kmnaïder
Tegenstellingen in de Labour- Party
Duitsland en hut Europese probleem
Nog overal republikeinse weerstand
Sympathie voor Sowjet-Rusland
Links voor onwijs verklaard
Amsterdamse bakkers staken
V^L.
HET WEER VANDAAG
4e Jaargang No 1014
Uitg. N.V. Noordhollandse Pers 1945
i.o. Redactie: Tel. 2274. Adm en
Adv. Ridderstraat heek Oudegracht
Tel. 3971 - Alkmaar - Postrek. 116876
Maandag ld Augustus IV41
DAGBLAD VOOB ALKMAAR EN OMGEVING
TH. W. REYNDERS
Hoofdredacteur
G. E. DE WINTER
Nasleep van Britse dollarnood
Zeventien Britse ministers hebben hun vacantie moeten onderbre
ken voor een bijeenkomst in de ambtswoning van de eerste minister
kttlec. Bijna het gehele kabinet bleek bijeengeroepen te zijn. Diverse
geruchten deden de ronde. o.m. dat de instructies voor de delegatie
van financiële deskundigen naar Washington (onder leiding van Sir
Wilfred Eadv) verscherpt zullen worden. Een officieel communiqué
zegt, dat het hier een bijeenkomst betreft, welke deel uitmaakt van
een reeks, geprojecteerd voor de periode, dat de regering op reces
is.
De Labour-partg is verdeeld in ge
matigden en linkse socialisten. De
meerderheid van het kabinet bestaat
uit gematigden. Attlee, de premier,
de minister van buitenlandse zaken,
Bevin. en de minister voor economi
sche projecten, Morrison, behoren
tot deze vleugel. Een moeilijkheid
blijft echter de houding der Verenig
de Staten wat betreft leningen sari
het buitenland, meer speciaal lenin
gen aan socialistische regeringen.
De linker-vlcugvl in de Labotir-
regerinfr, die, naar men zegt. geleid
wordt door de minister van volksge
zondheid. Aneurin Bevan, zon voor
deel willen trekken Van een even
tueel vastlopen in verband met de
Amerikaanse lening. Deze vleugel
beweert onder meer, dat Groot-Brit
tannie belangrijke voedselleveran-
ties uit de Sowjet-Unle en Oost-Euro
pa zou kunnen krijgen en dat mr
zich op deze wijze onafhankelijk
kunnen maken van de dreiging,
de linker-vleugel het meest vreest*
beslissende invloed van de Verenigde
Staten op het temno van de sociale
revolutie in Groot-Brittannië. De
woordvoerder van deze linkse socia
listen. Crossman. verklaarde onlangs
dat niet de V.S. maar de Sowjet-
Uni« *n Oost-Europa Engelands voor
naamste markten vormen. Het in
vloedrijke blad „The Economist" (con
servatief) heeft degenen, die zo re
deneren „voor onwijs verklaard".
Geen nieuwe lening
Bij zijn aankomst op het vliegveld
La Guardia heeft de leider der Britse
delegatie van financiële deskundigen
Sir Wildred Eady, verklaard, dat een
nieuwe lening van de V.S. aan Groot-
Erittannië n i e t ter sprake komt. De
onderhandelingen zullen de lening
van 1945 betreffen, die „eerder ver-
l'.'urkt is dan wij of de regering der
V.S. konden vermoeden, toen wij de
overeenkomst aangingen".
Eady voc-gde er aan toe, dat ook
het plan-Marshall voor hulp aan
Ettrcpa de aandacht zal hebben.
Reuter verneemt nog, dat de in
zichten van het. kabinet aangaande
de economische toestand van het
land, zoals ze op de jor.gste zifting
tot uiting komen, telegrafisch aan
de Britse delegatie in de VS zouden
worden meegedeeld.
aanneemt, bezig gehouden met de
Britse dollarpositie. De plaatsvervan
gende directeur van de bank van
Engeland, Cameron Cobbold, is per
vliegtuig naar Washington vertrok
ken.
Het kabinet heeft zich, naar men Zwanen".
Moment uit het openluchtspel „Cta;
Peter" te Zaandam. Peter met 'rijn
Zaandamse liefde, Aagje uit de „Drie
Nederlands actie-communique
Fusie in Polen?
