w VEERTIG MAN HET ONTVANGERS OP DE VOSSENJACHT DURE SOUVENIRS SCHAAKRUBRIEK SPORTIEF EVENEMENT IN JISP L. van der Boes uit Wormerveer vond de zender het eerst II kruindeo «klvea over 'l Zwel. Mei mechtige edem vloog de Zuid-West®* OTer prachtig brok natuur, het Jisperveld, het riet boog nederig voor de wilde uitspattingen van die dol geworden zomer wind In de „dar*" van boer Rot, vlak bij dat kleine bruggetje, waar de Jlsper Jeugd kilo's ijs slikt en het Zwet het leven laat in de wegsloot, daar gaf Lou Dandy ons de goede raad de zon op te zoeken en toen Lou dat tot vervelens toe herhaald had, zei een man tegen een klein micro foontje „Hallo, vossenjagers, hier XPAOKI". Dat „hallo" was in Indië tc horen, maar was feitelijk alleen bestemd voor de jagens, gewapend met wonderlijke apparaten, die om hun nek hingen. Kees Pruis kondigde aan. „dat Kaorel een hoge pesisie" had en ook dat konden de negen-en-dertig jagers via hun koptelefoons vernemen. Negen-en-dertig meest jonge man nen waren gekomen uit geheel Noordholland, Gouda Nijmegen, Arnhem, Eindhoven en nog andere plaatsen en allen waren gistermiddag precies twee uur in de Zaanstreek gestart op jacht naar de zender, „de vos", die was opgesteld in een straal van tien kilometer rond Jisp. En na de eerste geluiden, ontvangen in de toestellen, die altijd zoveel bekijks hebben, trokken de handigsten naar dat kleine keurig nette dorpje Jisp, waar Jan Leeghwater in 1650 een juweeltje van een raadhuisje neer zette. En nu. 297 jaar nadien, werd de landelijke rust verstoord door een invasie van radio-technisch aangelegde jonge mannen, die een poging wilden wagen de wisselbeker van de V.E.R.O.N. in handen te krijgen. EEN SPORTIEF SUCCES Binnen in die deftige boerderij stonden de, voor ons leken, onbegrij pelijke instrumenten, die het moge lijk maken, dat uw stem duizenden kilometers ver wordt gehoord. Bij 'die instrumenten zat de omroeper, die de jagers opwekte toch vooral te komen. Na'.uurlijk was daar ook boer Rot en zijn broer, de dijkgraaf, die zo trots is op z'n Jisperveld. Mevr. Rot kwam al gauw vertellen, „dat ze al om 't huis heen dwarrelden". Waar die knapen zo snel vandaan kwa men, wij weten 't niet, maar even later rolde iemand met een paniek gezicht naar binnen. Twee vin gers in de lucht. Stilte! Alleen het geruis van de gramofoonnaald was hoorbaar. Uit alle kieren en van ach ter de gordijnen gluurden gezichten naar buiten. Daar stonden enkele jagers. Nieuwsgierige kinderen om hen heen. Enkele van die snelle jon gens, die na twintig minuten reeds „gloeiend warm" waren, verdwenen, „Stckcitja" De mens verandert niet Weet U nog hoe wij in de hon- gerwinter om een flesje melk hebben gefietst? Drie keer in de week, twintig kilometer op de velg. En wat was je dan blij als je een paar flesjes van al haar luister ontdane melk mee naar huis nam. Naar de prijs werd eigenlijk niet gekeken. Twintig, dertig cent, desnoods twee kwar tjes voor één liter. Je betaalde het grif en eigenlijk nog met een dankbaar hart aan het melkadres uit- Toen de bevrijding daar was, was meieen, met de moffen, de dankbaarheid verdwenen. On danks het feit, dat er banden om de velgen kwamen, lieten wij de boeren maar melken, keken ze met dc nek niet meer aan en stuurden ze met Nieuwjaar niet eens een kaartje. Wij zochten onze toevlucht weer tot de melk man, die ons iedere dag het heer lijke vocht komt thuis bezorgen, schelden hem uit als hij vijf mi nuten te laat is en zijn dagen van de kook als de prijs alweer met één cent is verhoogd. Zo is het mensdom. Als de nood voorbij is, wordt het direct weer veel eisend. Zo gauw echter die nood terug keert, schakelen wij onmiddellijk over. Wij zetten -weer ons 1945 gezicht, nemen jie hoed in de hand en kloppen bij ons aller vriend dc boer aan. Aldus is geschied bij de metor- wedstrijden in Assen, de T.T.