fanaaider
De oorlog in Griekenland
ln Suriname ligt een toekomst
Dr
Republikeins antwoord voor
van Mook niet aanvaardbaar
KORT maar krachtig
Buitenland
1800 opstandelingen ingesloten
Weigert Albanië onderzoek
4e Jaargang No 988
Uitgave N.V. Noorahollandse Per.
1945 Lo. Redactie Achterdam
20 tel. 2274. Adra. en Adv. Rid
derstraat hoeft Oudegracht tel. 3971
Alkmaar.
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMGEVING
Vrijdag 18 Juli 1947
Dr GANI 7FGT:
Nederlandse Regering zal beslissen
In de af gel-pen jacht heeft Gani jin <le per» medegedeeld, dat het
republikeinse antivoord van gisteravond voor Dr. van Mook niet
aanvaardbaar iva». doch dat de heeUssir- m de N -r'andsr rege-
ring werd overgelaten.
Indien geen basis voor verdere onderhandelingen gevonden kon wor
den. zal de republiek zeer waarschijnlijk arbitrage vragen, aldus Ga-
die teruggekeerd was van een bezoek aan Walter Foote en ver
moedelijk andere consuls.
Er was nog niet besloten over de hoedanigheid van deze arbitrage,
of deze bijv. zon geschieden door het Permanente Hof van Arbi
trage ten den Haag. de Veiligheidsraad der V.N. of door een der
de mogendheid. T|jdens de jongste kabinetszitting te D jok ja z|jn de
ze mogelijkheden onder de loupe genomen.
Eveneens zou Sjarifoeddin van oe ontwikkeling te Batavia de
hoogte worden g steld. Vanmorgen vertrok' de ministers Gani,
Soe \nto, l.eimena en Setyadjit wederom naar Djokja. Tamzll blijft
alleen in Batavia.
Minister Gani bracht tenslotte inet nadruk naar voren, dat de Neder
lands-Indonesische kwestie van internationaal belang was.
De Nederlandse eisen
Op 15 Juli heeft dr van Mook aar
jnr. Sjarifoeddin een tweetal stukken
overhandigd; in het eerste was van
de gendarmerie (in het stuk „bijzon.-
dere po'itie" genoemd) sprake en
•was in hoofdzaak een regeling vast
gelegd, welke hieronder in 6 punten
is weergegeven.
Het 2e stuk hield de Ned. eisen 1n.
in hoofdzaak neerkomende op:
2 De republiek moet uiterlijk 16 Juli
mid-^macht openlijk en uitdrukke
lijk algemene staking van alle vij-
andelijkheden afkondigen, waarbij
omschreven was in welke vorm
-deze zou plaatsvinden.
2 Uiterlijk lV Juli moet aan de vij
andelijke propaganda een einde
gemaakt worden en de publiciteit
op het herstel en de bevordering
van vertrouwen en samenwerking
met de Nederlanders gericht wor
den.
8 Uiterlijk 19 'uli om 18.00 uur moe
ten de republikeinse militaire or-
es ten nvnste 10 km. van
de demarcatielij" 'erugtrekken en
dc zorg voor orde en veiligheid
overlaten aan de politie. De voor
bereidingen voor vernielingen dien-
dp gestaakt te worden en de ont-
ruiming en terugtrekkingen moeten
uiterlijk 21 Juli voltooid z|jn.
V.'anneer en zodra dit heeft plaats
gevonden zal ook de Nederlandse
militaire grensbez 'ting door poll-
vervangen worden.
Republikeinse antwoord
Donderdagavond om 20 uur over
handigde de republikeinse minister
S -esanto aan Dr. van Mook het
antwoord, waarbjj tevens een tegen
voorstel was gevoegd, aangeduid als
„Ontwerpregeling binnenlandse vel
ligheid". Deze regeling telde vjjf pun
ten en is ter vergelijking hieronder
naa~t het Nederlandse voorstel afge
drukt.
Voorts was er als antwoord op de
Nederlandse eisen (zie de drie hier
boven genoemde punten) een ont-
werp-statement bijgevoegd, dat als
volgt luidt:
1 uiterlijk op de wordt door het
hoogste militaire gezag aan weers
zijden de algemene staking van alle
vijandelijheden te land, ter zee en
in de lucht openlijk en uitdrukke
lijk bevolen.
