maarder
i
DISLMGS DE AFGROI
gUITENLAND j
Parijse conferentie wordt
voortgezet
Hongaars Driejaren-plan
Engelse nota aan Bulgarije
Bïnnénlanp 1
Indonesische formateurs geven
hun opdracht terug
Mobilisatie van motorvoertuigen
op Java voorbereid
Neerland* grootste autoweg in wording. Sedert enige ttJd is men weer
aange&ngen met de voortzetting der werkzaamheden voor de aanlog
van de weg Amsterdam-Wieringermeer-afsluitdyk-Lceuwarden. Ten be
hoeve van deze weg worden nabtf Wognum enorme massa's afvalsteen,
afkomstig van de Hoogovens, gestort. Deze stenen worden per schip naar
naar Hoorn gebracht en vandaar per auto naar de stortplaats.
uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 1.0. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoeh Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
Woensdag 2 Juli 1947
Dirtcteyri f
TR. W. REYNDER8
Hoofdredacteur!
U A DB WINTER
.DAGBLAD VOO» ALXMAAK IN OMGEVING
BE\1N en Bidault, de Engelse en de Franse minister van Buiten
landse Zaken, hebben hun Sowjet-Russische ambtsgenoot Molotov
24 uur de tyd gegeven om hun uttelndeiyke voorstellen voor de uit
werking van Marshali's plan tot hulp aan Europa te aanvaarden
©f te verwerpen.
Frankrijk heeft een nieuw voorstel gedaan, dat volgens Bidault alle
verzekeringen geeft, die Molotov verlangt. Volgens Molotov is het
nieuwe Franse plan In hoofdzauk hetzelfde als het eerder naar vo
ren gebrachte. Het fundamentele verschil tussen het Franse en het
Sowjet-Russische voorstel is volgens Bidault het volgende: de Sow-
jet-L'nle wil eenvoudig een Ijjst opstellen van de noden van elk land
apart, dat door de V.S. geholpen kan worden.
Frankrijk daarentegen is van oordeel, dat het noodzakelijk is niet
alleen een dergelijke lijst op te stellen, maar tevens de balans op te
maken van de productiecapaciteit van Europa en van de mogelijk
heid tot wederzijdse hulp van het ene Europese land aan het andere
In het nieuwe Franse plan wordt evenals In de vorige Engels-Franse
voorstellen herhaald, dat Europa zich zelf moet helpen alvorens
de V.S. om hulp te vragen. De concessie aan de Sowjet-Russische
zienswijze is echter, dat Frankrijk verklaart ,dat het plan voor on
derzoek naar de Europese productiviteit geen Inmenging in binnenland
se aangelegenheden van ledenstaten mag Inhouden en geen inbreuk
op hun souvereinlteit mag maken.
Twintig jaar voor kampbewaarster
DE politieke crisis in Indonesië is ernstig gecompliceerd doordat de
leiders van de vier grote partijen, Sjarifoeddin, Oanl, Soekiman en
Setiadjit er niet in zijn geslaagd een coalitie-regering te vormen
volgens de hun door Soekarno verstrekte opdracht. Zjj hebben giste
ren hun mandaat teruggegeven. De formateurs hebben geen eensge
zindheid kunnen bereiken over de verdeling van de portefeuilles in
het nieuwe kabinet.
Inmiddels heeft de aanvoerder van het Republikeinse leger bevel
gegeven tot concentratie van alle civiele en departementale motor
voertuigen ter voorbereiding van hun mobilisatie.
Het Engelse persbureau Reuter acht het niet onwaarschijnlijk dat
Soekarno het zogenaamde „presidentiële kabinet" zal handhaven,
om aldus een verdere verbreding van de diepe scheuring, die slnd*
het aftreden van Sjahrlr is ontstaan, te voorkofnen.
De Nederlandse autoriteiten verwachten uiterlijk Woensdag een ant
woord op de nota van Dr. v. Mook waarin opheldering werd ver-
zocht van- de nota d.d. 27 Juni aan Soekarno ter beantwoording van
de Nederlandse Aide-memolre.
Ook de Amerikaanse nota, waarin een beroep werd grda-n p
Republikeinen om tot een spoedige regeling te kome»j, Ih m.*, ais-
verre onbeantwoord gebleven.