- races. De toeschouwers snakten naar een glaasje water, dat ner gens te krijgen was. Tot iemand wet een goed geheugen z.ch de boeren herinnerde, zich langs de heemhond waagde en met de hoed in dc hand om een glas water ging vragen. Hij kreeg een glas vol heerlijk'koud tapte water a raison van twee kwartjes. Dat mocht m niet hinderen. Hij nam er nog een, betaalde een gulden en ging zijn vrienden waar schuwen. De Thee Thee races ontaarden in een race om Water Water. De goedgeefse boer sloeg 100 pCt. op, waardoor hij, bij de gulheid zijns harten, ook nog het optreden van de prijsbeheersing riskeerde. Het leuke was, dat hij niet anders dan tevreden klan ten had, die met een vergenoegd gebaar zich het denkbeeldige schuim van dc gemeentepiis van de lippen veegde. U ziet het, als de nood aan de man komt gaan we weer de beer op. De wereld draait, maar de mens verandert niet. Criticaster maar één liep recht op de boerderij af met zijn ontvanger in zn' handen of het een gebaksdoos was en op eens stond hij in de duistere „dars". „Ik ben d'r", juichte hij, zeven-en-twin tig minuten, nadat hij'bij de Nauer- nase vaart bij Westzaan was ge start. Die knaap heeft een honden neus. Van alle kanten werd hij ge feliciteerd, deze Bep van der D o e s uit Wormerveer. „Draai maar een sjekkie", zei „de vos", die verrukt was, dat zijn plaatsgenoot binnen kwam. „Dat heb je wel verdiend, je zweet als een pakkedrager!" Zo, de eerste man was binnen, buitengewoon vlug. „Maar", zei de wedstrijd-com missaris, „wij hebben 'm sportief opgesteld. Iemand met een beetje hersens vind 'm!" Daar kwamen er meer. Op de Zwetbrug stonden enkelen, Weife lend, maar een ijsslikkende kinder massa stond al spoedig als een ere haag voor de boerderij van Rot en wie een beetje bij de tijd was, kon op z'n klompen voelen, dat er wat bij dat boerenkasteel aan de hand was. „Duvel toch er es op", siste een van de mannen uit het hol, „vooruit ga de straat op en houdt je mond". Nog steeds likkend aan een dikkerd van een kwartje, stapten de kinde ren twee meter op zij. Zeven minu ten na de eerste, klopte Zaaiman uit Amsterdam op de deur en schreeuwde „Open" en een halve minuut later zei K1 ij n s m a uit Arnhem: „Goedn middag, heern! Ben ik derdes, da 's nie gek in dat wa terland". 't Is zeker niet gek, dol- vreemd tussen al dat water. Hij was gestart in Purmerend. Een enorme organi satie „De vos" loog er op los en ver telde, dat nog niemand was gearri veerd en dat de V.E.ILO.N.-beker- jacht nog geheel open was. En ter wijl Gracie Fields om „Daddy" riep, noteerden wij de voorwaarden voor deze interessante en sportieve wed strijd. De V.E.R.O.N. is een lande lijke organisatie, die voluit gespeld, de ingewikkelde naam draagt: Ver eniging Experimenteel Radio-onder zoek in Nederland. Aangeslotenen zijn dus niet zij, die zich, zoals U en ik, tevreden stellen met een draadje of een toestel en trouw Hilversum I of II beluisteren, maar zij experi menteren en zoeken of zenden met meestal eigengemaakte toestellen in de aether. Wie het ver heeft ge bracht zend zelf uit, soms naar Australië, Amerika, kortom over de wereld. Het is een enorme organisa tie. Voor wie groot op wil