m m\\ OORD H\ OS RUST
Buitenland
Millioenenstaking in Frankrijk?
KORT maar krachtig
Binnenland
Pessimisme te Batavia
De Republiek klaar voor oorlog
De KLM-vliegramp op Kastrup
KORT maar krachtig
4e Jaargang No. 979
Ulteava N.V. NooróhoIlandM Per.
1945 l.o. Redactie Achterdam
.>0 tel 2274. Adra. en Adv. Rid
derstraat hoeSC oudegracht Ut 3971
Alkmaar.
maartier
DAGBLAD VOO» ALKMAAR KM OMGEVINQ
Dinsdag 8 Juli 1947
Direoteurt
TH. W. REYNDERS
"oofdrRdactauri
X2. XL DH WINTER
Tsjechen komen naar Parijs, waar ook
Bevin persoonlijk aanwezig zal zijn
De Nationale Raad van de Franse socialistische party heeft Maan
dagmorgen na een debat van achttien uur met 2576 tegen 2058 stem
men besloten de handhaving van het kabinet van Ramadier te steu
nend De Raad nam tevens een motie aan, waarin het plan-Marshall
wordt ondersteund en waarin tot uitdrukking werd gebracht, dat
slechts deelneming van alle landen Europa uit de huidige chaos kan
redden. Men sprak de hoop uit, dat Rusland alsnog aan de conferen
tie zal willen deelnemen. Ten aanzien van het binnenlandse economi
sche program zoekt Ramadier naar een weg tussen absolute staats
controle en In het geheel niet gelelde economie, terwQl htf zal pogen
de orde te handhaven, ondanks het streven van uiterst links, dat
„stakingen en onrust verwekte, die naar revolutie zouden voeren" en
het streven van uiterst rechts, dat „onder de mom van anti-commu
nistische actie aanstuurde op omverwerping van het republikeinse
regime". Ramadier heeft het overigens niet gemakkelijk. Twee mll-
Uoen regeringsambtenaren, w.o. politie en telefonisten, hebben een
ultimatum gesteld, dat Donderdag gestaakt zal worden, tenzy de eisen
tot hogere salarissen en herziening van rangpositie ingewilligd worden
Zweden, Zwitserland en
Mijnwerkers tegen
oorlogsophitsers
Will Lawther, voorzitter van de
Britss mljnwerkersbond, heeft tij
dens een congres een felle rede ge
houden, waarin h\j stevig van leer
trok tegen anti-Russische „oorlogs
ophitsers" en „voorstanders door
vernietiging van atoomenergie", die
ei1 rondweg voor uitkwamen, dat de
volgende oorlog tegen de Sowjet-
Unie zal gaan. Ook de Amerikanen
kregen hun portie. „Die denken, dat
zij de wereld met hun almachtige
dollar kunnen betoveren", zei Law
ther. Het plan-Marshall had wel zijn
instemming, althans wanneer het
niet gaat om imperialistische oog
merken, doch om het bevorderen van
de internationale goede verstandhou
ding.
De Parijse conferentie
Als eerste van de landen binnen
de Russische invloedssfeer heeft
Tsjecho-Slowakfle de Brits-Franse
uitnodiging om aan de conferentie te
Parijs deel te nemen aanvaard. Reu
ters diplomatieke correspondent
bouwt een viertal theorieën op rond
deze wat onverwachte acceptering
van de uitnodiging:
1. De Tsjechen hebben zich onaf
hankelijk weten te houden tegenover
de afwijzing van het plan van Rus
sische zijde; 2. Hebben toestemming
verkregen van Rusland teneinde te
Parijs precies aan de weet te komen
wat de gevolgen zullen zijn van de
Brits-Franse voorstellen op de na
tlonale economie van Oost-Europa
3. Rusland heeft hen aangemoedigd
naar Parijs te gaan in de rol van
waakhond namens het „oostelijke
blok" en 4. Moskou hoopt, doordat
zijn economische satelieten mogen
deelnemen, voordeel te verkrijgen *i
de vorm van vergrote industriële ca
paciteit op basis van Amerikaanse
hulpverlening bij uitrusting met ka
pitaalgoederen. Zoals bekend is voor
af een Tsjechische delegatie naa
Moskou geweest om overleg te ple
gen. De Tsjechische regering ver
klaarde, dat over haar verdere hou
ding ten aanzien van het plan zal
worden beslist op grond van het ver
loop van de Parijse conferentie.
