Nationalisatie der circulatiebank gUITENLAND j Witboek over Koning Leopold Maatregelen tegen Franco geeist Keulen in hongerstaking KORT maar krachtig Buitenland Binnenland j Een protest tegen de slechte aardappelen Onregelmatigheden bij Rijksbureau Radiorede van Sjahrir 4e Jaargang No 964 Uitgave N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o. Redactie Achterdam 20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid derstraat hoek Oudegracht teL 3971 Alkmaar. ■naarder Vrijdag 90 Juni 1947 Directeur: TH. W. REYNDERS Hoofdredacteur: Q. E. DE WINTER DAGBLAD VOO» ALKMAAR EN OMCEVINQ Te Brussel is nu eindelijk een „Witboek" gepubliceerd over de ver richtingen vuii Koning Leopold. Of men er wijzer uit /.al worden is de vraag. Het boekje omvat 27 pagina's en is het resultaat van een on derzoek door een „commissie van acht", die door de Koning zelf was ingesteld. In het rapport wordt er op gewezen, dat de neutraliteits politiek van België, die voor de oorlog gevoerd werd, door Paul Spaak goedgekeurd en door het parlement was bekrachtigd slechts drie weken voor de invasie van 1940. Leopold is dus aan het afschuiven. Gelijk heelt hy! Het rapporf behandelt voorts de volgende zeven belangrijke punten: 1. He neutraliteitspolitiek van 1936 af; 2. De verdedigings voorbereidingen; 3. De militaire operaties tijdens de stryd van 18 dagen in 1940; 4. De houding van de Koning tijdens de capitulatie; 5. De houding van Leopold tydens de bezetting en de redenen van z\jn bezoek aan Berchtesgaden6. Zijn tweede huwelijk; 7. Zijn wegvoering, naai' Duitsland. Het rapport verklaart verder, dat de beschuldiging als zou de Koning zich, zonder de Britse en Franse bondgenoten gewaarschuwd te hebben, hebben overgegeven, geheel vals is. Over het bezoek aan Hitier zegt het rapport dat Leopold gevraagd heeft: 1. Vrijlating van de Belgische krijgsgevangenen en ^2. Verhoging van het broodrantsoen der Belgen. Over het morganatische huwelijk wordt alleen gezegd, dat dit geen politieke gevolgen kan hebben. Het is dientengevolge dus onbe langrijk. feyggg „Stad Alkmaar" gereed voor de te waterlating van de scheepswerf Piet Smit te Rotterdam. ER zullen weinig mensen zijn, die Franco niet iets kwaads gunnen en daarom verheugt 't ons te kunnen melden, dat Lord Templewood, tij dens de oorlog Brits ambassa- deur in Spanje, in een rede voor. de B.B.C. voor gesteld heeft, dat i ie V.S. en Enge- I land de export I van olie, rubber en katoen naar Spanje verbie den. Templewood zeide ervan over tuigd te zijn, dkl een dergelijke maatregel het Franco-regiem binnen enkele weken of maanden ten val zal kunnen bren gen. Als Abd-el-Krim dan ook nog een handje meehelpt... IN een officieele Britse, verklarnig is Donderdagavond bekend gemaakt dat 9600 arbeiders van de Keulse ijzerfabrieken, constructiewerkplaat - scn en machinefabrieken het werk hebben neergelegd, daar zij, naar zij verklaard hebben wegens de verla ging der voedselrantsoenen, niet in staat zijn te werken, men verwacht, dat Vrijdag practisch alle fabrieken en werkplaatsen stil zullen liggen. De staking ving aan nadat een vakverbondsdelegatie een beroep had gedaan op de „Landtag"" waar haar echter werd gezegd, dat de „Land- tag" geen verantwoordelijkheid voor de rantsoenverlaging draagt, daar deze het gevolg is van een besluit der Engels-Amerikaanse autoritei ten. EEN functionnaris van het Witte 'Huis te Washington heeft verklaard, dat president Truman thans de laat ste hand legt aan een boodschap aan het congres, waarin hy zijn vetq zal uitspreken over de door de republi keinen ingediende en door beide hui zen aangenomen arbeidswetgeving. Door de republikeinse leiders werd echter verklaard, dat zij in beide huizen van het congres op de twee derde meerderheid kunnen rekenen welke nodig is om het presidents veto te overstemmen. NOG mëer Amerikaans nieuws: Nada. de zeeliedenvakverbonden aan