2 terzelfder tijd zullen var weerszij
den maatregelen worden genomen
om een einde te maken aan alle vij
andige propaganda en zal de publi
citeit uitdrukkelijk worden gericht
op het herstel en bevordering van
het vertrouwen en de samenwerking
tussen Nederland en de republiek
en tussen Nederlanders en Indone
siërs.
3 Overal langs de demarcatielijnen
worden gemengde controleposten,
bestaande uit politie-personeel.
gesteld. De wederzijdse troepen blij
ven op een afstand van minstens 2
km. van de demarcatielijn. Het
vreedzame economische verkeer
wordt direct bevorderd.
4 Zo spoedig mogelijk worden de we
derzijdse troepen naar de garnizoe
nen teruggetrokken en de handha
ving van de orde en veiligheid
wordt de taak van politie-organen
In verband daarmede wordt een ein-
Nederlandse nota
1 De instelling van een directoraat
voor binnenlandse veiligheid met
een staf va; Nederlanders en ver
tegenwoordigers van de verschil
lende staten en gesteld onder dr
interim-regering.
2 De zorg voor orde en veiligheid
is in eerste instantie de taak van
de politie der staten.
8 De inrichting van een bijzonder po
litiecorps in iedere staat om waa-
nodig bijstand te verlenen, waarbjj
in de Indonesische eenheden br| de
leiding en de opleiding Nederland
se bijstand wordt aanvaard en Ne-
rler-'e^dse eenh' den toegevoegd
k"nn*n worden, indien en waar
di* door d® interim-regering nood-
zakeirk geoordeeld wordt, terwti)
de aanwending van deze bijzonde
re corpsen door het directoraat
wordt, geleid.
4 Uit se lm keling van alle militaire
formaties van de zorg voor orde en
veiligheid en het terugtrekken
van deze formaties op de garnizoe
nen.
5 De vaststelling dat de bijzondere
politie weliswaar ter beschikking
staat van de bestuursorganisaties,
doch met inachtneming van de di
rectieven en van het directoraat.
6 Hangende de overname van haar
taal: door de algemene en bijzon
dere politie, de instelling van een
tijdelijke gemengde politie op de
demarcatielijnen, welke eveneens
onder het directoraat gesteld wordt
zodra dit is opgericht.
Hieruit valt dus op te maken dat
de opvattingen - -'trent punt 2 ver
schillen. De Nederlandse nota spreekt
van „in eerste instantie", het tegen
voorstel van „uitsluitend". Ook op
punt 3 bestaat een afwijkende me-
ï"ng: de republiek 11 zich het recht
voorbehouden-zelf ook iets te zeggen
te h len. De toevoeging van „Ne
derlandse eenheden" aanvaardt de
republiek niet. Voorts spreekt in
punt 5 de republiek over Java en
Sumatra, de Nederlandse nota alleen
over demarcatielijn.
Republikeins tegen
voorstel
1 Ten einde aa - de verzekering van
de binnenla-.dse veiligheid leiding
te geven, wordt een gemeenschap
pelijk directoraat voor de binnen
landse veiligheid opgericht, waar
van de staf uit vertegenwoordigers
van Nederland en van de verschil
lende staten zal best.- m dat ge
steld is onder de interim regering.
2 De zorg voor binnenlandse orde en
veiligheid is de uitsluitende taak
van de politie der verschillende
deelstaten. Ter uitvoering hiervan
heeft de republiek bereids de be
schikking behalve over de gewone
politie ook over bijzondere politie
corpsen (mobiele brigades).
3 (1) Het directoraat van de bin
nenlandse veiligheid is naast Oe
organen der republiek mede be
voegd, te bepalen onder verant
woordelijkheid van de interim-re
gering, waar en wanneer in d« re
publiek de in sub 2 bedoelde bij
zondere politie-corpsen, ten behoe
ve van orde en veiligheid dienen te
worden gebruikt.
(2) Ten behoeve van de leiding en
opleiding van eerder genoemde bij
zondere politie-corpsen wordt
evenals t.a.v. de gewone politie
door de deelstaten brjstand aan
vaard van Nederlandse experts,
die daartoa, op verzoek van de be
trokken deelstaat, te zijner be
schikking worden gesteld.
