Dr van Mook voor de radio Op West-Java tactiek der verschroeide aarde merkbaar De Nederlandse troepen boeken nog steeds terreinwinst 4e Jaargang No. 995 Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945 i.o. Redactie: Achterlaan 20. Tel 2274 Adm. en Adv. Ridderstraat hoek Oudegracht. Tel. 3971 Alkmaar Zaterdag 26 Juli 194} ltmaarder DAGBLAD VOO* ALKMAAK BH OMGEVING Directeur: TH W REYNDERS Hoofdredacteur: G E. DE WINTER FRANS GOEDHART TERUG Opzienbarende mededeling terstond officieel tegengesproken LEGERBERICHT VAN GISTER Gistermiddag om 17 uur is te Ba tavia het officiële legerbericht uit gegeven. Het luidt ais volgt: West Java In West Java werden Poerwakarta 18 kilometer ten Zuiden van Tjikam- pek, Pamanoekan, Madja" ja, Tjitja- lenka, Pasarboengoer en Pegandan- baroe bereikt en bezet. De ondernemingen Tjipetir en Pa rs kan Salak in het gebied van Soe- kaboemi werden bereikt. Op deze on dernemingen had brandstichting plaats gehad. De tunnel bg Saksaat, in de spoorlijn BandoengPoerwa karta, is in onbeschadigde toestand aangetroffen en bezet. Tjikolong-Wetan, gelegen beoosten de lijn TjimahiPoerwakarta, werd bezet. In de buurt van de reeds genoem de plaatsen Tjitjalenka en Madjala- ja is door de republikeinse gewapen de troepen veel vernield en ver brand. Luchtverkenning wees uit, dat het bekendo radiostation Malabar in orand staat. Zuiveringsacties hadden plaats in le omgeving van Banjoebiroe. Oost Java Pasoeroean werd bij verrassing be zet. In de omgeving van Probolinggo werden zuiveringsacties uitgevoerd, waarbij arrestaties werden verricht. Djatiroto werd bezet, waarbij de al daar gelegen suikerfabriek in onbc- Jchadigde toestand werd aangetrof fen. Tijdens de zuiveringsacties in de Dosthoek bij Pranjakan werd een Duitser gevangen genomen. De ver binding tussen Loemadjan en Djem- ber werd tot stand gebracht In de stad Modjokerto hadden ge durende de nacht van 23 op 24 Juli infiltraties plaats. De daartegen ge nomen maatregelen hadden een vol ledig succes. Sumatra Bg Medan ondernamen gewapende republikeinse groepen in de nacht van 22 op 23 Juli aanvallen op het pas door Nederlandse bezette Bind- Jai, terwijl ten Oosten van Medan op enkele Nederlandse posten en pa trouilles werd geschoten. Ook in het nieuw bezette gebied rond Medan vinden zuiveringsacties plaats. De treinverbinding tussen Me dan en Arnhemia w^rd hersteld. Rond Padang werden eveneens zpiveringsacties voortgezet, zonder dat weerstand van betekenis werd ondervonden. Aanzienlijke hoeveelheden wapens werden in beslag genomen. Demonstraties voor het Ned. consulaat te Sydney Australische studenten en haven arbeiders bij elkaar een groep van enige honderden personen hadden zich volgens Reuter te Syd ney verzameld voor een demonstra- tietocht naar het Nederlandse con sulaat. teneinde te protesteren tegen het Nederlandse optreden in Indone sië. De politie greep in en legde be slag op spandoeken en pamfletten, die de demonstranten bij zich had den. Hierop ontstonden formele ge vechten en verscheidene personen werden neergeslagen en moesten bloe den'' worden weggedragen. Leden van het Nederlandse con- °ulaat gooiden putsen water uit het raam op de vechtende menigte ,die daarop begon te schreeuwen, we wil len vrede, geen bad". Speciale politie-eenheden begaven zich ijlings naar de plaats van de strijd en slaagden erin, na enige ar restaties. de orde te herstellen. (Bg informatie ten departemente van buitenlandse zaken deelde men het ANP mede, dat nog geen rap porten van deze gebeurtenissen zijn binnengekomen). OPROEP TOT GEBED De Generale Synode der N. H. Kerk