log is het niet te laat!
Pierlot oefent critiek op
Koning Leopold uit
Naar verslechtering
der toestand?
Talrijke arrestaties in Roemenië
KORT
Binnenland
Nog steeds staking in Rotterdam
KORT maar krachtig
4e Jaargang No 986
Uitgave N.V. Noordhollandse Pers
1945 i.o. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adm. en Adv. Rid
derstraat hoek Oudegracht tel. 8971
Alkmaar.
Woennsc/ag 16 Juli 1947
kmaarder
DACBLAD VOOS A1KM&AK Ui OMGEYUiO
gUITENLAND
Gaan Duitsers en Japanners zelf
voedsel uit Amerika halen?
Pierlot, de Belgische premier tijdens het uitbreken van de oorlog,
heeft een tamelijk opzienbarende artikelenreeks gepubliceerd ln de
pers, waarbjj hij voornamelijk de meningsverschillen behandelt, die
uiteindelijk leidden tot een breuk tussen regering en koning. In het
voorlaatste artikel beschrijft Pierlot het onderhoud, dat de ministers
hadden met YVeygand, die kort daarvoor Garacln was opgevolgd als be
velhebber. Weygand legde er bij die gelegenheid de nadruk op, dat het
Belgische leger zich sneller moest losmaken van de Duitsers en naar
het Zuiden diende terug te trekken. Hierna had Koning Leopold een
bespreking met Weygand, waarbij de ministers niet aanwezig waren
Volgens Pierlot kwam de Belgische generaal Van Overstraeten
die wel aanwezig was bij het onderhoud even praten met de minis
ters, waarbij hij zich zuiver defaitistisch uitliet. Nadat de minister
hierna nog eens met Weygand gesproken hadden, was het Spaak,
die de Koning gebrek aan vertrouwen ln zijn ministers verweet, het
geen weer een protest van de Koning uitlokte. Na een onderhoud, dat
de koning weer later met de Britse bevelhebber, generaal Gort had,
liet hij zich nog pessimistischer uit, want Gort zou verteld hebben,
dat de toestand hopeloos was. In een laatste artikelen gaat Pier
lot het rapport van de commissie van onderzoek naar de gedragin
gen van de koning na. dat volgens hem bepaalde tegenspraken ver
toont. Hij verwijt tenslotte de koning. Jat deze zijn koninklijke func
tie verkeerd opvatte "n er weinig verschil meer was met absolute
macht.
Al te voorbarig
Luitenant Philip Mouhtbattcn
woonde te Edinburgh een openbare
plechtigheid bij. Zijn astvrouw vroeg
hem daarbij wanneer zijn trouwdag
was vastgesteld. Een van de mede
aanwezigen verstond het gegeven
antwoord verkeerd en berichtte aan
het persbureau Reuter, dat het hu
welijk van -Ie Engelse troononvolg
stor met Philip Mountbatten zou
plaats vinden op 11 Februari 1948.
Maar nog geen uur later verzocht
Reuter dit voorbarige bericht weer
in te trekken!
D= Amerikanen kunnen
rekenen
De Amerikaanse minister van oor
log, Patterson, heeft bij het con
gres een voorstel ingediend tot het
in de vaart brengen van opgelegde
Liberty-schepen door Duitse en Ja-
y tnse bemanningen met het oog op
het v 'oer van voedsel naar deze
landen.
Het plan is oorspronkelijk afkom-
s'ig van oud-president Herbert Hoo-
ver. Men raamt, dat het in de vaart
t ngen van 75 Liberty-schepen door
dt Duitsers in het eerste jaar een
besparing voor Amerika zou kunnen
onleveren van minstens 14.000.000
doM-
Hoover's plan voorziet ook in hel
charteren van vaartuigen, die ge
bruikt of omgebouwd zouden kun
nen worden voor de visserij. Indien
de Duitsers, aldus Patterson, vissers
vaartuigen zouden krijgen, zou hun
voedselvoorziening verbeteren en zou
de toezending van levnsmiddelen ui'
Amerika verminderd kunnen worden.