4 Alle mMitaire formaties worden,
voor zover zij niet worden gedemobi
liseerd, op garnizoenen terugge
trokken. Hun ingrijpen en „ver
antwoordelijkheid t.a.v. orde en vei
ligheid w rden geheel beëindigd.
5 In afwachting van de terugtrek
king der militaire formaties op de
garnizoenen, zullen ter weerszijden
van de huidige grenzen der be-
zett: gebieden op Java en Suma
tra ten behoeve van de zorg voor
orde en veiligheid tijdelijke ge
mengde politie-controle-posten wor
den ingesteld.
De ministerraad bijeen
De ministerraad is Donderdagavond
van negen tot twaalf uur bijeen ge
weest. Hoewel over de aard der be
sprekingen uiteraard niets bekend is
gemaakt, ligt het voor de hand, dat
de toestand in Indonesië besproken
werd.
de gemaakt aan alle offensieve en
defensieve voorbereidingen.
Hieruit blijkt dus duidelijk, dat de
republiek niet voldoen wil aan de
els de eigen troepen eerst terug
te trekken en vervolgens af te wach
ten of de Nederlanders dit ook doen.
een geschilpunt, dat ook in de radio
rede van Sjarifoeddin sterk geklem-
toond is.
Het misverstand
Na aankomst van de minister Gani
en Tamzil te Batavia is gebleken hoe
het misverstand omtrent de radiorede
van Sjarifoeddin ontstaan is. De rede
werd te Batavia op verschillende
plaatsen beluisterd en uit het Maleis
vertaald. Men had de absolute indruk,
dat de republiek de Nederlandse eisen
als zodanig verwierp, terwijl nu ge
bleken is, dat men te Djokja geen
andere bedoeling had dan de afwij
zing van de Nederlandse eis om op
15 Juli om 23 uur de order „staakt
het vuren" te geven. Het misverstand
is nog toegenomen, doordat de Ned.
eis door Sjarifoeddin werd bevestigd.
Van Ned. zijde blijkt duidelijk, dat
de eis wel degelijk „letterlijk"
bedoeld. Politici, die uit Djokja aó»
veerden, waren volledig verrast door
ds houding en de opvatting van Ba
tavia. waar vooraanstaande kringen
de deur als volkomen gesloten be
schouwden.
INNENLAND.
- De ministers van Wederopbouw en
volkshuisvesting en Verkeer en Wa-
c«> f.taat besloten opzet voor werken,
waai bi) hun departementen zijn be
rokken, na 1 September niet meer toe
te staan. Zoals bekend, gaf deze re-
gc.'mg reeds vele jaren bezwaren.
- De stajeing in de Ned. Kabelfabriek
te Delft duurt voort. Met grote meer
derheid van stemmen werd besloten
de staking, die Donderdag begon,
voert te zetten en alle consequenties
te aanvaarden.
De Ned. S.D.-er Muusse uit Am-
sierc am tijdens de bezetting in de
Eu terpestraat werkzaam in de afde
lingen „Jodenvlucht naar het buiten
land" en „spionnage Engeland afweer"
werd de doodstraf uitgesproken.
De ex-burgemeester van Zaandam.
Vitters hoorde voor 't Bijz. Grechts-
bof 6 jaar tegen zich eisen.
D 32-jarige J. Slavenburg gaf zich
bot begin van dit jaar voor arts uit
te Schoonhoven. Hij was morphinist
en verduisterde uit de apotheek van
de naar Indonesië vertrokken dokter,
ft'fns praktijk hij waarnam, mor-
phine. Tegen deze „surrogaat-dokter"
werd drie dagen geëist wegens ver
duistering en hij komt onder rege-
ringstoezicht.
-- Franse. Belgische, Nederlandse en
7.w»tserse veekopers verschijnen weer
op de Ierse veemarkten. Per week
kopen zij 5000 van de beste koeien,
tegen prijzen, die de Engelse kopers
wegens de prijsbeheersing niet kun
nen betalen.
BUITENLAND.
Dr. Lange, de 'Poolse afgevaardig
de in de Veiligheidsraad, bestreed de
opvatting van de Balkan-commissie,
dat Joego Slavië, Bulgarije en Alba-
banië de Griekse guerilla's zouden
helpen.
In de Arabische Zee is een schip
vergaan. Van de meer dan 700 op
varenden konden er slechts 12 gered
worden.