de Oostkust der V.S. besloten hadden een loonsverhoging van 5 pet. te ac cepteren hebben ook de vakverbon den aan de Westkust de staking op geheven,* de onderhandelingen zullen v/orden voortgezet. Ook het verbod van vrachtvervoer per trein naar de havens is opge heven. HET Amerikaanse ministerie van buitenlandse za ken heef' officieel uiting gegeven y aan de ingenomen heid van de Ame rikaanse regering met de door Enge- land en Frankrijk aan Molotof ge richte .uitnodiging om deel te nemen aan de besprekin gen over de taak van Europa met betrckkl Ig tot het plan van Mars- EEN Lockheed Shoorting Star heeft het wereldsnelheidsrecord voor vliegtuigen, dat met G8".6 km. per uur op naam stond van Group-Cap- tain Donaldson met een Gloster Me- teor, gebracht op 988 km. per uur. HET Joods comité voor nationale bevrijding te New-Yprk koestert het plan een „massaimmigratie" van 20 tot 25 duizend joden door de Britse blokkade naar Palestina te doen plaatsvinden, aldus de repatriatie- ambtenaar van dit comité, Jabotins- ky op een persconferentie te New- York. Hij voegde er aan toe dat dit het voorspel betekende van een mas saimmigratie van 50 tot 100 duizend Joden naar Palestina. TOT slot nog een „zuiveringsbe- richt": Dr. Wolf Schwammberger, advocaat van Dr. Hjalmar Schacht, ex-president van de Duitse rijksbank heeft beroep aangetekend tegen het door het Duitse zuiveringsgerechts hof te Stuttgart uitgesproken von nis. Schacht was tot 8 jaar dwang arbeid in een kamp veroordeeld. In _ecn ziekenhuis te Londen is overleden generaal-majoor Eric Pina- res, bevelhebber der Britse troepen te Berlijn en Brits vertegenwoordiger in de geallieerde kommandatura. 2 Franse gevechtsvliegtuigen heb ben van Algiers tot Bone (bij de grens van Tunis) de Egyptische prins Omar Chalin geëscorteerd, die zonder toe stemming met zijn particulier vlieg tuig te Algiers was geland. De Tsjechoslowaakse politie is op zoek naar Joe Jacobs (Jacob Kozicki) voormalig menager van de ex-wereld kampioen bokser zwaar gewicht Max Schmeling Jacobs wórdt er van ver dacht beul te zijn. geweest in he kamp te Leitmeriz (Noordwest-Tsjecho-Slo- wakije). Zweden heeft de goudbevoorrading van zijn juweliers tot een derde van het normale kwantuni teruggebracht, daar het alleen tegen goud de voor de import van buitenlandse goederen benodigde dollars kan krijgen. Jhr. Loudon, de Nederlandse am bassadeur te New York, heeft Wjeny-. dag in de „Netherland club" aldaar- onderscheidingen uitgereikt aan onge veer 50 Amerikanen en Nederlanders uit het Oosten der V. S „als bewijs van dank voor hetgeen een verarmd land van een edelmoedig land heeft ontvangen". Meer dan 30 culturele verenigingen te Nanking hebben in een manifest geprotesteerd tegen hat incident in Sinkiang. Zij noemen de aanval der Mongolen voorbedac if,^»en bedreiging voor de wereldvrede er» een schen ding van de beginselen van het Chi neesSowjetrassisnhe verdrag. Op de werven te Belfast is een van de modernste walvisvaarders ter we reld, het Noorse fabrieksohip Thors- havet, te water gelaten. Het wordt door dieselmotoren voortbewogent MARK CLARK OVER HET COMMUNISME IN OOSTENRIJK Generaal Mark Clark, oud-bevel hebber van de Amerikaanse bezet tingstroepen in Oostenrijk thans be- velhebbe. van het zesde Amerikaan se leger, heeft op een persconferentie verklaard, bevreesd te zijn, dat de communisten in Oostenrijk evenals In Hongarije geschied was, de overhand zouden krijgen indien de V.S. geen vastberaden politiek voerden om de verbreiding van het communisme in Europa een halt toe te roepen. „Het bezit van eigendommen, die de Duitsers de Oostenrijkers ontna men, geeft de Russen geweldig veel vat op het laad". Generaal Clark was van gevoelen, dat oorlogsgevaar niet ^onmiddellijk dreigde daar „het slechts een kwestie schijnt te zijn van hoe spoedig de geschillen kunnen worden bij gelegd". HET PLAN VOOR CONTROLE OP DE