heeft de kerken opgeroepen tot oorbede in de godsdienstoefeningen «p Zondag 27 Juli voor onze overheid voor ons volk ,voor de Indonesische volkeren, voor degenen, die onder ons eigen volk in bijzondere onrust en zorg verkeren omtrent het lot van hen. -dlc bij de gebeurtenissen In In donesië zo nauw betrokken zijn. Aan republikeinse zijde bedroegen de verliezen h'er enkele doden. Uit Palembang wordt bericht, dat Ba- roerad jo, 150 km. ten Zuidwesten van de stad, werd bezet. Bijzonderheden De houding van de bevolking te genover de Nederlandse troepen laat nauwelijks 'ets te wensen over. Men toont zich hier en daar weliswaar v at onzeker, doch elders, bijvoor beeld in Cheribon a in verschillen de plaatsen in de Preanger en in O. Java, werden de troepen met en thousiasme ontvangen. De bevolking uit de omstreken van het vliegveld Kalidjati liep toe om hulp te ver lenen bij het noodzakelijk herstel. Hierdoor was dit vliegveld Don derdag reeds voor gebruik geschikt. Opgemerkt kan worden, dat bij de bevolking alle.wege begrip blgkt te bestaan omtrent de taak van de Ne derlandse troepen. Van tegenstand van enig gewicht is, uit militair oogpunt bezien, nau welijks sprake. De verliezen aan onze zijde sedert het begin van de acties bedragen 32 doden. 41 gewonden en 7 vermisten. Een jaar zonder gemeenteraad In de gemeente Arcen en Velden doet zich het zonderlinge feit voor, dat een jaar na de gemeenteraads verkiezing (26 Juli 1946) de nieuwe raad nog steeds niet in functie is. Bij de destijds gehouden verkiezin gen werd er door een der partijen protest aangetekend tegen een be weerde onregelmatigheid. Deze kwes tie is alle instanties gepasseerd en op 12 Maart j.l door de Raad van State behandeld. Men wacht echter nog steeds op de uitspraak. Arcen en Velden heeft menige klap van de oorlog gekregen. Men acht de gemeente nu nog extra ge dupeerd, omdat alle herbouwplannen de goedkeuring van de nieuwe raad behoeven, zodat de opbouw stagneert. „Rajat" en „Merdeka" verschijnen weer Met ingang van gisteren is het re publikeinse blad „Rajat" weer ver schenen. Het wordt vervaardigd op dezelfde persen, waar het sedert de oprichting werd gedrukt, te weten die van het Batavia's Nieuwsblad. Ook de „Merdeka" heeft haar herver schijnen aangekondigd, en de ver koopsprijs, gelijk de andere republi keinse bladen, gesteld op vijftig „Ni- ca-centen" per nummer, zulks van wege het feit, dat het republikeins geld in de huidige omstandigheden niet langer bruikbaar is. NEDERLANDSE VERLIEZEN. De officiële verlieslijst van de re gering meldt over "het tijdvak van 18 tot 24 Juli de dood van 3 leden van de Kon. Marine en 14 leden van de landmacht. Het K.N.I.L. leed geen ver liezen. SS-er schoot zijn gewezen meisje neer De 23-jarige gewezen S.S.-er G. Knopf uit Amersfoort, die na een jaar internering op vrije voeten was ge steld, heeft Donderdagavond om streeks 7 uur de 19-jarige serveerster, Mej. B. H. van der B., eveneens uit Amersfoort, met wie hij in onmin leefde, met een schot uit een cylinder- revolver van het leven beroofd. Mej. v. d. B. had hem al herhaal delijk te kennen gegeven, dat zij de vertrouwelijke verhouding wilde be ëindigen. K. bleef haar echter lastig vallen, zocht haar herhaaldelijk in haar dienstbetrekking op, totdat Don derdagavond tijdens een wandeling op de Dorresteynweg een twistgesprek ontstond, waarbij K. dreigde met een revolver. Het meisje liep weg, waar door het eerste schot miste, doch bij het tweede schot drong de kogel in haar achterhoofd. Zij moet vrijwel on middellijk zijn overleden. Knopf, die na zijn daad vluchtte, keerde