I.- zeilde geldt voor Japan.
„Architecten van de ramp"
Britse communisten zijn een
campagne begonnen tegen de „Mars-
hall-politiek" van de Labourregering.
Na artikelen in daze geest van de
hand van de secretaris der partij.
Harry Poliitt, en de economische
deskundige Campbell in de „Daily
Worker" heeft het pa tijbestuur
thans in een officiële verklaring de
M-rshall-politlek" in verband ge
bracht met dt Britse dollarcrisis.
Hot verzoekt vervanging van de mi
nisters Beln en Morrison, die de „ar
chitecten van de ramp" worden ge
noemd.
Arrestaties in Roemenië
Reuter verneemt te Boekarest, dat
gedurende de laatste 24 uur ongeveer
100 leden van d oppositie te Boeka
rest en in de provincies zijn gearres
teerd. Dr. Juliu Ma.du, leider van
1 nationale boerenpartij van Roe
menië, zou tot de gearresteerden be
horen.
De gebouwen van de Nationale
Boerenclub en van „Dreptatess", het
blad \an de nationale boerenpartij,
zón door de politie bezet. De 74-
jarige Maniu is zowel de stichter al3
leider van de Roemeense boerfen-
pa";; v"n 1928—1930 en van 1932
1J33 was minister-president en
in 1944 plaatsvervangend minister
president. Hij is de voornaamste lei-
uer van de oppositie sinds in 1945 de
communistische regering van Peter
Groza werd ingesteld.
™r verluidt heeft Maniu Dina-
o :<ezegd„De Roemeense rege
ring heeft sinds zij tegen de wil van
het volk de macht in handen heeft
genomen niets anders gedaan dan de
gevoelens en de belangen van de be
volking kwetsen. De vrees is ge
rechtigd, ''at zij ook thans alleen
met de door haarzelf en haar be
schermers gestelde doeleinden reke
ning zcl houden."
Wae nemers te Londen zijn van
m< dat deze nieuwe golf van
arrestaties van leden der Roemeen
se oppositie de meest ingrijpende en
meeste betekenisvolle sinds het aan
de macht komen van de regering van
Groza is.
Nu de leider der boerenpartij, Ma
niu, een van de belangrijkste politie
ke figuren van voor de oorlog ln
Roemenië, met de belangrijkste par
tijfunctionarissen is gevangen geno-
Lady Baden Powell de Chief Guhlc, begroet de Nederlandse padvindster»
en padvinders, die deel nemen aan het Internationaal volksdansfeest, dat
te Hampton Court in Engeland gehouden wordt en waar padvlndsters en
padvinders uit vele landen deelnemen.
men, kan men slechts één ding con
cluderen, aldus Reuter, namelijk, dat
de regering heeft besloten om de
voornaamste oppositie in Roemenië
geheel van het politieke toneel te
doen verdwijnen.
Daar verleden maand Petkof, lei
der van de voornaamste party der
oppositie in Bulgarije, en enkele we
ken daarvoor Jovanovic, leider der
Joegoslavische boerenpartij, gearres
teerd zijn, schijnt er een algemene
actie op touw te zijn gezet om alle
actieve oppositiebewegingen» in de
Balkanlanden te verlammen of uit de
weg te ruimen.
BUITENLAND
maar krachtig
De Egyptische aanklacht te^ee»
Engeland zal vermoedelijk Donder
dag of Vrijdag door de Veiligheids
raad in behandeling worden geno
men.
Officieuze berichten vertellen, dat
Chinese regeringstroepen door de ver
overing van Taian de strategisch be
langrijke SDOorweg van Nanking naar
Tsinan beheersen.
In het Britse Lagerhuis is de wet
op de onafhankelijkheid van Voor-
Indië zonder tegenstand aangenomen.