Nederland, België en Luxemburg
hebben gister medegedeeld naar Pa
rijs te nullen komen, terwijl reeds
eerder bekend was, dat Eire, Turkije.
Griekenland, Italië en Portugal de
uitnodiging hadden aanvaard. Een
instemmend antwoord verwacht men
voorts van Oostenrijk, Denemarken,
Noorwegen,
IJsland, de afwijzing van Hongarije.
Joego-Slavië en Roemenië, terwijl
Polen': komst nog een vraagteken
blijft. In tegenstelling tot vroegere
berichten schijnt Finland's afwijzing
niet definitief.
Bevin zal de Britse delegatie te
Parijs persoonlijk leiden. Hierdoor
is het karakter van de conferentie
iets meer omlijnd geworden. Tot nog
toe immers was het niet duidelijk,
of de besprekingen door ministers of
door technische instanties zouden
worden gevoerd. Toch verwacht men
niet, dat de besprekingen een poli
tiek-karakter zullen dragen. Landen
als Zwitserland, Zweden, Noorwe
gen en Denemarken zullen zich wel
strikt aan de economische punten
houden.
Franco won
De stemming in Spanje over de
opvolgingswet van Franco heeft van
zelfsprekend een succes opgeleverd
voor Europa's laatste dictator. Hoe
kan het ook anders. Hij was in alle
opzichten een goed leerling van wij
len z'n voorgangers, Adolf en Beni
to, die helaas dit fraaie succes niet
konden meemaken. Officieel is be
kend gemaakt, dat 1.6 millioen Span
jaarden niet hebben gestemd. Zeven
tig procent van de stem-„gerechtig-
den" hebben „Ja" gestemd, waarme
men aangetoond acht, dat het gehele
land achter Franco staat In Madrid
werd voorts verklaard, dat de grote
steun, die Franco ten deel is geval
len, het gevolg was van de enorme
opkomst ter stembus van het vrou
Het koolzaad in de Noord Oostpolder is rijp en met man en macht werkt
men van 's morgens vroeg tot 's avonds laat, om' de gehele oogst in enige
dagen tijds binnen te hfclen. Een machinale zelfbindende maaimachine
aan het werk in de uitgestrekte polder.
weljjk deel vdn de bevolking. Veel
monarchisten kwamen niet. Onge
veer 321.000 stemmen waren blanco
of van onwaarde, klein 650.000 gaven
het „neen" aan en ruim 12,5 millioen
„Ja". In Madrid stemde ongeveer 1
inwoner per 8 tegen Franco.
Builenpest in Haifa
Volgens een bericht van Reut,er
heeft het hoofd van de medische
dienst in Palestina medegedeeld, dat
in de Palestijnse havenstad Haifa
(met ruim 160.000 inwoners) builen
pest is uitgebroken, waardoor tot
dusverre 14 personen zijn aangetast.
Men gelooft, dat de slachtoffers zijlY
gebeten door besmette vlooien, die
door een schip zijn aangevoerd. Men
heeft de bevolking thans aangeraden
dikke sokken te dragen en lange
broeken, waarvan de pijpen aan de
enkels moeten worden dichtgebon
den. Andere reeds genorflen maatre*
gelen zijn een ratten jacht op uitge
breide schaal en het bespuiten 'an
gevaarlijke plaatsen met inseêuh*-
dodende vloeistoffen.
