesië moet een zaak zyn van de Verenigde Sta ten van Indonesië; de handhaving van rust en orde is een zaak van de Republikeinse poli tie en niet van het Nederlandse leger. Vreemde eigendommen terug BETREFFENDE de economische re geling is de regering der Republiek van mening, dat de eigendommen van vreemdelingen zullen worden te ruggegeven, met uitzondering van die, waarvan de Republiek nationali satie noodzakelijk acht. In het laat ste geval zal schadevergoeding kun nen worden gegeven. De onderne mers, die naar hun ondernemingen terugkeren, zullen zich echter heb ben aan te passen aan de nieuwe v -r- houdingen. De economische voorstellen, vervat in de Nota, worden door de Republi keinen aanvaard, onder voorbehoud van enkele detailpunten van onder geschikte aard. De Indonesische de'eTatie '-*»• er mede accoord, dat er een deviezen- fonds voor geheel Indonesië wordt opgericht. Totdat de „Verenigde Sta ten van Indonesië" worden opge richt zal de Republikeinse regering geen vast percentage van de buiten landse deviezen eisen. Zg zal slechts verlangen, dat uit deze deviezen de voornaamste importbehoeften van de Republiek worden voldaan. De staatsbedryven in de Republiek zullen biyvend worden beheerd door de Republikeinse diensten. Economische aspiraties DE Republikeinse regering aan- vaardt de gedachte om bij de voed selverdeling Indonesië als één gebied te beschouwen. Daarom zal een cen traal orgaan in het leven moeten worden geroepen om deze verdeling te regelen. De basis van deze rege ling zal moeten zijn het beschikbaar stellen van surplus-goederen door ieder der deelstaten. TER bevordering van een vlot eco nomisch verkeer moet er een voor lopige regeling tot stand worden ge bracht betreffende de verhoudfhg tussen het Republikeinse en het Ne derlandse geld. Later zal een defini tieve regeling uitgewerkt dienen te worden. Teruggave bezet gebied DOOR de vorming van een interim regering zullen als natuuriyk gevolg onmiddeliyk aan de Republiek de ge bieden worden teruggegeven, die niet slechts door het Nederlandse leger worden bezet, maar waarvan ook 't bestuur geheel of gedeelteiyk by de Nederlandse regering berust. Be doeld worden die steden waar het Republikeinse gezag na de onderte kening van de overeenkomst van Linggadjati werd verzwakt of nage noeg gereduceerd, zoals Buitenzorg, Padang, Modjokerto, Medan, Palem- bang. Deze uursoverdracht dient onmiddeliyk gebeuren. TENSLOTTE maakt het antwoord nog melding van enige ondergeschik te wensen, zoals ten aanzien van de politieke gevangenen. Het weer vandaag Voor het Noorden van het land: matige tot zwakke wind tussen Noord en West. Van zee uit binnen- dryvende wolkenbanken. Iets hogere temperatuur dan vandaag, doch nog Umeiyk koel. Voor het overige gedeelte van het land: zwakke veranderiyke wind, droog weer met periodes van zonne- schgn en styging van temperatuur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1