ATOOMENERGIE? De Sowjet afgevaardigde in de werkcommissie voor de atoomenergie van de V.N., Andrei Gromyko, heeft heden tijdens de vergadering der commissie verklaard, dat de Sowjet- Unie geen enkel plan voor de con trole op de atoomenergie zal aan vaarden, volgens hetwelk sancties ingeval schendingen niet worden op gelegd onder supervisie van de vei ligheidsraad, zodat het recht van ve to van de grote mogendheden, dat deze in de veiligheidsraad bezitten, derhalve niet zou kunnen gelden. MARSHALL MEN heeft in de krant kunnen lezen, dat er door onze minis ter van Financiën bij de Tweede Kamer een wetsontwerp is in gediend. strekkende tot nationalisatie van de Nederlandse Bank, de officiële circulatiebank van ons land. Komt deze nationalisa tie tot stand, dan zal de Nederlandse Bank uit particuliere han den in die van de Staat overgaan. De particuliere aandeelhou- ders zullen een schadeloosstelling ontvangen. Deze uitkering zal niet in geld plaats vinden, doch door inschrijving in het 2'/2% Grootboek der Nationale Schuld en wel tot twee maal het no minale bedrag der aandelen. Voor een behoorlijke afwikkeling der eigendomsrechten wordt dus zorg gedragen. De motivering DE minister begint met vast te stellén, dat de Nederlandse Bank reeds sedert lange tijd openbare werkzaamheden verricht, die feite lijk tot het terrein van de over heidstaak behoren. Aan deze pu blieke activiteit is het primaire doel van de bank, nJ. streven naar winst, zelfs geheel ondergeschikt gemaakt. Daarnaast is door de om vangrijke groei van *het bankwe zen in het algemeen het karakter van de Nederlandse Bank steeds meer gewijzigd in die van een cen traal banklichaam, waarop andefé bankinstellingen voor het waar borgen van hun credietwaardigheid in crisisperioden konden teruggrij pen. Deze verandere positie van de circulatiebank die teyens het monopolie voor de bankbiljetten- uitgifte bezit maakt het wense lijk, dat de rechtstreekse invloed van de Staat wordt vergroot. Dit klemt te meer, daar het onbillijk zou zijn een eventuele winstderving af te wentelen op particuliere aan deelhouders. Er kunnen toch om standigheden optreden, dat de bank zich genoodzaakt zal zien winstmo gelijkheden te laten varen ten nutte van een op dat ogenblik te volgen bankpolitiek. De nationalisatie van de circulatiebank zal niet tot gevolg hebben, dat deze instelling haer zelfstandigheid verliest en zou wor- - p«n afdeling van het de partement var Financiën. Ook de directie der bank zal een zelfstan dige positie blijven Innemen en ycr*- n van n«n pi gen sta tuut, zonder dagelijkse inmenging van het departement. Hei Bankbesiuur TEN aanzien van het bestuur der genationaliseerde bank is de be langrijkste bepaling wel die, waar bij aan de minister van Financiën het recht wordt gegeven in geval len waarin hij ter coördinatie van opgenomen, dat er minstens drie en ten hoogste vijf directeuren zullen zijn. De wet regelt ook samenstelling en taak van de genoemde ^ankraad. Op de goede weg HET stemt tot tevredenheid, dat men eindelijk ten aanzien van de nationalisatie van de Nederlandse Bank de beslissende stap gaat on dernemen. Te lang reeds bestond er in ons land de ongezonde toestand, dat de geld- en circulatiebank in particulier eigendom was. Wij be doelen hiermede geenszins te zeg gen, dat de particuliere aandeel houders misbruik van hun positie zouden hebben gemaakt. Doch in deze tijd, nu de over heidsbemoeiing zo zeer is toegeno men op ieder terrein van het eco nomische- en financiële leven, le verde de status van de nationale bank steeds bezwaren op. Daarom valt de te nemen maatregel slechts toe te juichen. Heel het omvang rijke financiële apparaat dient in handen van de Staat te zijn, wil deze zijn organische functie naar behoren kunnen vervullen. Daarom zien wij de nationalisatie van de Nederlandse Bank slechts als een eerste stap. Deze dient te worden gevolgd