Tussen communistische en
en socialistische partijen
De Poolse socialistische partij en
de Poolse arbeiderspartij (commu
nistisch), die ongeveer even groot
zijn en een zelfde aantal leden in het
parlement hebben, overwegen een fu
sie, aldus de socialistische minister
van Justitie, Swiatkowski, in een re
de te Poznan. De eenheid hangt' af,
zo zei hij, van de politieke rijpheid
der werkende klassen.
De communisten hadden reeds vroe
ger een fusie voorgesteld, maar dit
was op aandrang van Josef Cyran-
lewicz (die veelal als „de sterke man
in de socialistische partij wordt be
schouwd) door de socialisten van dc
hand gewezen, „omdat de tijd er nog
niet rijp voor was."
Baby te koop aangeboden?
Op aanwijzing van een dame en
een heer (onderwijzer met verlof uit
de Achterhoek) heeft de Haagse po
litie Vrijdagmorgen op het Hobbe-
maplein te 's-Gravenhage aangehou
den de 23-jarige H. J. v. d. V. en de
17-jarige M K., beiden wonende in
het woonwagenkamp te Voorburg,
die hun 3 maanden oude baby fe
koop aangeboden hadden, hetgeen zij
ten heiligste ontkenden. Man, vrouw
en baby zijn ter beschikking van de
kininrpoütie gesteld. De baby is nu
aan de zorgen van de voogdrjraao
toevertrouwd en de man. die nog 14
dagen gevangenisstraf tegoed heeft,
werd ingesloten.
Nadat de baby, zoals gemeld, aar
de zorgen van de Voogdijraad was
toevertrou bieek al spoedig dat de
h-i>v n borstkind je is. Het werd
daarom weer ter beschikking gesteld
van de moeder, die zich in het woon
wagenkamp bevond. De overige
woonwagenbewoners die er achter
gekomen waren, wat de ouders van
de bal misschien hadden trachten
te doen met hun kindje, waren daar
over zeer slecht te spreken.
Men hec'1 tegenover de Kinder-
pn'itie verklaard, dat men nauwlet
tend er op zal toezien, dat het.be
trokken gezin zich betert.
Het Nederlandse actie-communiqué
van Zondag luidt als volgt:
„In het algemeen vonden in de
randgebieden brandstichtingen plaats
en, intimidatie van bevolkingsgroepen
terwijl pogingen in het werk werden
gesteld om opnieuw versperringen
op te werpen en onze gebieden te in
filtreren. Ten Zuiden en ten Zuid-
Westen van Poerwakerto werden on
ze patrouilles beschoten, waarbij de
tegenpartij gebruik maakte van au
to r.atische wapenen. Deze benden
werden met gevoelige verliezen ver
dreven. terwijl een aantal kwaadwil
ligen gevangen werd genomen.
Pondom PoD-bolinggo en Gom-
bong hadden botsingen plaats van
onze patrouilles met de republikei
nen. De TNI ked hierbij enige ver
liezen. Ten Zu-'!-Oosten van Banjoe-
-n—'' werden c..r centraties van TNT
groepjes met gevoelige verliezen uit
elkaar geslagen.
Bij Soemoworo, ten Westen van
Am^arawa werd tijdens een politio
nele act-e in in f grensgebied hevige
weerstand ondervonden. Tenslotte
werd ".e TNI door artilerie-bescMc-
ting verdreven. Aan beide kanfen
werden hierbij verliezen geleden Or
d°' rjjweg van SUatiga naar Komeng
werden zware branden waargenomen.
Oost-Java: r'.ndzwervende benpen
van de TNT leden op Oost Java (ge
voelige verliezen toen krachtig m£st
worden opgetreden. Ten Zuiden Fan
Djembcr hteft de bevolking 22 ^éLrr-
pokkers uitgeleverd, onder wie cW Idi-
der van de Masjoemi. In de setter
van Malang weren wederom slu'p-
schutters actief.
Op Madoera werden onze patro ii>-
les herhaaldelijk beschoten.
Op Zu'd Ru mat ra werd hinder on
dervonden var rluipschutters In de
omgeving van Kajoeagoeng.
Te Mandar op Zuid-Celebes meln-
3»*i z'ch zeven terroristen.
Op 1 Augusti.s bedroegen onze
verliezen 3 gesneuvelden en 12 ge
wonden.