doen tame lijk kostbaar, maar de gewone man met interesse „redt het ook". Voor deze wedstrijd was een puntentelling vastgesteld. Hij, die het lopend wilde proberen en die waren er begon met 0 strafpunten, elke minuut na het beginsignaal telde voor 1 punt. Een wielrijder begon met 30 straf punten. een tandem- of motorrijder met 40, een motor met zijspan of duo rijder of een automobilist met 50 punten. Iedere minuut later werden ook deze categoriën met een straf- punt beboet. „Zoekt U iets?" Het werd na een uur druk in het hol; achter elkaar kwamen de jagers soms binnen. Lachend, verheugd, dat ze 'm toch gevonden hadden. Som mige jagers draaiden rond de boer derij als kippen, die hun ei niet kwijt kunnen, wat nog erger werd toen enige knapen, die de vos reeds had den gevonden, van het erf kwamen en in vol ornaat nogmaals begonnen, om de anderen van het goede spoor te werken. Bij het raadhuisje ont dekten wij twee Alkmaarders. Je kunt tenslotte niet vertelien waar zij wezen moeten, maar vragen mag. „Zoekt U iets", vroegen wij. Gelijke monniken gelijke kappen De volkstelling wijst uit, dat het aantal mannen en vrouwen in de gemeente Beets precies gelijk staat Er werden 239 man nen en 239 vrouwen geteld. Re sultaat: gelijke rechten en plich ten en niemand de baas. „Ja", een geheime zender! Hij moet hier ergens zitten!" „Geheime zender?" „Ja, niet echt hoor. Een wed strijd!" „Oh. „Nou, we gaan maar weer naar de Wormer ,ik denk eigenlijk dat-ie daar zit!" „Succes!" 't Valt niet mee, maar je mag wer kelijk niets zeggen. Je verrader slaapt nietEn tenslotte, als zij verkeerd gaan moeten ze maar beter peilen, waar of niet? Om half vijf waren ruim dertig enkelingen of ploegen binnen. Ook dames waren er bij. De tijd is voor bij, dat de vrouwen achter 't spinne wiel zitten. Er was zelfs één dame. die haar man adviseerde de boerde rij, waar hij voor stond en waar de vos zat, binnen te gaan. De man was eigenwijs en liep door. 't Heeft 'm een kwartier gekost. Klokslag vijf uur was de wedstrijd ten einde en kon hij, die nog bij Purmerland of Nauerna worstelde, zijn enveloppe open maken en constateren waar hij moest zijn. Vijf jagers vonden het hol niet, twee kwamen niet op. Het was een spor tieve middag, daar in Jisp. By vliegdemonstratie* zijn Zondag drie Frans# vliegtuigen verongelukt Twee in Frankrijk, één in België. Twee piloten werden zwaar gewond, de der de werd gedood. Te San Christobal in Venezuela werd een samenzwering ontdekt. De rebellen hadden Zaterdag het roer willen omgooien. j|< Amor be wandelt wonderlijke wegen. Een Ame rikaanse kluizenaar, die verleden jaar stierf, was eenmaal verliefd gewor den op Greta Garbo, de Zweedse sphinx. De zaak was natuurlijk hope loos voor de kluizenaar. Greta heeft wel iets anders aan haar hoofd, dan met kluizenaars te trouwen. Maar zij bleef in zijn gedachten en kwam in zijn tes tament. Hij liet haar 20.000 dollar na, doch daar Greta niet direct om die dollars zit te springen, zal zij het be drag voor een liefdadig doel bestem men. Geheimzinnige „vliegende schijven" houden de Amerikaanse ge moederen bezig. De schijven hebben een omtrek van zeven meter, gieren door de lucht en worden geweten aan proeven, die in verband staan met de atoomenergie. Spanje zal krachtig bij de Britse regering protesteren tegen uitlatingen over Spanje in verband met het plan Marshall. Waarschijnlijk ten gevolge van sabotage, brak brand uit in een Brits kwartier in Athene. Twee vrouwen kwamen om het leven, 20 anderen werden gewond, sj: Mocht U nog lege melk- of papflessen in huis hebben, levert ze in. de melk industrie zit er om te springen, sk De viering van de Onafhankelijkheidsdag in Ame rika kost altijd mensenlevens. Deze keer verongelukten 210 personen. In Egypte werd een vierling geboren. Va der en moeder verheugden zich reeds in het bezit van vijf kinderen, In deze maand zullen geen glasbonnen worden uitgegeven. Dit is om doorzicht te krijgen in onze glaspositie, 't Is de heren niet zo helder meer. ije Gejus v. d Meulen is tot acht jaar veroordeeld. Soekarno heeft drie politieke boeken van de P. v. d. A, ontvangen. De president van Argentinië Peron heeft verklaard, dat zijn politiek altijd vre delievend was en zal blijven. Wij heb ben dat lied nog eens door een dictator horen zingen, sk Een spannend moment voor het doel van Zeeburgla, die in de Zater dag gespeelde promotiewedstrijd tegen K.F.C., een fraaie 2—1 zege behaalde. KERES DE MACHTIGE UJIT een veld van de twintig sterk ste Russische schakers, die el kander do titel kampioen van Rus land betwistten, behaalde Keres de overwinning. Voor de nog zeer jonge gewezen Estlander een prachtig suc ces. Zeer veel in zijn schaakstijl doet ons aan wijlen Aljechin denken. Oorspronkelijk: openingskunstenaar en schitterend aanvalsspeler. De toekomstige wereldkampioen? Hieronder een partij uit dit tour- nooi, waarin zijn talenten duidelijk naar voren komen. Wit: Kasparyan Zwart: Keres (Siciliaans) 1. e2-e4c7-c5 2. Pbl-c3 Een ouderwetse variant Gebruike lijker is 2. Pf3 om met 3. d4 voort te zetten. 2g7-g6 Lokt 3. dj uit. De tekstzet kan men als een positionele val beschouwen- zoals het vervolg zal leren. 3. d2-d4 Wit loopt erin. Het kostbare tempo, dat hij met zijn Dame gaat verlie zen, wordt hem noodlottig. De op zet met 2. Pc3 vereiste een geheel andere voortzetting, b.v.: 3. g3-Pc«; 4. Lg2-Lg75. Pge2-e6; 6. 0-0Pge7 7 d3-0-0; 8. Le3-Pd4; 9. Dd2-Pec6; 10. Pdl-Da5; 11. c3-PXe2f; 12. DX e2, d6, 13. Khl-Ld7; met ongeveer gelijk spel. 3- c5Xd4 4. Ddl x d4 De lijdensweg van de te vroeg in het spel gebrachte Dame gaat beginnen. 4Pg8-f6 5. Pc3-d5— Voorbarig! Beter was geweest met 5Pf3 de ontwikkeling voor te zetten. 5Lf8-g7 6. Lcl-g5Pb8-c6 Met tempowinst! 7. Dd4-c30-0 8. Lg5Xf6 Er dreigde reeds 8PXdo met stukwinst. 8e7XfS 9. 0-0-0—f6-f5 Een tweede tempo gewonnen. 10. Dc3-c4f5Xe4 11. Dc4xe4—d7-d6 12. Pgl-f3Lc8-f5 Men ziet de gevolgen van Wits derde zet. Rusteloos wordt de Dame opge jaagd. Keres heeft zich reeds een pracht aanvalsstelling opgebouwd. 13. De4-a4Ta8-c8 14. Lfl-c4Lf5Xc2! Een mooi diepdoordacht schijnoffer- Het begin van het einde! De aan valsspeler' Keres is in dergelijke stellingen in zijn element. Weigeren van het offer is niet mogelijk. Stelling na 14Lf5Xc2! Zwart: Keres "i* i t k n i k k tm ?töi HeSR s t.4 ïÖJ mn Wit: Kasparyan 15. KclXc2 Nog het beste. 15Pc6-a5 16. Pf3-d2&7-a6 17. Kc2-blb7-b5 18. Lc4Xb5—a6Xb5 19. Da4-b4 Zwarts combinatie gaat nog verder. 19. DXb5 ging niet wegens het ver nietigen van de 19-Tcb8 met dubbele aanval op b2. 19Pa5-c6 20. Db4-b3 Wit gaat nog steeds niet in op zwarts offervaardigheid. 