BUITENLAND
In Saksen zou volgens Reuter
dat de wijsheid ontleend aan 'n „on
langs uit d"é Sowjet-Unie ontsnapte
Duitse ingenieur" uranium gevon
den worden. De Duitsers zoude^ 2ijn
gedwongen aan het delven deel te
nemen en kregen een zwijgplicht op
gelegd.
In Roemenië zou men volgens te
Londen ontvangen berichten bezig
zijn een drastische zuivering door to
voeren onder het personeel van de
grote olie-maatschappijen. Ongeveer
2/3 van-de olie-industrie is in han
den van Britten en Amerikanen, zo
dat de mogelijkheid bestaat, dat er
van deze zijde stappen zullen worden
ondernomen.
De Argentijnse regering heeft no
ta's gezonden aan alle Amerikaanse
landen, waarin deze uitgenodigd
worden de. vredelievende beginselen,
die Peron dezer dagen in een radio
rede heeft bepleit, te steunen. Peron
wil verder, dat de staten door mid
del van het Vaticaan stappen zullen
ondernemen de gehele wereld voor
deze beginselen te winnen.
Het ontwerp voor de Franse pers-
wèt is ingediend. Hierdoor wordt 't
onmogelijk, dat een particulier of 'n
particuliere instelling meer dan 10%
der aandelen van een krant bezit,
terwijl personen, die. een overwegend
aandeel bezitten in een industriële
onderneming met meer dan 10 mil
lioen francs kapitaal, geheel zijn uit
geschakeld. Een uitzondering wordt
gemaakt voor de politieke partijen,
die wel als eigenaresse van een blad
mogen optreden.
De Griekse E.A.M. zou aan de
regering een compromis-voorstel
tot beëindiging van de ongeregeld
heden hebben gedaan. De E.A.M. zou
in de vertrouwelijke nota dienaan
gaande hebben gewezen op de .nood
zakelijkheid van het doen ophouden
der Amerikaanse interventie in Grie
kenland".
Truman heeft het Amerikaanse
congres gevraagd een „aanzienlijk
aantal" verplaatste personen toe te
laten. Hij legt er de nadruk op, dat
het merendeel „niet-communistiscli"
is en "een grote verscheidenheid" van
beroepen vertegenwoordigt.
Volgens officiële Nederlandse kringen in Batavi.. wordt het Zon
dagmorgen van de republiek ontvangen antwoord onbevredigend ga-
acht. Dr. van Mook beeft een onderhoud grhad roet de republikeinse
delegatie onder leiding van vice-premier Setyadjlt, die gister met een
Nederlands vliegtuig naar Djokja is teruggekeerd om verduidelijking
te vragen ten aanzien van enkele punten uit het republikeinse ant
woord. Vandaag reeds zal Setyadjlt in Batavia terugkeren, zodat er
wel haast gemaakt wordt. Van Nederlandse zijde wordt zelfs het
vliegtuig beschikbaar gesteld, nadat Dr. van Mook het Nederlandse
standpunt had uiteengezet. Over de inhoud van de republikeinse nota
Is nog niets bekend geworden, doch Nederlandse kringen bestempelen
de nota als „vaag". Waren de eerste berichten van Zondag uiterst
hoopvol, thans blijkt toch wel, dat van een nieuwe depressie sprake Is.
Het Nederlandse blad „Nieuwsgier" schrijft naar aanleiding van het
republikeinse antwoord: „Men zal ernstig rekening moeten houden
met de mogelijkheid, dat de moeizame weg van uitvoering van Llng-
gadjati die van discussie en overleg onbegaanbaar geacht zal
worden".
Dc heer Schotman van de ffwemvcr
snlging ,,'t Y" te Amsterdam, kwam
als eerste binnen in de zwemwedstrijd
Middelburg—Vlissingen.