Nadat een liberale afgevaardigde
in het Britse Lagerhuis een debat
over de papïerbezuiniging had gefor
ceerd, bleef de regering bij de wei
gering om krantenpapier uit Noord-
Amerika in te voeren.
Bij een New Yorkse bankinstelling
met 24 kantoren is een staking uitge
broken, hetgeen volgens de vakver
eniging de eerste staking is bij een
grote bank. ,3ijna alle" 700 employe's
slaken mee; het gaat om een ontslag-
kwestie en loonsverhoging.
De str|jd in Griekenland duurt nog steeds voort. l>e revolutionnal-
re elementen, samengebundeld tot guerrilla-benden doen aJle moeite
om de regeringstroepen uit het Noorden van Griekenland naar het
Zuiden te dr|jven en een gebied onder „controle" te krijgen. Tot nog
toe hebben de regeringstroepen vr|jwel niets anders gedaan, dan het
opvangen van de aanvallen derguerrilla-benden, het beschermen van
dorpen en steden ln Noord Griekenland en de af' ffing van ge
vangen gucrillastr|j<lers. Nu ls er echter met de Invt n|j Konltza meer
activiteit in de regeringstroepen gekomen en de regering schijnt vast
van mening de benden nu uit te willen roeien. De Griekse regerings
troepen hebben gisteren ln het Findusgebergte ca. 1800 verzets
strijders omsingeld. Het betreft hier een revolutionnalre haard, die
85 km. ten Noorden van Jannlna ligt. Langzaam maar zeker wordt
deze groep uitgedund. Meer dan 400 gevangenen reeds ge
maakt. De opstandelingen z|jn slecht gekleed en tofs**' '«tgeput. D(
regeringstroepen leden opmerkelijk weinig ver IJ oren. een bewijs,
dat de gevechtswaarde der geurrlllabenden gering ls.
Albanië achter de schermen
Het is nog steeds niet duidelijk
geworden, welke troepen de „inva
sie" bij Konitza hebben gepleegd.
Generaal Zarvas, de Griekse minis
ter van openbare orde heeft mede
gedeeld, dat aan deze Inval acht groe
pen van elk 300 man goedbewapende
soldaten hebben deelgenomen. Zij
staken op drie punten de grens over
en twee groepen zouden uit buiten
landers béstaan.
Een lid van de sub-commissie der
V.N. voor de Balkan was op weg
naar de hoofdstad van Albanië. Hij
moest aan de Albanese regering do
cumenten overhandigen inzake het
grensincident. De Albanese grens
wacht heeft deze deputatie evenwel
de toegang geweigerd.
De Griekse generale staf heeft
verklaard, dat aan de noordelijke
grens van Griekenland een nieuwe
concentratie plaats vindt Van de op
standelingen. Alle voorzorgsmaatre
gelen met het oog op deze nieuwe
concentrat"zijn genomen en een
sterke troepenmacht is reeds sa
mengetrokken om toe te slaan wan
neer de situatie dit vereist
DE LAATSTE t|jd zijn er verschillende groepen landverhui
zers uit ons land vertrokken. Zrj bestonden voor het grootste
deel uit landbouwende families en voor een klein deel uit
handwerkslieden. Het nieuwe vaderland was Canada, Zuld-
Afrika en Australië. Énigen gingen op eigen gelegenheid
naar elders.
Men behoeft zich op dit ogenblik over deze landverhuizer^
niet te verheugen. Ons land heeft zelf een schreeuwend te-
kort aan arbeidskrachten. Wie echter de zaak met wat breder
blik bek|jkt, moet tot de overtuiging komen, dat ons zeer
dichtbevolkte land grote kans heeft, straks opnieuw aan ve
len geen lonend bestaan te kunnen verzekeren. Daarom is*
het te begrijpen, dat velen geen weerstand kunnen bieden aan
de lokkingen uit de verte en het land verlaten. Wij laten
nu het vluchtverschijnsel buiten bespreking, daarover schre
ven wij reeds eerder. Wij mogen naar mijn mening aan
nemen, dat deze emigratiedrang nog geruime tijd sterk tot
velen zal bl|j- n spreken. Daarom ls het goed, dat w|j eens
een ogenblik stilstaan b|j de mogelijkheden, die Suriname op
dit gebied schenkt
Een hard leven tegemoet
IN SURINAME liggen ongetwij
feld nog ongekende mogelijkhe
den. Het land staat in feite nog
aan het begin van zijn ontwikke
ling. Uitgestrekte gebieden zijn
vr|jwel nog terra incognita, maag
delijk onbetreden oerwoud. Dit
zullen allen, die naar Suriname
willen trekken, om zich daar een
bestaan op te bouwen, zich voor
af terdege hebben te realiseren.