later naar het slachtoffer te rug en bleef daar volkomen overstuur zitten. HU werd door de inmiddels ge alarmeerde politie gearresteerd. Bij het verhoor bleek, dat hij de cylinder- revolver had geleend van de Amers- foortse korporaal R. Deze is eveneens in arrest gesteld voor een onderzoek naar zijn eventuele medeplichtigheid. gebombardeerd Volgens een republikeins legercom- le van gisteren hebben Neder- vliegtuigen Tegal, 55 km. ten Oosten van Cheribon, gebombardeerd. Het bezetten van Pamanoekan door de Nederlanders betekent, dat zij hun opmars ten Noorden van Soebang hebben voltooid. Volgens berichten stond Soebang in brand. De „eigen domsrechten" van dit gehelê gebied zijn in handen van de Anglo-Dutch Plantation Company. waarvan de hoofdkantoren gevestigd zijn in Lon den en Amsterdam. Amerika's houding spoedig bekend? De mogelijkheid is niet uitgeslo ten, dat de VS in een later stadium hun diensten zullen aanbieden om een oplossing in Indonesië te helper, vinden, aldus vernam heden Aneta uit bevoegde Amerikaanse bron te 'b Gravenhage. Het is niet aannemlijk, dat een dergelijke stap samen met de Britse regering genomen zou worden, hoe wel hij parrallel zou kunnen lopen aan een soortgelijke Britse actie. De zegsman zeide voorts, dat, hoe wel Londen en Washington Inlich tingen omtrent de Indonesische kwes tie hebben uitgewisseld, er geen af spraak voor een gemeenschappelijke actie gemaakt Is. In Amerikaanse kringen meent men, dat de Neder landse regering, die tot nu toe niet gunstig tegenover arbitrage gestemd was .eerder geneigd zou zijn tot het aanvaarden van bemiddeling, dan 't risico te aanvaarden dat de kwes tie voor de Veiligheidsraad gebracht zou worden, we ar deze aangek»» en- heid een „politiek voetbal" zou twor- den. De Amerikanen zijn van mening, dat zij meer aanvaardbaar zijn als bemiddelaars dan de Britten, omdat de VS minder directe interessen In dat gebied heeft De VS zouden met het oog op de algehele internationale politiek zeer gaarne het vraagstuk zo spoedig mogelijk opgelost zien, aldus ver klaarde men openhartig in Ameri kaanse kringen. Van Nederlandse zijde 'deelde men mede, dat Nederland zich tot nu toe tegen arbitrage door een derde partij verzet had, voorzover deze een inmenging in Nederlandse aangelegenheden zou betekenen, maar men wei gerde voorspellingen te doen over de houding van Nederland in de toekomst. Oproep tot Indonesiërs om samen te werken Dr van Mook heeft gisteren voor radio Batavia een rede uitgesproken, waarin hij o.m. verklaarde behoefte te gevoolen rekenschap te geven van de toestand en de gebeurtenissen. „De regering wist", aldus dr. van Mook, „dat de ondernomen actie door velen in de wereld zou worden beoordeeld als een daad van Nederlandse agres sie". Dr. van Mook zeide voorts, dat het streven naar onafhankelijkheid van de Indonesisohe volkeren algemene sympathie wekt, niet in de laatste plaats b(j de Nederlanders. De repu bliek toonde zich als de belichaming en de kampioene van dit streven. Hoe pijnlijk het eerste en revolution- naire tijdperk van de republiek ook moest zijn voor de talrijke Neder landers, die gedurende de Japanse bezetting alles aan dit land ten of fer hebben-gebracht, het lag voor de hand, dat het regeringsbeleid zich richtte op dj versteviging en de con structieve krachten in de republiek om tezamen deze gewesten op te richten uit hun nood en verval. Hierna schetste dr. van Mook in grote lijnen de gebeurtenissen en zei o.m., dat iedere samenwerking door D jok ja werd af jewezen. Djokja bleef in gezelschap van Duitsers, Japan ners, Westerse en Oosterse