Republikeinse berichten
Het republikeinse communiqué
meldt, dat drie Nederlandse oorlogs
schepen voor anker zijn gegaan 1*1
de mond van dc rivier Siak ter hoog
te van het r'land Bengkalis aan de
Westzijde van 5-umatra. De Neder
landers trachelen op Bengkalis aan
land te gaan iraar zijn daarin n'.ei
geslaagd In v«? schillende dalen vsn
Java hebben de Nederlanders aanval
len gedaan, v.c'ke met zware verhe
zen voor öe aanvallers zijn afges'n-
gen, aldus het e mmuniqué.
Rijwielhuur aan vaste
prijzen gebonden
Vele klachten over het bedrag, dat
men voor het huren van fietsen en
tandems moest betalen f 35 per
week was geen uitzondering
zijn aanleiding geweest, dat de prij
zen daarvoor moesten worden vast
gesteld.
Het huren van een fiets mag 'nu niet
meer kosten dan 30 cent por uur,'
f 1.25 per dag en f 6 per week. Tan
dems mogen ten hoogste het dubbele
van deze bedragen opleveren. Voor
kinderfietsen dat zijn fietsen met
een wieldiameter van minder dan
66 cm. ziin deze prezen resp. f 0.20
f 1 en f 4. De verhuurder is ver
plicht een betalingsbewijs af te ge
ven, waarop dc verhuurtyd en het
verschuldigde bedrag zijn vermeld.
TREINONGELUK IN PORTUGAL
Volgens Reuter zijn 16 personen
om het leven gekomen en 90 gewond
geraakt bij een treinongeluk in Por
tugal. De Portugese spoorwegen
hebben een officieel onderzoek laten
instellen. Er zouden zich geen bui
tenlanders onder de slachtoffers be
vinden.
Voorlopig gedurende drie dagen
Dl li cent van de totai.
bloem op de broodbonnen werk v ortzeiien.
De Amsterdamse bakkersbom is
gebarsten. Onze hoofdstad zal het
voorlopig de komende drie dagen zon
der brood moeten stellen. Zoals be
kend, dreigde deze,staking al gertil-
men tjjd en op dezelfde dag, dat In
donesië de politionele actie begon
op ?.0 Juli kon ternauwernood
door het ingrijpen *-» msterdams
burgemeester een staking worden om
gezet in een tijdelijk compromis. Een
comnromls voor de tijdsduur van 4
weken, die gisteren verstreken wa
ren. De bakkers, niet accoord met
de suhsidleverlaglng van de rege
ring op het meel waardoor volgens
hun mening niet meer rendabel ge
werkt kan worden leggen er vrq
algemeen voorlopig tot en met Woens
dag het bijltje bU neer. Volgens het
Actie-comité van de bakkers zullen
slechts enkele bakkerijen 7 pro-
Vrijwel alle mijnwerkers te Whitehaven gedood
Slechts 3 uit de
ondergrondse hel gered
Nader is gebleken, dat de ramp 'n
ongekende omvang heeft. Zaterdag,
bereikten reddingploegen na 12 uur
van moeilijke arbeid de plaats van
de ontploffing. Men ontdekte, dat er
geen overlevenden waren en begon
de lijken van de slachtoffers naar
hoven te brengen, waar beklem
mende stilte onder de familieleden
van de verongelukten slechts werd
verbroken door het gesnik van vrou
wen.
Reeds 80 lijken gebor
gen.
80 lijken waren Zaterdagavond ge
borgen. Van de 117 mijnwerkers, die
zich in de mijn bevonden, hebben 10
man ten tijde van de explosie zich
weten te redden. Drie rr'Jnwerkers
kwamen 20 nnr later levend te voor
schijn en er worden nog mijnwer
kers vermist.