Doet men dat niet, dan komt men
stellig bedrogen uit. Elders zal
men wellicht gecultiveerd land
aantreffen, dat wacht om bewerkt
te worden, hier vindt men slechts
braak liggende grond. Eerste ver
eiste is dus, dat een stoottroep
van de arbeid zich met volle ener
gie werpt op de strijd tegen het
oerwoud. Men moet zich deze
taak vooral niet te licht voorstel
len; hij kan even zwaar zijn als
de strijd van een pantserafdeling
tegen een zwaar verdedigde stel
ling. Het oerwoud geeft zijn
kracht niet gemakkelijk prijs.
Vervolgens de opbouw
ACHTER DEZE pioniers moeten
dan de mannen van de weten
schap en de techniek komen.
Mannen, die in het pas ontboste
gebied de grond onderzoeken en
pogen vast te stellen, welke cul
tures het meeste succes beloven;
geologen, die speuren naar de ve
le mineralen, die Suriname rijk is,
architecten, die nederzettingen
ontwerpen, aangepast aan kli
maat en omgeving. Er zal een net
van wegen moeten worden aange
legd, stromen en stronmnies moe-
worden gekanaliseerd. Medi
ci zullen de voorwaarden moeten
scheppen voor de gezondheid van
de komende blanke bevolking.
Want in dit land tieren de koort
sen welig. En dan zullen de on-
vend zijn en groter prestatie le
veren op een eigen bedrijfje, dan
als werkkracht op een grote on
derneming. En men zal juist moe
ten streven naar het vestigen van
grote ondernemingen. Daarom
zal men zijn toevlucht moeten ne
men tot een zeer ver doorgevoer
de mechanisatie, die het werken
in dit moeilijke klimaat vergemak
kelijkt, en waardoor men met
minder arbeidskrachten toe zal
kunnen. Deze mechanisatie vergt
echter een zeer grote kapitaala-
investatie. Kapitaal dat lonend
moet worden gemaakt. Daarom
zal staatssteun voor de eerste t|jd
wel noodzakelijk zijn, anders heeft
het kapitaal de neiging daarheen
te vloeien waar het op de gemak
kelijkste wijze de hoogste rente
afwerpt.
Ook hier een woningprobleem
OOK IN Suriname heerst een ont
stellende woningnood. Voor ste
nen huizen ontbreekt ten enen
male het materiaal. En de tran
sportmoeilijkheden zullen de eerste
jaren wel een rijke aanvoer ver
hinderen, trouwens Nederland
heeft zelf een zo'n groot gebrek
aan steen, dat het weinig naar
elders zal kunnen exporteren. Men
zal dus op houtbouw z|jn aange
wezen. Nu is er in Suriname in
derdaad hout in voldoende mate
aanwezig. De houtbewerkingein
dustrie is echter totaal ontoerei
kend, zodat amper voldoende
hout kan worden gefabriceerd
voor reparatiedoeleinden. Een
van de eerste zorgen zal dus
moeten z|jn in dit land een behoor
lijke houtindustrie te vestigen, op
dat het woningprobleem onder de
knie kan worden gekregen.
dernemenden moeten verschijnen,
die bereid zijn hier een nieuw be
drijf te stichten. Zij zullen een
s4af van leidinggevend personeel
met zich moeten brengen.