profiteurs waardoor de geest van wantrouwen en vijandschap niet kon worden be zworen. „De regering", aldus dr. van Mook „betreurt de brandstichtingen en vernielingen, die in een aantal steden hebben plaatsgehad en waar in met name de huizen en bezittin gen van Chinezen het middelpunt waren van roofzucht en vandalisme". MMm, Bij het vernietigen van schadelijke gewassen en onkruid maakt men jn Westfriesland gebruik van een vlammenwerper, welke gestookt wordt met petroleum of ruwe olie Anefa P Frankrijk niet naar Washington Van gezaghebebnde zijde te Lon den wordt vernomen dat Frankrijk waarschijnlijk niet uitgenodigd zal worden om aan de aanstaande Brits Amerikaanse besprekingen over het steenkoolvraagstuk van het Ruhrge bied te Washington deel te nemen. De in Washington te bespreken aangele genheden hebben in de eerste plaats betrekking op de Britse bezettings- zóne. Naar verluidt wordt nog steeds tus sen Londen en Washington onderhan deld over de omvang van de agenda, ofschoon Groot-Brittannië zich inprin cipe bereid verklaard heeft, dat de besprekingen zullen gaan over „tech nische vraagstukken, verband hou dende met de steenkoolproductie". Griekse guerrilla's vallen aan Ongeveer 1200 guerilla-strijders hebben gisteren een aanval onderno men op het Griekse stadje Grevena in Macedonië, op 55 km. afstand ten Oosten vön Konitza. Volgens Griekse legerkringen drongen de guerilla- strijders de buitenwijken van de stad binnen, alvorens zij door legerafdelin gen in de buurt en het politiegarni- zoen verdreven werden. Griekse ja gers en verkenningsvliegtuigen namen bij het aanbreken van de dag aan de tegenaanval deel ,die de verzetslieden noopten zich in de nabijgelegen heu vels terug te trekken. De regering zal alles in het werk stellen om hulp te verlenen aan in dividuele slachtoffers hiervan. Aan het slot van zijn rede riep dr. van Mook de vooraanstaande fi guren uit de Indonesische wereld op zich voor constructieve arbeid ter beschikking te stellen. Daardoor wor den de belangen van volk en veilig heid van Indonesië sneller en beter gediend dan door vorming van een organisatie, die onmachtig is geble ken in het vestigen van een regelma tig staatsgezag. „Niets zal de rege ring aangenamer zijn dan spoedig 't ogenblik te zien aanbreken, waarop het programma van Linggadjati zal kunnen worden uitgevoerd", zo be sloot dr. van Mook. Toespraak tot buitenland Later heeft dr. van Mook een rede uitgesproken, in het bijzonder be stemd voor de V.S., Australië, Ma- lakka en Nieuw Zeeland, waarin hij zeide, dat de Nederlandse regering bereid is een interimregering in In donesië te Installeren voor de over gangsperiode, met medewerking van Java, Sumatra, Bomeo en Oost-In- donesië. In deze rede behandelde dr. van Mook voorts dezelfde punten, die hg in zijn voorafgaande toespraak had aangeroerd. Het vliegtuig, waarmee de Britse minister Wilson uit Moskou terug keerde ,is gisteravond ongelukkig ge land en werd zwaar beschadigd. Wil son werd, evenals enkele andere pas sagiers, gewond. De graanïevering in het dal van de Po staat de boeren en arbeiders niet aan. Een bericht uit Milaan meldt althans, dat zjj zich met hooi vorken en sikkels tegen de ambtena ren, die het graan inzamelen, te weer stellen. Gistermiddag is Frans Goedhart teruggekeerd uit Indonesië, waar h\j geruime tyd verhleef. Na het vervul len van de douane formaliteiten deed de heer Goedhart enkele mededelin gen over zjjn ervaringen, doch reeds 's avonds werden deze - voor zover ze betrekking hadden op de houding van de Commissie-Generaal van of ficiële zijde tegengesproken als