door een nationali satie van het gehele bank- en cre- dietwezen. Dit laatste zal ongetwij feld op verzet van het particulier bankbedrijf stuiten, dat de verwor ven machtspositie niet gemakkelijk zal opgeven- Maar juist om den wille van die machtspositie zal de Staat geen lankmoedigheid mogen .tonen. Daarvoor ligt er in het bank kapitalisme -- internationaal, maar de monetaire- cn financiële politiek van de regering en de politiek van de bank zulks nodig acht, aan de directie de nodige aanwijzingen te geven De bankdirectie zal deze aanwijzingen dienen op te volgen; daargelaten beroep, dat zij bij de Kroon kan instellen. Alvorens der-ook nationaal een te groot gevaar, gelijke aanwijzingen te geven dient Wij hopen uit onze volksvertegen- de minister het advies in te winnen woordiging stommen te horen op- van de Bankraad. gaan. die de gehele nationalisatie De uitgebreide werkzaamheden van van het bankwezen aan de orde de bank maken een meerhoofdige stellen. Men vergete daarbij ook 't leiding noodzakelijk. Daarom is inverzekeringsbedrijf niet. het nieuwe ontwerp een bepaling DEWI DE protesten over de slechte aardappelen zijn alge meen. Ook het Zuiden klaagt: de Katholieke Arbei dersbeweging in Zuid-Limburg en de Limburgse Ka tholieke Mijmverkersbond, hebben, in verband met de slechte aardappelenpositie in Zuid-Limburg een tele gram aan minister Mansholt gestuurd, waarin er op wordt gewezen dat vele gezinnen zonder aardappelen zitten omdat de (slechte) oude schaars of in het ge heel niet te krijgen zijn en dit terwijl de nieuwe pie pers nog 40 tot 75 cent per kilo kosten. In het telegram dringen de arbeiders er op aan om de bestaande voorraad oude aardappe len tegen verlaagde prijzen beschikbaar te stellen omdat er zóveel afval aan zit. Met klem wordt cr ook opaangedrongen om de nieuwe aardappelen tegen meer redelijk ook voor de arbeidersbeurs bereikbare prijzen aan de markt te brengen. Een telegram waar ieder waarschijnlijk wel van harte mee kan instemmen. OP het Rijksbureau voor hout in Den Haag is het ook niet alles koek en ei. Enige tijd geleden ging er een gerucht, dat er zwendel op grote schaal plaats vond. Nu blijkt alles bij nader inzien toch niet zo héél erg te zijn, maar toch nog erg genoeg om er voldoende aandacht aan te schen ken en een en ander te publiceren als waarschuwing tegen diegenen, die mis schien van plan zijn om ook eens een dergelijke poging te wagen. Er is ge bleken: dat een chauffeur, door vals heid in geschrifte te plegen, zichzelf op aldus onregelmatige wijze in het gezit had gesteld van een aantal ver gunningen, benodigd voor in totaal twee kubieke meter hout. Voorts kwam vast te staan, dat een andere employé van het Centraal bureau van de houtgemachtigden te Amsterdam een ander kunstje had uitgehaald. Hij had een vergunning uitgereikt en daarvoor een lap stof in ontvangst ge nomen. Omkoperij dus. Verder zijn vier op 1 April 1946 reeds ontsla gen, dus inmiddels ex-employés van het Centraal bureau betrokken bij het verhandelen van een vergunning Het Ministerie voegt „voor een goed be grip" aan haar verklaring toe. dat het Rijksbureau voor hout de uitgifte van vergunningen voor gezaagd naaldhout heeft gedelegeerd aan het bovenge- genoemde Centraal bureau te Amster dam, welk bureau een organisatie is van de houthandel. Zo tussen neus en lippen door wordt aan het einde van het rapport nog medegedeeld, dat er ook malversaties waren inzake onge oorloofde handel in bonnen voor glas en petroleum. Men laat zich hierover echter niet uit en deelt alleen mede, dat er (gelukkig maar) geen Rijks bureau bij betrokken is. OP 26 Juni a.s. zal een bon voor ge droogde Zuidvruchten worden aange wezen. Deze bon, die alleen voor per sonen van 2 t.m. 20 jaar beschikbaar wordt gesteld, geeft récht op het ko pen van 100 gram Zuidvruchten. PERSONEN, die destijds over de FransDuitse grens zijn gerepatriëerd