LEOI'. Blum, de Franse socialistische
veteraan, schrijft Ir» zijn partyblad
„Le Populaire": „Indien de conferen
tie der Grote Drie wordt afgebroken,
betekent <*t een catastrophe, die des
te minder te rechtvaardigen is, daar
er geen verklaring voor gevonden kan
worden Blum wyst er op, dat niets
er op wijst, dat de meningsverschil
len zo groot zijn, dat zij niet door
wederzijdse goede wil kunnen worden
overbrugd.
Volgens „rAurora" (radiacelen)
gaat het om het a'ternatief: souve
reinlteit van Europa onder de vleu
gelen van Moskou of economisch her
stel met hulp van de Angelsaksische
democratiën.
Volgens „l'Aube" (MRP) kan de
Sowjet-Unie er zeker van zijn, dat zy
het leeuwenaandeel van een even
tuele Amerikaanse hulp zoü krijgen,
en dat zij dit deel kan verdelen, zo
als zy het goed acht binnen de gren
zen van haar invloedssfeer.
DE afgevaardigden van de Hongaar
se party der kleine boeren, die zich
dreigden te verzetten tegen het
wetsontwerp, waarbij het Driejaren
plan van kracht zal worden, hebben
hedenmorgen, na lange discussies al
len op 'en na de verzekering gege
ven, de regering te zullen steunen en
voor het wetsontwerp te zullen stem
men. Voordat deze verzekering werd
gegeven deed de eer-te minister twee
belangry'ke concessies. In de eerste
plaats zullen overtredingen van de
wet door gewone gerechtshoven en
niet by volksreclltbanker, die hoofd-
zakeiyk onder communistische in
vloed zmden staan, behandeld wor
den. Ten tweede zal de regering
voor alle overgenomen goederen,
eigendommen of belangen compen
satie verlenen.
Dr. Kurt Schumacher is tydens
het congres van de Duitse Sociaal-
Democratische Party te Neurenberg
met 340 van de 341 geldige stemmen
tot voorzitter van de party herko
zen.
DE Britse regering verklaart in een
nieuwe nota aan Bulgarye over de
opheffing van de twee belangrykste
dagbladen der Bulgaarse oppositie,
dat de Bulgaarse perswet van 30
April 1946 in stryd is met de clausu
le in het Bulgaarse vredesverdrag,
die persvryheid garandeert, en dat
herziening wenselyk is om deze wet
in overeenstemming te brengen met
het verdrag.
Op 2€ Juni werd door de Britse
politieke vertegenwoordiger aan de
Bulgaarse minister van Buitenlandse
Zaken deze nota overhandigd, waarin
het Bulgaarse antwoord op een eer
der Brits protest over hetzelfde on
derwerp als „volkomen onbevredigd
en niet overtuigend" wordt verwor
pen.
Het betreft hier de bladen „Svobo-
den Narod" van de sociaaldemocra
tische party en de „Narodno Zeme-
delsko" van de boerenpartij.
De Jo •osiavische ambassadeur te
L<> u i tt bij het Britse ministe
rie vtui buitenlandse zaken protest
aangetekend tegen „onbevoegde
vluchten van enkele Britse vliegtui
gen" over Joegoslavisch gebied. De
bedoelde vliegtuigen zouden uit Oos-
tenryk gekomen zyn.
hUI\ I maar krachtig
De Turkseregering zal by de In
ternationale Bank een crediet van
400 millioen dollar aanvragen om
met het economische en industriële
vyf jarenplan zo spoedig mogeiyk 'n
begin te maken.
Turkye heeft met Denemarken en
Irak luchtvaartovereenkomsten ge
sloten.
Het Britse Ministerie van Oorlog
heeft het voorstel verworpen om
leden van de Poolse strijdkrachten,
die niet willen repatriëren, noch
zich by ht Poolse „resettlement
corps" in Engeland willen voegen,
ter vervanging van Britse militairen
naar Palestina te zenden voor poli
tiediensten.
Op het hoofd van de Griekse pa-
tisanencommandant „kapitein Mar-
co" is een prys van 20 millioen
drachmen gesteld.
By een Britse razzia in een dorp
naby Jaffa zyn 10 Arabieren voor
een nader verhoor gearresteerd.
In 1946 legden de Britse lucht-
vaartmaatschappyen 34 millioen myi
af en vervoerden zy 535.000 passa
giers. De geregelde diensten be
slaan een route van totaal 83.000 myi
Herman Borms, een beruchte Bel
gische verrader die een week geleden
uit de gevangenis te Antwerpen ont
snapte, is weer gearresteerd. Hy is
wegens verstandhouding met de
vyand tot 20 jaar veroordeeld.