te zjjn „volkomen onjuist". De heer Goedhart vertelde, dat het besluiten tot overgaan van militair optreden niet door de C. G. was on dersteund en volgens hem zou dr. van Mook na een vergadering met Prof. Schermerhorn en de heer Van Poll eigenmachtig aan de regering getelegrafeerd hebben, dat men een stemmig de mening was toegedaan, dat er geen andere mogelijkheid over bleef. De heren Schermerhorn en Van Poll waren het volgens de heer Goedhart echter geenszins eens De zee bracht Coloradokevers Gistermiddag en gisteravond spoel den aan het stille strand te Kijk duin enkele duizenden levende colo radokevers aan. Z(j werden door het publick en door het personeel van de gemeentelijke plantsoenendienst en van de plantenziektekundlgen dienst zoveel mogelijk verzameld en ver nietigd. Er komen echter nog meer mel dingen binnen van het vinden van deze sohadelgke kevers, die nog al tijd bg honderden aanspoelen. Nader vernemen wij, dat het strand Mon ster is afgezet. De schooljeugd van Monster en Ter Heide is bezig op het Btrand en langs de waterlijn de kevers te zoeken en te verdelgen. Men neemt aan, dat het een zwerm betreft, die in zee is terechtgekomen Wanneer het bjj deze ene zwerm blijft, vertrouwt men het gevaar te hebben bezworen. Een gunstige omstandigheid is, dat thans voor de land- en tuinbouw in de meest uitgebreide zin des woords in het Westen van ons land een algemene spult-plicht geldt. Bij oefening op. de Noorderhei bij de Harskamp moest een Nederlands militair vliegtuig een noodlanding maken. De machine raakte te vroeg de grond, sloeg over de kop en brak In drieën. De piloot werd ernstig ge wond. Het Rijksinstituut voor Oorlogs documentatie in Nederland heeft een goede vangst gedaan: een flinke sta pel foto-copiën uit het archief van Himmler werd in Duitsland opgevist. Er bevinden zich zeer belangrijke stukken bij. Weer spoedig „Palmolive"? Op 30 Juli zal het Ms „Sumatra" in Amsterdam aankomen met o.a een lading van 2000 ton palmolie aan boord, die bestemd is voor de Ne derlandse regering. Dit is voor het eerst, dat een dergelijke hoeveelheid van dit voor ons land zo belangrijke product na de oorlog hier binnen komt. Zoals bekend, wordt palmolie gebruikt bij de vervaardiging van zeep en is zij ook een waardevol product voor andere industrieën, wel ke vetten verwerken. Reacties in India Pandit Nehroe heeft kort na Sjah- rir's aankomst in New Delhi een on derhoud niet hem gehad. Na dit on derhoud zeide Nehroe: „De onver wachte aanval van de Nederlanders in Indonesië is een verbluffende ge beurtenis, welke de nieuwe geest van Azië niet zal tolereren". Tegenover correspondenten ver klaarde Nehroe: „Geen Europese na tie heeft, onder welke omstandighe den ook, haar leger in Azië te ge bruiken". Bij een godsdienstige bijeenkomst welke gister te New Delhi werd ge houden, liet Gandhl zich als volgt uit: „Alle Aziatische naties houden het oog op India gericht voor hulp in haar ontwikkeling naar onafhan kelijkheid". OM TE VERGELIJKEN De boter kostte in België in 1939 fr20.85 per kg en In 1946 fr 66.15 per kg.; De aardappelen in 1939 fr. 39.13 per 100 kg en in 1946 fr 141.67 De eieren in 1939 fr 16.12 per 26 st. en in 1946 fr 62.40; Dc tarweprijs is van fr 120.80 in 1939 gestegen tot fr 346.50 in 1946. met dit standpunt en Prof. Scher merhorn zou dit dan ook telegra fisch aan Dr. Beel hebben mee gedeeld. „Wanneer het aan de Nederlandse regering gelegen had", aldus de heer Goedhart, „was het voordien reeds twee», maal zover gev-^t Interven* heeft dit echter De heer Goedhart beschreef voorts de razzia te Batavia volgens eigen