en aldaar hun bezit aan rijksmarken hebben ingeleverd, worden er nog maals aan herinnerd, dat zij zich uiter lijk tot ep met 1 Juli a.s. met hun „cartes de repatrie" hU de plaatse lijke arbeidsbureau kunnen vervoe gen. Na die datum zullen beslist geen. „cartes de repatrie" meer in behande ling worden genomen. WOENSDAG is in de Maas by Te- gelen een 23-jarige jongeman die deel uitmaakte van een in de ge meente Tegelen ondergebrachte com pagnie Polen, met zijn kano omge slagen en verdronken. Het slachtof fer stond by zyn collega's bekend als een voortreffeiyk zwemmer. Woensdagnjiddag is het zes-jarig zoontje van de familie Coolen on der de gemeente Venlo in de Maas gevallen en verdronken. Enige uren later werd het stoffelijk overschot terug gevonden. OP het geallieerde soldatenkerk- hof achter het Venlose ziekenhuis, waarvan de graven door burgers met veel toewijding worden ver zorgd, schynen de laatste tyd per sonen te komen die de graven niet weten te eerbiedigen. Van het graf van een Engels vlieger verdween een foto, die daar op verzoek van de ver wanten was geplaatst Van andere graven worden vazen vermist en niet zelden zyn de daar gebrachte bloe men enkele uren later al weer ver dwenen. Het staat vast, dat voor een deel ook kinderen hierin de hand hebben. VOOR het Amsterdamse Byzonder Gerechtshof, zitting houdende te Utrecht, stond terecht mej. S. G. Barkelaar uit Bilthoven, die hulp had verleend aan de Duitse contra- spionnagedierist. Verdachte was reeds voor de oorlog pro-Duits ge zind. Tydens de bezetting kwam zij in contact met een zekere Arno,-lid van de Duitse-contra-spionnage- dienst in Nederland. Deze wist haar er toe te bewegen zich in de kringen van de Utrechtse universiteits bibli otheek in te (jringen, van waaruit boeken naar het buitenland wer den gezonden, onder anderen naar Zwitserland en Spanje. Daarin maakte de Illegaliteit aan tekeningen, welke mededelingen be vatten voor bepaalde personen in het buitenland. Ondanks het feit dat de Duitsers goed op de hoogte bleken van de werkzaamheden welke in de universiteits bibliotheek voor de Ne derlandse spionnag^dienst werd u verricht en verdachte zeer geraffi neerd te werk ging, werd by een tweetal huiszoekingen alleen de c u- cierge gearresteerd, die later \y er vry kwam. Reeds uit voorzorg geno men veiligheidsmaatregelen zijn don ook de oorzaak geweest, dat de Dn t sers met al hun naspeuringen n -t enig succes hebben geboekt. K d voor de bevryding pleegde de B S. een aanval op verdachte, waarbij deze zo zwaar werd gewond, dat zy heden pér brancard de zittingazaxl moest worden binnengedragen. De procureur-fiscaal hield hiermede, re kening en eiste slechts zes jaar. SJAHRIR heeft een radiorede ge- meer verminkt is overgekomen. HU besprak do republikeinse nota en do antwoordnota van de Commissie- Ge neraal. Een be langrijk ding is ook 7,o weet Ane- ta te melden, dat van een verzoek van republikein se zUde tot een onderhoud met de C.-G. nog niets bekend Is. Sjahrir heeft voor z'n radiorede geen gelegenheid gehad contact met Djokjakarta op te ne men. Aangenomen mag vroren, dat de bezoeken van de Britse en Ame* rikaanse consuls van Invloed zlln ge weest op de inhoud van zyn rede. VOLGENS besluit van de republi keinse ministerraad Is dr. Halim, lid van *t werkcomité van het K.N.I P., benoemd tot republikeinse regerings commissaris te Batavia, belast met de bewaking en de verbetering van de koers van het republikeinse geld. SJAHRIR Het weer vandaaa Zwakke, later matige wind tussen West en Zuid. Weinig verandering in temperatuur. In de provincies Friesland, Gronin gen en Drente vrij veel bewolking met aanvankelijk nog nu en dan enige regen. In het overige gedeelte van het land tijdelijk opklarend met op enkele plaatsen ochtendmist. Later weer toe nemende bewolking met plaatselijk enige regen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1