De twee Britse sergeants, die Za
terdag te Nathanja zijn ontvoerd, zijn
nog niet teruggevonden. Er zijn raz
zia's gehouden, waarbij een vooraan
staand Joods verzetsman werd gear
resteerd, samen met 19 anderen, die
reeds lang gezocht werden
Een aardbeving veroorzaakte ern
stige schade aan huizen, de universi
teit en een kerk te Pasto bij Bogota
in Columbia. Een hoofdaltaar ter waar
de van iy2 millioen gulden werd ver
nield; vier personen zijn ernstig ge
wond.
Inwoners van Biarritz in de Lage
Pyreneën verzekeren met de hand op
het hart twee schotels vrij hoog in
de lucht boven de oieaan te hebben
zien vliegen. Twee bergbeklimmers
verklaren, dat er een op Spaans ge
bied is neergekomen, waarvan een
ontploffing en rookontwikkeling het
gevolg was.
De Veiligheidsraad heeft een zit
ting gewijd aan de Griekse kwestie
bij welke gelegenheid Frankrijks ver-
tegenwoordiger heeft voorgesteld een
speciale commissie samen te stellen,
ten hoogste beslaande uit vijf leden.
Doel: verzoening.
TE PARIJS zijn op dit ogenblik zestien landen, vertegen
woordigd om te beraadslagen over de aanbiedingen van
Marshall. Aanbiedingen, die naar men overigens weet, ln
zeer vage termen zijn gesteld, hoewel er reden is om aan te
nemen, dat Bevin en Bidault beter op de hoogte zijn, dan
de publieke opinie. Er zal toch minstens consultatief overleg
tussen Parijs, Londen en Washington hebben plaats gevonden.
De conferentie is inmiddels hard aan het werk gegaan en
heeft reeds een aantal commissies benoemd, die de verschil-
lende technische kwesties aan een nader onderzoek moeten
onderwerpen. Ook Nederland is in één dezer commissies, n.L
die voor Landbouw en Voedselvoorziening, vertegenwoordigd.
De commissies hebben het recht verkregen niet-leden te
raadplegen, wanneer er onderwerpen aan dc orde komen, die
voor het betreffende land-niet-lid, van belang zijn. Zoals wij
reeds eerder meldden, neemt behalve Oostenrijk geen der
Midden- en Oosteuropese staten aan de conferentie deel.
Griekenland en Turkije zijn evenwel aanwezig.
Aciivüeii in Oosl-Europa
TENSLOTTE IS Tsjecho-Slowa-
kije, dat oorspronkelijk wèl zou
deelnemen, toch niet in Parijs
verschenen. De regering te Praag
deelde mede, dat zij van deelne
ming afzag, omdat ook de ande
re landen in de Sowjetsfeer thuis
bleven en men niet de vriendschap
met deze landen, in het bijzonder
met Rusland, wilde verstoren. Ge
Igktjjdig ongeveer werd uit Mos
kou gemeld, dat een delegatie
van de Praagse regering een han
delsovereenkomst had afgesloten
met Moskou. Zo juist vernemen
wg, dat er een Albanese delega
tie te Moskou is neergestreken,
die eveneens komt praten over een
economische samenwerking. Te
gelijk weten sommige buitenland
se persbureaux te berichten, dat
deze serie handelsverdragen zal
worden voortgezet.
Men kan dus een grote Russische
activiteit constateren. Men moet
één en ander ongetwijfeld zien in
verband met de conferentie van
Parijs. Ook de Oosteuropese lan
den hebben economische hulp
dringend nodig. Zij zouden daarr
om gaarne een graantje meepik
ken van Marshalls dollargraan.
De houding van Moskou heeft
hen echter in een moeilijk parket
gebracht. Deze landen bezitten zo
weinig onafhankelijkheid, dat zij
bezwaarlijk de wil van Moskou
kunnen weerstreven. Kameraad
Molotov bepaalt ook hun buiten
landse politiek.