VAN oudsher is de Balkan een oord van onrust geweest
Sedert de inschrompeling van de macht van het Turkse Rijk,
dat eens zelfs Wenen bedreigde, werd de Balkan een speelbal
voor allen, die de grote strategische betekenis van dit schier
eiland, gelegen tussen twee werelddelen, beseften. De Balkan
is de brug tussen West- en Centraal Europa en het Nabije
Oosten: het is echter evenzeer een belangrijke schakel in de
weg van Rusland naar de Middellandse Zee. En reeds de
- tsaristische politiek was er vele eeuwen op gericht Rusland
een uitweg te geven naar de Middellandse Zee. Er werden
begerige blikken geworpen op Constantinopel, thans weer
Stamboel dat het geestelijk leven van de Oosters-orthodoxe
wereld beheerste ,een wereld waarvan Rusland het omvang
rijkste stuk vormde.
Weinig perspectief
Onmiddellijk na aankomst van Se-
tyadjit per Hollands vliegtuig in
Djokja, werd het republikeinse ka
binet door Sjahrifoeddin bijeengeroe-
peji. Daarna is de vice-premier, zo
als eerder gemeld, naar Batavia te
ruggevlogen, om het republikeinse
standpunt nader uiteen te zetten.
De Nederlanders verwachten van
deze reis van de vice-premier niets,
maar zullen toch wanneer nodig
een vliegtuig te zijner beschikking
houden.
Sjahrifoeddin, de premier van de
republiek, heeft voor radio Djokja *n
beroep gedaan op de bevolking van
de republiek. Zij moest waakzaam
blijven en ieder eventualiteit onder
ogen zien. De toespraak bevatte geen
nieuwe voorstellen om de crisis te
boven te komen.
Volgens Antara aal het republikeln-
i kabinet weer bijeen komen, na
dat de partijleiders en de generale
stafvan de republiek zijn geraad
pleegd.
Russische expansiedrang
ZO zien wy in vrijwel de gehele
geschiedenis van Rusland na Peter de
Grote een expansieve drang naar het
Zuid-Oosten een Opdringen naar de
Balkan. Er zijn twee factoren, die
deze expansie begunstigen nl. het feit
dat Rusland tamelijk geïsoleerd lag
van de grote wereldzeeën, en daar
naast, dat de Balkan een belangrijke
Slavische bevolkingsgroep kende, die
van nature vriendschap scheen te
koesteren voor de grote broer in Mos
kou. Vandaar dat deze drang naar
expansie gepaard ging met een pan-
slavistisch streven. Met een korte on
derbreking tijdens de Russisch—Ja
panse oorlog van 1905, toen de be
langstelling voor het Verre Oosten
overheerste, is Rusland deze politiek
steeds trouw gebleven.
Sedert heeft in Rusland het tsaren-
bewind plaats moeten maken voor het
boljewistische. De grote nationale
doeleinden zijn echter dezelfde geble
ven. Men is in Moskou ongetwijfeld
niet vergeten, dat de geallieerden uit
de eerste wereldoorlog Constantino
pel aan de Russen hadden toegezegd.
De omverwerping van het tsarenre-
giem haalde een streep door deze re
kening. En Lenin had de eerste jaren
na de revolutie binnenlands teveel te
doen om zich met deze kwestie bezig
te houden. Nu. na dé tweede wereld
oorlog, waarin Sowjet-Rusland zulk
een belangrijke rol heetf gespeeld,
staan de zaken evenwel anders. Het
is duidelijk, dat Moskou thans een
zeer actieve Balkanpolitiek nastreeft.
In de hoofdsteden van Roemenië, Z:
Slavië, Boelgarije en Albanië zetelen
regeringen, die zich aan Moskou ver
want weten. En men fluistert reeds
van één grote Balkanfederatie onder
leiding van de Zuidslavisce dictator
Tito. Voeg daarbij de zeer sterke po
sities van Rusland in Centraal Europa
en men moet wel tot de conclusie
komen, dat Rusland op dit tereln
bezig is een groot deel Van zijn doel
einden te verwezenlijken.