ervaringen als volkomen ordelijk, doch overigens zeide h(j: „AIS je te genwoordig in Indonesië soi-ialist bent, word je behandeld als een pa ria". Tev® achtte hij het waar schijnlijk, dat Prof. Schermerhorn naar Nederland komt, al dan niet met instemming van de Nederlandse regering. Gelijktijdig met de heer Goedhart arriveerde mr. P. Sanders, secretaris generaal van d« C. G., die desge vraagd mededeelde, dat nog geen be sluit is genomen of de C. G. al of niet in Indon-sië zal blijven. In de buurt van Charleroi (Bel gië) zou een „vliegende schotel" zijn waargenomen. Eigen opinie-onderzoek Wie is er van alle stervei'neen het meest te benijden; Velen menen dat dit onze n.dac- teur moet zijn. Als dc mussen door de grote hitte dood van de dakrand vallen, als wij bij het vervullen van onze dagelijkse taak op fabriek of kantoor bezwijmen van de warmte... dan is er voor hem juist iets gaande op het strand. Hy maakt de premières mee van alle goede films, hg bezoekt cabarets, lezingen, motorraces, wielerwedstrij den en modeshows. Hjj wordt steeds genodigd bij de beste diners, oe- sproeid met exotische dranken en laat dé Chesterfields en Lucky Stri kes van zijn diverse gastheren ach teloos in rook vervliegen. Hij houdt van zijn werk, dat hem vaak 24 uur en langer in touw doet zijn. Hij heeft een mooi, doch te vens verantwoordelijk beroep. Hjj weet dat duizenden en duizenden zijn werk dagelijks in handen krijgen en hij weet ook dat hem bij mogelijke fouten of vergissingen de critick niet wordt bespaard. Hij is jong knap van uiterlijk, met een charmante, gastvrije echtgenote en een paar wolken van kinderen. Veel tyd om zich met zijn gezin te bemoeien, om eens echt met zfln kin deren te ravotten, heeft hH echter niet. Is het wonder, dat hij meermalen twijfelt aan zijn liefste wens? Dat hö vaak meent het geluk te kunnen vinden in een ander beroep, n.1. dat van abonné? Om gezeten in een luie stoel rustig en crltisch het werk van onze redacteur te beschouwen. U, waarde lezer, hebt die kans. U krijgt dagelijks het nieuws op een presenteerblad thuis. U kunt profi teren van onze nieuws- en ontspan ningslectuur, U kunt meedoen aan raadsels en prijsvragen. U kunt ge nieten van onze culturele- en ont spanningsavonden, van de moderu briek en van de vele andere voorde len, die U bezit als abonné. Misschien weet U een kennis, die deze voordelen nog niet geniet. Wijst hem er eens op, dat hij als abon né tevens mede-eigenaar is van onze krant: laat hem eens zien wat hij mist als onze expeditie-medewerker dagelijks zijn bus voorbij loopt, ter wijl hij bij de buren ons blad afgeeft Laat hem eens horen hoe achter de bezorger de kranten uit de bus ge grist worden, hoorbaar aan het rit selen van papier en het dichtklap pen der brievenbussen. Hij zal zich bedenken en spoedig onze gelederen komen versterken. Hij wordt lid van onze grote le- zersf&mille en geniet verder alle voordelen daarvan. Uw moeite zal worden beloond. Als de door U aan gebrachte abonné gedurende drie maanden zijn abonnementsgeld heeft voldaan, ontvangt U een boekwerk naar keuze uit een door ons toege zonden boekenlijst, U kunt nieuwe abonné's opgeven bij alle agenten en bezorgers en bij het kantoor onzer krant. Sla dus twee vliegen in één klap. Laat onze redacteur zien dat zijn werk niet vergeefs Ie en vult Uw boekenkast! Het weer vandaag WARM Over het algemeen zonnig. .ru» weer, maar met geleidelijk iels toe nemende onweersactlvltelt. Weinig wln<l, aan de kunt echter tijdelijk geen wind.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

De Vrije Alkmaarder | 1947 | | pagina 1