Slechts enkele lijken heeft men
kunnen identificeren. Een gedeelte
van de mHn is nog stc;ds niet door
zocht. De burgemeester van White
haven heeft het initiatief genomen
tot een nationale steunactie voor de
nagelaten betrekkingen van de om
gekomen mijnwerkers. Het Britse
verbond van mijnwerkers heeft een
verzoek voor het houden van een of-
REPUBLIEK OVERWEEGT
AANSTELLING VAN NIEUWE
BUITENLANDSE
VERTEGENWOORDIGERS
Een woordvoerder van de republi
keinse regering heeft verklaard, dat
zijn regering de aanstelling van of
ficiële vertegenwoordigers in India
en Pakistan alsmede het zenden van
gezanten naar de Arabische landen,
overweegt.
ficieel onderzoek ingediend. Een on-
derzo^k don- een insDecteur van het
ministerie van brandstof eh energie
is in Engeland gebruikelijk na mijn
ongelukken. In ernstige gevallen,
waartoe deze mijnramp ook gerekend
wordt, kan op verzoek van de mijn
werkers een commissie met een on
afhankelijke voorzitter de oorzaken
van de ramp grondig onderzoeken.
Nader wordt nog gemeld, dat men
vrijwel alle hoop heeft laten varen
op redding van nog enkele der mijn
werkers.
Onzeker Frankrijk
Kabinet Ramadier
in gevaar
Men acht het niet uitgesloten, dat
de regering Ramadier ernstig ge
vaar loopt, daar uit een officieuze
stemming op het congres is geble
ken, dat Ramadier niet de meer
derheid der leden van zijn partij acil"
ter zich heeft.
Een resolutie, voorgesteld door
Gerard Jacquet, welke inhield, dat 't
congres zich achter de politiek der
regering schaart, verwierf bij de of
ficieuze stemming slechts 1332 stem
men, terwijl een oppositionele resolu
tie, geformuleerd door de partijsecre
taris Guy Millet, 2041 stemmen
kreeg. Millet verlangt: meer staats
controle in economische aangelegen
heden, 'n v ruitstrevender koloniaal
bestuur en onmiddellijke vrede in In-
do-China, beperking van de militaire
credieten, reorganisatie van de par
tij, zodat socialistische ministers
meer gebonden zqn aan de door het
partijbestuur te bepalen richtlijnen
en tenslotte: weigering om met de
communisten samen te werken.
cent van de totale capaciteit het
REPUBLIKEINSE REGERING
DREIGT MET DOODSTRAF
De republikeinse regering te Djog-
Ja heeft de doodstraf bevolen voor
Ieder, die schuldig bevonden wordt
aan moord op Chinezen gedurende de
NederlandsRepublikeinse gevech
ten. De regering heeft verder o.m.
gelast om de Chinezen, die in bewa-
ringskampen waren ondergebracht,
onmiddellijk in vrijheid te stellen.
Voorts moeten huizen van Chine
zen, welke „tijdens de Nederlandse
Inval werden verwoest" opgebouwd
Worden.
WIJ HEBBEN REEDS verschillende malen betoogt, dat de Europese economie niet
los valt te maken van de Duitse. Duitsland, dat een gevaar voor Europa was, is
wel verslagen, maar zonder een welvarend Duitsland, dat zich in de Europese orde
voegt, kunnen wij de wederopbouw van Europa wel als een illusie beschouwen.
Duitsland omvat een volk van vele tientallen millioenen, die als handelsobject voor
de Europese economie niet kunnen worden gemist. Wij in Nederland plukken reeds
sedert de bevrijding de wr&nge vruchten van het wegvallen van de Duitse markt.
Van de andere kant kan Europa de productie van de Duitse industrie en van de
Duitse mijnen niet missen zonder wezenlijk te verarmen .In internationale kringen
ziet men dit heel goed in en zo worden thans te Washington besprekingen gevoerd
tussen Engeland en Amerika, de beide bezettingsmogendheden van de westelijke
Duitse zones, over Duitse economische problemen, speciaal over het kolenvraagstuk.
De Ruhrkolen
DE Pr 1DUCTIE VAN de mijnen in het Ruhr-
gebied is nog steeds verre beneden het peil
van voor de tweede wereldoorlog, Men zal ogen
blikkelijk de betekenis van dit feit voor de Eu
ropese industrie inzien. Zonder een behoorlijke
kolen-voorziening kan deze niet op gang ko
men. Het tekort ~an kolen in Europa is zó
nijpend, dat ons werelddeel in één jaar tjjds
ruim 22^2 millioen ton kolen en cokes uit de
Verenigde Staten moest invoeren. Speciaal in
landen als Engeland en Frankrijk is het ko-
lentekort zeer groot. Men kan zich voorstellen
dat speciaal deze landen grote waarde hech
ten aan een zo hoog mogelijke productie in
het Ruhrbekken.