POLITIEKE waarnemers nemen aan
dat de Indonesische republiek in een
Impasse is terecht gekomen tenge
volge van de aanspraken van de
Mohammedaanse party onder leiding
van Dr. Soekiman op het premier
schap en de portefeuille van defen-
sle.
De minister van Financiën van de
staat Oost-Indoneslë, mr. M. Hame
link, die gistermiddag om half vyf
per KLM-vliegtulg op Schiphol ar
riveerde voor een verbiyf van enkele
weken in ons land, sprak er zyn
leedwezen over uit dat Sjahrlr bi
deze moeliyke tyden niet langer met
de leiding van de regering is belast.
Uiteraard zal deze minister bespre
kingen met de Nederlandse regering
voeren.
DE voorzitter van de Tweede Kamer
heeft tydens de zitting van gisteren
een mededeling van de minister-pre
sident voorgelezen, waarin staat dat
het de bedoeling van de regering is
om zodra haar dit mogeiyk ls, een
verklaring af te leggen nopens haar
beleid ten opzichte van Indonesië. In
deze verklaring zal de regering te
vens betrekken de onderwerpen,
waarover de aangevraagde interpel
latie zich zal verstrekken. De rege
ring acht het bij de huidige ontwik
keling van zaken om redenen van
landsbelang niet mogeiyk reeds thans
de voorgekomen verklaring af te
leggen.
Wel heeft hedenmorgen een be
spreking plaats gevonden met de
voorzitters van de kamerfracties, te
zamen vormend het zogenaamde Se
nioren-convent, tydens welke byeen-
komst de minister-president en de
minister van Overzeese gebiedsdelen
inlichtingen zullen verschaffen over
het standpunt van de Regering inza
ke de Indonesische kwestie.
In de Tweede Kamer ls gistermiddag
een wetsontwerp aan de orde gesteld
tot wyziging van de bedragen van de
schadeloosstelling en van het pen
sioen van de leden en de gewezen
leden. In dit wetsontwerp wordt de
schadeloosstelling gebracht van
f 5000.— op f 6000.— en het pensioen
van f 150.op f 187.50 voor elk
jaar gedurende hetwelk aftredende
leden lid van <je Tweede Kamer zyn
geweest, tot een maximum van f 3500
Het communistische kamerlid Hoog-
carspel meende dat de vertegenwoor
digers van het Nederlandse volk eerst
dan voor een verhoging der schade
loosstelling in aanmerking mogen
komen, als ook anderen arbeiders,
ambtenaren en onderwyzers^.— in de
gelegenheid zjjn hun inkomsten te
verhogen. De stemming over dit wets
ontwerp wordt gehouden op Dinsdag
8 Juli'.
Een voorstel van het communis
tische lid Hoogcarspel om de ge
vraagde interpellatie over de rege
ringsverklaring van 2 Juni en de no
ta van de Commissie-generaal van
27 Mei reeds morgen te doen plaats
vinden, werd verworpen met 58 te
gen 9 stemmen.
De voorzitter zeide er rekening
mee te bullen houden dat wellicht in
de loop van de volgende weck een
debat oveV de situatie in Indonesië
plaats vindt.
Mr. E. N. van Kleffens ls by K.B
van 27 Juni, met ingang ,van 1 Juli
op zyn verzoek, op de meest eervol
le wyze ontslag verleend, als minis
ter zonder portefeuille, onder ds1
betuiging voor de uitnemende
sten, onder uiterst moeiiyke omstan
digheden door hem aan de Koningin
en den lande bewezen. Naar wij ver
nemen heeft de minister-president In
de ministerraad van gistermiddag,
namens het kabinet zeer harteiyke
woorden geriaht tot de scheidende
minister. De heer Van Kleffens zal
over enkele dagen naar zyn diploma
tieke post te Washington vertrekken.
DE Centrale Dienst voor de economi
sche controle heeft een onderzoek in
gesteld naar de handelingen van de
grossier in textielproducten Ph. K.
te Amsterdam, ten opzichte van de
distributiebepalingen. Het bleek, dat
Ph. K. tezamen met zyn neef S. K.
een groot'aantal goederen „zwart"
had verkocht waardoor het tekort
aan textielpunten aanzienlijk is.
Hy beschikte over twee grossiersver
gunningen, alsmede over een ver
gunning van de sectie confectie, en
kon hierdoor naar hartelust knoeien
De controlerende ambtenaren namen
de gehele goederen voorraad, verte
genwoordigende een puntenwnai
van c.a. 210.000 punten, in beslag,
terwyi Ph. K. en S. K. in verzekerde
bewaring werden genomen.