Botsende belangen
AAN de andere kant echter vindt
Rusland in de Angelsaksische landen
'n niet ongevaarlijke tegenspeler Rus-
lands invloed houd „officieel"
op bij de Griekse grenzen in Mace
donië. Wij zeggen met nadruk „ofti-
cieel" omdat in de praktijk in dezo
grensgebieden de belangen nogal door
een schijnen te lopen, wat een einde
loze reeks van botsingen en grens
schendingen tot gevolg heeft.
Nu is er weing reden om over het
bewind in Athene te jubelen. Het
steunt op een twijfelachtige monar
chie, die reeds vele malen uit het
land verdreven werd Reactionnair
groepen hebben het heft in handen en
zijn niet bijster zachtzinnig in de be
handeling van hun meer vooruitstre
vende tegenstanders. Daarom woedt
er in Griekenland reeds sedert de be
vrijding een burgeroorlog, die het
toch reeds verarmde land nog verder
uitput. Dat het Balkancommunisme
hier mede invloecPdoet gelden,, is bui
ten kijf, al zouden wij onverstandig
doen de Griekse opstandelingen allen
van communisme te beschuldigen.
En zo staan in Macedonië in wezen
niet alleen Balkanvolkeren tegenover
elkaar, maar ontmoet hier de Sla
vische wereld ook de Westerse. En
wU geloven niet, dat het Westen er
al te gemakkelijk toe geneigd zal zijn
in dit deel van de wereld nog meer
posities op te geven.
Verwarde toestand
Dat het beeld op de Balkan helder
is. zal wel geen mens kunnen bewe
ren. Wanneer bolsjewistische krin
gen het bewind in Athene van dicta-\
tuur beschuldigden, dan haalt men
toch even glimlachend de schouders
op en informeert dan belangstel
lend hoe het met de politieke de
mocratie staat in de landen in de
Russische sfeer, Moskou zelf inbegre
pen. Men kan waardering hebben
voor het aandeel van de communis
tische partisanen op de Balkan in de
strijd om de vrijheid; men kan alles
behalve sympathie koesteren voor de
huidige regeerders van Griekenland,
die het met de politieke vrijheid van
het volk op een accoordje gooien, dat
mag toch niet verhinderen, dat wij
allerminst gerust zijn op de democra
tische ontwikkeling op de Balkan. Of
duidelijker gezegd, dat wij niet zou
den weten, dat hier een communisti
sche dictatuur in volle scherpte
heerst.
De situatie op de Balkan blijve voor
werp van voortdurende zorg.
Bijna duizend hengelaars namen deel
aan het grote nationale hengelcon-
cours, dat bl) Leiden werd gehouden.
Een groep hengelaars begeeft slch
naar de aangewesen plekjes.
Oorlogsdreiging
In de afgelopen nacht zijn op Ja
va in het republikeinse gebied voor
zorgsmaatregelen genomen tegen
luchtaanvallen. Dit werd medegedeeld
door 'n Indonesische militaire woord
voerder, die hier nog bij voegde, dat
Java thans in staat van gevaar was
en dat de tong-tongs zouden worden
gebruikt om luchtgevaar aan te kon
digen en de bevolking op te roepen
voor het nemen van luchtbescher
mingsmaatregelen. Bij eventueel oor
logsgevaar voor de republiek, zullen
de gucrlllatroepen zo spoedig mo
gelijk in het republikeinse leger wor-
den.opgenomen. Tegelijkertijd zal dan
de verdediging van de dessa's wor
den georganiseerd.