Gebrek aan arbeidskrachten Er liggen grote mogelijkheden
DIE ONDERNEMERS zullen al
dadelijk voor een grote moeilijk
heid komen te staan. Namelijk 't
gebrek aan arbeidskrachten. Er
hier in Suriname vele Ja
vanen. Z|j *jn uiterst vl|jtig en
speciaal voor landbouwwerkzaam
heden geschikt. Hun aantal is
echter te gering om een ruime
arbeidsmarkt te verzekeren. Er
zal dus immigratie van grote
groepen Javanen moeten worden
bevorderd. Men zal er echter re
kening mede hebben te houden,
dat de Javanen zeer vrijheidslie-
ER LIGGEN in Suriname onge
twijfeld grote mogelijkheden. Het
land is overwegend zeer vrucht
baar. Tal van tropisch» cultures
zullen hier aarden, mits men mo
derne methoden toepast en enige
fantasie bezit De emigrant naar
Suriname kan een mooi leven te
gemoet gaan, zoals het leven van
iedere pionier z|jn bekoring heeft.
Hij moet zich echter voorberei
den op harde arbeid en niet op
zien tegen jaren van primitieve
omstandigheden, ontberingen en
tekort DEWI
Berichten, volgens welke de rege
ring van Griekenland aan Turkije om
militaire bijstand hebben verzocht,
moeten als uit de lucht ge<"*rtr»n
worden beschouwd, zo wordt An
kara gemeld.
Hulp van buiten
De leider van de Griekse on9tan-
delingen. Markos. een voormalig. *r-
beider uit de tabaksindustrie, kneu
een radiostation aan de Noordelijke
grens van Griekenland In gebruik ge
steld. Hij noemt dit het radiostation
van. het „Griekse democratische le
ger". Markos zelde. dat het belang
van Griekenland een instelling van
een voorlonige democratische rege
ring eist Deze voorlopige opstande
lingen-regering zou de macht moeten
uitoefenen in het door de gueri'ia-
strHders gecontroleerde gphied. tot*
dat f n natfonale vergadering bij
eengeroepen zou zifn. aldus voegde
Markos er nog aan toe.
In officiële kringen is men echter
van men'ng, dat het radiostation niet
ln Griekenland is gevestigd, man'* 'n
een van de Slavische buurlanden.
Wanneer dit juist is. dan is het meer
dan ooit duidelijk, dat de opstande
lingen geheel en al door buitenland
se krachten worden gesteund.
Franse larwestakina
Oneoveer 300.000 Part)»
arbeiders hebben het werk neerge
legd als protest tegen de verlaging
van de tijdelijke toeslagen op bat.
loon. Zij hadden zich op 28 plaats-u
in de stad verzameld, vanwaar z|j
naar het parlementsgebouw wilden
marcheren. Er zijn massabetogingen
gehouden terwijl deputaties door de
verschillende parlementsfracties in
de wandelgangen van de assem*»'»»
zijn ontvangen. Na redeve*"""*"
van de vakverenlgingslelders t
de groepen echter weer rustig naar
huis. Verwacht wordt, dat zij weer
normaal aan het werk zullen gaan.
In de Franse landbouw ls de sta*
kingsdreiging echter meer acuut.
De Franse landbouwers hebben ge
dreigd te zullen staken, wanneer de
regering geen verhoging van de tar-
wepr|js toestaat, welke nu voor de
komende oogst ls vastgesteld. De
boeren verwijten de regering, en in
het bijzonder de minister van land
bouw. de binnenlandse tarwebouw te
hebben tegengewerkt door vaststel
ling van te lage prijzen. Wanneer er
gestaakt wordt, dan zal dit worden
gedaan door-het gedurende een week
inhouden van de tarweleverantiea
aan de regering.
De ambtenaren wonnen
De Franse ambten -en zullen niet
in staking gaan. Hun eisen zijn inge
willigd! Met 600 tegen 0 stemmen
heeft de Franse nationale vergadering
de verhoging der salarissen aanvaard.
Ramadier zal nu nog z|jn goedkeuring
moeten geven, maar erg blij zal het
wel niet gaan. De premier is n.1. van
mening, dat verhoging van de lonen
inflatie met zich zal brengen. Tussen
werkgevers en vakcentrales wordt nu
echter een plan uitgewerkt dat dit
tegen zal gaan.
Het totaalbedrag aan ambtenaars
salarissen voor de tweede helft van
1947 wordt nu met ongeveer met 24
millioen francs verhoogd.
Het weer vandaag
MEER BEWOLKING
Nadat zich in de vroege morgen
uren plaatselijk nevel of ml»'t vorm*
de, vooral ln het westen van het
land, overdag vr|) veel bewolking
met ln de namiddag hier en daar on
weer. Over het algemeen weinig
wind.