DE kokkin van Vught, Jenneke van
Rynsbergen, die als kahipbewaak-
ster gevangenen heeft mishandeld, en
hulp yerleende aan de vyand, werd
door het Byz. Gerechtshof In Den
Bosch veroordeeld tot 20 jaar ge
vangenisstraf met ontzetting uit ae
kiesrechten voor het leven.
De bedryfsunie "In het oouwbedryf
ontving van het college van ryksbe-
middelaars, de mededeling, dat het
gevolg heeft gegeven aan het verzoek
der bedryfsunie, met ingang van 1
Juli 1947 enige belangryke wijzigin
gen te brengen in de thans bestaan
de loonregeling.
De belangrykste dezer wyzlglngea
zyn:
1 De zesde loonklasse wordt met
Ingang van 1 Juli 1947 opgeheven
en alle in deze loonklasse opgenomen
gemeenten, ongeveer 500, zullen In
de 5e loonklasse worden geplaatst.
Het uurloon van de bouwarbeiders in
deze gemeenten gevestigd ,zal daar
door met 3 cent stygen.
2 De grondwerkers by water-,
spoor- en wegenbouw zullen van de
3de naar de 2de loongroep worden
gebracht, hetgeen voor de meesten
hunner betekent een verhoging van
4 tot 6 cent per uurlonen.
De bedryfsunie ontving tevens de
mededeling, dat het college van
rijksbemlddelaars de nieuwe vacan-
tiercgeling heeft goedgekeurd.
Het weer vandaag
GEDEELTELIJK BEWOLKT
In de vroege ochtend plaatseiyk*
mist- of nevelbanken, die «nel op
lossen. Overdag gedeeltelijk be
wolkt, met ongeveer dezelfde tem
peratuur als gisteren Zwakke tot
matige wind, aanvankeiyk tussen
Noord en West, later tussen West
en Zuid.
WIJ mogen gerust vaststellen, dat wy gedurende de voor-
bye dagen in Indonesië langs de rand van de afgrond hebben
gewandeld. De lont lag reeds heel dicht by het kruit en er
was nog maar een klein windje van den Haag uit nodig
geweest om de grote explosie te veroorzaken. Toen. trad in
dat onzalige uur de bezadigde minister-president Sjahrir met
zyn regering af, omdat de meerderheid van het voorlopige
parlenjent zich niet kon verenigen met zy'n politiek om te
pogen, tot grote prys, langs vreedzame weg tot een vergehjk
te komen. Op dat ogenblik van uiterste spanning kwamen
de Amerikanen met hun nota, die dollars beloofde, als de
Indonesiërs zich handzamer zouden betonen.
Het aftreden van Sjahrir
HET aftreden van Soetan Sjah
rir als minister-president van de
Indonesische Republiek moest wel
overal ter wereld waar men in de
ontwikkeling van de Indonesische
zaak is geinteresseerd een pjjn-
lyke indruk maken. Met onver
woestbaar optimisme, staatsmans
wysheid en geduld heeft Sjahrir
de Republikeinse delegatie ge
leid. Hij heeft gevochten om voor
zyn volk het beste te bereiken,
wat mogelijk was. Hy moest daar
voor stry'd voeren met de Neder
landers, doch evenzeer met vele
lastige broeders in eigen kamp.
De laatsten vooral hebben het hem
niet gemakkelijk gemaakt. Een
deel heeft er zelfs éénmaal niet
voor teruggedeinsd de minister
president te kid-nappen en enige
tyd vast te houden.
Latere historieschryvere zul
len stellig-de-figuur van Sjahrir
naar waarde weten te schatten.
Toen hij uitviel, verlaten door
de meerderheid van de volksver
tegenwoordiging, zelfs door zyn
eigen socialistische partygeno
ten, hebben wy ons hart vastge
houden. Wy hadden het gevoel,
dat na de koortsachtige ont
wikkeling van de laatste weken
dit aftreden een sein zou zyn.
Stonden onze troepen klaar?
HEIT had er ook alle schyn van,
dat een gewapend conflict onver-
mijdelyk wac Radio Djokjakarta
wist zelfs het sensationele be
richt de aether in te zenden, dat
er door generaal Spoor een leger
order zou zijn uitgevaardigd, vol-
gens welke j.1. Maandag met een
grootscheepse militaire actie te
gen de Republiek een aanvang
zou worden gemaak'. Van deze
dagorder zouden de Republikeinen
een afschrift in hun bezit heb
ben gehad.