De vliegramp op Kastrup
Onze lezers zullen zich ongetwij
feld nog de vreselijke vliegramp op
het vliegveld Kastrup bij Kopen
hagen herinneren, waarbij alle Inzit'
tenden w.o. Geyesendorffer en dc
Zweedse prins om het leven kwa
men. Reeds enkele malen is een on
derzoek naar de oorzaak van de
ramp ingesteld. Thans heeft de
Raad voor Luchfva#»" dit onderzoek
ter hand genomen c. - toch al
tijd nog vermoedelijke ooreaak ge
vonden. De Raad bouwde voort op
een rapport van de Deense autori
teiten. Deze waren tot de conclusie
gekomen, dat bet niet wegnemen van
de roerklamp de oorzaak moet zijn
geweest. De heer van de Voort, em
ployé bij de KLM op Kastrup werd
als deskundige gehoord en deze ver-
DEWI. klaarde, dat het daar "al eens eerder
was voorgekomen, dat een kianip *as
blijven zitten. Toen werd het echter
nog op het laatste moment on» lekt.
De vlieger Smirnoff hechtte geez.
waarde aan de op het vliegveld
Kastrup n& de ramp genomen proe
ven met een vastgezet hoogteroer.
De heer Backer, optredend nament
de dir.-gen. voor de Luchtvaart, con
cludeerde, dat het ongeval te wijten
is aan het niet-v-rwi)»" ren van de
roerklampen. Het onderzoek was
daarmede afgelopen. De raad zal op
een nader te bepalen dag in deze
zaak uitspraak dóen.
Nederland naar Parijs
Van gezaghebbende zijde te Brus
sel vernam Reuter, dat Nederland en
België tezamen zijn overeengekomen
in principe do Brits-Franse uitnodi
ging om het plan-Marshall op 12
Juli te Parijs te bespreken, te aan
vaarden.
Ook Luxemburg zal deelnemen
aan deze conferentie. 11 Den Haag
hebben reeds besprekingen plaats
gehad tussen Belgische en Neder
landse ministers over de te volge»
gedragslijn op de a.s. Parijse confe
rentie. Het is reeds bijna zek la
Dr. Hirschfeld de Nederlands. Ie
gatie te Parijs zal leiden. De bespre
kingen van het plan-Marshall, dat te
Parijs zal worden behandeld, zal in
verschillende bijeenkomsten van Bel
gische en Nederlandse vertegen
woordigers nog nfder worden b
sproken.
Te hoge prijzen
De prijscontróle heeft een onder
zoek Ingesteld bij de fabrieken van
bakpoeders, eiervervangingsmiddelen
voorbewerkte meelproducten en an
dere bakkerijgrondstoffen. In acht
gevallen moest proces-verbaal wor
den opgemaakt tegen te hoog bere
kende pryzen. Dat met deze artike
len geweldige winsten worden ge
maakt, blijkt wel uit het feit, dat ln
één geval ruim 340.000 gulden over
winst was gemaakt Vanzelfsprekend
wordt het onderzoek in deze bran
che nu krachtdadig voortgezet. De
reeds achterhaalde prijsopdrijvers
zullen zich ln de nabije toekomst
voor de tuchtrechter hebben te ver
antwoorden. -
BINNENLAND
Van J.l. Maandag af ia ook ln
Zeeland een wegenwacht van de
A.N.W.B. Ingesteld.
Te Amsterdam is een 3-jarig
meisje uit het raam van de eerete
étage op straat gevallen. De kleine
Is later overleden.
Op 5 Februari j.L werd te A'dara
een bankloper van f 26000 beroofd.
Eén der daders vluchtte naar Indo*
neaië, werd te Batavia gearresteerd
en heden te Amsterdam ontvangen.
De ander is een welbekend, maar
nog voortvluchtig S.D.-er.
Tussen Belfeld en Reuver (Lim
burg) ls een motorrijder in volle
vaart tegen een truc gereden. D#
berijder was op slag dood.
Het weer vandaag
KOEL EN NOG BUIIG
Aanhouden van het koele weer
met vooral aan de kust een nu ea
dan krachtige Zuidwestelijke -vind.
Wisselende bewolking met uKela
losse buien, voornamelijk in ae mid
dag en vooravond in het midden ea
Oosten van het land.