De Duitse economie
MAAR HET PROBLEEM heeft een meer
algemene kant. De zeer zwakke Europese eco
nomie in het Lagerhuisdebat van enige da
gen geleden hebben wij daarover nog open
hartige woorden gehoord kan nu eenmaal
nift blijvend de volledige onvruchtbaarheid
accepteren. Niet alleen, dat de Duitse econo
mie momenteel als Europese factor valt uit
te schakelen, zij Is zelfs niet in staat de eigen
n tionale huishouding in stand te houden. De
bezettingskosten van de Duitse zones drukken
zwaar op de begrotingen van de westelijke
geallieerden. Vorig jaar kostte de Duitse be
zetting aan Engeland ruim 200 millioen pond
en ook dit jaar zal dit bedrag nog boven de
honderd millioen pond sterling liggen. Het is
daarom begrijpelijk dat Engeland er in de
eerste plaats naar streeft, dat de Duitse be
zettingszone zichzelf kan bedruipen. Ook daar
over zullen trouwens de drie westelijke gealli
eerden gezamenlijk overleg plegen. Het zal er
om gaan Duitsland weer zijn plaats te geven
.n de Europese economie en er naas te streven
dat de Duitsers zich er ook zelf voor zullen
interesse 3n deze plaats weer in te nemen.
Tegelijk echter zal men dienen te voorkomen,
dat deze nieuwe Duitse mogelijkheden zouden
kunnen worden tot een agressief gevaar. Daar
voor bestaat echter voor het ogenblik geen re
den. De huidige Duitse productie blijft nog ver
beneden, wat aan de Duitsers te Potsdam
werd toegestaan. Wij begrijpen dat hier nog
vele voetangels en klemmen liggen, dat hier
ook vele gevoeligheden hun rol spelen, maar
wij zullen deze problemen hebben op te los
sen met ons verstand ons gevoel zou een
al te onbruikbaar kompas zijn.
De sociaal-politieke kant
OOK VOOR DE Duitse arbeiders is de op
lossing van dit economische probleem van de
grootste betekenis. Er is een grote pauperise-
ring onder de Duitse arbeidersklasse waar te
nemen. Erger dan in de rert^van Europa. Wil
len wij echter het Duitse volk weer kunnen
inschakelen in de Europese volkerengemeen
schap, dan zullen wij het moeten opvoeden
tot democratie. Hoe echter zouden deze po
gingen tot heropvoeding ooit slagen, als wij
de Duitse massa laten ve. kommeren En het
gaat reeds met snelle vaart die kant op. De
Duitse arbeider, meestal niet voldoende ge
schoold voor de vredesindustrie kan amper
genoeg verdienen om het hoofd boven water
te houden. Wel zijn de universiteiten en de
hogere scholen overbezet met leerlingen, maar
ook voor hen wenkt onder de huidige ver
houdingen slechts *en schamele toekomst. En
wij dienen ons wel te herinneren, dat de grote
steunpilaren van Hitier de gedesillusioneerde
en geproletariseerde intellectuelen waren.
Niet in de laatste plaats voor het Duitse
volk, dat toch ook een toekomst moet hebben,
is het horstel van de Duitse economie drin
gende eis. Kunnen wij dit herstel niet bewerken,
dan drc'gt opnieuw het spook van de ondemo
cratische oplossing van de problemen. Dan zou
met een variatie het oude gezegde opnieuw
waar worden: Hitier is dood, leve de Fuehrer!
DEWL
BLOEM INPI.AATS
VAN BROOD
Oppervlakkige steekproeven in de
hoofdstad wekken echter de Indruk,
dat hoewel vandaag de grote meer
derheid der Amsterdamse bakkers
hun bedrijven gesloten zullen houden
toch in meer dan d door het ac
tie-comité geschatte 7 procent der
bakkerswinkels brood zal worden
verkocht. Vooral van veel kleine za
ken is inmiddels gebleken, dat zij de
eigen cliëntele wensen le blijven be-
niene; en dus niet aan <*- bedrijfs
sluiting zullen deelnemen. Ook blijft
de grootste Amsterdamse coöperatie
„de Samenwerking" op normn1" wij
ze doorbakken.