20. Tc8-a8 Op bezoek bij Sijtje Boes van Marken Met Simons van Volendam één oordeel |N verband met de mening, geuit op het congres van de Nederlandse Vereniging voor Vreemdelingenver keer, waar de aandacht werd ge vestigd op de bijzonder hoge prijzen, die vooral de Amerikanen bij hun bezoek aan Marken en Volen dam voor souvenirs moeten betalen, bezochten wi) enkele van de groot ste zaken op dit gebied. Eerst stoomden wij naar het eiland Marken, waar reeds vele vreemde lingen worden geteld en juist een gezelschap van een paar honderd Ouden van Dagen van Amsterdam in hotel De Jong gezellig bijeen waren PRIJZEN BENEDEN VASTGESTELDE MAXIMUM „Gaertje", roept de altijd opgewek te en in jaren niet te schatten Sijtje Boes van Marken tot haar gedien stige, wanneer we de beun van haar winkel betreden, „Iet jij even op de winkel en geef mijnheer een kop kof fie!" En dan in het voorbijgaan spreekt ze de leidster van een gezel schap aan: „Gaat U gerust even ver der; in de bazar hiernaast hebben we alle souvenirs en verderop zit mijn zuster in een Marker huisje, dat U bezichtigen kan!" Souvenirsdaar wilden wij het juist met Sijtje over hebben. „Heeft U dat stukje in de courant gelezen van het congres van de V.V.V.?" „Zekermaar daar moet wat achterzitten! Dat is niet waar! Denkt U, dat ik mijn naam zal weggooien door de mensen af te zetten?" Dan worden wij wat brutaal. „Kunt U bewijzen leveren, dat de souvenirs tegen redelijke prijzen worden ver kocht? Wilt U factuurs tonen?" De reactie op dit voorstel is spontaan en zonder talmen Het za- kenvfouwtje van Marken springt van haar stoel, haalt uit de winkel een fraai beschilderde klomp, die als spaarpot kan dienen en weer klinkt haar roep: „Gaertje, kom eens dade lijk hier!" Geertje verschijnt ten tonele. Zonder omwegen wordt haar de vraag ge steld, waarvoor zij juist zo'n klompje verkocht. Twee gulden! Dan werpt Sijtje het souvenir omver en we le zen de vastgestelde en door de prijs- beheersing te controleren cijfers ƒ2.40. Het vlugge vrouwtje trippelt naar de bazar op de dijk, waar de vreemdelingen voor de rijk gevulde toonbanken een gedachtenis aan het eiland uitzoeken. Verwonderd kijken ze, als de bekende figuur plotseling een der meisjes van het werk roept en haar de vraag stelt: „Eefje, zo even verkocht je dit bevrijd in gsspel.,.. hoeveel kost dat!" Het is voor dc verslaggever om door de grond te zakken. Aller ogen richt ten zich op ons en men fluistert over ambtenaren, die prijzen komen con troleren. Ook Eefje staat iets be duusd. Zou ze een fout gemaakt heb ben„Voor f 1.75", zegt ze dan, maar -laat er direct op volgen „dat heeft U toch zelf gezegd!" De doos wordt ons in de handen gestopt en we lezen de op het deksel gedrukte prijscijfer ƒ2.25. Nieuwe aanvalswegen. 21. Pd5-b4Pc6Xb4 22. Db3Xb4— Wit dacht, door de stelling te ver eenvoudigen, het gevaar af te wen den. Keres heeft echter nog meer pijlen op zijn boog. 22- Ta8-a4 Tempo!! tempo!!! 23. Db4-b3 Slaan op b5 was nog steeds taboe., b.v.: 23. DXb5-Da8, 24. a3-Tfb8! en mat in enkele zetten. 23. Dd8-a5 24. a2-a3—Tf8-e8 25. Db3-f3 25-Te2 zou ook niet prettig voor wit geweest zijn. 25b5-b4 Dan maar weer over een andere boeg. 26. Pd2-c4Da5-a7 27. Thl-elTe8-b8! 28. TdlXdÖ Wanhoop! 2 8b4Xa3 29. Df3-c6 In de hoop met Te8f wat lucht te krijgen. 2 9a3-a2f 30. Kbl-c2—Da7Xf2t Wit gal op. J. H. SMAK Juist koopt een der gasien een boek je met foto's van Marken. Hij betaalt zestig cent aan Trijntje, een prijs, die in andere winkels ook wordt ge vraagd. Maar Sijtje merkt het. Zij haalt een map met factuurs te voor schijn en we kunnen zien, dat de in koopprijs op veertig cent staat ge noteerd. Seizoenwerk Al die souvenirs liggen daar ge prijsd en het publiek koopt naar de portemonnaie dik is. Sijtje vertelt nog dat men niet moet vergeten, dat zij een seizoenzaak heeft, die in cukde maanden per jaar een behoorlijke op brengst moet boeken. Er zijn