Een ogenblik scheen het of Praag
zich aan die machtige greep zou
weten te onttrekken. Het oude
Bohemen en Moravië is steeds
meer op het Westen, dan op het
Oosten georiënteerd geweest Wie
Praag bezoekt, voelt zich, even
als in Weenen en Boedapest, op
de grens van twee werelden. Het
zal hem echter spoedig duidelijk
worden, dat het Westerse element
overheerst. Daarom kwam er ln
eerste aanleg een resolute beves
tiging van deelneming aan de
Pargse conferentie uit Praag. Be-
nesj en Jan Masaryk, maar ook
premier Gottwald, zagen ongetwij
feld duidelijk welke kansen hier
voor het land lagen. Een verste
viging van de economie, die door
het uitwijzen van millioenen
Duitsers zeer is verzwakt en er
naast een schone mogelijkheid om
de evenwichtspositie tussen het
Oosten en het Westen te verster
ken. De opzet van de Praagse re
gering is niet geslaagd. Ongetwij.
feld is de druk van Moskou he
vig geweest. Het was alles bjj el
kaar een bittere pil voor de re
publiek van Masaryk, die in zijn
korte historie reeds zoveel bewo
gen ogenblikken heeft moeten
doorstaan.
Rusland moei wal doen
MEN BEHOEFT er niet aan te
twijfelen, dat de economische po
sitie van Rusland op het ogen
blik niet sterk is. Het land heeft
ontzettend door de oorlog en de
duitse terreur geleden, terwijl een
gedeeltelijk mislukte oogst in '46
de situatie nog moeilijker maak
te. Voor dit jaar wordt echter een
zeer behoorlijke oogst verwacht.
Nu Rusland de satelliet-staten
zo zeer heeft geisoleerd, is het
er toe gekomen een systeem van
economische hulp, los-van-Ame-
rika, te ontwerpen. Het kiest
daarbij doelbewust een systeem,
tegengesteld aan dat door Mars
hall voorgestaan. Het sluit n.1.
afzonderlijke overeenkomsten
met de verschillende landen en
wijst uitdrukkelijk een gecoördi
neerd hulpplan van de hand.
Men zal nog moeten afwachten,
of Rusland in staat is zijn ver
plichtingen na te komen, zonder
de eigen bevolking niet al te zeer
tekort te doen. Overigens be
hoeven wij ons daarover niet al
te veel zorgen te maken, daar 't
Russische regeringssysteem weinig
volksinvloed kent, en naar de me
ning van het volk niet gevraagd
wordt.
Europa val! uiteen
EEN OGENBLIK scheen het of
Europa toch niet helemaal In
twee blokken zou uiteenvallen. Er
ia thans echter weinig reden tot
optimisme, nu democratische lan
den als Finland en Tsjecho-Slo-
wakije zich zelfs niet aan de bol
sjewistische invloed vermochten te
onttrekken. De politieke ontwik
keling van Europa gaat een rich
ting uit, die ons weinig prettig
kan stemmen. West-Europa kan
niet anders, wil het niet
onttrouw worden aan het
geen het in vele eeuwen cul
tureel heeft veroverd. Bij alle cul
turele en politieke verschillen
moest het echter toch mogelijk
zijn te komen tot een economische
samenwerking als eerste stap tot
een verdere toenadering.
Nog staat de deur op een kier.
Dat men èn in Parijs én in Mos
kou mag beseffen, dat het on
verstandig is met vuur te spelen.