Intussen kan de Amsterdamse dis-
tributiedienst de mogelijkheid van
komende moeilijkheden bij de brood
voorziening bezwaarlijk negeren en
heeft maatregelen genomen deze zo
veel mogelijk het hoofd te bieden
door ">ij kruideniers voor het publiek
bloem beschikbaar te stellen tegen
inwisseling van broodbonnen. Op do
thans geldende broodbonnen kan het
publiek van Maandagmorgen af in de
hoofdstad inlandse bloem betrekken
en wel op een voor 800 gram brood
aangf *ezen bon 600 gram bloem en
op een voor 400 gram aangewezen
bon 300 gram b'vn. Dé prijs van
deze bloem bedraagt voor de consu
ment 16 een* ner 600 gram. T" ver
ban met het feit. dat dc kruide:.', ^rs
nog met deze bloem bevoorraad
moesten worden, mest er rekening
mee worden gehouden, dat door de
kruideniers wellicht nog Vliet al1' aan
vragen zal kunnen worde** v vn.
Hoewel de centrale k--'ken« ln
Amsterdam in verband met de aan
gekondigde bakkersstaking in gereed
heid •vord"- gebracht, ven at het ge
meentebestuur van de hoofdstad al
vorens" definitieve maatregelen aan
te kondigen, eerst het resultaat af
te wachten van een morg- don- de
**olitie uit te voeden nauwgezette '**1-
ling der gesloten en der goon^nde
bakkerswinkels. Het gemeentener-
soneel zal morgen op kunnen ge^en
of het belangstelling heeft voor ..een
warme han". Zo nodig zullen dan
d"° dp centrale keukens, wier capa
citeit sedert de oorlog uiteraard aan
zienlijk afgenomen is. toch nog zeer
tnnt. is. in bedriif wn-'«n gestald.
Vitale en semi-vitale bedrijven in de
hoofdstad kunnen, indien dat nor 1-
•*akelijk mocht wor-'-m. voor hun ner
soneel dan eveneens ppn warme
maaltijd aanvragen.
NOG MEER BROOD
LOZE STEDEN
D bakkersnatroonsvereniging Zut-
nhen en omstreken heeft zich soli
dair verklaard met de bakkers te
Amsterdam en andere on
besloten drie dagen ge**n brood of
gebak af t.e leveren.
Ook in de volgende plaatsen met
omstreken wordt vanaf heden geen
t*rood gebakken: Zwolle. Deventer.
Hengelo. Almelo. Enseh^de. Tilburg
Eindhoven.
Mussolini's bevrijder
staat terecht
Vandaag zal L Dachau in de Ame
rikaanse zone van Duitsland het
proces begieren tegen Otto Skorzeny
vroeger chef van de Duitse spioma-
gedienst. Hij is de man geweest, die
Mussolin' heeft bevrijd nadat deze
door de geallieerden- was gevangen
genomen. Hij w^rdt beschuldigd van
mishandeling an geallieerde solda
ten en diefstal van Rode Kruis pak
ketten Skorzei.y werd in 1945 do »r
de gealHe:rdei gearresteerd. Hij zou
een complot hebben beraamd om ge
neraal F jp::' «wer te vermoorden en
wordt ..de gevaarlijkste man in Duits
lard"' genoemd.
GROTE OVERSTROMINGEN
OP f'FYLON
Ceylon wordt geteisterd door de
ergste overstromingen, die sinds
mensenheugenis zijn voorgekomen.
Brugr?n en spoorlijnen worden
weggevaagd en wegen onbegaanbaar
gemaakt. In de laaggelegen voorsto
den van Colombo moesten duizenden
hun huizen verlaten, doordat de ri
vier de Kelani haar dijken doorbrak.
Een voorstad van Kandy, waar 800
gezinnen woonden, verd volkomen
verwoest. Het peil der rivieren stijgt
nog steeds, zodat nog meer rampen
gevreesd worden.
Telex had het warm
Wegens een langdurige telexsto
ring missen wij vandaag enkele be
richt n, vv.o. de resolutie, welke op
het buitengewoon congres van de P.
v.d. A. wérd aangenomen.
WARM WEER
I Zonnig, droog weer met In de namid
dag hoge temperaturen. Matige, Oo».
telljke tot Noord-Oost. Ijjke wind.