Uiteraard kwam er prompt uit
Batavia en Den Haag een ont
kenning. Spoor zelf sprak van een
provocerende daad van de Indo
nesiërs.
Hoe het zij, of er inderdaad een
dagorder is geweest om onge
dateerd eventueel te worden
uitgevaardigd als de noodzaak
zich mocht voordoen, zoals an
dere berichten ons weten te ver
tellen, zeker is, dat wij op het
einde van de vorige week heel
dicht by een militair optreden in
Indonesië stonden.
Ook nu weer moeten wy onze
gegevens grotendeels putten uit
buitenlandse bronnen. Ook nu
weer^ zwy'gen de Nederlandse au
toriteiten en geven daardoor
voedsel aan allerlei geruchten.
Het begint zo langzamerhand met
dé voorlichting over Indonesië op
een pathologisch geval te lyken.
Men schynt niet te beseffen, dat
in Nederland aller ogen op Indo
nesië zfn gevestigd. En zover
men mannen, -zonen en verloof
den in Indonesië heeft, ook nog
vele tienduizenden harten.
Ons volk heeft er recht op te
w-ten, wat er gebeurt.
De nota der Ver. Staten?
TOEN kwam plotseling Zaterdag
de mededeling, dat de Amerika
nen een nota aan de Republiek
hadden doen overhandigen, die
kennelyk bedoelde ontspanning
te brengen in de situatie. In de
ze nota wordt aan de Republiek
een dollar crediet toegezegd, als
deze medewerkt aan de onmid
dellijke vorming van een interim-
regering. De inhoud van de nota
werd ook ter kennis van de Ne
derlandse regering gebracht. Het
directe gevolg was een verhoogde
politieke activiteit in Den Haag
Er werden enige zittingen van
het kabinet gehouden, waarvan
één zelfs in de nacht.
Het gevolg was, dat korte tijd
later, Den Haag, Batavia en
Djokja konden melden, dat er een
duideiyk merkbare ontspanning
was ingetreden.
Die ontspanning is ongetwyfeld
mede bewerkt door de verklaring
van Soekarno, die zich onvoor-
waardeiyk plaatste achter de
moedige radiorede van Sjahrir,
die diens aftreden tengevolge had.
Later liet Soekarno nog aan van
Mook weten, dat hy ook de po
sitie van de Nederlandse verte
genwoordiger van de Kroon in de
overgangsregering de jure had
aanvaard.
De nieuwe Rep. regering
INMIDDELS is men in Djokja
karta begonnen met pogingen om
te komen tot de vorming van een
nieuwe regering. Nadat de link
se oppositie, die de val van Sjah
rir op haar geweten heeft, de ver
klaring aflegde, dat zy in feite
spyt had van- haar houding, liet
Sjahrir mededelen, dat hy bereid
was opnieuw een regering te
vormen. Hy zou dan echter vol
machten' moeten ontvangen om de
onderhandelingen zelfstandig tot
een goed einde te brengen, zonder
voortdurend consult van Djokja.
De gevoerde besprekingen tus
sen de leiders van de vier linkse
partyen hebben inmiddels niet tot
een positief resultaat geleid, zy
hebben Soekarno medegedeeld
geen kans te zien een nieuwe re
gering samen te stellen. Ook hier
door zyn ongetwyfeld de papleren
van Sjahrir gestegen.
Nog veel duister
EN zo zyn dan de hevigste span
ningen voor het ogenblik gewe
ken. Er biyft echter ln de situa
tie nog veel duister. Zeker is, dat
nieuw vreedzaam contact nog een
oplossing zou kunnen brengen.
Dat de zaak echter niet veel
spanningen meer kan verdragen,
zal een leder duideiyk zyn. Aan
al teveel koortsaanvallen kan de
patiënt bezwyken. Het komt er
dus op aan nu eïndeiyk op korte
termijn tot een definitief resultaat
te geraken. Daarvoor kan het
van betekenis zyn, al» de leiding
van de Republikeinse regering
weer in handen van Sjahrir zou
komen. Het vertrouwen in hem
ïykt ons ongeschokt. Te betreu
ren valt slechts, dat wij door Ame
rika, als een klein kind, van een
dwaasheid moesten worden terug
gehouden. En dat daartoe een
zakje snoepjes, in de vorm van
dollars, dienst moest doen.
DEWI