nog wel meerdere zaakjes in Marken, maar dat zijn nevenbedrijvenl In Amsterdam en andere grote plaatsen winkelt men het gehele jaar door! Op Marken komt niemand St. Nicolaas. of K"rs'- cadeautjes kopen! Als kon *V:ntvr heerst is het eiland vergeic.» Sijtje is zakenvrouw in hart en nieren. In een ogenblik stort zij haar hart uit over de omgang met ieder een. Juist komen twee bekenden bin nen. De heren Jansen en Buitenhuis van de N.Z.H. Tram waren op he* eiland en wilden het niet verlaten voor dat ze Sijtje nog de hand hadden ge drukt. Sijtje presenteert een sigaret en dan fluit de boot ten teken, dat wij moeten vertrekken.. Ze had zeker nog wel meer te vertellen, als het niet zo druk was! Groot risico Typisch dat wc in Volendam dezelfde klanken horen! „Ja," zegt de heer Simons, „de mensen denken, dat allles maar goedkoop kan Ze zien bloedkoralen met slot komen vragen, wat die kosten. Voor de prijs van f 75.schrikken te terug. Maar ze moesten eens aan de Volendanumr vrouwen vragen, wat de waarde is van de versierselen, waarmee die lo pen De Volendammer poppen sta-n voor f 15geprijsd. Daaivoor krijgen tb- mensen poppen met goede kleding ei' hul. Laat men dc poppen in de grote magazijnen eens bekijken! We zien klompen met snijwerk, waaraan uren is besteed, souvenirs in diverse soor ten en prijzen. Elk stukje naar de kwa liteit genoteerd. Enkele bezoekers ko men binnen, vragen naar snuisterijen, die wij voor geen kwartje zouden wil len hebben. Maargelukkig en te vreden dragen ze de kleinoden naar hun eigen land of plaats en het geld er voor neergeteld brengt deze men sen een enorme vreugde-rente. Wanneer wij vernemen welke kos ten door de winkeliers worden ge maakt en we zien de geprijsde arti kelen in de zaken, dan menen wij te mogen concluderen, dat misschien een rijke Amerikaan of een bekende zwar te handelaar wel eens „bij de neus is genomen", maar dat het publiek in doorsnee geen onbehoorlijke prijzen betalen. Het zal echter steeds zo blij ven: wat de èèn normaal vindt, acht de ander te duur! Bij het verlaten van Volendam hiel den wij de heer Boot nog even staan de. Hij kocht laatst een partij steen souvenirs voor enkele honderden gul dens. Ze gaan nieten daar blijft de man met het steenwerk zitten! Hij was van mening, dat over het alge meen op de prijzen van souvenirs tus sen de 30 en 40% winst lag, maar onderschreef de mening van een der vooraanstaande Volcndamse zaken mensen: wil men met de verkoop van souvenirs een behoorlijk bestaan heb ben, dan moet men ze met honderd procent winst verkopen! HUWELIJK AAN HET STERFBED Ex-koning Carol van Roemenië is Vrijdag in Bolivia in het hu welijk getreden met Magda Lu- pescu, met wie hij sinds jaren bevriend is. De huwelijksplech tigheid heeft plaats gevonden in het Palacehotel te Copacabana, waar mevrouw Lupescu ernstig ziek ligt. Volgens de behandelen de artsen kan zij binnen 24 uur sterven. De secretaris van de ex-kon:ng heeft verklaard, dat mevrouw Lupescu op haar sterfbed ligt Zij vergezelde Carol in November 1944 naar Brazilië, na een ver blijf van drie jaar in Mexico. Zij ontmoette Carol voor het eerst op het zomerverblijf van de Roe meense koninklijke familie te Sinaia in de Carpathen. In 1925 deed Carol afstand van de troon, nadat mevrouw Lupescu was uit genodigd het land te verlaten. Hij werd enige jaren daarna opnieuw tot koning uitgeroepen, doch deed aan het einde van de oorlog weer afstand ten behoeve van zijn zoon Michael.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 3