DEWI
Geen overeenkomst oyer gendarmerien
staking der vijandelijkheden
De laatste berichten uit Batavia schynen er op te wijzen, dat de toe
stand verslechterd 1». Gistermiddag werden de besprekingen ten
paleize RUf^j «jortgezet, waarbij van Nederlandse zijde Dr. van
Mook en de R®sn van de Commissie Generaal, Dr. P. J. Idenburg en
Dr. P. J. Koets, aanwezig waren. Mr. Amir Sjarifoeddin, Dr. Ganl,
Sekyadjlt en Leimena vertegenwoordigden de republikeinse regering
Hoewel eerst over het onderwerp der besprekingen geen inlichtin
gen konden worden vorkregen, werd later medegedeeld, dat na be
sprekingen van anderhalf uur geen overeenstemming werd bereikt
ten aanzien van de gezamenlijke gendarmerie en het staken van de
vijandelijkheden rond de demarcatielijnen. Lnldden de eerste berich
ten, dat de vier republikeinse ministers vandaag gezamenlijk naar
DjokJakarta zouden terugvliegen, later werd vernomen, dat slechts
één lid van het gezelschap vermoedelijk Setyadjit alleen de reis
zal maken.
Majesteit zich geruime tijd onder
hield. Zij sprak haar bewondering uit
over de enorme vooruitgang van het
dorp Ommen sind« 1939. toen zij even
eens een bezoek aan die plaats had
gebracht.
De militaire acties
De „Nieuwsgier" schrijft heder.,
de huidige stand van zaken belich
tend, dat het vanzelf spreekt, dat
het locaal militair optreden van
Republikeinse zijde, waarvan de
steeds toenemende berichten, vooral
uit het Bandoengse en Buitenzorg-
se, melding maken, niet op last van
Djokja ondernomen wordt. „Dit
schadelijk bedrijf wordt ondernomen
dwars tegen de nadrukkelijke lastge
ving van de verantwoordelijke repu
blikeinse autoriteiten in. Het spreekt
evenzeer vanzelf, dat dit dc situ
atie niet meer acceptabel maakt. H»>t
bewijst slechts, dat de republiek haar
eigen mensen niet in de hand heeft,
hetgeen het juiste uitgangspunt
vormt van een aantal Nederlandse
verlangens voor de handhaving van
de binnenlandse veiligheid", aldus 't
blad.
Nog steeds stakingen
De commissie van zeven leden, 0ie
namens de stakers in het sleepbedrijf
Zaterdag een onderhoud heeft gehad
met de werkgevers, heeft Maandag
middag in een vergadering verslag
daarover aan de stakers uitgebracht
In deze vergadering gingen enige
stemmen op om het werk te hervat
ten, waarop de commissie dreigde
zich terug te trekken, in welk ge
val de E.V.C. de leiding weer op zich
zou hebben genomen. Het merendeel
echter was tegen de opheffing van
de staking, daar men dan voor niets
gestaakt zou hebben.
Men zal opnieuw contact trachten
op te nemen met de werkgevers,
doch hierover was gistermorgen nog
niets naders bekend.
K.N.S.Z.-mannen naar huis
Zondagmorgen op een nader vast
te stellen uur, komen de eerste 451
manschappen van het Kon. Ned. In
dische Leger met de „Volendam"
thuis. Zij worden verwelkomd en ont
vangen door de dienst van de repatri
ëring, die daartoe opdracht van het
ministerie van overzeese gebiedsdelen
en de dienst van de kwartiermeester-
generaal ontving. In deze dienst, on
der leiding van luit.-kol. van Brocjiel
werken plm. 45 instanties samen.
Reeds zijn, zoals bekend, 20.000 repa-
triërenden met ruim honderd schepen
naar huis gehaald. Thans komt het
eerste contingent van het K.N.I.L., va
lide mannen, die meenden, dat in In
donesië hun plicht lag. met verlof
naar Nederland. De marinierskapel
komt hen op de versierde en bevlagde
steigers van de Lloyd het welkom
toespelen. Niwin, Rode Kruis en „In-
dië helpt Nederland" zullen voor ver
rassingen zorgen. Deze verrassingen
zullen steeds aan alle terugkerende
K.N.I.L.-mannen ter hand gesteld wor
den.
H.M. de Koningin in
Drente
Een grote schare belangstellenden
heeft gistermorgen H.M. de Koningin
uitgeleide gedaan bij haar vertrek uit
Assen. Het afscheid was spontaan en
hartelijk. Via Bellen werd naar Em-
men gereden, waar de koninklijke
stoet tegen 11.00 uur arriveerde.
Emmen had zich terdege op het
hoge bezoek voorbereid. Uit vrijwel
alle woningen wapperde de Neder
landse driekleur. Na een rondrit,
waarbij de Koningin hartelijke toe
juichingen ten deel vielen, ontving zij
ten Gemeentehuize vertegenwoordi-
woórdigers van verschillende organi
saties. Het waren hier het college van
B. en W., afgevaardigde der drie grote
landbouworganisaties in Drenthe en
van Koophandel en Industrie in Dren
the, de provinciale voedselcommissa-
ris en een vervener, met wie Hare
De actie der kruideniers
De actie van de kruideniers voor
betere winstmarges heeft eer uw
stadium bereikt. Dinsdagmïdd. y .va
men te Utrecht onder leiding van de
heer P. Renkema. de comité's van
actie, die in het gehele land gevormd
zijn in vergadering bijeen. Alle be
langrijke kruideniersorganisaties uit
het gehele land waren hier vertegen
woordigd. Na een levendige bespre
king besloot men met grote eenstem
migheid tot samenbundelen van de
verschillende acties. Er werd een
commissie benoemd, waarin zowel de
groothandelaren als de kleinhandela
ren betrokken zijn. Aan deze com
missie is opgedragen zich voor alles
bezig te houden met de te lage winst
marge.
He' t de Cris. Hist. Unie
nog toekomst?
Voor de Chr. Hist. jongerengroep
te "s Gravenhage sprak gisteren de
heer Beernink, lid van de Tweede Ka
mer, over het onderwerp: „Heeft de
Chr. Hist. Unie nog toekomst?"
Spreker bracht in herinnering dat
ruim een jaar geleden door velen
werd voorgesteld, dat de Unie ge
voegelijk uit de rij der politieke par
tijen kon worden geschrapt Verwacht
werd toen, dat de doorbraakpo,
van de Partij van de Arbeid succes
zouden hebben. Maar het kerkvolk in
Nederland heeft anders geoordeeld,
aldus spr.
In het verleden was er wel eni"~
aanleiding aan de positie der Unie
wanhopen. De partij was niet behor
lijk georganiseerd, beschikte niet over
een eigen dagblad en had geen eigen
partijbureau. Op het ogenblik is er m
de Unie een leven als nooit te voren.
Het aantal leden is, aldus de heer
Beernink, sinds verleden jaar enorm
gestegen en de organisatie is overal
krachtig ter hand genomen.
BINNENLAND
Een KLM-vliegtuIg bracht bjj
haar landing op het vliegveld Gan
der te New Foundland een 16-Jarige
Rotterdamse jongen, Gerrit Mostert
uit de Lusthofstraat mee.
Hg had zich onder enkele dekens
in een laadbak verscholen, waar hij,
vier uur nadat het vliegtuig Schip
hol had verlate»- doo de bemanning
werd gevonden. Men meent, dat de
jongen familie in Californië wilde
opzoeken.
De wereldkampioen dammen, de
Fransman P. Ghesten, hield Dins
dagavond een simultaanseance tegen
42 dammers uit Helmond en omge
ving.. Ghestem won 36 partjjen, speel
de er-4 remise en verloor er 2.
Jongetje verdronken
Hedenmorgen ongeveer half tien
raakte een 4-jarig jongetje aan
de Nleuwlandersgeu 1 te water.
Er werd door een zestal agenten
en burgers gedregd. Een half
uur later was het kind nog niet
gevonden.
Het weer vandaag
KANS OP ONWEEK.
Wat minder warm met meer b«*
wolking tn hier en daar omveer,
vooral in het Zuideljjke gedeelte van
het land. Naar Zuideljjke richtingen
draaiende wir.d.